Kwestie dotyczące zatrudnienia na statkach morskich uregulowane są w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu. Ustawa reguluje dwie podstawowe kategorie spraw:

Ustawa o pracy na morzu reguluje warunki pracy i życia marynarzy na statkach objętych zakresem stosowania Konwencji o pracy na morzu, przyjętej przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 lutego 2006 r. (ang. Maritime Labour Convention 2006 – tzw. Konwencja MLC), a więc statków morskich przeznaczonych lub używanych do prowadzenia działalności gospodarczej, z wyjątkiem statków rybackich.

W zakresie nieuregulowanym w ustawie do stosunków pracy na statkach morskich stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy oraz inne przepisy prawa pracy.

Ponadto, rozdział 10 ustawy o pracy na morzu zawiera przepisy dotyczące pracy na tzw. statkach niekonwencjnych (statki do których nie ma zastosowania Konwencja MLC).

Agencje zatrudnienia.

Agencjami zatrudnienia są podmioty wpisane do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia, zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Zgodnie z ustawą o pracy na morzu, świadczenie przez agencje zatrudnienia usług pośrednictwa pracy na statkach możliwe jest po uzyskaniu od dyrektora urzędu morskiego „dokumentu uprawniającego do kierowania marynarzy do pracy na statkach”. Dokument ten wydaje się na podstawie pozytywnych wyników audytu, przeprowadzanego przez dyrektora urzędu morskiego. Dyrektor urzędu morskiego ustala okres ważności takiego dokumentu. Zgodnie z ustaleniami Rady Koordynacyjnej Dyrektorów Urzędów Morskich, dokumenty uprawniające do kierowania marynarzy do pracy na statkach wydawane są na okres 2 lat. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że działanie agencji zatrudnienia nie jest zgodne z ustawą lub wymaganiami określonymi w Konwencji MLC, dyrektor urzędu morskiego może przeprowadzić audyt dodatkowy.

Polska nie upoważniła do przeprowadzenia audytów agencji zatrudnienia tzw. uznanych organizacji. Dokumenty wydawane przez takie organizacje w zakresie zgodności z Konwencją MLC nie mają wpływu na stosowanie postanowień ustawy o pracy na morzu, tj. niezależnie od posiadania takiego dokumentu przez agencję zatrudnienia istnieje konieczność przejścia audytu i uzyskania dokumentu wydanego przez dyrektora urzędu morskiego.

Marynarze

Pośrednictwo pracy prowadzone przez agencje zatrudnienia jest dobrowolne zarówno dla osób zainteresowanych podjęciem pracy na statku, jak i dla armatorów.
Za czynności związane z pośrednictwem pracy nie wolno pobierać bezpośrednio lub pośrednio opłat od osób poszukujących pracy na statkach.
W przypadku pośrednictwa pracy dla osób poszukujących pracy na statku pod obcą banderą, agencja zatrudnienia ma obowiązek zawarcia z osobą zainteresowaną podjęciem pracy na statku pisemnej umowy, która powinna określać w szczególności:

1. pracodawcę zagranicznego;
2. okres zatrudnienia;
3. rodzaj oraz warunki pracy i wynagradzania, a także przysługujące osobie kierowanej do pracy świadczenia socjalne;
4. warunki ubezpieczenia społecznego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych;
5. obowiązki i uprawnienia osoby kierowanej do pracy oraz agencji zatrudnienia;
6. zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między agencją zatrudnienia a osobą kierowaną;
7. nazwę i przynależność statku, na którym praca będzie wykonywana;
8. zobowiązanie agencji zatrudnienia do zwrotu osobie zainteresowanej podjęciem pracy na statku poniesionych przez nią kosztów pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy z winy tej agencji.

W związku z powyższym, umowę należy zachować, gdyż stanowi ona podstawę dochodzenia swoich praw przed sądem.

Lista agencji zatrudnienia posiadających dokument uprawniający do kierowania marynarzy do pracy na statkach wydany przez:

• Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni
• Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie

• Praca na statkach pod polską banderą
• Agencje zatrudnienia
• Praca na statkach pod obcą banderą