Aby poznać rzeczywisty stan wiedzy oraz opinię Polaków o inteligentnych licznikach i na tej podstawie „uszyć” na miarę społecznych oczekiwań kampanię informacyjno-edukacyjną, na zlecenie MKiŚ zostało przeprowadzone wiosną tego roku, ogólnopolskie badanie opinii publicznej. Dotyczyło ono poziomu akceptacji obywateli dla automatyzacji oraz informatyzacji systemu elektroenergetycznego w Polsce i objęło reprezentatywną grupę 1033 dorosłych, opłacających rachunki za energię elektryczną.

Badanie wykonano przed wejściem w życie ustawy licznikowej, która jest jedną z największych zmian w krajowym prawie energetycznym w ostatnim czasie. Przypomnijmy, że nowe przepisy (obowiązujące od lipca br.), umożliwią odbiorcom energii korzystanie z funkcji inteligentnych liczników ze zdalnym odczytem (LZO). Zostaną one zainstalowane do 2028 roku u co najmniej 80% odbiorców, w tym u co najmniej 80% gospodarstw domowych.

Wyniki badania potwierdzają, że Polacy:

1. popierają cyfryzację energetyki- a kierunek jej rozwoju uważają za właściwy: wśród badanych odnotowano zdecydowanie większy odsetek zwolenników powstania inteligentnych sieci energetycznych (86% badanych z próby społecznej oraz 92% internautów). Co więcej, respondenci mieli przeważająco pozytywny stosunek do realizacji inwestycji elektroenergetycznych na terenie gmin, w których mieszkają. Blisko 80% badanych akceptuje realizację takiej inwestycji. Co ważne, zdaniem pytanych, powstawanie inteligentnych sieci energetycznych jest właściwym i nieuniknionym kierunkiem rozwoju energetyki w Polsce.
2. kontrolują swoje wydatki na energię a inteligentny licznik im to ułatwi: blisko połowa Polaków (43% wskazań w próbie społecznej stosunku do 66% w grupie internautów) deklaruje monitorowanie zużycia energii elektrycznej ze względów ekonomicznych - porównywanie wartości rachunków za kolejne okresy rozliczeniowe, weryfikację ich poprawności oraz bieżące sprawdzanie stanu licznika. Instalacja inteligentnych liczników da odbiorcom energii możliwość łatwiejszego, skutecznego i aktualnego weryfikowania poboru energii  i kształtowania go, a tym samym realnie wpłynie na obniżenie domowych wydatków.
3. dostrzegają liczne korzyści płynące z wymiany liczników z tradycyjnych na inteligentne: Według badanych, główną zaletą inteligentnego licznika jest możliwość zdalnych odczytów zużycia energii elektrycznej bez fizycznej obecności inkasenta. Kolejne wymieniane korzyści to: opłata za rzeczywiste zużycie energii oraz możliwość stałego monitorowania go. Ponad połowa badanych z próby społecznej deklaruje, że nie towarzyszą im żadne obawy związane z licznikami zdalnego odczytu. Pozostali respondenci, natomiast, wskazywali jako niepokojące: awaryjność systemu, bezpieczeństwo danych przepływowych oraz osobowych, a także wzrost rachunków za energię elektryczną.
4. chcą wiedzieć, jak będą działały nowe urządzenia i czy będą bezpieczne: oprócz wiedzy o  bezpieczeństwie danych (89%) i zasadach działania nowego licznika zdalnego odczytu oraz jego funkcjach (88%), pytani, którzy akceptują wymianę liczników tradycyjnych na inteligentne, są również zainteresowani wiedzą dotyczącą korzyści związanych z posiadaniem takiego urządzenia oraz kosztami jego instalacji (po 85%).

Polacy chcą wiedzy o LZO, MKiŚ będzie edukować

Badanie wyraźnie wykazało, że pytani mają niewielką wiedzę o licznikach zdalnego odczytu. Ponad połowa respondentów (58%) wskazuje, że spotkała się z samym określeniem, ale tylko dwóch na pięciu badanych (39%) wie, co ono oznacza. Zdecydowana większość badanych deklaruje chęć poszerzenia wiedzy w tym zakresie. Badanie udowodniło, że ponad połowa respondentów z próby społecznej (59%), która spotkała się z pojęciem inteligentnego licznika, myli aktualnie zainstalowane liczniki tradycyjne z inteligentnymi z funkcją zdalnego odczytu.

Uczestnicy wywiadu jakościowego ocenili, że odpowiedzią na potrzebę informacyjną w tym obszarze, byłaby kampania edukacyjna dotycząca wprowadzania liczników. Stąd też, inicjatywa Ministerstwa Klimatu i Środowiska - projekt pn. Inteligentnie w energetyce. Wsparcie budowy inteligentnej sieci energetycznej w Polsce, finansowany ze środków unijnych. Jak mówi szef resortu klimatu i środowiska, dzięki przeprowadzeniu badania, możliwa stała się także identyfikacja potencjalnych barier i obaw Polaków związanych z informatyzacją energetyki oraz wybór kanałów komunikacji, którymi najskuteczniej uda się dotrzeć do adresatów.

Zmieniać energetykę, budować świadomość odbiorców

Dostrzegamy konieczność prowadzenia dwutorowo wzajemnie dopełniających się działań. Z jednej strony, pracujemy nad nowelizacją prawa energetycznego w kierunku innowacji i aktywizacji odbiorcy energii oraz nad pakietem stosownych rozporządzeń wykonawczych dla wchodzących w życie, ustawowych zmian. Z drugiej, odpowiadamy na społeczną potrzebę zapoznania Polaków z procesem wymiany liczników oraz z samym urządzeniem, jakim jest licznik z funkcją zdalnego odczytu

– zapewnia minister Kurtyka.

Jak podsumowuje Michał Kurtyka, wszystko po to, aby wprowadzanie inteligentnego opomiarowania przebiegało sprawnie oraz przy aktywnym udziale i zaangażowaniu odbiorców energii. Resort, zmieniając prawo energetyczne, konsultuje się z branżą, słucha ekspertów sektora, ale wsłuchuje się także w głos konsumentów, których nowe myślenie o energetyce stawia przecież w centrum rynku energii przyszłości.

---

Badanie ilościowe prowadzone były technikami wywiadu telefonicznego oraz wywiadu grupowego w Internecie. Dobór pytanych odzwierciedlał strukturę populacji ze względu na: miejsce zamieszkania, wiek, płeć i wykształcenie. Badanie jakościowe polegało na dyskusji on-line 4 ośmioosobowych grup respondentów pod przewodnictwem moderatora. Grupy, podzielone według wieku (18-29 lat, 30-44 lata, 45-59 lat, 60 lat +), zróżnicowano ze względu na: płeć, wykształcenie, wielkość miejscowości zamieszkania, rodzaj budynku zamieszkania (dom jednorodzinny/zabudowa wielorodzinna).