Via Carpatia – kluczowy element systemu transportowego Europy Środkowej
29.03.2023
W dniach 29-30 marca 2023 r. w województwie podkarpackim odbywa się Dialog Wysokiego Szczebla dla Ukrainy pn. „Łącząc Ukrainę z Europą i światem – odbudowa i rozwój zrównoważonej infrastruktury transportowej i wydajnych łańcuchów dostaw". Wydarzenie organizowane jest wspólnie przez Ministerstwo Infrastruktury i Międzynarodowe Forum Transportu (The International Transport Forum – ITF). W ramach wydarzenia uczestnicy wzięli udział w wizycie studyjnej na budowie szlaku drogowego Via Carpatia S19 Rzeszów Południe - Babica.
Zakres prac
Prace budowlane na odcinku S19 Rzeszów Południe - Babica rozpoczęły się w kwietniu 2022 r. Odhumusowano już niemal cały plac budowy, prowadzone są roboty ziemne i prace przy obiektach inżynierskich. Rozpoczął się montaż „Karpatki”, czyli maszyny, która zgodnie z planem w lipcu br. rozpocznie drążenie tunelu o długości 2,3 km.
Odcinek drogi ekspresowej S19 Rzeszów Południe - Babica realizowany jest w systemie Projektuj i buduj. W ramach inwestycji wybudowany zostanie nowy, ponad 10-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej o przekroju dwujezdniowym, po dwa pasy ruchu w obu kierunkach. Powstanie też węzeł Babica (węzeł typu trąbka) zlokalizowany w pobliżu skrzyżowania DK19 z DW988.
Zakres prac obejmuje także budowę obiektów inżynierskich, w tym tunelu o długości ponad 2 km, sześciu estakad, dwóch wiaduktów nad S19, bezkolizyjnego przejazdu nad linią kolejową w ciągu istniejącej DK19, trzech przejść dla zwierząt i jednego przejazdu pod S19. W ramach umowy wybudowane zostanie również pierwsze w województwie podkarpackim Centrum Zarządzania Tunelem. Inwestycja obejmuje także budowę dwóch Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP) Lutoryż oraz dwa lądowiska dla śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (na MOP Lutoryż w kierunku Rzeszowa i przy Centrum Zarządzania Tunelem).
Tunel
W marcu 2022 r. rozpoczęła się jedna z trudniejszych technologicznie budów infrastrukturalnych w Polsce. To ponad 10-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej S19 między Rzeszowem a Babicą. Pagórkowate ukształtowanie terenu wymusza wykonanie estakad i tunelu zlokalizowanego do 100 m pod powierzchnią terenu. Nie bez znaczenia są także skomplikowane i złożone warunki gruntowo-wodne (flisz karpacki) występujące w miejscu planowanej inwestycji.
Tunel o długości 2255 m składał się będzie z dwóch naw, które zostaną połączone 15 przejściami poprzecznymi oraz dodatkowym przejazdem awaryjnym. Każda z naw będzie miała po dwa pasy ruchu oraz dodatkowy pas awaryjny. Technologia, know-how i maszyna do drążenia tunelu (TBM - tunnel boring machine), która ma zostać wykorzystana podczas budowy odcinka S19 Rzeszów Południe - Babica, zostały dostarczone przez firmę Acciona, partnera Mostostalu Warszawa.
Tunel drogowy będzie wykonywany metodą mechanicznego drążenia przy pomocy maszyny TBM z tarczą wiercącą o średnicy 15,2 m. TBM drążąc podziemny obiekt, jednocześnie będzie układać jego obudowę. Konstrukcja tunelu będzie zbudowana z pierścieni (tubingów), na które składają się prefabrykowane elementy żelbetowe. W przypadku tunelu w Babicy, na obudowę wykorzystanych zostanie przeszło 2230 pierścieni (jeden pierścień składa się z 10 elementów), do wyprodukowania których zostanie zużyte blisko 118 tys. m3 betonu.
Na docelowym miejscu obsługi podróżnych w Lutoryżu został zrealizowany tymczasowy zakład prefabrykacji elementów obudowy tunelu, tzw. tubingów.
Via Carpatia
Szlak Via Carpatia to kluczowy korytarz transportowy łączący Europę Północną i Południową. Na terenie Polski trasa będzie miała około 700 km długości. W eksploatacji jest już blisko 260 km tego szlaku, a w realizacji prawie 280 km.
Na terenie Polski w skład szlaku drogowego Via Carpatia wchodzą odcinki dróg ekspresowych S61, S16 i S19 przebiegające przez teren pięciu województw - podlaskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, lubelskiego i podkarpackiego.