Nepal
Informacje ogólne
Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy
Nazwa państwa: Federalna Demokratyczna Republika Nepalu
Stolica: Kathmandu
Położenie geograficzne: Nepal, państwo śródlądowe o powierzchni 147 181 km2;, leżące w Azji Południowej, w środkowej części Himalajów. Nepal graniczy od północy z Chińską Republiką Ludową, a na południu, wschodzie i zachodzie z Indiami. Całkowita długość granic Nepalu to 3159 km, z czego 1389 km stanowi granica z Chinami, a 1770 km z Indiami.
Południową część kraju zajmują wyżyny i tereny pagórkowate pokryte dżunglą oraz północny skraj Niziny Hindustańskiej (tzw. Teraj). Na północy rozciąga się główny łańcuch Himalajów (Himalaje Wysokie) z najwyższym szczytem świata Czomolungmą/Mount Everest (według różnych szacunków wznoszącym się na wysokość 8848 lub 8850 m n.p.m. oraz siedmioma innymi ośmiotysięcznikami. W środkowej części kraju leżą Himalaje Małe o średniej wysokości 2400-4300 m n.p.m.
Większość rzek Nepalu płynie z północy na południe i wpada do Gangesu. Trzy główne rzeki to: Karnali, Kosi i Narayani.
Zgodnie ze spisem powszechnym, który miał miejsce w 2021 r., populacja Nepalu wynosi 29 192 480. W porównaniu ze spisem z 2011 r. nastąpił wzrost o 10,18%. Średni roczny przyrost liczby ludności jest najniższy od 80 lat z wynikiem 0,93%. (strona urzędu statystycznego: www.cbs.gov.np).
Ze względu na warunki naturalne Nepal jest jednym z najsłabiej zurbanizowanych państw na świecie. Ludność miejska stanowi ok. 18%. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 180 osób/ pow. 1 km2. Oprócz stolicy, Katmandu, innymi dużymi miastami są Patan (inaczej Lalitpur), Biratnagar, Bhaktapur, Pokhara i Dharan.
Nepal zamieszkują 125 grupy etniczne, z których największe to: Chhettri 16,6%, Bramini górscy 12,2%, Magarowie 7,1%, Thar 6,6%, Tamang 5,8%, Newar 5,0%, Kami 4,8%, Muzułmanie 4,4%, Yadav 4,0% i Rai 2,3%.
Języki urzędowe: Oficjalnym językiem jest nepalski, którym jest językiem ojczystym dla 44,6% ludności Nepalu, aczkolwiek jest on powszechnie używany w całym kraju,. Poza nepalskim w użyciu jest 122 innych języków i dialektów, z których najbardziej rozpowszechnione to: Maithili 11,7%, Bhojpuri 6,0%, Tharu 5,8%, Tamang 5,1%, Newar 3,2%, Bajjika 3,0%, Magar 3,0%, Doteli 3,0% i Urdu 2,6%. Wielu urzędników państwowych i biznesmenów zna również język angielski.
Warunki klimatyczne
Ponad 80% powierzchni kraju pokrywają góry o średniej wysokości ok. 6000 m n.p.m. W północnej części panuje klimat górski, a w południowej zwrotnikowy monsunowy.
W Nepalu, podobnie jak w Polsce występują 4 pory roku: zima (grudzień-luty), wiosna (marzec-maj), lato (czerwiec-sierpień), jesień (wrzesień-listopad).
Główne bogactwa naturalne
Główne bogactwa naturalne Nepalu to zasoby kwarcu, hydro-energetyczne, zasoby drewna, małe złoża miedzi, rudy żelaza, kobaltu i węgla brunatnego.
System walutowy, kurs i wymiana
Oficjalną jednostką płatniczą Nepalu jest rupia nepalska, która dzieli się na 100 pajsa. Wyłączne prawo do emitowania znaków pieniężnych należy do Centralnego Banku Nepalu (Nepal Rastra Bank - http://www.nrb.org.np/). Kursy wymiany walut ustalane są przez Centralny Bank Nepalu i ogłaszane w tabelach w trybie dziennym.
Średnie kursy najważniejszych walut – kupno (wg. danych Nepal Rastra Bank na dzień 14.06.2023 r.) to:
1 EUR – 141,98 rupii nepalskich
1 USD – 131,59
1 GBP – 165,26
Religia
Według danych Nepalskiego Urzędu Statystycznego z 2011 roku, większość ludności Nepalu stanowią hinduiści (81,3%). Innymi wyznaniami są m.in. buddyzm 9,0%, islam 4,4%, kirant (odłam hinduizmu) 3,1%, chrześcijaństwo 1,4% i inne wyznania stanowiące łącznie 0,8% ludności kraju.
Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy
Główne święta publiczne w Nepalu obejmują Dzień Demokracji, Prithvi Jayanti, Dzień Męczeństwa, Dzień Konstytucji, Nepalski Nowy Rok oraz inne święta związane z wydarzeniami religijnymi poszczególnych wyznań. W związku z tym, że święta państwowe powiązane są z kalendarzem nepalskim, nie mają one stałych dat w kalendarzu gregoriańskim.
Święto narodowe - Dzień Konstytucji obchodzone jest w dniu 19 lub 20 września (święto ruchome).
Infrastruktura transportowa
W Nepalu jest łącznie 49 lotnisk, w tym międzynarodowe (Kathmandu Tribhuvan International Airport oraz Pokhara International Airport), 4 lotniska o statusie hub-ów krajowych (Biratnagar Airport, Gautam Buddha Airport, Nepalgunj Airport, Pokhora Airport), oraz 44 inne mniejsze lotniska krajowe. Z ww. 33 lotniska mają status „operational”, pozostałe są zamknięte dla ruchu pasażerskiego, sporadyczny ruch cargo.
32 lotniska ma utwardzone nawierzchnie startowe, 7 posiada systemy pozwalające na starty i lądowania w nocy.
Państwowym przewoźnikiem lotniczym są Napal Airlines – wcześniej zwane Royal Nepal Airlines, operujące z portu lotniczy w Kathmandu do 9 lotnisk na świecie (Narita – Japonia, Dubaj - UAE, Mumbaj, Delhi Bengalure – Indie, HongKong, Doha - Katar, Kuala Lumpur – Malezja, Bangkok – Tajlandia) i 30 krajowych. Wśród krajowych przewoźników prywatnych można wymienić największego Buddha Air oraz kilka mniejszych takich jak: Yeti Airlines, Shree Airlines, Summit Air, Makalu Air, Saurya Airlines, Agni Air, Guna Airlines, Sita Air, Tara Airlines, Simrik Airlines, i obsługujące małe lotniska w regionach.
Do Nepalu latają przewoźnicy z następujących krajów Bangladesz, Butan, Chiny (w tym spółka joint venture chińsko-nepalska Himalayan Airlines), Hong-Kong, Indie, Korea Południowa, Malezja, Nepal, Oman, Katar, Singapur, Tajlandia, Turcja, UAE. Źródło: http://caanepal.gov.np/storage/app/uploads/public/5cf/8c9/3b5/5cf8c93b5937a929054884.pdf
Wszystkie nepalskie linie lotnicze są na liście ‘no fly’ Unii Europejskiej oraz ICAO. Oznacza to, że ich samoloty nie mają wstępu do Europejskiej przestrzeni powietrznej. Ma to związek z serią wypadków lotniczych do których dochodziło na terytorium kraju z udziałem często Europejczyków. Wg władz lotniczych Nepalu, poczyniono wiele aby poprawić bezpieczeństwo lotnictwa w tym trudnym zarówno topograficznie jak i klimatycznie kraju.
Długość dróg w Nepalu wynosi ok. 80 tys. km z czego ponad 11 tys. km to drogi o nawierzchni utwardzonej.
Linie kolejowe – Łączna długość linii kolejowej w Nepalu wynosi 57 km. 53-km odcinek należy od państwowego przedsiębiorstwa Nepal Railways Corporation (NRC), a pozostałe 4 km pozostają w zarządzie kolei indyjskich - Indian Railways.
Jako element rywalizacji chińsko-indyjskiej w Nepalu są planowane linie kolejowe o różnych szerokościach torów i przebiegające na różnych kierunkach. Celem jest połączenie z Katmandu z Raxaul (granica indyjska) oraz Keyrung (granica chińska).
Nepal nie posiada dostępu do morza.
Obowiązek wizowy
Obywateli RP obejmuje obowiązek wizowy. Wizę można uzyskać w Ambasadzie Nepalu (najbliższa znajduje się w Berlinie) jak również na lotnisku w Katmandu oraz w następujących punktach granicznych: Kakarvitta, Jhapa (Nepal Wschodni); Birgunj, Parsa (Nepal Środkowy); Kodari, Sindhupalchowk (Pogranicze Północne); Belahia, Bhairahawa (Rupan-dehi, Nepal Zachodni); Jamunaha, Nepal-gunj (Banke, Nepal Środkowo-Zachodni); Mohana, Dhangadhi (Kailali, (Kanchanpur, Daleki Nepal Zachodni); Gadda Chauki, Mahendranagar. Jest ona płatna.
Za pobyt w Nepalu bez ważnej wizy grozi kara grzywny lub więzienia. Paszport powinien być ważny przynajmniej na czas ważności wizy. Nie wymaga się okazania przy wjeździe biletu powrotnego ani określonej kwoty pieniędzy na każdy dzień pobytu. Obowiązek meldunkowy dotyczy pobytów powyżej 120 dni.
Turyści planujący wyprawę do regionu Mustang (teren wypraw himalajskich), tradycyjnie autonomicznego wobec władz centralnych, obowiązani są dokonać dodatkowej (i niezależnej od wizy wjazdowej do Nepalu) opłaty w wysokości nie mniej niż 700 USD od osoby za tydzień pobytu. Za pobyt w regionie Mustang bez wskazanej wyżej opłaty można zostać skazanym na 1 miesiąc więzienia.
System administracyjny
Ustrój polityczny
Federalna Demokratyczna Republika Nepalu, zgodnie z konstytucją Nepalu z 2015, jest świecką federalną republiką parlamentarną podzieloną na 7 prowincji. Każda prowincja składa się z 8 do 14 dystryktów. Dystrykty jest składa się z miejskich i wiejskich samorządów. Łącznie jest 753 samorządów. Każdy z samorządów składa się dodatkowo z oddziałów, jest ich łącznie 6743.
Zgodnie z konstytucją Nepal jest krajem wieloetnicznym wielojęzycznym, wieloreligijnym oraz multikulturalnym.
System polityczny Nepalu składa się z władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej.
Nepal przez ostatnie kilkanaście lat targany był konfliktami wewnętrznymi, znajdującymi swoje odzwierciedlenie również na scenie politycznej.
Między rokiem 1996 i 2006 trwała zbrojna rebelia maoistów, dążących do obalenia monarchii i wprowadzenia w jej miejsce ustroju komunistycznego. 28 maja 2008 r. Zgromadzenie Narodowe oficjalnie zniosło monarchię i proklamowało federalną republikę demokratyczną. Nepal przestał być hinduistycznym królestwem stając się państwem świeckim.
Kolejnym akcentem najnowszej historii Nepalu były podejmowane od 2008 roku próby uformowania stałego rządu Nepalu i uchwalenia konstytucji. Pierwotna data sporządzenia konstytucji ustalona na dzień 28.05.2011 roku przez kolejne lata była wielokrotnie przesuwana, a prace zakłócane były kolejnymi sporami politycznymi. Ostatecznie konstytucja została uchwalona w 2015 roku.
W parlamencie federalnym jest siedem głównych partii politycznych: Nepali Congress (NC), CPN (UML), CPN (Maoist-centre), CPN (Unified Socialist), People's Socialist Party, Nepal, Loktantrik Samajwadi Party, Nepal and People's Progressive Party.
W listpadzie 2022 r. odbyły się wybory parlamentarne. Pushpa Kamal Dahal z CPN (Maoist Centre), znany pod pseudonimem Prachanda („straszny” lub „zaciekły”) lider maoistowskiej partii komunistycznej (CPN, Maoist Centre), uzyskał poparcie ponad połowy nowo wybranej niższej izby parlamentu i po raz trzeci został mianowany premierem kraju. Żadna partia w 275-osobowej Izbie Reprezentantów (niższej izbie parlamentu) nie uzyskała 138 mandatów wymaganych do utworzenia rządu. Od czasu objęcia urzędu, premier Dahal musiał trzykrotnie wystąpić o wotum zaufania w parlamencie. Dahal prawdopodobnie będzie nadal kierował kolejnym rządem przy wsparciu Nepali Congress (NC) kierowanego przez Sher Bahadura Deubę i sześciu mniejszych partii. Oznacza to powrót do sojuszu sprzed wyborów w listopadzie 2022 roku.
W marcu odbyły się wybory prezydenckie – na trzeciego prezydenta Nepalu kolegium elektorów złożone z członków parlamentu federalnego i sejmików prowincji wybrało przewodniczącego Nepali Congress (NC), Ramę Chandrę Poudela.
Władza ustawodawcza
Parlament Federalny Nepalu jest dwuizbowy i składa się z Izby Reprezentantów oraz Zgromadzenia Narodowego (House of Representatives oraz National Assembly). W Izbie zasiada 275 członków wybieranych w mieszanych systemach głosowania (165 w okręgach jednomandatowych, 110 w wyborach proporcjonalnych), na 5 lat. Zgromadzenie składa się 59 członków wybieranych przez prowincjonalne kolegia elekcyjne, co 2 lata wybierana jest 1/3 członków na 6-letnią kadencję. 3 członków Zgromadzenia nominowanych jest przez Prezydenta. Z każdej prowincji wybieranych jest po 8 osób, w tym co najmniej 3 kobiety oraz jedna osoba reprezentująca niedotykalnych – Dalit, oraz jedna osoba niepełnosprawna.
Obie Izby są sobie równe, aby ustanowić prawo, potrzeba 2/3 głosów w obydwu izbach. Ustawy są następnie kierowane do zatwierdzenia do Prezydenta.
Władza wykonawcza
Zgodnie z konstytucją rządy sprawowane są w oparciu o system wielopartyjny, konkurencyjny, federalny, demokratyczny, republikański i parlamentarny oparty na pluralizmie. Prezydent wybierana na Premiera przedstawiciela większości w Izbie Reprezentantów, Premier formuje Radę Ministrów która sprawuję władzę wykonawczą, Prezydent zatwierdza Radę w składzie zaproponowanym przez Premiera.
Prezydent jest głową państwa oraz głównym dowódcą sił zbrojnych. Stanowisko prezydenta zostało utworzone w 2008 roku, po ogłoszeniu Nepalu jako republiki.
Stanowisko Prezydenta Nepalu jest głównie ceremonialne, w konstytucji znajduje się zapis mówiący o tym że całość władzy wykonawczej jest w rękach Premiera. W Nepalu występuję również stanowisko Wice-Prezydenta.
Na czele Rady Ministrów stoi Premier, w skład rady wchodzi 3 Ministrów Stanu, łączenie 25 Ministrów Gabinetowych.
Struktura administracji gospodarczej
Ministry for Industry, Commerce and Supplies
Ministry of Agricultural and Livestock Development
Ministry of Water Resources and Energy
Sądownictwo gospodarcze
System sądowniczy dzieli się na trzy poziomy, Sąd Najwyższy, zarządzany przez Chief Justice – Najwyższy sędzia w kraju, jest również szefem całego systemu sądowniczego w kraju, 7 Sądów High Courts, po każdym w każdej z prowincji (najwyższy sąd dla prowincji), oraz 77 sądów w dystryktach, po jednym dla każdego dystryktu. Samorządy mogą powoływać lokalne ciała sądownicze, do rozwiązywania sporów i wydawania niewiążących stron wyroków w sprawach które nie dotyczą przestępstw podlegających ściganiu.
Gospodarka
Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Wzrost gospodarczy w Nepalu jest pod dużym wpływem monsunu – jego corocznego występowania lub nie.
Dodatkowo Nepal, jest znacząco wspierany finansowo przez takie kraje jak UK, USA, Japonia, Niemcy oraz kraje Skandynawskie. Co jest również symptomatyczne dla krajów regionu, Nepal polega w znacznym stopniu na przekazach pieniężnych przesyłanych od Nepalczyków pracujących zagranicą.
W Nepalu stosowane są tak zwane 5-letnie plany rozwojowe.
Pomimo stabilnego wzrostu gospodarczego zanotowanego w ostatnich latach (wartość PKB wzrosła z 22,73 mld USD w 2014 r. do 36,29 mld USD w 2021 r.), Nepal pozostaje krajem na niskim poziomie rozwoju gospodarczego i jednocześnie jednym z najuboższych państw na świecie (PKB na głowę mieszkańca liczone według parytetu siły nabywczej, wynoszące w 2021 r. 3878 USD, wskazuje, że jest to wartość stanowiąca 22% średniej światowej). Gospodarka Nepalu oparta jest na usługach, skąd pochodzi 52,6% PKB. Bardzo istotne znaczenie ma rolnictwo, odpowiedzialne za 21,3% PKB i jednocześnie zatrudniające 71,7% siły roboczej.
W kwietniu 2015 r. Nepal dotknęło najtragiczniejsze od ponad osiemdziesięciu lat trzęsienie ziemi, które doprowadziło do znacznych zniszczeń w oddalonych od stolicy i wysoko położonych w górach miejscowościach. Choć zniszczenia objęły tylko 10 % powierzchni to straty szacuje się na około 7,1 mld dolarów, co stanowi 1/3 PKB Nepalu. Klęska żywiołowa negatywnie odbiła się na wynikach gospodarczych w 2015 r. Finansowanie akcji ratunkowej i odbudowy kraju ze zniszczeń wpłynęło na pojawienie się deficytu budżetowego i zwiększenie długu publicznego. Doszło również do obniżenia poziomu eksportu, będącego efektem trzęsienia ziemi.
W związku z pandemią koronawirusa, kraj został szczególnie narażone na straty finansowe, ze względu na zahamowanie przemysłu turystycznego, który odgrywał istotną rolę w powiększaniu przychodu państwa. Ilość przylotów do Nepalu zmalała z 1,2 mln w 2019 r. do 230 tyś. w 2020 r., co przekłada się na spadek wartości przychodu z 667 mln USD (2019 r.) do 61,6 mln (2021 r.).
Główne sektory gospodarki
Podział PKB przedstawia się następująco: 25,29% PKB pochodzi z rolnictwa, 13,45 z przemysłu, 51,39% z usług, dane dla 2018 roku. Główne gałęzie gospodarki to turystyka, tekstylia, produkcja dywanów, produkcja ryżu, juty, cukru, oliwy, papierosów cementu oraz cegieł.
Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych
Wskaźnik |
2021 |
2020 |
PKB (realne) (GDP at current prices) |
36,3 mld USD |
33,4 mld USD |
PKB (realne) na jednego mieszkańca (per capita GDP at constant prices) |
1049,6 USD |
1025,5 USD |
Tempo wzrostu PKB w procentach |
5,8% |
4,3% |
Relacja deficytu/nadwyżki finansów publicznych do PKB w procentach (połączony stanowy + centralny) (Combined Deficits of Central and State Governments (As Percentage to GDP) – Gross fiscal deficit) |
40,5% |
36,5% |
Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach (połączony stanowy + centralny, zewnętrzny +wewnętrzny) (Combined total liabilities of Centre & States) |
Bd. |
Bd. |
Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach |
4,0% |
5,0% |
Stopa bezrobocia w procentach |
5,1% |
4,4% |
Wartość obrotów handlu zagranicznego |
19,1 mld USD |
13,7 mld USD |
Wartość eksportu |
1,9 mld USD |
2,3 mld USD |
Wartość importu |
17,2 mld USD |
11,4 mld USD |
Relacja deficytu/nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach (Current Account Deficit-CAD/GDP) |
-0,9% |
-7,7% |
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania |
-196,3 mln USD |
-126,6 mln USD |
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą |
Bd. |
Bd. |
Handel zagraniczny
Głównymi krajami eksportu są: Indie (1,34 mld USD), Stany Zjednoczone (144 mln USD), Niemcy (36,5 mln USD), Wielka Brytania (27,1 mln USD) oraz Turcja (20,2 mln USD). Nepal głównie importuje towary z krajów takich jak: Indie (9,4 mld USD), Chiny (2,32 mld USD), ZEA (505 mln USD), Argentyna (389 mln USD) oraz Indonezja (302 mln USD).
W eksporcie Nepalu dominują: produkty pochodzenia zwierzęcego (50,8% całego eksportu), kawa, herbata i przyprawy (4,72% całego eksportu), tekstylne wykładziny podłogowe (5,1% całego eksportu), sztuczne włókna (4,91% całego eksportu)
Import to głównie: produkty mineralne w tym ropa naftowa (16,3% całego importu), stal i żelazo oraz wyroby stalowe i żelazne (11%), maszyny w tym komputery (13,75%), pojazdy (7,3%).
Wartość polskiego eksportu do Nepalu wynosi 1,61 mln USD, natomiast importu 0,5 mln USD. Głównymi towarami eksportowanymi są: części samolotowe, szkło dekoracyjne do wnętrz oraz maszyny budowlane. Towary importowane to w większości chusty, dzwony, metalowe dekoracje, imitacje biżuterii.
Inwestycje zagraniczne
FDI w Nepalu utrzymuje się na niskim poziomie tj. przeciętnie 120 mln USD rocznie, co jest jednym z najniższych wskaźników na świecie. FDI w 2021 r. wyniosło ok. 150 mln USD, co w porównaniu z 2019 r. (ok. 100 mln USD) wskazuje na wzrost. W okresie od 2001 r. do 2020 r. procent udziału wartości FDI w PKB wykazywał tendencje wzrostową. Obecnie (stan na 2020 r.) procent udziału FDI do PKB wynosi 0,4%. Głównym powodem tak słabego poziomu FDI w Nepalu, podawanych przez analityków była niestabilność polityczna. Ale co najmniej od 2017 r., po ustabilizowaniu rządów oraz nowego systemu sprawowania władzy, problem ten nie powinien dotyczyć już Nepalu. Rząd stara się przyciągać inwestorów za pomocą takich wydarzeń jak Nepal Investment Summits w roku 2017 i 2019, ale bez większych rezultatów.
Głównym powodem takiego stanu, tj. niechęci inwestorów zagranicznych są przeciągające się procedury biurokratyczne, zmienność interpretacji przepisów prawa, korupcja (117 miejsce na 1180 w rankingu 2021 Transparency International), brak odpowiedniej infrastruktury drogowej (wg. rankingu World Bank, 130 miejsce na 190 krajów, najgorsza pozycja wśród krajów Azji Południowej), nadal niski poziom elektryfikacji oraz przerwy w dostawach prądu.
Rząd stara się wychodzić naprzeciw tym wyzwaniom uchwalając w ciągu ostatnich lat takie ustawy jak: Foreign Investment and Technology Transfer Act, poprawki do Industrial Enterprises Act, Special Economic Zone Act oraz Public Private Partnership and Investment Act. Oprócz tego rząd stosuje zachęty w postaci np. uzbrojenia działki pod inwestycję (droga i elektryczność).
Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym
World Trade Organization (od 2004), Shanghai Cooperation Organisation, South Asian Free Trade Area
Dodatkowo Nepal ratyfikował SAARC w zakresie SAFTA – South Asian Free Trade Area.
BIMSTEC od 2004 – Bay of Bengal Initiative for Multi-Sectoral Technical and Economic Cooperation.
Oprócz tego przynależy do:
AsDB, MINA, CCC, Colombo Plan, ESCAP, FAO, Group of 77, IBRD, ICAO, ICFTU, ICRM, International Development Association, IFAD, International Finance Corporation, IFRCS, International Labour Organization, International Monetary Fund, International Maritime Organization, Intelsat, Interpol, IOC, IOM, International Organization for Standardization (correspondent), ITU, MONUC, Non-Aligned Movement, OPCW, SAARC, United Nations, UNCTAD, UNDP, UNESCO, UNIDO, UNIFIL, UNMIBH, UNMIK, UNMOP, UNMOT, UNTAET, UPU, World Federation of Trade Unions, WHO, WIPO, WMO, WToO, WTrO CPC Nepal (applicant)
Stosunki gospodarcze z Unią Europejską
Stosunki dyplomatyczne między Unią Europejską, a Nepalem nawiązane zostały w 1973 r. Ramy współpracy stanowi Porozumienie o Współpracy podpisane przez Komisję Europejską i Rząd Nepalu w dniu 1 czerwca 1996 r. Za implementację jego postanowień odpowiada wspólna komisja.
Unia Europejska jest ważnym parterem wspierającym proces rozwoju społecznego i gospodarczego kraju, w szczególności poprzez implementację programów pomocowych w zakresie redukcji ubóstwa, rozwoju obszarów wiejskich i miejskich, ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, edukacji oraz budowania pokoju. Poprzez rozmieszczenie w Nepalu misji obserwatorów wyborów, UE była aktywnie zaangażowana w pokojowy proces zmiany ustrojowej w Nepalu, współpracując czynnie z głównymi aktorami sceny politycznej.
Celem współpracy UE z Nepalem jest utrzymanie pokoju i stabilności politycznej w tym kraju. Po konsultacjach doszło do podpisania strategicznej umowy (The Country Strategy Paper for Nepal), przewidującej w latach 2013 – 2016 wsparcie działań na rzecz zmiany systemu gospodarki, powszechnej edukacji, dostępu do wody pitnej, wzmocnienia praworządności, dobrego zarządzania krajem, z naciskiem na ochronę środowiska, gospodarkę leśną oraz rolę kobiet i mniejszości społecznych. Kraje unijne, w tym Polska, w istotny sposób wsparły Nepal pomocą humanitarną oraz pomocą w odbudowie po trzęsieniu ziemi w kwietniu 2015 r.
Dwustronna współpraca gospodarcza
Gospodarcze umowy dwustronne
Pomiędzy Polską a Nepalem nie obowiązują dwustronne umowy gospodarcze.
Dwustronna wymiana handlowa
Wymiana handlowa Polsko-Nepalska
mln USD/rok |
2021 |
2020 |
2019 |
2018 |
Eksport |
11,4 |
8,99 |
48,4 |
6,13 |
Import |
1,37 |
0,56 |
0,64 |
0,56 |
Obroty |
12,77 |
9,55 |
49,04 |
6,69 |
Saldo |
10,03 |
8,43 |
47,76 |
5,57 |
W 2019 r. odnotowano wielki wzrost wartości eksportu z 6,13 mln USD w 2018 r. do 48,4 mln USD w 2019 r. (z tego 83,3% eksportowanych towarów z Polski to były produkty przemysłu lotniczego jak np.: samoloty, helikoptery oraz części samolotowe – zakup przez Lotnictwo Wojsk Lądowych Nepalu dwóch samolotów transporotowych M28 Skytruckna za kwotę 19 mln USD). Wartość Importu nepalskich dóbr do Polski na przestrzeni 4 lat wzrosła (wzrost o 22,5% od 2017 r. do 2020 r.).
Wartość polskiego eksport do Nepalu w styczniu 2021r. wyniosła 79,9 tyś. USD, natomiast w kwietniu już 148 tyś. USD. (wzrost o ok. 85%).
Wzajemne inwestycje
Dane Narodowego Banku Polskiego nie odnotowują, by firmy zarejestrowane w Nepalu dokonywały bezpośrednich inwestycji w Polsce w latach 2015-2019. Podobnie dane NBP nie wykazują inwestycji polskich podmiotów gospodarczych w Nepalu w tym okresie.
Współpraca regionalna
W grudniu 2003 r. powstała Rada Przyjaźni Nepal – Polska. Jest to druga tego typu organizacja w Nepalu: od listopada 2002 r. działa tam Towarzystwo Nepalsko-Polskie. Obie organizacje są połączeniem towarzystwa przyjaźni i izby promującej kontakty handlowe między obu krajami.
Współpraca samorządów gospodarczych
Współpraca samorządów gospodarczych nie została odnotowana.
Dostęp do rynku
Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług
W rankingu Heritage Foundation i The Wall Street Journal klasyfikującym kraje według wolności gospodarczej „Index of Economic Freedom 2022” Nepal uplasował się na 148 miejscu. Nisko oceniony został w zakresie otwartości rynku, rynku pracy i praworządności.
Dostęp do rynku pracy
Nie praktykowane jest na szeroką skale zatrudnianie przedsiębiorców w szczególności z Europy i innych rozwiniętych regionów, głównie ze względu na średnie niskie wynagrodzenie. Funkcjonują jednak różne firmy zajmujące się organizacją trekkingów i innych wyjść w góry.
Nabywanie i wynajem nieruchomości
Obcokrajowiec może nabyć nieruchomość w Nepalu pod warunkiem, że ma swoją działalność gospodarczą w państwie i jest zarejestrowany jako podmiot gospodarczy.
W kwestii wynajmu nieruchomości nie ma większego problemu. Każdy obcokrajowiec ma prawo wynająć mieszkanie.
System zamówień publicznych
System zamówień publicznych w Nepalu w większości koordynowany jest poprzez technologię e-GP (e-Rządowy [system] zamówień publicznych), która nadzorowana jest przez Biuro Monitorowania Zamówień Publicznych (PPMO). Każda jednostka publiczna składająca zamówienie powyżej 60 tyś. USD powinna skorzystać z systemu e-GP.
Różnice kulturowe w kontaktach biznesowych
Język angielski jest dość powszechnie znany wśród środowisk biznesowych.
Przydatne kontakty i linki
ADMINISTRACJA GOSPODARCZA:
Ministry of Finance |
|
Ministry of Agricultural Development |
|
Ministry of Energy |
|
Ministry of Industry |
http://www.moi.gov.np/en/ |
SAMORZĄDY GOSPODARCZE:
Nepal Chamber of Commerce |
|
Federation of Nepalese Chambers of Commerce and Industry |
OFICJALNA PRASA EKONOMICZNA:
Himalayan Times |
|
Nepali Times |
Data aktualizacji: 30 czerwca 2023 r.