Edukacja Ekologiczna

System gospodarowania odpadami komunalnymi sprawia, że nikomu nie opłaca się wyrzucać śmieci na dzikie wysypiska, bo wszyscy mieszkańcy zostali objęci systemem zbierania odpadów. Celem zmian jest również zwiększenie poziomu recyklingu i odzysku odpadów zebranych selektywnie, a także zmniejszenie masy odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Śmieci to cenny surowiec i należy je ponownie wykorzystywać. Gmina, wymagając od nas właściwego postępowania ze śmieciami, jednocześnie zapewnia nam do niego warunki, np. tworząc miejsca, w których będzie można pozbyć się nietypowych odpadów.

To proste - gmina. Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach właściciel nieruchomości jest zobowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych. Jeżeli więc nieruchomość należy do gminy, to ona – jako właściciel – składa deklarację.

Złożenie deklaracji leży w naszym interesie. Wybierając segregowanie śmieci, zapłacimy mniej za ich wywóz. W przypadku niezłożenia deklaracji gmina określi wysokość opłaty, biorąc pod uwagę szacunki, w tym średnią ilość odpadów powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze.

Deklarację powinieneś złożyć w ciągu 14 dni od dnia zamieszkania na terenie danej nieruchomości (lub 14 dni od wytworzenia pierwszych odpadów komunalnych).  Nową deklarację musisz składać jedynie jeśli zmienią się dane, na podstawie których obliczana jest należna opłata (np. liczba osób mieszkających w Twoim domu). Również to musisz zgłosić w terminie 14 dni.

UWAGA! Nie musisz składać nowej deklaracji jeśli zmienia się podmiot odbierający od Ciebie odpady.

Nadzór nad prawidłowym zagospodarowaniem przez odbierającego odpadów sprawuje gmina.

Nie. Ustawa jasno wskazuje, jakie koszty mogą być pokryte z wpływów z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Są to koszty:

• odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych,
• tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
• obsługi administracyjnej tego systemu,
• jeżeli gmina przejęła obowiązek wyposażenia nieruchomości w pojemniki – koszt związany z wyposażeniem nieruchomości w pojemniki lub worki do zbierania odpadów komunalnych oraz koszty utrzymania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym.

Żadne inne wydatki nie mogą być pokrywane z wpływów z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi pobranymi od mieszkańców.

Jeśli jesteś mieszkańcem domu jednorodzinnego, gmina poinformuje Cię, czy zapewni pojemniki na śmieci.

Jeśli mieszkasz w bloku lub na osiedlu, kwestię dostarczenia pojemników wyjaśni z gminą zarząd nieruchomości.

Co do zasady to właściciel nieruchomości odpowiada za zapewnienie pojemników na śmieci. Gmina może przyjąć na siebie ten obowiązek.

Tak, w przypadku gdy gmina stwierdzi, że nieprawidłowo oszacowała koszty systemu. Wtedy musi podjąć uchwałę o zmianie stawki opłaty.

Na stronach internetowych lub w sposób zwyczajowo przyjęty gmina ma obowiązek przekazać mieszkańcom informacje o:

• firmie, która będzie odbierała odpady (siedziba i adres firmy albo imię, nazwisko i adres wykonawcy usługi),
• sposobach zagospodarowania śmieci przez firmę odbierającą odpady
• ilości śmieci, które trafiły do recyklingu i odzysku, a także o tym, ile odpadów trafiło na wysypisko
• punktach zbiórki nietypowych śmieci, jak stare meble, przeterminowane leki, zużyty sprzęt RTV i AGD czy wyczerpane baterie. Informacja powinna zawierać:
  • nazwę firmy, oznaczenie siedziby i adres albo imię, nazwisko i adres zbierającego nietypowe odpady,
  • adresy punktów zbiórki.

Zasady dotyczące wywozu odbioru śmieci znajdują się w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy przyjętym przez radę gminy. Powinny być w nim informacje o:

• prowadzeniu punktów zbiórki następujących odpadów: przeterminowanych leków i chemikaliów, wyczerpanych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz zużytych opon, a także odpadów zielonych,
• rodzaju i minimalnej pojemności pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów na terenie nieruchomości oraz na drogach publicznych, warunków rozmieszczania tych pojemników i ich utrzymania w odpowiednim stanie,
• częstotliwości i sposobie pozbywania się odpadów i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego.

Ponadto, gmina ma obowiązek informować i edukować mieszkańców na temat właściwego postępowania ze śmieciami, a zwłaszcza o ich segregacji.

Gminy mogą elastycznie dopasowywać swój system gospodarki odpadami do potrzeb mieszkańców. Mają bowiem możliwość łączenia różnych metod naliczania stawek za wywóz śmieci.

Gminy mogą wybierać jeden z czterech sposobów ich naliczania:

• od liczby mieszkańców faktycznie zamieszkujących daną nieruchomość,
• od powierzchni nieruchomości,
• od ilości zużytej wody,
• za gospodarstwo domowe (stawka ryczałtowa),

albo dokonywać wyboru różnych metod dla poszczególnych części terenu gmin (np. w części wyposażonej w wodociągi stawka będzie oparta o ilość zużytej wody, natomiast w przypadku pozostałej części - według innej, bardziej odpowiedniej metody).

Gminy mogą też różnicować opłaty za wywóz śmieci poprzez wprowadzenie ulg albo dopłat dla gorzej sytuowanych właścicieli nieruchomości, którzy będą spełniać określone kryteria dochodowe.

Opłata za wywóz śmieci będzie wnoszona bezpośrednio do gminy. Za te pieniądze będzie ona finansować przyjmowanie, wywóz i segregację odpadów, punkty zbiórki selektywnej oraz obsługę całego systemu.

W przypadku nieruchomości niezamieszkałych (tj. szkoły, sklepy) opłata będzie zależeć od liczby wykorzystanych pojemników ze śmieciami oraz stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ustalonych w danej gminie.

Różnice w stawkach opłat wynikają z uwarunkowań gmin (np. różnych cen za przyjęcie odpadów w zależności od typu instalacji do zagospodarowania odpadów, odległości od instalacji, różnych kosztów transportu, itp.).

Gmina, ustalając stawki opłaty, bierze pod uwagę:

• liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę,
• ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych,
• koszty funkcjonowania systemu, w tym koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, obsługi administracyjnej systemu,
• sytuację, gdy właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie, np. sezonowo.

Gmina przekaże Ci pełną informację na ten temat. Jeżeli mieszkasz w bloku lub na osiedlu, to zarząd nieruchomości będzie się bezpośrednio rozliczać z gminą. Gmina określa termin, częstotliwość i sposób wnoszenia opłaty. Opłata będzie naliczana na podstawie złożonej przez właściciela nieruchomości deklaracji.

Nadzór nad prawidłowym zagospodarowaniem odpadów sprawuje gmina, co wynika z ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Wszelkie nieprawidłowości w organizacji systemu odbioru i zagospodarowania odpadów należy zgłaszać do urzędu gminy.

Od 1 lipca 2017 r. wchodzi w życie nowy Jednolity System Segregowania Odpadów (JSSO) na terenie ca łego kraju. Od tego czasu odpady komunalne będą podzielone na cztery główne frakcje oraz odpady zmieszane:

 Podział na:

• papier (kolor niebieski)
• metale i tworzywa sztuczne (kolor żółty)
• opakowania szklane (kolor zielony*)
• odpady „BIO”- biodegradowalne (kolor brązowy)
• odpady zmieszane

* Jeżeli frakcję zbiera się w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, to stosuje się:

• szkło bezbarwne (kolor biały),
• szkło kolorowe (kolor zielony).

• opakowania z papieru lub tektury,
• gazety i czasopisma,
• katalogi, prospekty, foldery,
• papier szkolny i biurowy,
• książki i zeszyty,
• torebki i worki papierowe,
• papier pakowy.

Do pojemnika na papier NIE powinno się wrzucać:

• papieru mocno zabrudzonego czy zatłuszczonego,
• papieru powlekanego folią i kalki,
• kartonów po mleku i napojach,
• pieluch jednorazowych i innych materiałów higienicznych,
• worków po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych,
• tapet,
• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych).

• odkręcone i zgniecione plastikowe butelki po napojach,
• nakrętki, o ile nie zbieramy ich osobno w ramach akcji dobroczynnych,
• opakowania po chemii gospodarczej, kosmetykach (np. szamponach, proszkach, płynach do mycia naczyń itp.),
• plastikowe opakowania po produktach spożywczych,
• plastikowe torebki, worki, reklamówki i inne folie,
• plastikowe koszyczki po owocach i innych produktach,
• aluminiowe puszki po napojach, sokach,
• puszki z blachy stalowej po żywności (konserwy),
• złom żelazny i metale kolorowe,
• metalowe kapsle z butelek, zakrętki słoików i innych pojemników,
• folia aluminiowa,
• kartoniki po mleku i napojach - wielomateriałowe odpady opakowaniowe.

Do pojemnika na tworzywa sztuczne i metale NIE powinno się wrzucać:

• strzykawek, wenflonów i innych artykułów medycznych,
• odpadów budowlanych i rozbiórkowych,
• nie opróżnionych opakowań po lekach i farbach, lakierach i olejach,
• zużytych baterii i akumulatorów,
• zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych).

• butelki i słoiki szklane po napojach i żywności,
• butelki po napojach alkoholowych,
• szklane opakowania po kosmetykach.

Do pojemnika na szkło NIE powinno się wrzucać:

• szkła stołowego – żaroodpornego,
• ceramiki, doniczek, fajansu i porcelany
• zniczy z zawartością wosku,
• żarówek i świetlówek,
• szkła kryształowego,
• reflektorów,
• nie opróżnionych opakowań po lekach, olejach, rozpuszczalnikach,
• termometrów i strzykawek,
• monitorów i lamp telewizyjnych,
• szyb okiennych i zbrojonych,
• szyb samochodowych,
• luster i witraży,
• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych).

• gałęzie drzew i krzewów,
• liście, kwiaty i skoszona trawa,
• trociny i kora drzew,
• owoce, warzywa itp.,
• niezaimpregnowane drewno,
• resztki jedzenia.

Do odpadów „zielonych” – roślinnych NIE powinno się wrzucać:

• kości zwierząt,
• mięsa i padliny zwierząt,
• oleju jadalnego,
• drewna impregnowanego,
• płyt wiórowych i MDF,
• leków,
• odchodów zwierząt,
• popiołu z węgla kamiennego,
• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych).

• Do pojemnika na odpady zmieszane należy wrzucać to, czego nie można odzyskać i co nie powinno trafić do pojemników na surowce wtórne. Ale nie wszystko powinno tam trafić…

Do odpadów zmieszanych NIE powinno się wrzucać:

• odpadów niebezpiecznych: baterii, akumulatorów, lekarstw, odpadów medycznych, świetlówek, opakowań po środkach ochrony roślin itp.;
• elektrośmieci,
• odpadów gabarytowych.

Należy unikać wrzucania papieru silnie zabrudzonego do pojemnika na papier.

Nie powinno się myć opakowań, o ile gmina wyraźnie tego nie zaleca. Pamiętajmy, że mycie opakowań powoduje zwiększone zużycie wody.

Opakowania należy jednak opróżniać (nie wyrzucajmy do śmieci w połowie pełnego słoika z dżemem).

Nie powinno się usuwać etykiet, jeśli wymaga to użycia wody.

Jeśli na etykiecie znajduje się informacja, że etykieta wykonana jest z folii termokurczliwej (PVC) należy ją zdjąć. Zdjęta folia PVC nie nadaje się do recyclingu, należy ją wrzucić do śmieci zmieszanych.

Do pojemnika na odpady z metali i tworzyw sztucznych.

Mieszkańcy bloków korzystają ze wspólnych pojemników do zbierania odpadów. Jeżeli część mieszkańców nie segreguje odpadów, wówczas naliczana jest opłata według wyższej stawki, ustalonej przez radę gminy (tzn. stawki za odpady zmieszane).

Takie przedmioty, jak np. wózki dziecięce, należy traktować jak odpady gabarytowe i oddawać je do punktu zbiórki selektywnej.

Mniejsze śmieci tego typu, np. zepsute zabawki można wrzucać do pojemnika na metale i tworzywa sztuczne, o ile nie są wykonane z kilku trwale połączonych surowców. W obu przypadkach odpad zostanie mechanicznie rozdrobniony w sortowni.

W miarę możliwości należy je rozdzielić. Przykładem jest aluminiowe wieczko od jogurtu, które powinno być oderwane od plastikowego kubeczka przed wyrzuceniem obu elementów do kosza na plastik i metal.

Takie szkło powinno być zbierane oddzielnie przez gminy, ponieważ opakowania szklane nie mogą być przetwarzane razem z innymi rodzajami tego surowca.

Sprawdź na stronie internetowej gminy. Nie zostało to sprecyzowane w ustawie. Gmina określa szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w ramach opłaty.

Jeśli w Twojej gminie odpady z tworzyw sztucznych są jeszcze zbierane łącznie z papierem, wówczas wskazane jest opróżnianie i oczyszczanie pojemników po płynnej lub półpłynnej żywności, tak żeby papier nie został przez nią zanieczyszczony i mógł być przekazany do recyklingu.

W przypadku gdy odpady z tworzyw sztucznych i papier są zbierane oddzielnie, wystarczy jedynie usunąć zawartość opakowania. Dokładne mycie nie jest potrzebne.

Kwestie mycia opakowań powinna zostać określona w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Sposób segregowania odpadów w gminie zależy od procesu technologicznego stosowanego w instalacji do zagospodarowania odpadów, do której są kierowane odpady komunalne z terenu gminy.

Małe elementy takie jak zszywki można pozostawić – w papierni, gdzie odpady są przetwarzane w formę płynną, nie będzie to stanowiło problemu. Duże elementy jak np. okładki, ramki od kalendarzy itp. powinny zostać oddzielone.

Śmieci wykonane z gumy czy z kauczuku należy wyrzucać do pojemników na tworzywa sztuczne.

To nie hasło. Osoby segregujące odpady płacą mniej od tych, które ich nie sortują. Ustawa nakazuje gminom, żeby naliczały opłaty za wywóz śmieci zgodnie z tą zasadą.

Gmina powinna ustalić stawki opłat na takim poziomie, aby były one zachęcające do selektywnego zbierania odpadów (tj. segregowania śmieci).

Co więcej, nie można jedynie zadeklarować sortowania, a potem i tak wyrzucać wszystkiego jednego kosza. W takim przypadku firma odbierająca odpady ma obowiązek powiadomić gminę o przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów i potraktować je jako zmieszane odpady komunalne, za co trzeba zapłacić wyższą stawkę.

Butelki PET (najlepiej odkręcone zgniecione) i nakrętki od butelek wyrzucamy razem do pojemnika na tworzywa sztuczne. Kwestie te powinny zostać określone w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.

Każda gmina powinna wskazać mieszkańcom miejsca odbioru niepotrzebnego sprzętu RTV i AGD. Przepisy zobowiązują gminę do zorganizowania punktów zbiórki elektrośmieci i innych problematycznych odpadów. To możliwość legalnego pozbycia się śmieci, z którymi teraz nie wiadomo, co zrobić (zużyte baterie, przeterminowane leki, oleje odpadowe itp.). Gmina powinna udostępnić na stronie internetowej m.in. informacje o punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych, czyli PSZOK.

Segregacja odpadów to ważny element recyklingu i niezwykle istotny etap w budowaniu gospodarki o obiegu zamkniętym. Efektywna segregacja odpadów niesie za sobą wiele zalet, należą do nich m.in.:

• ograniczenie ilości odpadów, które trafiają na składowiska,
• mniej odpadów na składowiskach to mniejsze koszty dla społeczeństwa i środowiska,
• lepiej wysegregowane odpady to lepszy surowiec do recyklingu, w efekcie zmniejszamy zużycie surowców naturalnych,
• poprawa warunków do życia dla ludzi, roślin i zwierząt.

PSZOK, czyli Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych to specjalnie zorganizowane dla mieszkańców gminy miejsce, w którym mogą oni pozostawić odpady komunalne, w szczególności te, których nie należy wrzucać do przydomowych pojemników/worków lub altance takie jak:

• odpady wielkogabarytowe,
• odpady budowlane, poremontowe i rozbiórkowe,
• odpady zielone,
• zużyte opony,
• elektrośmieci, czyli sprzęt elektryczny i elektroniczny, jak również baterie i akumulatory,
• przeterminowane leki i chemikalia,
• odpady niekwalifikujące się do odpadów medycznych powstałych w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek.

Zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych jest obowiązkiem każdej gminy.

UWAGA!!

Rada gminy może postanowić, w drodze uchwały, o odpłatnym przyjmowaniu przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych odpadów z działalności rolniczej niestanowiących odpadów komunalnych.

W uchwale, rada gminy określa rodzaje odpadów z działalności rolniczej przyjmowanych przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz może określić maksymalną masę odpadów lub ilość sztuk odpadów przyjmowanych z gospodarstwa rolnego.

Niektóre gminy oferują również mobilne PSZOKi.

Informacje o lokalizacji PSZOKu i godzinach otwarcia można znaleźć na stronie www gminy.

Odbiór odpadów komunalnych przez PSZOK jest nieodpłatny dla właścicieli nieruchomości uiszczających opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy.

To gmina ustala, jaka jest wysokość i sposób naliczania opłaty od mieszkańców. Może przy tym elastycznie dopasować swój system do ich potrzeb. Gmina ma bowiem możliwość łączenia różnych metod naliczania stawek za wywóz śmieci.

Gminy mogą też różnicować opłaty za wywóz śmieci poprzez wprowadzenie ulg albo dopłat dla gorzej sytuowanych właścicieli nieruchomości.

Opłatę za wywóz śmieci należy wnosić bezpośrednio do gminy. Wolno z niej finansować wyłącznie system zagospodarowania odpadów, czyli:

• odbiór, transport, zbieranie, odzysk i unieszkodliwianie śmieci,
• tworzenie i utrzymanie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
• obsługę administracyjną systemu,
• oraz - jeżeli gmina przejęła na siebie obowiązek wyposażenia nieruchomości w pojemniki – koszt związany z wyposażeniem nieruchomości w kosze lub worki na śmieci, a także utrzymaniem pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym.

• firma odpadowa odbierze od Ciebie każdą ilość śmieci;
• nie będziesz już musiał zawierać indywidualnej umowy na wywóz odpadów;
• segregacja będzie prostsza - gmina zorganizuje łatwy i przyjazny system sortowania śmieci;
• będą bardziej dostępne punkty odbioru „problematycznych” odpadów, czyli np. zepsutego sprzętu AGD i RTV lub starych mebli;
• powstaną nowoczesne sortownie i spalarnie. Będziemy odzyskiwać ze śmieci cenne surowce;
• sterty śmieci zaczną znikać z naszych lasów, a powietrze będzie wolne od trujących wyziewów ze spalanych odpadów.