Komenda Główna
Państwowej Straży Pożarnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu są obowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, a także osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu, ponoszą odpowiedzialność za naruszenie przepisów przeciwpożarowych.

Odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej, stosownie do obowiązków i zadań powierzonych w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu, przejmuje - w całości lub w części - ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. W przypadku gdy umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem. (zobacz art. 4 ust 1 i 1a ustawy o ochronie przeciwpożarowej).

Nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych należy do zadań komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej właściwego miejscowo ze względu na lokalizację budynku, obiektu budowlanego lub terenu.

Komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej, w razie stwierdzenia naruszenia przepisów przeciwpożarowych, uprawniony jest w drodze decyzji administracyjnej do:

• nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie;
• wstrzymania robót (prac), zakazania używania maszyn, urządzeń lub środków transportowych oraz eksploatacji pomieszczeń, obiektów lub ich części, jeżeli stwierdzone uchybienia mogą powodować zagrożenie życia ludzi lub bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru.

Właściciel, zapewniając ochronę przeciwpożarową budynku, obiektu budowlanego lub terenu, jest zobowiązany:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
• wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,
• zapewnić przeglądy techniczne, konserwacje oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,
• zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,
• przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,
• zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,
• ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Sposoby i warunki ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów określono w aktach wykonawczych wydanych na podstawie art. 13 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej:

• rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów,
• rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych.

Zgodnie z definicją zawartą w § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów materiały niebezpieczne pożarowo to:

1. gazy palne,
2. ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K (55 °C),
3. materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne,
4. materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu,
5. materiały wybuchowe i wyroby pirotechniczne,
6. materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji,
7. materiały mające skłonności do samozapalenia,
8. materiały inne niż wymienione w lit. a-g, jeśli sposób ich składowania, przetwarzania lub innego wykorzystania może spowodować powstanie pożaru.

Czytaj więcej: Bezpieczeństwo w budynku mieszkalnym

Przepisy przeciwpożarowe bezpośrednio nie regulują zasad użytkowania grilli gazowych na balkonach w budynkach, jednakże zabraniają one przechowywania na tarasach i balkonach materiałów niebezpiecznych pożarowo (zob. § 7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i   Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2023 r. poz. 822) - dalej zwane “rozporządzeniem MSWiA”).  

Pamiętaj, że gaz płynny (LPG) znajdujący się w butlach, które mogą służyć do zasilania grilli gazowych jest materiałem niebezpiecznym pożarowo (zob. § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia MSWiA).  

Warunki używania lub przechowywania materiałów niebezpiecznych pożarowo zostały określone w rozdziale 3 rozporządzenia MSWiA, m.in. w § 7 ust. 1 pkt 1, który nakazuje, aby przy używaniu lub przechowywaniu materiałów niebezpiecznych pożarowo (w tym gazów palnych) wykonywać wszystkie czynności związane z wytwarzaniem, przetwarzaniem, obróbką, transportem lub składowaniem materiałów niebezpiecznych zgodnie z warunkami ochrony przeciwpożarowej określonymi w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, o której mowa w § 6 tego rozporządzenia, lub zgodnie z warunkami określonymi przez producenta.  

 

Dodatkowo w  § 10 ust. 1 rozporządzenia MSWiA wskazano, że wymagania dotyczące użytkowania butli z gazem płynnym do zasilania urządzeń i instalacji gazowych w budynkach określają przepisy techniczno-budowlane. W zależności od stanu faktycznego konkretnego przypadku odpowiednie zastosowanie mogą więc mieć przepisy techniczno-budowlane określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1225 z późn. zm.), w tym w:  

• § 156 ust. 4, zgodnie z którym instalację gazową zasilaną gazem płynnym z indywidualnej butli, znajdującej się wewnątrz budynku, stanowi butla gazowa, urządzenie redukcyjne przy butli, przewód z armaturą, kształtkami i innym wyposażeniem, a także urządzenie gazowe wraz z przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, jeżeli stanowią one element składowy urządzeń gazowych; 

• § 157 ust. 5 i 6, stanowiącym, że instalacje gazowe zasilane gazem płynnym mogą być wykonywane tylko w budynkach niskich, jak również zabronione jest stosowanie w jednym budynku gazu płynnego i gazu z sieci gazowej; 

• § 177 – zawierającym wymagania dotyczące zasilania urządzeń gazowych gazem płynnym z indywidualnych butli o nominalnej zawartości gazu do 11 kg. 

  

Dodatkowo, mając na względzie przepisy art. 82 § 1 pkt 1, 3 i 5 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2023 r. poz. 2119) przestrzegamy, że karze aresztu, grzywny albo karze nagany podlega ten, kto dokonuje czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, polegających m.in. na: 

• niedozwolonym używaniu otwartego ognia, paleniu tytoniu i stosowaniu innych czynników mogących zainicjować zapłon materiałów palnych (pkt 1),  

• używaniu instalacji, urządzeń i narzędzi niepoddanych wymaganej kontroli lub niesprawnych technicznie albo użytkowaniu ich w sposób niezgodny z przeznaczeniem lub warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzeniania ognia (pkt 3),  

• nieprzestrzeganiu zasad bezpieczeństwa przy używaniu lub przechowywaniu materiałów niebezpiecznych pożarowo, w tym gazu płynnego w butlach (pkt 5). 

  

Co więcej, kwestie użytkowania grilli gazowych na balkonach w budynkach wielolokalowych mogą regulować również inne przepisy niebędące przepisami przeciwpożarowymi czy techniczno-budowlanymi, w tym np. przepisy prawa miejscowego, a także regulaminy oraz uchwały spółdzielni mieszkaniowych lub wspólnot. Ponadto mogą one również podlegać pod zasady współżycia społecznego oraz przepisy kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi np. właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które zakłócałyby korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych (zob. art. 144 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 z późn. zm.). 

  

Warto więc przemyśleć zakup grilla na balkon, ponieważ użytkowanie urządzeń zasilanych z butli gazowych (np. grilla gazowego, parasola grzewczego) z naruszeniem obowiązujących wymagań oraz dobrych praktyk i zasad wiedzy technicznej, dotyczącej przedmiotowej problematyki, może powodować wzrost zagrożenia pożarowego. 

Garaż, podobnie jak pozostałe przestrzenie występujące w obiekcie budowlanym, zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, powinien być użytkowany zgodnie z przeznaczeniem.  

W świetle § 102 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, przeznaczeniem garażu jest zasadniczo przechowywanie i bieżąca, niezawodowa obsługa samochodów osobowych. W związku z tym powinny się w nim znajdować jedynie garażowane pojazdy oraz przedmioty związane z ich bieżącą, niezawodową obsługą. 

Przepis ten dopuszcza więc możliwość przechowywania w garażu przedmiotów związanych wyłącznie z niezawodową (nieprofesjonalną) obsługą samochodów osobowych, jednakże takie przedmioty mogą znajdować się w garażu tylko przez krótki (np. parodniowy) okres, niezbędny do wykonania bieżącej obsługi. 

Z tego też względu przechowywanie opon w garażu może być realizowane przez krótki okres związany z ich wymianą np. w momencie pojawienia się temperatur ujemnych lub w przypadku wymiany opon zużytych. Natomiast stałe składowanie opon w garażu, o którym mowa w zapytaniu, stanowi naruszenie tego przepisu, powodując zmianę przeznaczenia na magazyn.  

Wymagania techniczno-budowlane oraz przeciwpożarowe dla garaży podziemnych uwzględniają zagrożenia związane co do zasady z postojem samochodów osobowych. W celu zapewnienia bezpieczeństwa oraz odpowiednich warunków użytkowania takie garaże są wyposażane w rozwiązania techniczne, urządzenia i instalację o parametrach dobranych do określonego sposobu użytkowania. Gdyby w przestrzeni podziemnego garażu wielostanowiskowego każdy z jego użytkowników miał możliwość stałego składowania opon i innych przedmiotów związanych z bieżącą, niezawodową obsługą swoich samochodów, poza naruszeniem przepisów, doszłoby również do bardzo dużego nagromadzenia materiałów palnych, co w znacznym stopniu może wpłynąć na rozwój sytuacji pożarowej, zakłócić działanie urządzeń przeciwpożarowych i innych projektowych rozwiązań odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pożarowe, a także utrudnić prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych i w konsekwencji np. stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi oraz skutkować nieakceptowalnymi stratami pożarowymi. 

Aby ustalić dopuszczalność umieszczania opon w garażu podziemnym należy sprawdzić, czy przyjęte w konkretnym obiekcie budowlanym rozwiązania projektowe (w tym gęstość obciążenia ogniowego) obejmowały możliwość nagromadzenia w garażu podziemnym materiałów palnych w postaci opon. Jeżeli projektant nie uwzględnił możliwości składowania w garażu dodatkowych opon, ich składowanie będzie przejawem użytkowania garażu niezgodne z jego projektowanym przeznaczeniem. 

Obowiązek utrzymywania i użytkowania obiektu zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2 tej ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, spoczywa na właścicielu lub zarządcy obiektu (art. 61 pkt. 1 tej ustawy). 

Natomiast nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów Prawa budowlanego, w zakresie nieprawidłowości związanych ze sposobem użytkowania obiektów budowlanych sprawuje właściwy miejscowo powiatowy inspektor nadzoru budowlanego. 

Przepisy przeciwpożarowe zabraniają składowanie poza budynkami w odległości mniejszej niż 4 m od granicy działki sąsiedniej materiałów palnych, w tym pozostałości roślinnych, gałęzi i chrustu (vide § 4 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2023 r. poz. 822)).  

Drewno (niezależnie od stopnia jego wilgotności) należy traktować, jak materiał palny, o którym mowa w omówionym przepisie. 

Przepisy przeciwpożarowe oraz przepisy techniczno-budowlane nie określają wprost wymagań w zakresie magazynowania akumulatorów litowo-jonowych.  

Zabronione jest natomiast użytkowanie i składowanie akumulatorów niesprawnych technicznie.  

Pamiętaj, aby przy stosowaniu akumulatorów (w tym litowo-jonowych) przestrzegać zasad bezpiecznego użytkowania akumulatora wskazanych przez producenta, które m.in. określają również warunki przechowywania sprawnych akumulatorów. 

Uszkodzone lub zużyte akumulatory należy utylizować zgodnie z obowiązującymi przepisami. 

Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów zabronione jest:

• składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących do celów ewakuacji lub  

• umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości określonych w przepisach techniczno-budowlanych dotyczących budynków (zob. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie).  

Rower, ze względu na niektóre palne elementy, może stanowić zagrożenie pożarowe. Dodatkowo, pozostawianie go na drogach komunikacji ogólnej lub w przestrzeni klatki schodowej może utrudniać ewakuację ludzi lub utrudniać prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych.  

Dodatkowo należy mieć na względzie, że umieszczenie roweru na drodze komunikacji ogólnej może stanowić wykroczenie z art. 82 § 1 pkt 7 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2023 r. poz. 2119), zgodnie z którym karze aresztu, grzywny albo karze nagany podlega ten, kto dokonuje czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, polegających na składowaniu materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczaniu przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości. 

Jednocześnie zaznacza się, że drogi komunikacji ogólnej nie służą do przechowywania w ich obrębie różnego rodzaju przedmiotów, niestanowiących ich stałego wyposażenia. Uregulowania prawne dotyczące użytkowania budynku zgodnie z przeznaczeniem zawarto w przepisach ustawy Prawo budowlane oraz aktach wykonawczych do tej ustawy i należą do właściwości organów nadzoru budowalnego.