Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska

Ambrosia artemisiifolia fot. Barbara Tokarska-Guzik

 

Nazwa polska: Ambrozja bylicolistna

Nazwa łacińska: Ambrosia artemisiifolia L.

Nazwa angielska: Common ragweed

 

Kategoria stopnia inwazyjności: bardzo inwazyjny gatunek obcy

Kategoria stopnia rozprzestrzenienia w Polsce: gatunek szeroko rozprzestrzeniony

 

Informacje o gatunku

Ambrozja bylicolistna pochodzi z Ameryki Północnej. Jest to przykład gatunku wprowadzonego do Europy, w tym do Polski, w wyniku niezamierzonych działań człowieka w drugiej połowie XIX w., prawdopodobnie wraz z importem towarów rolnych. Obecnie największe zagęszczenie stanowisk znajduje się w południowo-zachodnich rejonach kraju. Źródłem inwazji są przede wszystkim owoce (niełupki) produkowane w ogromnej ilości. Kluczowym wektorem rozprzestrzeniania ambrozji jest dyspersja owoców opadających w pobliżu roślin macierzystych, przenoszonych następnie na nowe tereny przez silny wiatr, wodę, topniejący śnieg lub ptaki. Ponadto diaspory roślin (owoce) bardzo często, wskutek niezamierzonych działań człowieka, są zawlekane m.in. wraz z importem produktów rolnych z obszarów, w których roślina jest powszechnym chwastem rolniczym, z transportem zanieczyszczonej nimi ziemi, także wraz transportem drogowym i kolejowym, poprzez dyspersję nasion wskutek silnych podmuchów powietrza wywołanych przez ruch przejeżdżających pojazdów.

Szybkie tempo kiełkowania i rozwoju, duża ilość wytwarzanych nasion, a także duże zdolności regeneracyjne i właściwości allelopatyczne są głównymi cechami ułatwiającymi sukces kolonizacyjny gatunku.

Gatunek bardzo łatwo adaptuje się do różnych warunków siedliskowych takich jak gleba, temperatura i światło. Kolonizuje szczególnie siedliska antropogeniczne o podłożu naruszonym mechanicznie, Gatunek wkracza także na suche łąki i brzegi wód. Ambrozja bylicolistna negatywnie wpływa na uprawne i rodzime gatunki roślin utrudniając ich rozwój i wzrost poprzez ograniczenie przestrzeni, dostępu do światła, wody i składników odżywczych. Jej obecność prowadzi do negatywnych zmian w siedliskach i zmniejszenia różnorodności biologicznej, w szczególności ubożenia różnorodności gatunkowej w zbiorowiskach chwastów segetalnych. Zagraża także wielu gatunkom chwastów, w tym rzadkim, które są cennym źródłem pożywienia dla zwierząt. Gatunek wpływa bardzo negatywnie na jakość i wielkość plonów powodując duże straty w plonach roślin uprawnych poprzez zaburzanie integralności upraw, a także poprzez szkodliwy wpływ na rośliny uprawne: będąc bowiem gospodarzem dla patogenów i szkodników owadzich roślin uprawnych może regulować ich liczebność. Gatunek został uznany za jeden z najtrudniejszych chwastów do kontrolowania w uprawach. Ambrozja wykazuje również negatywny wpływ na produkcję zwierzęcą. Silnie alergenny pyłek ambrozji jest wysoce uczulający i stanowi przyczynę licznych problemów zdrowotnych u ludzi.

Mapa występowania gatunku w środowisku przyrodniczym w Polsce w Geoserwisie GDOŚ