Nowe dworce w południowej Polsce
02.11.2021
2 listopada 2021 r. do użytku pasażerów oddane zostały nowe dworce kolejowe na południu Polski: w Sterkowcu oraz w Biadolinach Szlacheckich w województwie małopolskim oraz w Czarnej na Podkarpaciu.
Dwa nowoczesne dworce w województwie małopolskim
W otwarciu nowego dworca w Sterkowcu w województwie małopolskim wziął udział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. Podróżnym udostępniono również dworzec w Biadolinach Szlacheckich. Budowa nowych dworców kosztowała odpowiednio 4,3 mln zł i 4,8 mln zł. Obiekty były realizowane w formule Projektuj i buduj na zlecenie PKP SA.
Budowy obydwóch dworców rozpoczęły się pod koniec lata ubiegłego roku. Wtedy też wyburzono wysłużone obiekty, a w ich miejsce w nieco ponad rok wzniesiono dwa typowe Innowacyjne Dworce Systemowe.
Dzięki inwestycjom zmieniło się bezpośrednie otoczenie dworców. W Biadolinach uporządkowano tereny zielone oraz wykonano nową nawierzchnię dróg, chodników oraz parking na około czterdzieści miejsc. Podobny zakres objął dworzec w Sterkowcu, z tym że w tej lokalizacji zaplanowano przy dworcu jedynie miejsca postojowe typu kiss&ride oraz dla osób z niepełnosprawnościami.
Dworzec w Czarnej na Podkarpaciu już otwarty
W otwarciu nowego dworca w Czarnej w powiecie dębickim wziął udział wiceminister infrastruktury Rafał Weber. To już trzeci w województwie podkarpackim nowoczesny obiekt udostępniony podróżnym w ramach ogólnopolskiego Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023.
Budowa nowego dworca w Czarnej trwała nieco ponad rok. Realizowana była w formule Projektuj i buduj. Koszt inwestycji to ponad 5,5 mln zł. Dzięki inwestycji dofinansowanej ze środków unijnych, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, pasażerowie zyskali całkowicie nowy budynek zaprojektowany i wybudowany w formule Innowacyjnego Dworca Systemowego.
Nowoczesna architektura Innowacyjnych Dworców Systemowych
Nowe obiekty w Sterkowcu i Biadolinach odznaczają się współczesną i minimalistyczną formą architektoniczną z dominantą w postaci ośmiometrowej wieży zegarowej. Dworzec w Sterkowcu jest budynkiem większym. Pod jego wiatą zlokalizowano dwa pawilony. W pierwszym znajduje się poczekalnia urządzona zgodnie ze współczesnymi trendami w architekturze. Posiada ona przeszkloną elewację umożliwiającą lepszy dostęp światła dziennego oraz obserwację tego, co dzieje się na stacji. Natomiast wnętrze jest utrzymane w odcieniach szarości i wyposażone jest w ergonomiczne ławki dla podróżnych, gabloty z rozkładami jazdy pociągów oraz elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów. W pobliżu poczekalni umiejscowiono toaletę. W drugim pawilonie znajduje się niewielki lokal na wynajem. Pod wiatą podróżni mogą również zaparkować rowery przy jedenastu stojakach dla jednośladów oraz skorzystać ze stacji ich naprawy.
Dworzec w Biadolinach Szlacheckich jest mniejszy. Pod wiatą zlokalizowano otwartą poczekalnię, osłoniętą z trzech stron z kilkoma siedziskami. Dodatkowo zamontowano tam promienniki, których zadaniem będzie zwiększenie komfortu termicznego podróżnych oczekujących na pociąg w miesiącach jesiennych i zimowych. Pod wiatą znalazły się również pomieszczenie toalet, stojaki rowerowe i stacja naprawy jednośladów. Informacja o przyjazdach i odjazdach pociągów jest wyświetlana na nowoczesnych elektronicznych tablicach.
Nowy, parterowy obiekt dworcowy w Czarnej posiada minimalistyczną i kubistyczną bryłę oraz dominantę w postaci ośmiometrowej wieży zegarowej. Pod jego wiatą zlokalizowano dwa pawilony. W pierwszym znajduje się poczekalnia urządzona zgodnie ze współczesnymi trendami w architekturze. Posiada ona przeszkloną elewację umożliwiającą dostęp światła dziennego oraz obserwację tego, co dzieje się na stacji. Wnętrze jest utrzymane w odcieniach szarości i wyposażone w ergonomiczne ławki dla podróżnych, gabloty z rozkładami jazdy pociągów oraz elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów. W pobliżu poczekalni umiejscowiono toaletę. W drugim pawilonie znajduje się niewielki lokal nad wynajem. Pod wiatą podróżni mogą również zaparkować rower przy czternastu stojakach dla jednośladów oraz skorzystać ze stacji ich naprawy.
Dworce ekologiczne, dostępne i energooszczędne
Nowe dworce w południowej Polsce są w pełni dostępne dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Zaprojektowano i wykonano je tak, żeby nie istniały w nich żadne bariery architektoniczne, a ponadto wprowadzono szereg usprawnień dla osób niedowidzących i niewidzących. Wśród nich m.in. ścieżki prowadzące, oznaczenia w alfabecie Braille’a, kontrastowe zestawienie kolorystyki wnętrz dworca, a także tablice dotykowe z planem obiektu.
Na dworcach zastosowano szereg rozwiązań proekologicznych – energooszczędne oświetlenie, panele fotowoltaiczne do pozyskiwania „zielonej energii” oraz pompy ciepła do ogrzewania budynku. Oszczędności będzie generował również system BMS (Building Management System), odpowiadający za zarządzanie instalacjami i urządzeniami oraz optymalizację zużycia energii elektrycznej, cieplnej i wody.
Dodatkowo na dachu dworca w Sterkowcu zamontowano panele fotowoltaiczne do produkcji „zielonej energii”, system odzysku wody deszczowej (jest ona używana do spłukiwania toalet) oraz pompę ciepła do wspomagania ogrzewania obiektu. Dla poprawy bezpieczeństwa w budynkach i ich otoczeniu zainstalowano nowoczesne systemy monitoringu, kontroli dostępu oraz sygnalizacji włamania i napadu.
Programem Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023 jest objętych w całej Polsce prawie 200 dworców kolejowych. Sześć z nich znajduje się w województwie podkarpackim. Na trzech stacjach (Sędziszów Małopolski, Radymno, Czarna) zakończono już inwestycje.