Surowce strategiczne i krytyczne dla Polski i UE
W ramach opracowania Polityki Surowcowej Państwa określono listę surowców strategicznych i krytycznych dla polskiej i unijnej gospodarki.
Surowce strategiczne dla polskiej gospodarki dzielą się na dwie podgrupy:
Surowce strategiczne o podstawowym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki i zaspokojenia potrzeb bytowych społeczeństwa - surowce których trwała podaż musi być zapewniona, zarówno takie, których krajowa baza zasobowa jest duża i które dzięki jej wykorzystaniu są podstawą działania przemysłu, jak i ważne surowce deficytowe.
Surowce strategiczne o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa narodowego i innowacyjnych technologii - surowce, które nie są w sposób wystarczający (min. 90%) pozyskiwane ze źródeł krajowych lub których możliwości trwałego pozyskania z tych źródeł są ograniczone lub zagrożone, oraz inne surowce niepozyskiwane w kraju (deficytowe) niezbędne dla obronności kraju i bezpieczeństwa narodowego oraz rozwoju innowacyjnych technologii.
Surowce krytyczne dla polskiej gospodarki - takie surowce strategiczne, których możliwości pozyskania zarówno ze źródeł pierwotnych, jak i wtórnych, są obarczone albo dużym ryzykiem, albo istnieją bardzo duże trudności ich pozyskania, a możliwości ich substytucji są niewielkie. Są to w szczególności surowce znajdujące się na liście surowców krytycznych dla Unii Europejskiej, ale także takie surowce, które mimo występowania w dużej ilości są niemożliwe do pozyskania np. z powodu uwarunkowań planistycznych, protestów społecznych itp.
Komisja Europejska przygotowała w 2011 pierwszą listę surowców krytycznych dla Unii Europejskiej kierując się europejską „Inicjatywą na rzecz surowców” z 2008 roku. Lista surowców krytycznych dla UE jest aktualizowana co 3 lata (2011, 2014, 2017, 2020 i 2023).
W dniu 16 marca 2023 roku Komisja Europejska opublikowała Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy zapewniające bezpieczne i zrównoważone dostawy surowców krytycznych wraz z załącznikiem zawierającym 16 surowców strategicznych oraz 34 surowce krytyczne dla Unii Europejskiej. Aktualny wykaz surowców strategicznych i krytycznych można znaleźć na stronie.