Polsko-słowackie rozmowy o rozwoju połączeń transportowych
12.09.2022
Możliwości i perspektywy rozwoju połączeń transportowych pomiędzy Polską a Słowacją były przedmiotem dyskusji na spotkaniu ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka i wiceministra Andrzeja Bittela z ministrem transportu i budownictwa Słowacji Andrejem Doležalem oraz wiceministrem Jaroslavem Kmet’em.
Rozmowy w miejscowości Stará L’ubovňa na Słowacji, które odbyły się 12 września 2022 r., dotyczyły szczególnie rejonów przygranicznych: Ziemi Sądeckiej po stronie polskiej oraz Regionu Preszowskiego po stronie słowackiej. Posiedzenie z udziałem udziałem samorządów z Małopolski i Regionu Preszowskiego było kontynuacją rozmów na ten temat, podjętych podczas tegorocznej edycji Polsko-Słowackich Konsultacji Międzyrządowych, które odbyły się 22 kwietnia 2022 r.
Słowacja posiada 541 km granicę państwową z Polską. Tworzy ją niemal na całej długości główne pasmo Karpat, w tym Beskidów i Tatr, co stanowi barierę naturalną utrudniającą rozwój infrastruktury transportu. Rozwój odcinków przygranicznych szlaków drogowych i kolejowych na osi północ – południe między oboma państwami to obecnie najpilniejsze zagadnienia w relacjach bilateralnych dotyczących transportu.
Podczas wymiany informacji i stanowisk na temat połączeń drogowych ministrowie omówili wspólne działania na rzecz dostosowania ciągu drogowego Poprad – Kežmarok – Stará L’ubovňa – Nowy Sącz – Brzesko dla ruchu bez ograniczeń tonażowych oraz stan i dalsze postępy realizacji międzynarodowej trasy Via Carpatia. W zakresie połączeń kolejowych przeanalizowano możliwości i plany poprawy jakości trasy z Krakowa do Nowego Sącza i Muszyny z uwzględnieniem nowego planowanego połączenia, skracającego 2-krotnie czas podróży po stronie polskiej oraz wpływ tej inwestycji na znaczenie istniejących połączeń po stronie słowackiej, zarówno w kierunku Preszowa i Koszyc, jak i Popradu.
Minister Andrzej Adamczyk odniósł się również trwającej właśnie rewizji transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T i propozycji utworzenia nowego europejskiego korytarza transportowego Morze Bałtyckie – Morze Czarne / Morze Egejskie. Składowymi korytarza będą omawiane szlaki: drogowy S19 (Via Carpatia) oraz linia kolejowa przez przejście Muszyna – Plaveč (postulowana Rail Carpatia). Minister podkreślił, że kluczem do szerszego otwarcia szlaku w ruchu międzynarodowym, wzrostu jego znaczenia jest konkurencyjna oferta przewozowa o multimodalnym charakterze dla całego korytarza. Warunkiem jej uzyskania jest wyeliminowanie wąskich gardeł, dostosowanie do parametrów sieci TEN-T i zintegrowanie szlaku z polskimi portami morskimi.
Budowa szlaku Via Carpatia na Słowacji postępuje znacznie wolniej, niż w Polsce i jest uwarunkowana znalezieniem odpowiednich środków finansowych przez rząd słowacki. Polska wspiera Słowację w tym zakresie poprzez m.in. przekazanie do Komisji Europejskiej wspólnego wniosku o dofinansowanie z instrumentu CEF projektu budowlanego po stronie polskiej i projektu studialnego po stronie słowackiej.
Wiceminister Andrzej Bittel oraz wicemarszałek województwa małopolskiego, Łukasz Smółka przedstawili długofalowe plany inwestycji kolejowych w perspektywie tworzenia nowego korytarza Bałtyk – Morze Czarne – Morze Egejskie na sieci TEN-T oraz aktualnie realizowany projekt modernizacji przystanków kolejowych na linii pomiędzy Nowym Sączem a Krynicą Zdrój.
Na posiedzeniu rozmawiano także o rozwoju kolejowych połączeń regionalnych w subregionie sądeckim oraz regionach Słowacji wschodniej, w kontekście trwającej rosyjskiej inwazji wojskowej na Ukrainę. Stwierdzono, że celowe jest opracowanie wspólnego nowego układu połączeń kolejowych po przeprowadzeniu stosownych inwestycji po obu stronach, które podniosą jakość tych połączeń i ich konkurencyjność względem transportu drogowego.