Europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) są rodzajem podmiotu prawnego ustanowionym przez prawo Unii Europejskiej w celu ułatwienia współpracy terytorialnej i służącym wzmacnianiu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii. Powodem jego ustanowienia było przekonanie o ograniczonych – w stosunku do rosnących oczekiwań – możliwościach euroregionów wynikających z ich ram prawnych.

Zasady tworzenia i funkcjonowania EUWT zostały określone na gruncie rozporządzenia (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT), znowelizowanego rozporządzeniem 1302/2013 z 17 grudnia 2013 r. Kwestie EUWT w prawie polskim reguluje ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o europejskim ugrupowaniu współpracy terytorialnej (Dz. U. Nr 218, poz. 1390, z późn. zm.).

Decyzja o utworzeniu EUWT podejmowana jest z inicjatywy jego przyszłych członków. Członkami EUWT mogą być:

• państwa członkowskie lub władze na szczeblu krajowym;
• władze lokalne i regionalne;
• podmioty prawa publicznego w rozumieniu art. 1 ust. 9 akapit drugi dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady;
• przedsiębiorstwa publiczne w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz przedsiębiorstwa, którym powierzono realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym zgodnie z krajowym oraz unijnym prawem właściwym;
• na określonych warunkach - krajowe, regionalne lub lokalne władze albo podmioty lub przedsiębiorstwa publiczne z państw trzecich.
  
  Przyszli członkowie muszą uzyskać zgodę swoich państw na uczestnictwo w EUWT. W odniesieniu do polskich podmiotów zgodę na przystąpienie do EUWT wyraża:
   
• w przypadku członkostwa RP lub władz na szczeblu krajowym - Rada Ministrów w drodze uchwały;
• w przypadku pozostałych podmiotów, w szczególności jednostek samorządu terytorialnego - minister właściwy do spraw zagranicznych, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego, w drodze decyzji administracyjnej.

EUWT działa w ramach powierzonych mu zadań, polegających na ułatwianiu i wspieraniu współpracy terytorialnej w celu zwiększenia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz przezwyciężania barier na rynku wewnętrznym. Każde zadanie określane jest przez jego członków jako mieszczące się w zakresie kompetencji każdego z członków, chyba że państwo członkowskie lub państwo trzecie zatwierdzą udział członka utworzonego na mocy ich prawa krajowego, nawet jeżeli członek ten nie posiada kompetencji w odniesieniu do wszystkich zadań określonych w konwencji.

EUWT posiada osobowość prawną. Ugrupowanie, którego siedziba statutowa znajduje się na terytorium RP nabywa osobowość prawną z dniem wpisu do Rejestru Europejskich Ugrupowań Współpracy Terytorialnej prowadzonego przez Ministra Spraw Zagranicznych.

Z siedzibą na terytorium Polski istnieje 5 EUWT:

1. EUWT Tritia z o.o. powstało 25.02.2013 r. Tworzą je jednostki samorządu szczebla regionalnego: Województwa Śląskie i Opolskie, czeski Kraj Morawsko-Śląski (Moravskoslezský kraj) oraz słowacki Kraj Żyliński (Žilinský kraj). Siedzibą jest Cieszyn.
2. EUWT Tatry z o.o. powstało 20.09.2013 r. Tworzą je Związek Euroregionu Tatry (Polska) i Združenie Región „Tatry” (Słowacja), czyli obie strony Euroregionu Tatry. Siedzibą jest Nowy Targ.
3. EUWT Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy z o.o. powstało 24.03.2014 r. Jego członkami są: Województwa Zachodniopomorskie i Lubuskie, węgierskie Komitaty Vas i Zala oraz szwedzki Region Skania, a członkami stowarzyszonymi – Województwa Dolnośląskie i Opolskie oraz chorwackie Żupanie (regiony) Karlovacka, Primorsko-Goranska i Varażdinska (regiony chorwackie starają się o status pełnoprawnych członków). Siedzibą jest Szczecin.
4. EUWT Novum z o.o. powstało 16.12.2015 r. Tworzą je: Województwo Dolnośląskie, czeskie Kraje Liberecki, Kralowohradecki, Pardubicki i Ołomuniecki, a także polskie i czeskie strony Euroregionów Nysa i Glacensis (Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Nysa, Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Glacensis, Stowarzyszenie Regionalne „Euroregion Nysa”, Euroregion Pogranicza Czech, Moraw i Ziemi Kłodzkiej – Euroregion Glacensis). Siedzibą jest Jelenia Góra.
5. EUWT Nemunas - Niemen  z ograniczoną odpowiedzialnością powstało 6 kwietnia 2023 r. Utworzone przez Stowarzyszenie „Euroregion Niemen” oraz Samorząd Miasta Alytus (Republika Litewska). Siedzibą są Suwałki.
6. EUWT „Polsko-litewski transgraniczny obszar funkcjonalny” z ograniczoną odpowiedzialnością powstało 9 lipca 2024 r. Tworzą je: Miasto Sejny, Gmina Sejny, Gmina Puńsk, Gmina Giby, Gmina Krasnopol, Gmina Jeleniewo, Gmina Szypliszki, Gmina Rutka-Tartak, Gmina Wiżajny, Samorząd rejonu łoździejskiego, Samorząd rejonu kalwaryjskiego, Samorząd rejonu wyłkowyskiego. Siedzibą jest Puńsk.