Główny Inspektorat
Sanitarny

Rolniczy handel detaliczny produktów pochodzenia roślinnego – to handel polegający na produkcji żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy i zbywaniu tej żywności konsumentowi końcowemu lub do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego. Mogą to być produkty nieprzetworzone (np. owoce, warzywa) lub przetworzone (np. dżemy, soki, przetwory owocowo-warzywne, oleje).

Nadzór nad rolniczym handlem detalicznym produktów pochodzenia roślinnego sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna.

Rodzaje i ilości zbywanej żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego określone są w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 września 2022 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania .

Do produkcji przetworów owocowo-warzywnych, pieczywa – surowce nie muszą pochodzić wyłącznie z własnej uprawy. Należy przy tym pamiętać, że korzystając ze zwolnień podatkowych, 50% surowca musi pochodzić z własnego gospodarstwa.

W ramach Rolniczego Handlu Detalicznego można sprzedawać żywność do:

• konsumenta finalnego;
• zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego tj. sklepów, restauracji – zakłady te muszą być zlokalizowane na obszarze województwa, w którym ma miejsce prowadzenie produkcji tej żywności w ramach RHD, lub na obszarach powiatów lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących z tym województwem;

W każdym miejscu zbywania żywności w ramach RHD umieszcza się w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta:

• napis „rolniczy handel detaliczny”;
• dane obejmujące imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego RHD;
• adres miejsca prowadzenia produkcji tej żywności.

Znakowanie opakowanej żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego musi być zgodne z wymaganiami:

• rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 z dnia 25.10.2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (…) 
• rozporządzenia MRiRW z dnia 23.12.2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.

Podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny żywnością pochodzenia roślinnego powinien zarejestrować się we właściwiej terenowo stacji sanitarno-epidemiologicznej.

Wzór wniosku o rejestrację RHD dla produktów pochodzenia roślinnego, który należy złożyć do terenowo właściwej powiatowej lub granicznej stacji sanitarno-epidemiologicznej, określa załącznik nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29.05.2007 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Podmioty prowadzące Rolniczy Handel Detaliczny muszą spełniać wymagania higieniczno-sanitarne określone w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych – załącznik II.

Przy wdrażaniu wymagań higieniczno-sanitarnych, pomocne mogą być „Wytyczne Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej przy produkcji żywności pochodzenia roślinnego w warunkach domowych z wykorzystaniem surowców roślinnych z własnych upraw oraz w ramach rolniczego handlu detalicznego” – dostępne poniżej.

Wytyczne obejmują produkcję żywności z wykorzystaniem surowców roślinnych pochodzących z własnych upraw. Dotyczą one procesu produkcji/przetwarzania żywności, który odbywa się przy wykorzystaniu sprzętu i urządzeń gospodarstwa domowego w kuchni domowej z przeznaczeniem do wprowadzenia do obrotu żywności niskiego ryzyka.

Informacje dotyczące Rolniczego Handlu Detalicznego żywności pochodzenia zwierzęcego oraz żywności złożonej można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakładce: Co robimy – Informacje branżowe – Aktualności.