Projektowana ustawa zakłada wsparcie inwestycji ukierunkowanych na polepszenie stosunków wodnych w dorzeczu rzeki Odry. Wskazane w ustawie zadania o charakterze renaturyzacyjnym i retencyjnym mają umożliwić rewitalizację rzeki i ekosystemów zależnych. Inwestycje w tym obszarze zostaną dofinansowane na kwotę ok. 1,114 mld zł. Ponadto usprawnione zostaną procedury administracyjne dla tych inwestycji, co w efekcie przyśpieszy ich realizacje.

Dodatkowe wsparcie przewidziane jest także dla inwestycji z obszaru gospodarki wodno-ściekowej w dorzeczu rzeki Odry, m.in. przez zapewnienie pierwszeństwa w uzyskiwaniu środków finansowych na budowę i modernizację oczyszczalni ścieków i systemy kanalizacyjne, czy skrócenie terminów administracyjnych w realizacji tych procesów inwestycyjnych.

Utworzona ma zostać wyspecjalizowana służba ­– Inspekcja Wodna, która pozwoli m.in. wykrywać, dokumentować oraz ograniczać przestępstwa i wykroczenia w zakresie nielegalnych zrzutów ścieków do wód, czy innych działań szkodzących środowisku wodnemu.

Podjęte mają zostać również działania analityczno-planistyczne, które dotyczyć będą infrastruktury znajdującej się na rzece Odrze i jej dopływach. W oparciu o te działania planowane będą dalsze inwestycje środowiskowe.

W ramach projektowanej ustawy wprowadzona zostanie możliwość cofnięcia lub ograniczenia bez odszkodowania pozwolenia wodnoprawnego, gdy dalsze korzystanie z wód na warunkach ustalonych w pozwoleniu wodnoprawnym stwarza stan zagrażający życiu i zdrowiu ludzi lub stan zagrażający powstaniu poważnych szkód w środowisku, w szczególności z uwagi na występujące zmiany w środowisku wodnym.

Ponadto administracja publiczna, tj. Wody Polskie, starostowie i marszałkowie zobowiązani zostaną do dokonania zbiorczego przeglądu pozwoleń wodnoprawnych i pozwoleń zintegrowanych na wprowadzanie ścieków do wód, do ziemi lub do urządzeń kanalizacyjnych, w obszarze zlewni rzeki Odry.

Nowe przepisy to także zaostrzone kary finansowe za wykroczenia związane z gospodarką wodną z obecnego poziomu 500 zł do przedziału od 1000 zł do 7500 zł. Wprowadzone zostaną również kary administracyjne w wysokości od 5000 zł do 1 mln zł, m.in. za zaniedbania w obszarze gospodarki wodnej zagrażające życiu lub zdrowiu ludzi i bezpieczeństwu środowiska.

Projektowane przepisy przewidują wprowadzenie nowego systemu stawek opłat za korzystanie przez przedsiębiorców ze środowiska, celem zmobilizowania tych podmiotów do stosowania proekologicznych rozwiązań w zakresie zrzutu wód zasolonych poprzez wprowadzenie stosownych instrumentów fiskalnych.

Ustawa o rewitalizacji Odry zakłada również wprowadzenie usprawnień inwestycyjnych w zakresie wykonania:

• przyrządów pomiarowych na potrzeby większej kontroli odprowadzanych ścieków zawierających chlorki i siarczany;
• systemów retencyjno-dozujących, które mają pozwalać wstrzymywać lub ograniczać zrzut ścieków zawierających chlorki i siarczany, poprzez wykorzystanie zbiorników retencyjnych umożliwiających zatrzymanie zrzutu wód zasolonych na czas trwania suszy.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska podjęło się koordynacji rozwoju monitoringu wód, który zostanie sfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Przedsięwzięcie to zapewni monitorowanie zagrożeń wód powierzchniowych poprzez nowoczesny system monitorowania wraz z systemem wczesnego reagowania na wypadek kryzysu lub awarii. Sieć monitoringu będzie miała ogólnopolski charakter i będzie dotyczyć wszystkich kluczowych śródlądowych wód powierzchniowych. Ponadto duże podmioty gospodarcze, dokonujące zrzutu wód zasolonych do cieków wodnych, będą zobligowane do zrealizowania i sfinansowania systemu monitoringu powyżej i poniżej miejsc swoich zrzutów.

Obecnie projekt ustawy o rewitalizacji rzeki Odry jest na etapie uzgodnień wewnątrzresortowych oraz uzgodnień z podmiotami nadzorowanymi (IMGW, PGW WP). Po zakończeniu tego etapu projekt ustawy trafi do uzgodnień międzyresortowych i będzie można się z nim zapoznać na stronach Rządowego Procesu Legislacyjnego.