Instytut Rozwoju Języka Polskiego

Organizatorem wydarzenia był Instytut Rozwoju Języka Polskiego (IRJP), a w spotkaniu uczestniczyli m.in. Joanna Mucha, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, przedstawiciele Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą (ORPEG), Konsulatu Generalnego RP w Kurytybie oraz przedstawiciele środowisk Polonijnych w Brazylii. Celem rozmów było omówienie wyzwań, przed jakimi stoi społeczność polskiego pochodzenia oraz wypracowanie kierunków dalszej współpracy.

Polonia brazylijska – dziedzictwo i wyzwania

Polonia brazylijska, licząca według różnych szacunków od 800 tysięcy do nawet 2 milionów osób, jest jedną z największych polskich diaspor na świecie. Jej historia sięga siedmiu pokoleń, a język polski, mimo wielu wyzwań, pozostaje istotnym elementem tożsamości wielu Brazylijczyków polskiego pochodzenia. Warto odnotować fakt, że w 13 gminach w Brazylii Język Polski jest drugim językiem urzędowym po języku portugalskim, a ostatnią gminą, która wdrożyła to rozwiązanie jest gmina Aurea w stanie Rio Grande do Sul.

Wielu członków tej społeczności zmaga się jednak z problemami związanymi z nauką języka polskiego. Jak wynika z ankiety przeprowadzonej wśród przedstawicieli społeczności polonijnej i nauczycieli skierowanych do pracy przez ORPGEG, największymi trudnościami są:

• brak wykwalifikowanych nauczycieli,
• niedostatek dostosowanych materiałów edukacyjnych,
• słaba znajomość języka polskiego wśród młodzieży i dorosłych,
• niewystarczające wsparcie systemowe dla organizacji polonijnych.

Wspólne działania dla lepszej przyszłości

Podczas wideokonferencji Sekretarz Stanu MEN, Joanna Mucha, podkreśliła, że priorytetem dla polskiego rządu jest wspieranie edukacji polonijnej i budowanie silniejszych więzi młodzieży polskiego pochodzenia z Polską. „Zależy nam na tym, by młodzi Polacy za granicą mieli dostęp do edukacji, która nie tylko uczy języka, ale również pozwala lepiej rozumieć polską kulturę i historię” – powiedziała minister.

Dyrektor IRJP, dr Urszula Starakiewicz-Krawczyk, zaznaczyła, że IRJP podejmuje konkretne działania, które odpowiadają na potrzeby Polonii. „Jesteśmy w dobrym momencie do intensyfikacji działań. Nasze wsparcie będzie bardziej skoordynowane i regularne” – dodała. IRJP zapowiedział dalsze dostarczanie podręczników, organizację szkoleń dla nauczycieli oraz wsparcie finansowe dla organizacji polonijnych. Dla przykładu, w 2024 roku organizacje i środowiska polonijne w Brazylii otrzymały dofinansowanie na poziomie prawie 600 tysięcy złotych.

Najważniejsze obszary wsparcia to:

1. Utrzymanie i funkcjonowanie szkół i przedszkoli polonijnych
   • Szkoła przy Polskiej Misji Katolickiej w Porto Alegre: 81 100,00 PLN
2. Edukacja językowa i kwalifikacje nauczycieli
   • Bon IRJP dla uczniów: 36 000,00 PLN
   • Program „Od teorii do praktyki” dla nauczycieli: 34 456,56 PLN
3. Wsparcie lokalnych inicjatyw edukacyjnych
   • Nauczanie języka polskiego w Cruz Machado i Kurytybie: 112 280,00 PLN
4. Działania promujące język i kulturę polską
   • Wydarzenia promujące język polski i polską kulturę: 189 066,00 PLN

Środki przyczyniły się do rozwoju edukacji polonijnej, podnoszenia kwalifikacji nauczycieli, a także do wzmacniania polskiej kultury i tożsamości narodowej wśród społeczności polonijnej w Brazylii.

 

Ponadto, w 2024 roku do Brazylii skierowano 13 nauczycieli, którzy prowadzą kursy języka polskiego dla dzieci i dorosłych. Ponadto, przekazano ponad 800 podręczników i materiałów dydaktycznych do 24 szkół i organizacji polonijnych. Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiedziało dalsze działania, w tym akcje promujące naukę języka polskiego wśród młodzieży.

Konsul Generalny RP w Kurytybie, Marta Olkowska, zwróciła uwagę na specyfikę Polonii brazylijskiej. „Mówimy o społeczności, której korzenie sięgają aż siedmiu pokoleń. To stawia przed nami zupełnie inne wyzwania niż w przypadku Polonii w Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii” – podkreśliła.

 

Kierunki rozwoju współpracy

Dyskusja z liderami środowisk polonijnych zaowocowała konkretnymi wnioskami i postulatami. Do najważniejszych należą:

• opracowanie podręczników i materiałów edukacyjnych dostosowanych do realiów Polonii brazylijskiej,
• organizacja kursów metodycznych dla nauczycieli,
• wsparcie finansowe dla lokalnych inicjatyw edukacyjnych i kulturalnych,
• promocja języka polskiego jako wartościowego narzędzia w edukacji i karierze.

 

Podsumowanie i kolejne kroki

Wideokonferencja zakończyła się zapowiedzią dalszej intensyfikacji współpracy. Minister Mucha podkreśliła, że zidentyfikowane potrzeby Polonii stanowią solidną podstawę do wypracowania strategii na przyszłość. Pierwsze spotkanie robocze w ramach nowych działań zaplanowano na pierwszy kwartał 2025 roku.

Wsparcie Polonii brazylijskiej jest nie tylko wyrazem troski o dziedzictwo narodowe, ale także szansą na budowanie trwałych więzi między Polską a jej diasporą na całym świecie.