Krakowski Bieżanów chroniony przed powodzią
07.07.2023
W Krakowie, na rzece Serafie, zakończone zostały prace, które wzmacniają bezpieczeństwo mieszkańców Bieżanowa i okolic. Powstała opaska brzegowa o wysokości nawet 1 metra. Ta wyjątkowa konstrukcja kilometrowej długości ma spełniać zadanie muru przeciwpowodziowego, który w razie nagłego wezbrania Serafy powstrzyma jej wody przed zalewaniem okolicznych terenów.
Rzeka Serafa na terenie Krakowa przebiega przez tereny intensywnie zurbanizowane. W sytuacji coraz częściej pojawiających się wyjątkowo intensywnych opadów, stanowi realne zagrożenie dla zabudowanych terenów przyległych oraz istniejącej infrastruktury. W wyniku uszczelnienia zlewni w związku z rozwojem miasta, w czasie gwałtownych wezbrań, koryto nie jest w stanie pomieścić szybko spływających wód opadowych. Zalewane i podtapiane są tereny sąsiadujące z korytem rzeki, uszkadzane są skarpy brzegowe i budowle regulacyjne. Realizacja tradycyjnych prac utrzymaniowych polegających na wykaszaniu roślinności, udrożnieniu koryta, usuwaniu zatorów, czy remontach uszkodzonych ubezpieczeń nie prowadziła do istotnego zmniejszenia zagrożenia powodziowego.
Po wezbraniu, które miało miejsce w 2021 roku na terenie Bieżanowa, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie podjęło współpracę z Miastem Kraków w celu zwiększenia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w tym rejonie. W ramach wspólnych działań wykonano mur z grodzic winylowych, o wysokości od 50 centymetrów do 1 metra, wzdłuż brzegów Serafy – na prawym brzegu w rejonie osiedla Złocień oraz analogiczną konstrukcję po obu stronach rzeki poniżej zbiornika Bieżanów w rejonie osiedla Bieżanów. Wody Polskie zrealizowały inwestycję o szacunkowej wartości 2 mln zł w rejonie osiedla Złocień, prace zostały zakończone w IV kwartale 2022 r. Natomiast Miasto Kraków zrealizowało odcinek bieżanowski o szacunkowej wartości 10 mln zł, który właśnie został ukończony.
W wyniku prac koryto Serafy zostało dostosowane do aktualnie występujących przepływów i zagospodarowania przyległych terenów. Jego parametry zostały skorygowane tak, aby uzyskać odcinkowo efekt zwiększenia pojemności. Podniesienie i wyrównanie wysokości opasek brzegowych za pomocą murów z grodzic winylowych, na odcinkach powodującym bezpośrednie zagrożenie dla zabudowy mieszkaniowej, pozwoli na osiągnięcie parametrów koryta zapewniających bezpieczny spływ wód wezbraniowych.
Dalsze działania Wód Polskich w rejonie Bieżanowa
Wody Polskie prowadzą również inne działania mające zdecydowanie poprawić ochronę przeciwpowodziową tego rejonu Krakowa. Budowana jest kaskada pięciu zbiorników przeciwpowodziowych: dwóch na Serafie i trzech na potoku Malinówka. Mają one ogromne znaczenie zarówno dla mieszkańców Krakowa, jak i Wieliczki. Łącznie zabezpieczą przed powodzią obszar o powierzchni 16,5 tys. hektarów. oraz pomieszczą blisko 400 tys. m3 wody. Obecna szacunkowa pojemność zbiorników retencyjnych będących w budowie: Malinówka 1, Malinówka 2, Serafa 2 i istniejącego od 2015 r. zbiornika Bieżanów, wynosi łącznie ok. 336 tys. m3, co stanowi blisko 78 proc. docelowej pojemności pełnej kaskady zbiorników w dolinie Serafy. Oznacza to, że przy obecnym stanie zaawansowania budowy wspomniane zbiorniki wraz z będącym w eksploatacji zbiornikiem Bieżanów są w stanie zatrzymać wodę o prawdopodobieństwie wystąpienia 1 proc., czyli wodę powodziową, która występuje raz na 100 lat.
O prawidłowym funkcjonowaniu zbiorników mieliśmy okazję przekonać się w nocy z 17 na 18 maja 2023 r., kiedy to w wyniku intensywnych opadów deszczu wody wystąpiły z koryta, ale nie spowodowały piętrzenia na zbiornikach Malinówka 1 oraz Serafa 2, a jedynie wypełniły kanały dolotowe. Przepływające ilości wody mieściły się w przekrojach upustów dennych urządzeń przelewowo-upustowych. Na zbiorniku Malinówka 2 nastąpiło piętrzenie i część wód opadowych zostało zatrzymanych na kilka godzin w czaszy zbiornika.