Główny Inspektorat
Sanitarny

11 grudnia 2024 r. Norweski Komitet Naukowy ds. Żywności i Środowiska, w ramach pierwszej części projektu dotyczącego oceny ryzyka związanego z azotanami i azotynami w żywności, opublikował opinię naukową dotyczącą mapowania dietetycznych źródeł azotanów i azotynów.

Na rynku norweskim nie stosuje się zapisów na temat żywności zawierającej azotany i azotyny, a spożycie tych związków wśród różnych grup ludności w Norwegii jest nieznane. W związku z powyższym, Norweski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zwrócił się do Norweskiego Komitetu Naukowego ds. Żywności i Środowiska o ocenę, czy azotany i azotyny pobierane z dietą mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia norweskiej populacji.

Azotany i azotyny mogą występować zarówno naturalnie w produktach spożywczych, jak również jako środek konserwujący lub w ekstraktach roślinnych. Jako środki konserwujące dodaje się je w celu przedłużenia przydatności do spożycia produktów spożywczych. Ze względu na fakt, że azotany mogą być redukowane do azotynów będących prekursorem N-nitrozoamin, uważa się je za potencjalne zagrożenie dla zdrowia. Długoterminowa ekspozycja na N-nitrozaminy może zwiększyć ryzyko zachorowania na nowotwory.

Celem projektu było stworzenie bazy danych artykułów spożywczych obecnych na rynku norweskim, które zawierają azotany i/lub azotyny, przegląd spożycia tych produktów wśród dorosłych Norwegów, jak również przegląd europejskich danych dotyczących występowania tego typu żywności.

Do identyfikacji artykułów spożywczych zawierających azotany i/lub azotyny wykorzystano wybrane baz danych, informacje zawarte w piśmiennictwie naukowym, jak również dane z krajowego badania żywieniowego Norkost 3.

W opinii Norweskiego Komitetu Naukowego ds. Żywności i Środowiska większość produktów żywnościowych obecnych na rynku norweskim zawiera azotany i/lub azotyny. Stwierdzono, że głównymi ich źródłami są pokarmy roślinne, zwłaszcza warzywa liściaste i niektóre warzywa korzeniowe, wędliny, niektóre produkty serowe, zboża. Żywność ta może stanowić istotny czynnik przyczyniający się do narażenia Norwegów na te związki.

Wyniki przeprowadzonego przeglądu obecności azotanów i azotynów w żywności zostaną wykorzystane do przygotowania części drugiej opracowania obejmującego oszacowanie narażenia na ww. związki pobrane z dietą dla różnych grup wiekowych w populacji norweskiej oraz określenie w jakim stopniu ich obecność w produktach żywnościowych stanowi zagrożenie dla zdrowia.