W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Wymiar ludzki OBWE

Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) skupia 57 państw położonych na trzech kontynentach: w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Powstała 1 stycznia 1995 r. w wyniku przekształcenia Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Jej celem jest umacnianie bezpieczeństwa i współpracy oraz zapobieganie konfliktom w regionie OBWE, obejmującym – zgodnie z popularnym określeniem – obszar „od Vancouver po Władywostok”. Zgodnie z wszechstronną koncepcją bezpieczeństwa państwa uczestniczące w OBWE współpracują w trzech wymiarach (tzw. koszykach): polityczno-wojskowym (I), ekonomiczno-środowiskowym (II) i ludzkim (II) – obejmującym głównie zagadnienia praw człowieka i promocji demokracji. Do wymiaru ludzkiego należą m.in. następujące kwestie szczegółowe: wolne wybory, demokracja, rządy prawa, niezależność sądownictwa, poszanowanie praw mniejszości narodowych i etnicznych, tolerancja i niedyskryminacja, zwalczanie handlu ludźmi, wolność religii i wyznania oraz prawa migrantów. 

Siedziba Sekretariatu OBWE znajduje się w Wiedniu, lecz najważniejsza instytucja wymiaru ludzkiego OBWE – Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka ma siedzibę w Warszawie. Biuro jest główną instytucją, służącą państwom uczestniczącym w OBWE pomocą w wypełnianiu ich zobowiązań w zakresie wymiaru ludzkiego, tj. przede wszystkim ujętych w formie deklaracji i decyzji, które w ramach OBWE mają charakter polityczny (nie mają mocy prawnej) i podejmowane są na zasadzie konsensusu przez wszystkie państwa uczestniczące. Biuro jest zarazem największą organizacją międzynarodową mającą siedzibę w Polsce. Swoje działania realizuje głównie poprzez misje oceniające, rozmowy z przedstawicielami władz i społeczeństwa obywatelskiego, publikacje raportów, rekomendacji i dobrych praktyk oraz organizację szkoleń. Oprócz ODIHR głównymi instytucjami wymiaru ludzkiego są Wysoki Komisarz OBWE ds. Mniejszości Narodowych, mający siedzibę w Hadze, a także Specjalny Przedstawiciel OBWE ds. Wolności Mediów.

W związku z konfrontacyjną postawą Rosji na forum OBWE nie była możliwa w ostatnich latach organizacja konsensualnie zwoływanych wydarzeń wymiaru ludzkiego OBWE. Spotkanie Przeglądowe Wymiaru Ludzkiego (HDIM) odbywające się w Warszawie, będące do tej pory największą w Europie konferencją poświęconą zagadnieniom praw człowieka i promocji demokracji po raz ostatni zostało zorganizowane w 2020, a Seminarium Wymiaru Ludzkiego (HDS) w 2021 r. W konsekwencji podczas polskiego przewodnictwa w OBWE w 2022 zorganizowano  Warszawską Konferencję Wymiaru Ludzkiego (Warsaw Human Dimension Conference, WHDC). Analogicznie w 2023 macedońskie przewodnictwo ponownie  zorganizowało WHDC, która odbyła się w terminie 2-13 października 2023 r. W efekcie w ostatnich dwóch latach Warszawska Konferencja Wymiaru Ludzkiego stała ważnym, choć nieumocowanym instytucjonalnie substytutem HDIM, a Polska wspiera każdorazowo jej organizację.

Unikatowym zadaniem Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka jest organizowanie misji obserwacyjnych wyborów w państwach uczestniczących OBWE. ODIHR organizuje każdego roku kilkanaście misji oceny wyborów, poprzedzonych misjami oceny potrzeb. Obserwatorem wyborów może zostać osoba spełniająca określone wymogi, co najmniej takie jak znajomość języka angielskiego i doświadczenie w organizacji lub obserwacji wyborów. Rekrutację obserwatorów z Polski prowadzi na zlecenie MSZ Fundacja Solidarności Międzynarodowej. Bliższe dane na temat aktualnych procesów rekrutacyjnych dostępne są tutaj.

{"register":{"columns":[]}}