Modernizacja zbiornika Wisła Czarne podniesie bezpieczeństwo przeciwpowodziowe w powiecie cieszyńskim
25.10.2024
Większe bezpieczeństwo przeciwpowodziowe terenów położonych poniżej zbiornika, odzyskanie pełnej rezerwy powodziowej, większa retencja dla rolnictwa – przeciwdziałanie suszy, zabezpieczenie zasobów wody pitnej na potrzeby mieszkańców Wisły, Ustronia i Skoczowa oraz mniejsza podatność zbiornika na awarie – to tylko niektóre z korzyści, jakie zyskają mieszkańcy Podbeskidzia za sprawą rozpoczynających się właśnie prac modernizacyjnych zbiornika Wisła Czarne. 25 października 2024 r. w budynku administracyjnym zapory odbyło się spotkanie z udziałem wiceministra infrastruktury Przemysława Koperskiego, w trakcie którego podpisana została umowa na realizację tej inwestycji.
Stan techniczny obiektu, który w trudnych, górskich warunkach piętrzy wodę od ponad 50 lat, nie stwarzał zagrożenia dla terenów położonych poniżej ziemnej zapory, niemniej jednak jego modernizacja stała się koniecznością. Większa z każdym rokiem podatność na awarie oraz konieczność obniżenia poziomu piętrzenia w zbiorniku skutkowały mniejszą rezerwą powodziową i tym samym – rezerwą wody pitnej. W ramach prac remontowych zmianie nie ulegną parametry obiektu, poprawi się jednak jego funkcjonalność. Przedsięwzięcie obejmuje prace modernizacyjne na istniejącej zaporze ziemnej i związanych z nią funkcjonalnie obiektów, takich jak przelew stokowy i niecka wypadowa. Wykonawca – Keller Polska Sp. z o.o. – m.in. doszczelni przesłonę przeciwfiltracyjną na lewym przyczółku, przebuduje odwodnienie wzdłuż prawej ściany przelewu stokowego i wykona jego remont. Wyremontowane zostaną również podpory przelewu oraz murów oporowych na przedłużeniu podpory a także elementy spodu konstrukcji nośnej. Podobne prace zostaną wykonane w obrębie niecki wypadowej zapory. Doszczelniona zostanie także przesłona przeciwfiltracyjna na lewym przyczółku. Zamontowane zostaną nowe urządzenia kontrolno-pomiarowe. Po zakończeniu modernizacji poprawi się ochrona przed zalaniem terenu poniżej zapory czołowej zbiornika Wisła Czarne, w tym użytków rolnych. Przywrócona zostanie możliwość piętrzenia wody do wysokości określonej w pozwoleniu wodnoprawnym. Efektem remontu będzie także zwiększenie rezerwy wody pitnej.
Prace o wartości blisko 11 mln zł potrwają do połowy 2025 r. Ich realizacja nie wiąże się z ograniczeniami poboru wody pitnej. Także korona zapory – miejsce spacerów turystów i mieszkańców, nie będzie wyłączona z eksploatacji. Możliwe są jedynie tymczasowe ograniczenia w ruchu po zaporze.
Dla zadania pn. Modernizacja obiektów zbiornika wodnego Wisła Czarne – drenaż skarpy odpowietrznej, przelew stokowy, sieć piezometrów – etap I i etap II uzyskano finansowanie ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich dla operacji typu Zarządzanie zasobami wodnymi w ramach poddziałania Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa, objętego PROW na lata 2014-2020.
Historia i wymiary zbiornika
Zbiornik Wisła Czarne znajduje się na Małej Wiśle, poniżej połączenia Białej i Czarnej Wisełki. Budowa rozpoczęła się w 1968 r., do eksploatacji został oddany w 1973 r. Zbiornik Wisła Czarne pełni dwie główne funkcje: przeciwpowodziową oraz zaopatrzenia w wodę Wisty, Ustronia i Skoczowa. Piętrzy również wodę na wypadek jej niedoborów w korycie Wisły poniżej. Całkowita pojemność zbiornika wynosi 5,06 mln m3, maksymalna powierzchnia zalewu to ok. 40 ha, zlewnia obejmuje 30 km2. Nasyp zapory wykonano z materiału ziemnego, uzyskanego z wykopów z czaszy zbiornika. Maksymalna wysokość zapory wynosi ok. 6 m, długość 280 m, kubatura ok. 470 000 m3, a szerokość w koronie 6,60 m.