Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych

Od 15 lipca 2024 roku w serwisie Single Window administrowanym przez Krajową Administrację Skarbową (KAS) udostępniona została nowa usługa – Uzyskaj graniczne dokumenty jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Inspekcja JHARS będzie realizowała usługę poprzez Platformę Koordynacji i Wymiany Danych (PKWD-SW).

Usługa skierowana jest do przedsiębiorców oraz ich przedstawicieli, którzy:

• importują artykuły rolno-spożywcze z zagranicy z państw trzecich (z wyłączeniem państw członkowskich EFTA, tj.: Islandii, Liechtenstein, Norwegii i Szwajcarii), 
• importują produkty rolnictwa ekologicznego lub produkty w okresie konwersji.

Dzięki usłudze w serwisie Single Window:

• złożysz elektroniczny wniosek do granicznej kontroli jakości handlowej realizowanej przez Inspekcję JHARS,
• upewnisz się, że twój wniosek jest kompletny,
• dowiesz się o etapie obsługi wniosku,
• sprawdzisz bieżący etap koordynowanych kontroli dotyczących twoich przesyłek,
• nie będziesz musiał przedkładać papierowej formy świadectwa/protokołu podczas dokonywania odprawy celnej,
• otrzymasz wynik kontroli granicznej w postaci rozstrzygnięcia.

Szczegółowy opis usługi - Uzyskaj graniczne dokumenty jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych 

Zachęcamy do zarejestrowania się na portalu puesc.gov.pl oraz składania elektronicznych wniosków do kontroli granicznej IJHARS z wykorzystaniem PKWD-SW. Więcej o rejestracji do serwisu Single Window

Procedura awaryjna

W przypadku braku dostępności usługi, spowodowanej awarią lub pracami serwisowymi, wnioski, tj. zgłoszenia do kontroli wraz z załącznikami w formie papierowej należy składać do wojewódzkiego inspektoratu jakości handlowej artykułów rolno spożywczych właściwego ze względu na miejsce odprawy towaru. Dokumenty pokontrolne (rozstrzygnięcia) w przypadku procedury awaryjnej będą wydane w formie papierowej.

Wzory dokumentów do granicznych kontroli jakości handlowej

Do obrotu w rozumieniu przepisów prawa celnego mogą być dopuszczone artykuły rolno-spożywcze przywożone z państw niebędących członkami Unii Europejskiej, z wyłączeniem państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, pod warunkiem przeprowadzenia kontroli jakości handlowej przez organ Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (art. 10 ust. 1 ustawy z 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zwanej ustawą o jhars).
Na etapie importu, kontroli Inspekcji JHARS podlegają towary, wyszczególnione w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 18 stycznia 2013 roku w sprawie wykazu artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy oraz ich minimalnych ilości podlegających kontroli jakości handlowej.
Zatem minimalna ilość produktu o określonym kodzie CN wskazana w przedmiotowym rozporządzeniu odnosi się do określonej wielkości partii produkcyjnej. 
Partia produkcyjna – jest to określona ilość artykułu rolno-spożywczego  wyprodukowanego, przetworzonego lub zapakowanego w praktycznie takich samych warunkach (art. 3 pkt 7 ustawy o jhars).
Kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z kraju trzeciego może być dokonywana na przejściach granicznych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 8 kwietnia 2015 roku w sprawie wykazu przejść granicznych, na których jest dokonywana kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych sprowadzanych z zagranicy oraz w oddziałach lub miejscach wyznaczonych na terenie działania Wojewódzkiego Inspektora.

Kontrolę produktów importowanych przeprowadza pracownik wojewódzkiego inspektoratu jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych po okazaniu legitymacji służbowej oraz imiennego okresowego upoważnienia.

Czynnością inicjującą proces jest przesłanie do wojewódzkiego inspektoratu przez dysponenta towaru wypełnionego „zgłoszenia do kontroli granicznej” w formie papierowej lub drogą elektroniczną z wykorzystaniem PKWD-SW wybierając wniosek: SWW05 - Zgłoszenie do kontroli – import.
W „zgłoszeniu do kontroli granicznej” należy wyodrębnić  tylko te partie produkcyjne poszczególnych artykułów rolno-spożywczego o określonym kodzie CN, dla których zostało spełnione kryterium minimalnej ilości podlegającej kontroli. Kryterium minimalnej ilości należy odnieść do konkretnej wielkości partii produkcyjnej danego produktu o szczegółowym kodzie CN, a nie do wielkości „przesyłki” czyli produktów o tym samym kodzie CN zgrupowanych w jednej pozycji, której całkowita wielkość wynika z sumowania różnych partii produkcyjnych.
Przesyłka – oznacza pewną liczbę zwierząt lub ilość towarów objętych tym samym świadectwem urzędowym, poświadczeniem urzędowym lub innym dokumentem, przewożoną tym samym środkiem transportu i pochodzącą z tego samego terytorium lub państwa trzeciego oraz należącą do tego samego rodzaju, tej samej klasy lub mającą taki sam opis (art. 3 pkt 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 625/2017 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin (…).
W przypadku braku miejsca na wymienienie wszystkich partii w „zgłoszeniu do kontroli granicznej” należy wypełnić dodatkowo „załącznik do zgłoszenia do kontroli (pkt 7) jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy / dopuszczenia do swobodnego obrotu na terytorium WE przesyłki produktów rolnictwa ekologicznego przywożonych z kraju trzeciego”. 
Dokumenty do wypełnienia znajdują się tutaj - w sekcji kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy.

Czynności kontrolne mają na celu ustalenie zgodności towaru z przepisami o jakości handlowej oraz deklaracją jakościową, przedłożoną przez importera. Deklaracją jakościową jest np. specyfikacja produktu, atest jakościowy, informacje wynikające z oznakowania produktu.
Kontrola jakości handlowej towarów przywożonych z zagranicy obejmuje co najmniej jedną z następujących czynności:

• sprawdzenie dokumentów umożliwiających identyfikację artykułu rolno-spożywczego, atestów jakościowych, wyników badań laboratoryjnych oraz innych dokumentów świadczących o jego jakości handlowej,
• sprawdzenie opakowania, oznakowania, prezentacji artykułu oraz warunków jego przechowywania i transportu,
• oględziny artykułu rolno-spożywczego (oględziny mogą obejmować sprawdzenie cech organoleptycznych),
• pobranie próbek oraz ich ocenę lub badanie laboratoryjne,
• ustalenie klasy jakości artykułu rolno-spożywczego.

O zakresie i trybie kontroli artykułów rolno-spożywczych decyduje inspektor biorąc pod uwagę specyficzne cechy badanego produktu, warunki techniczne do przeprowadzenia kontroli oraz dokumentację przedłożoną przez zainteresowany podmiot. Niezbędne czynności, wykonywane są w miejscu przeprowadzenia kontroli, po otwarciu środka transportu zawierającego produkty przewożone luzem lub na podstawie opakowań jednostkowych produktów zapakowanych.
Próbki towarów pobierane są zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 7 marca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków pobierania próbek artykułów rolno-spożywczych i dokumentami normalizacyjnymi, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w oznakowaniu towaru oraz, jeżeli inspektor uzna za niezbędne, na potrzeby przeprowadzenia oceny organoleptycznej lub wykonania badań laboratoryjnych.  

Po przeprowadzeniu kontroli, jeżeli przepisy nie stanowią inaczej, sporządzany jest protokół kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy. W przypadku realizacji wniosków z wykorzystaniem PKWD-SW protokół oznaczony jest jako SWR03 Protokół kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przywożonych z zagranicy.
Dokument ten stanowi podstawę do objęcia towaru procedurą dopuszczenia do obrotu w rozumieniu przepisów prawa celnego. 

Przedsiębiorcy są zobowiązani wnieść opłaty za czynności przeprowadzane w ramach granicznej kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych jeżeli w jej wyniku stwierdzono, że artykuły rolno-spożywcze nie odpowiadają wymaganiom w zakresie jakości handlowej wynikającym z przepisów o jakości handlowej lub wymaganiom dodatkowym zadeklarowanym przez producenta (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o jhars).

Koszty kontroli są wyliczane na podstawie stawek określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 listopada 2022 r. w sprawie stawek opłat za czynności przeprowadzone w ramach kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz prawidłowości wprowadzania do obrotu i oznakowania materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Wysokość opłat w ramach granicznych kontroli jakości handlowej, które wykazały nieprawidłowości w artykułach rolno-spożywczych w przypadku:

• przeprowadzonych badań laboratoryjnych ustala Główny Inspektor JHARS,   
• pozostałych czynności kontrolnych wojewódzki inspektor JHARS.

Wysokość opłat jest przekazywana kontrolowanemu w formie informacji zawierającej sposób jej obliczenia, w terminie 30 dni od dnia podpisania protokołu kontroli albo przekazania wyników badań laboratoryjnych, jeżeli ich przekazanie nastąpiło po podpisaniu protokołu kontroli. 
Kontrolowany wnosi opłatę na rachunek bankowy odpowiednio Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów-Rolno-Spożywczych albo wojewódzkiego inspektoratu jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, w terminie 30 dni od dnia doręczenia informacji o sposobie wyliczenia tej opłaty. 
Jeśli opłata nie zostanie wniesiona w przewidzianym terminie, odpowiednio Główny Inspektor albo wojewódzki inspektor wydaje decyzję w sprawie wysokości tej opłaty. 

W przypadku, gdy towar nie spełnia wymagań w zakresie jakości handlowej określonych w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanych przez producenta, wojewódzki inspektor w drodze decyzji administracyjnej zakazuje wprowadzenia tego produktu do obrotu (art. 30 ust. 1 ustawy o jhars). Niniejsza decyzja podlega rygorowi natychmiastowej wykonalności.

Artykuł rolno-spożywczy, na który wydano decyzję zakazującą wprowadzenia do obrotu, po doprowadzeniu do zgodności np. przez zmianę oznakowania, może być ponownie zgłoszony do kontroli.