Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa

1.  Czy producent ma obowiązek dostarczania kopii umowy dotyczącej zbycia surowca tytoniowego?

Zgodnie z art. 40hc ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 945) producent surowca tytoniowego przekazuje do dnia 15 maja każdego roku dyrektorowi oddziału terenowego Krajowego Ośrodka, który wydał decyzję w sprawie wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego Informację o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego zawierającą dane dotyczące m.in. powierzchni i lokalizacji uprawy tytoniu, zawartych umów zbycia surowca tytoniowego, masy wyprodukowanego surowca tytoniowego, masy surowca dostarczonego nabywcy, stanów magazynowych, masy surowca zniszczonego.

Przekazując coroczną Informację o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, nie ma potrzeby przekazywania do KOWR kopii czy ksero umowy potwierdzającej dane wykazane w informacji. Poprawność  sporządzenia oraz zgodność ze stanem faktycznym danych wykazanych w Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego będzie podlegała kontroli na miejscu przeprowadzanej u producentów surowca tytoniowego zgodnie z art. 40hh ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 945). Producent powinien zatem posiadać umowę/umowy, aneksy do umów w celu okazania ich osobie przeprowadzającej kontrolę.

2. Czy producent ma obowiązek dostarczania kopii faktury lub zaświadczeń od PPT-u, stanowiących dowód zbycia surowca?

Poprawność sporządzenia oraz zgodność ze stanem faktycznym danych wykazanych we Wniosku o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego oraz w Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, przesyłanej do KOWR do 15 maja każdego roku, będzie podlegała kontroli na miejscu przeprowadzanej u producentów surowca tytoniowego zgodnie z art. 40hh ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 945). Producent powinien zatem posiadać dokumenty potwierdzające wykazane dane, w celu okazania ich osobie przeprowadzającej kontrolę (celem wykazania stanu faktycznego - rzeczywiście dokonanej transakcji). Dokumentacja ta powinna uwzględniać wymogi ustanowione przez przepisy odrębne, w tym przepisy prawa podatkowego (np. konieczność sporządzenia faktury).

3. Nakaz zniszczenia uprawy po przekroczeniu o 10% powierzchni plantacji zadeklarowanej w informacji – nadwyżka czy cała plantacja do usunięcia?

Jeżeli w wyniku przeprowadzanej u producenta surowca tytoniowego kontroli poprawności sporządzenia oraz zgodności ze stanem faktycznym danych wykazanych we Wniosku o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego oraz w Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, zostanie stwierdzone, że powierzchnia uprawy tytoniu w danym roku zbiorów jest większa, co najmniej o 10% od powierzchni zgłoszonej przez producenta surowca tytoniowego w informacji, Dyrektor OT KOWR, wydaje w drodze decyzji, nakaz zniszczenia uprawy tytoniu na powierzchni przekraczającej powierzchnię zgłoszoną do KOWR w danym roku uprawy (art. 40hi ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 945).).

4. Zawieszenie a rezygnacja z działalności związanej z produkcją tytoniu.
Czy plantator, który rezygnuje z uprawy tytoniu w bieżącym roku będzie musiał składać wniosek o rejestrację, przy założeniu, że nie posiada w magazynie tytoniu z poprzedniego sezonu uprawowego?
W jaki sposób producent powinien powiadomić Dyrektora OT KOWR o chęci zawieszenia działalności związanej z produkcją, zbytem lub uprawą tytoniu?

Producent surowca tytoniowego nie ma obowiązku informowania Dyrektora OT KOWR o takiej sytuacji. Natomiast producent zobowiązany jest dopełnić wszelkich obowiązków, jakie ustawa nakłada na producentów wpisanych do RPST, w szczególności przekazać do Dyrektora właściwego OT KOWR korektę do złożonej wcześniej Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego oraz Wniosku o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia konieczności zmiany, a także złożenia Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego.

Zgodnie z art. 40ha ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018r., poz. 945) „Warunkiem prowadzenia przez producenta rolnego (…) działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbytu surowca tytoniowego jest wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego (…)”.

Z kolei art. 40hf. 1 i 2 ww. ustawy stanowi, iż producent surowca tytoniowego, który zaprzestał uprawy tytoniu, informuje o tym dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka (…), co skutkuje wykreśleniem producenta z rejestru. Wykreśleniu z rejestru z urzędu podlega producent, który nie złożył Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, opisanej w art. 40ha. Z powyższego wynika, że jeśli producent, który zdecydował się na zakończenie działalności w zakresie uprawy, produkcji lub zbytu tytoniu, powinien zostać wykreślony z rejestru producentów surowca tytoniowego. Oznacza to, że jeśli taka osoba podejmie decyzję o ponownym rozpoczęciu przedmiotowej działalności, musi złożyć nowy wniosek o wpis do rejestru. Producent może jednak czasowo zaprzestać prowadzenia działalności „tytoniowej”. W takiej sytuacji, nie składa wniosku o wykreślenie z rejestru, pamiętając o obowiązku corocznego składania Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego do Dyrektora OT KOWR – w takim wypadku w informacji zostaną wykazane wartości „zerowe”.

5. Czy w świetle ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - nabywcą tytoniu oprócz pośredniczącego podmiotu tytoniowego oraz podmiotu reprezentującego przedsiębiorcę zagranicznego  jest również grupa producentów tytoniu?

W myśl art. 9b ust. 6 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2018 r. poz. 1114, z późn. zm.), pośredniczące podmioty tytoniowe oraz podmioty reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego zostały zobowiązane do przekazywania Dyrektorowi Generalnemu KOWR raz w roku informacji o masie skupionego suszu tytoniowego. Obowiązkiem informacyjnym, o którym mowa w art. 9b ust. 6 nie zostały natomiast objęte grupy producentów rolnych co nie jest równoznaczne z tym, że podmioty te nie są lub nie mogą być nabywcami surowca tytoniowego. W myśl ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. 2018, poz. 1026 z późn. zm.), każdy z producentów należących do grupy w każdym roku działalności grupy produkuje oraz sprzedaje do grupy co najmniej 80% wyprodukowanych przez siebie produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona. W związku z tym, grupy producentów rolnych realizując swoją działalność z założenia muszą nabywać surowiec tytoniowy od swoich członków.

6. Czy przekazując informację o powierzchni uprawy poszczególnych grup odmian plantator wlicza do powierzchni działki np. tzw. przejazdy technologiczne? Jest to istotne w kontekście niszczenia uprawy tytoniu na powierzchni przekraczającej o 10% powierzchnię zgłoszoną do KOWR art. 40 hi ust. 3.

Przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 945) nakładają na producenta surowca tytoniowego obowiązek przedłożenia informacji m.in. o powierzchni uprawy tytoniu (art. 40hc ust. 1 pkt 1, art. 40hc ust. 1 pkt 7), nie precyzując jednocześnie, czy do powierzchni uprawy tytoniu wlicza się powierzchnię przejazdów technologicznych, czy też nie. Stosowanie przejazdów lub ścieżek technologicznych na polach uprawnych pozostaje w związku ze stosowaną techniką lub technologią upraw i ma na celu przede wszystkim zwiększenie wydajności produkcji rolnej. Przejazdy technologiczne stanowią część tego pola uprawnego. Deklarując powierzchnię uprawy tytoniu należy wliczyć do powierzchni tzw. przejazdy technologiczne. Podczas kontroli przeprowadzanej u producenta surowca tytoniowego zgodnie z art. 40hh ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych, kontrolujący ustalając stan faktyczny, będzie dokonywał odtworzenia warunków wyjściowych przyjętych przez producenta w momencie zgłoszenia danych do OT KOWR, tak aby zastosować jednolite podejście.

7. Czy Grupy Producentów Tytoniu będą miały możliwość uzyskania w OT KOWR informacji o tym, ilu członków zawarło umowy na dostawę z pominięciem grupy, której są członkiem. Obecnie dosyć często dochodzi do sytuacji, w której producenci surowca tytoniowego, będący członkami GPT, mając ważną umowę na dostawę zawartą z Grupą, równolegle zawierają umowę na dostawę z pominięciem Grupy. GPT nie ma możliwości weryfikacji tego procederu, a niektóre podmioty skupujące PPT, pomimo wiedzy, że dany plantator jest członkiem Grupy zgadzają się na zawarcie indywidualnego kontraktu.

Zgodnie z art. 40he ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 945), rejestr producentów surowca tytoniowego prowadzony jest przez KOWR w systemie teleinformatycznym
i zawiera dane z wniosków o wpis do rejestru oraz z rocznych informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego. Jednocześnie, dane zgromadzone w rejestrze producentów surowca tytoniowego, zgodnie z art. 40he ust. 2 ww. ustawy, KOWR może  udostępniać jedynie:
1) organom administracji publicznej, w związku z realizacją przez te organy działań i postępowań mających na celu ograniczanie nielegalnego obrotu surowcem tytoniowym oraz produkcji i obrotu wyrobami tytoniowymi,
2) sądom i prokuratorom, w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań ustawowych,
3) na wniosek podmiotów, których dotyczą te dane.
Wskazany w powyższym przepisie katalog odbiorców danych zawartych w rejestrze ma charakter zamknięty. Zarówno w treści ustawy jak i w uzasadnieniu do ustawy, ustawodawca nie wskazuje na konieczność udostępniania danych zawartych w rejestrze, podmiotom innym niż wymienione w przepisie art. 40he ust. 2, w tym m.in. grupom producentów tytoniu. Grupy producentów tytoniu nie będą miały zatem możliwości uzyskania w OT KOWR informacji o tym, ilu członków zawarło umowy na dostawę z pominięciem grupy, której są członkiem.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że dane osobowe gromadzone i przetwarzane w rejestrze, podlegają ochronie na podstawie przepisów regulujących instytucję ochrony danych osobowych, w tym ochronie przed udostępnieniem danych.

8. Producent surowca tytoniowego, będący członkiem grupy producentów rolnych zawiera umowy zbycia z grupą producentów rolnych w ilości uzależnionej od wyboru pośredniczących podmiotów tytoniowych, do których będzie dostarczał surowiec tytoniowy. Może więc zawrzeć jedną umowę zbycia, ale może zawrzeć np. 5 takich umów.
Czy producent surowca tytoniowego, będący członkiem grupy producentów rolnych powinien wykazać w Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, dane dotyczące umów zbycia, jako każdą umowę osobno czy jako sumę ilości z wszystkich umów?
Czy w związku z tym nie powinno być tak, że członek grupy zawiera z grupą producentów tytoniu jedną umowę zbycia, spełniającą warunki umowy?

Obowiązek zawierania umów na surowiec tytoniowy wynika z treści art. 38q ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. 2018 r. poz. 945). Umowa taka powinna być zawarta pomiędzy producentem surowca tytoniowego a pierwszym nabywcą oraz powinna zawierać wszystkie elementy przewidziane przepisami prawa krajowego i wspólnotowego. W przypadku surowca tytoniowego pierwszym nabywcą może być pośredniczący podmiot tytoniowy jak również grupa producentów rolnych, której producent jest członkiem jeśli sprzedaje surowiec tytoniowy za pośrednictwem tej grupy.

W Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego producent surowca tytoniowego, będący jednocześnie członkiem grupy producentów rolnych sprzedającym surowiec tytoniowy za pośrednictwem tej grupy, zamieszcza dane o zawartych umowach z grupą producentów rolnych. Producent może zawrzeć jedną umowę z grupą na całość surowca tytoniowego, jak również kilka umów np. na różne odmiany tytoniu. Może również zawrzeć kilka umów z grupą z uwagi na wybór pośredniczących podmiotów tytoniowych. Bez względu na to czy producent zawarł jedną umowę z grupą, czy kilka osobnych umów informacje o każdej zawartej umowie powinien zamieścić w informacji rocznej oddzielnie. W przypadku zawarcia kilku umów z grupą w informacji rocznej w celu łatwiejszej identyfikacji umów dodatkowo powinien podać numer każdej zawartej umowy.

9. Kto składa Wniosek o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego w KOWR - jeden z małżonków współwłaścicieli gospodarstwa niezależnie, kto jest wpisany w ARiMR i tam składa wniosek o dopłaty?

O tym, kto składa Wniosek o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego przesądza ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r.  poz. 945). Art. 40ha stanowi, że warunkiem prowadzenia przez producenta rolnego (…) działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbytu surowca tytoniowego jest wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego (…).

Ustawa o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r.  poz. 945) jednoznacznie określa, że Wniosek o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego składa producent rolny, w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, czyli osoba, która posiada wpis do rejestru producentów (otrzymała numer EP  w ARiMR).

W związku z tym o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego, w przypadku małżonków będących współwłaścicielami gospodarstwa, wnioskuje ten z małżonków, który znajduje się w rejestrze producentów prowadzonym przez ARiMR (posiada nr EP). 

10. Jeśli umowę kontraktacyjną na uprawę zawrze każde z małżonków osobno, a posiada jeden numer ARiMR (EP), to czy o wpis do rejestru KOWR składają jeden wniosek czy dwa wnioski oddzielnie?

W przypadku małżonków prowadzących gospodarstwo na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej, nr EP nadawany jest jednemu z nich – temu, który wystąpił z wnioskiem do ARiMR o nadanie numeru identyfikacyjnego – zaś drugi z małżonków wyraził na to zgodę. W związku z tym małżonek posiadający nr EP składa wniosek do OT KOWR o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego i zawiera umowy kontraktacyjne na zbycie surowca tytoniowego. Natomiast małżonek nie posiadający nr EP nie będzie mógł wpisać się do rejestru producentów surowca tytoniowego.
Jeżeli małżonkowie posiadają odrębne numery EP, to każdy z nich we własnym imieniu ma prawo wnioskować o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego.

Umowę kontraktacyjną powinien zawrzeć ten z małżonków, który posiada numer EP i wpisze się do rejestru producentów surowca tytoniowego.
Jeżeli każde z małżonków zawarło już odrębne umowy kontraktacyjne posiadając gospodarstwo we współwłasności, to możliwe jest zastosowanie jednego z rozwiązań:
- aneksowanie umów zawartych przez małżonka nie posiadającego nr EP na rzecz drugiego;
- posiadanie pełnomocnictwa udzielonego przez męża do zawierania umów kontraktacji;
- uzyskanie odrębnego numeru EP dla współmałżonka, celem wpisania się do rejestru producentów surowca tytoniowego i wykazania zawartych przez siebie umowy/umów.

11. Czy Plantator, który ma gospodarstwo rolne i nie ma numeru ARIMR (EP) musi najpierw zarejestrować się w ARIMR dopiero złożyć wniosek o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego w KOWR?

Jeżeli producent nie posiada numeru EP (w ARiMR), to przed złożeniem  do OT KOWR wniosku o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego  powinien uzyskać wpis do ewidencji producentów (otrzymać nr EP).

12. Jakie informacje o grupach odmian tytoniu należy stosować w umowach na uprawę surowca tytoniowego pomiędzy plantatorem a nabywcą surowca tytoniowego?

Przy  zawieraniu umów z plantatorem surowca tytoniowego należy stosować podział na grupy odmian określony w pkt. 7 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/1185 z dnia 20 kwietnia 2017 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 i (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do przekazywanych Komisji powiadomień o informacjach i dokumentach oraz zmieniającego i uchylającego niektóre rozporządzenia Komisji (Dz. Urz. UE L 171 z 04.07.2017, str. 113).
Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 534 ze zm.) w art. 9b ust. 6 zobowiązuje pośredniczące podmioty tytoniowe oraz podmioty reprezentujące przedsiębiorców zagranicznych do przekazywania Dyrektorowi Generalnemu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa informacji o masie suszu tytoniowego, wyrażonego w kilogramach, pochodzącego z poprzedniego roku zbiorów, łącznie oraz z podziałem na grupy odmian tytoniu, o których mowa w pkt. 7 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/1185 z dnia 20 kwietnia 2017 r. (…), tj.:
• grupa I: suszony ogniowo-rurowo: tytoń suszony w piecach o kontrolowanym przepływie powietrza, temperaturze i wilgotności, w szczególności Virginia;
• grupa II: suszony powietrzem na jasny: tytoń suszony na powietrzu pod osłoną z uniemożliwieniem fermentacji, w szczególności Burley
i Maryland;
• grupa III: suszony powietrzem na ciemny: tytoń suszony na powietrzu pod osłoną, pozostawiony do naturalnej fermentacji przed wprowadzeniem do obrotu, w szczególności Badischer Geudertheimer, Fermented Burley, Havana, Mocny Skroniowski, Nostrano del Brenta oraz Puławski;
• grupa IV: suszony ogniowo-płomieniowo: tytoń suszony ogniem, w szczególności Kentucky oraz Salento;
• grupa V: suszony na słońcu: tytoń suszony na słońcu, zwany również „odmianami orientalnymi”, w szczególności Basmas, Katerini i Kaba-Koulak.
Z kolei producent surowca tytoniowego wpisany do rejestru zgodnie z art. 40hc ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 945) przekazuje corocznie dyrektorowi oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa dane o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, w oparciu o podział na grupy odmian tytoniu, o których mowa w pkt. 7 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/1185 z dnia 20 kwietnia 2017 r. (…)

W związku z powyższym, w zawieranych umowach kontraktacyjnych zasadne jest stosowanie podziału na grupy odmian tytoniu, określonego w pkt. 7 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/1185 z dnia 20 kwietnia 2017 r. (…). Należy jednak pamiętać, iż wybór grupy jest podyktowany sposobem suszenia, nie zaś nazwą tytoniu.

13. Czy uprawa tytoniu na potrzeby własne powinna zostać zgłoszona do KOWR oraz czy podlega ona opłacie?

W myśl art. 40ha ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 945) warunkiem prowadzenia przez producenta rolnego (…) działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbytu surowca tytoniowego jest wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego.
Przepisy ustawy nie wskazują jakiegokolwiek wyłączenia od jej stosowania, np. ze względu na wielkość uprawy, jej miejsce, czy cel (np. w przypadku, gdy uprawa tytoniu prowadzona będzie na przydomowej działce, na potrzeby własne, a tytoń nie będzie podlegał sprzedaży, czy przekazywaniu osobom trzecim).

W związku z powyższym, aby prowadzić uprawę tytoniu, należy uzyskać wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego. Na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. 2018, poz. 945) Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa został upoważniony do monitorowania i nadzoru nad uprawą tytoniu oraz produkcją i zbytem surowca tytoniowego.

Art. 40 hb ust. 1 wymienionej ustawy stanowi, iż decyzję o wpisie do rejestru producentów surowca tytoniowego wydaje Dyrektor oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa właściwego ze względu na miejsce zamieszkania i adres albo siedzibę i adres producenta rolnego, który zamierza uprawiać tytoń.

Zatem nawet jeśli osoba, która zamierza uprawiać tytoń we własnym zakresie, nie jest rolnikiem i nie prowadzi działalności – ma ona obowiązek uzyskania wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego.

Do rejestru producentów surowca tytoniowego może zostać wpisana osoba, która jest producentem rolnym w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, produkującego surowiec tytoniowy (Dz. U. 2017 poz.1853), czyli posiada numer (EP) nadawany przez ARiMR.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa przy wpisywaniu producenta do rejestru producentów surowca tytoniowego nie pobiera żadnej opłaty.

14. Producent rolny, który zamierza rozpocząć uprawę tytoniu, produkcję lub zbyt surowca tytoniowego składa wniosek o wpis do rejestru przed rozpoczęciem działalności, w każdym dowolnym momencie roku.
 Czy termin rozpoczęcia działalności oznacza zawarcie umowy kontraktacyjnej, czy moment wysadzenia tytoniu na działce?

Termin „rozpoczęcia działalności” w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbytu surowca tytoniowego powinien być rozumiany, jako dokonywanie przez producenta czynności faktycznych i prawnych zmierzających w sposób zorganizowany i ciągły do osiągnięcia określonego celu (uprawianie, produkowanie lub zbycie) oraz czynności pozostających w normalnym związku z tą działalnością,w szczególności czynności handlowych
(dokonywanych w zakresie prowadzonej przez producenta działalności). Ustawodawca obejmuje obowiązkiem wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego prowadzenie określonej działalności, a nie już samo jej podejmowanie.

„Podejmowanie działalności” powinno sprowadzać się do czynności, wykonywanych przez zainteresowany podmiot, przygotowujący się do uzyskania statusu producenta surowca tytoniowego – czynności organizacyjnych.

Podpisanie umowy kontraktacyjnej świadczy o zawarciu zobowiązania dwóch stron umowy w zakresie przedmiotu umowy nie zaś o „prowadzeniu działalności” w zakresie uprawy, produkcji lub zbytu. Sankcje za brak wpisu do rejestru a jednocześnie prowadzenie działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbytu surowca tytoniowego powstaną dopiero od momentu uprawy a nie od momentu zawarcia umowy kontraktacyjnej.

15. Szacowana masa surowca tytoniowego a faktyczne plony.

Przykład
Producent ma kontrakt zawarty z PPT na 10 ton surowca i to wykazane we wniosku. Po zbiorach i sprzedaży okazuje się, że zebrał tylko 8 ton (warunki atmosferyczne) po sprawdzeniu przez odpowiednie służby okaże się, że brakuje 2 ton – jakie będą konsekwencje? I sytuacja odwrotna zbierze nadwyżkę – co z tym zrobić?

W przypadku zaistnienia konieczności zmiany danych zadeklarowanych w przekazanym do KOWR Wniosku o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego lub Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, producent zobowiązany jest poinformować OT KOWR o takiej zmianie w terminie 30 dni od dnia wystąpienia konieczności zmiany (art. 40hb ust. 4 i art. 40hc ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 945)). Poprawność sporządzenia oraz zgodność ze stanem faktycznym danych wykazanych we Wniosku o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego oraz w Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego i korektach tych dokumentów, będzie podlegała kontroli na miejscu przeprowadzanej u producentów surowca tytoniowego zgodnie z art. 40hh ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych. W przypadku stwierdzenia niezgodności danych prowadzone będzie postępowanie wyjaśniające mające na celu ustalenie przyczyn ich powstania, a każda sprawa rozpatrywana będzie indywidualnie w oparciu o przedstawione dokumenty. Zgodnie z art. 40k ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 945) „Kto, będąc producentem surowca tytoniowego, nie przekazuje informacji,
o których mowa w art. 40hc ust. 1, albo przekazuje te informacje po upływie terminu lub przekazuje informacje niepełne lub niezgodne ze stanem faktycznym, podlega karze grzywny.” Zatem jeżeli po przeprowadzonej kontroli i po uwzględnieniu wyjaśnień Dyrektor OT KOWR ustali, że istnieje podejrzenie popełnienia ww. czynu zabronionego, może zaistnieć potrzeba poinformowania o tym fakcie właściwych organów ścigania. Z uwagi na fakt, iż art. 40k ust. 1 ww. ustawy ma charakter przepisu karnego, a zgodnie z art. 40l ww. ustawy „Orzekanie w sprawach o których mowa w art. 40k, następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2019 r. poz. 76).” KOWR nie jest organem właściwym do dokonywania oceny wypełnienia znamion tego czynu, a jedynie do poinformowania właściwych organów o podejrzeniu jego popełnienia.

16. Klęski żywiołowe. Aktualizacja informacji rocznej.
Czy producent surowca tytoniowego, u którego wystąpiły znaczne szkody i zniszczenia na plantacji tytoniu, wynikające z: gradu, ulew, innych zdarzeń pogodowych, pożarów, chorób tytoniu itp. będzie musiał w jakikolwiek sposób informować Dyrektora OT KOWR o stratach uprawowych?

Zgodnie z art. 40hc ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 945), producent surowca tytoniowego zobowiązany jest poinformować Dyrektora właściwego OT KOWR o każdej zmianie danych wykazanych w Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia konieczności wprowadzenia zmiany.
W związku z tym, w przypadku wystąpienia znacznych szkód i zniszczeń na plantacji tytoniu, na skutek których producent dokona np. aneksowania umów zbycia, wpływającego na zmianę masy surowca tytoniowego, powierzchni uprawy lub innych danych wykazanych w rocznej informacji, zobowiązany jest przesłać do OT KOWR korektę tej informacji. Korektę należy przekazać na formularzu Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, zaznaczając pole formularza: „korekta/aktualizacja”. Jednocześnie w polu „dodatkowe informacje i wyjaśnienia” formularza informacji rocznej producent powinien złożyć dodatkowe wyjaśnienia – uzasadnienie dokonanej korekty lub powstałych rozbieżności. Skorygowane dane należy uwzględnić w informacji rocznej składanej w następnym roku.

17. W przypadku zmiany danych zawartych w Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, składanej do 15 maja każdego roku, producent surowca tytoniowego zobowiązany jest przekazać do Dyrektora właściwego OT KOWR korektę Informacji zawierającą informację o zmianach, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia konieczności.

Przykład
Producent rolny w tabeli nr 8 podał masę surowca tytoniowego objętego umową 2  500 kg, a zebrał 3 000 kg i taką ilość nabywca zgodził się od niego przyjąć. Umowa zawarta między nabywcą i plantatorem przewiduje przyjęcie większej lub mniejszej ilości surowca tytoniowego bez konieczności aneksowania umowy. Czy w takiej sytuacji producent tytoniu zobowiązany jest do złożenia korekty masy surowca tytoniowego objętego umową w celu uniknięcia niezgodności danych zawartych w Rejestrze, Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego jak również zgodności ze stanem faktycznym?

W Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, składanej do 15 maja każdego roku, w tabeli nr 8 producent surowca tytoniowego podaje masę surowca tytoniowego na którą zawarł umowę zbycia w bieżącym roku.
Jeżeli producent nie aneksował umowy (bo umowa przewidywała dopuszczalne odchylenia i nabywca skupił całość wyprodukowanego surowca) wówczas producent nie ma konieczności zgłaszania zmiany wynikającej z art. 40hc ust. 3 ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych. O faktycznym wykonaniu umowy (tj. o dostarczeniu 3 000 kg), producent surowca tytoniowego poinformuje Dyrektora OT KOWR w następnym roku w informacji rocznej, w tabeli nr 4. Wyjaśnienie zaistniałej rozbieżności producent może dodatkowo zamieścić w specjalnie przewidzianym na takie okoliczności pkt 9 formularza („Dodatkowe informacje i wyjaśnienia”).

18. Planowane zbycie a faktyczna dostawa.

Przykład
Producent tytoniu zawarł umowę na zbycie 3 000 kg surowca tytoniowego, a faktycznie na jej podstawie dostarczył 2550 kg surowca. Czy w takiej sytuacji, po zakończeniu skupu należy aneksować umowę do ilości faktycznie sprzedanych. Jeśli nie będzie aneksowana umowa to czy taka sytuacja będzie podstawą do zgłoszenia organom ścigania gdyż producent nie udokumentował 100 % sprzedaży.

Jeżeli producent realizując sprzedaż na podstawie umowy widzi, że faktyczne ilości zaczynają „odbiegać” od tych, które są ujęte w umowie, to może aneksować umowę zbycia, a następnie zgłosić odpowiednie zmiany w terminie 30 dni od dnia aneksowania umowy do OT KOWR. Takie postępowanie pozwoli mu uniknąć rozbieżności. Aneksowanie umowy (tak jak samo jej zawarcie) powinno mieć miejsce przed faktem, a nie po fakcie tj. po zakończeniu jej realizacji.
Umowa zawierana jest przed rozpoczęciem uprawy, zatem powstanie różnic pomiędzy ilością objętą umową, a faktyczną ilością, która zostanie zrealizowana na jej podstawie jest oczywiste. Producent ma prawo nie zrealizować 100% sprzedaży i to nie powinno być podstawą do zgłoszenia organom ścigania.

19. Producent surowca tytoniowego zobowiązany jest do powiadomienia  Dyrektora OT KOWR o zamiarze zniszczenia surowca tytoniowego co najmniej na 3 dni robocze przed dokonaniem zniszczenia uprawy. W przypadku nadania ww. informacji listownie w Urzędzie Pocztowym producent surowca tytoniowego nie jest w stanie przewidzieć terminu skutecznego dostarczenia powyższej informacji.

Zgodnie z art. 40 hd ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. 2018, poz. 945) zniszczenie może odbyć się tylko pod nadzorem osoby upoważnionej przez Dyrektora Generalnego KOWR do wykonania czynności kontrolnych. W interesie producenta surowca tytoniowego leży skuteczne i terminowe poinformowanie właściwego Dyrektora OT KOWR o zamiarze zniszczenia surowca tytoniowego. W takim celu właściwym wydaje się nadanie przesyłki za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

20. Czy na stronie internetowej KOWR zostaną udostępnione wzory wypełnionych formularzy wniosków o wpis i innych informacji, stanowiących załączniki do Warunków (…), jak również ich edytowalne wersje?

Na stronie internetowej KOWR nie zostaną udostępnione wzory wypełnionych załączników do „Warunków (…)” oraz edytowalne wersje załączników.

21. Zniszczenie surowca tytoniowego.

Przykład
Producent uprawia tytoń, który jest poddawany procesowi suszenia (w suszarni) na skutek braku dostaw energii elektrycznej 600 kg tytoniu ulega tzw. zaparzeniu nie nadaje się do sprzedaży, surowiec wymaga utylizacji. Jakie należy podjąć środki (czy powiadamiać jakieś służby, produkt objęty akcyzą) w celu utylizacji surowca tytoniowego?

Zgodnie z art. 40hd. 1. ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych „W przypadku, gdy producent surowca tytoniowego zamierza dokonać zniszczenia surowca tytoniowego, o zamiarze tym powiadamia dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka, który wydał decyzję w sprawie wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 40ha, co najmniej na 3 dni robocze przed dokonaniem zniszczenia, podając szacunkową masę surowca tytoniowego, który ma ulec zniszczeniu, oraz sposób zniszczenia surowca tytoniowego. Powiadomienia dokonuje się na formularzu Informacja o zamiarze zniszczenia surowca tytoniowego stanowiącym załącznik nr  4 do Warunków monitorowania i nadzoru na uprawą tytoniu (…).

22. Odbiorcy surowca tytoniowego. Grupy Producentów Rolnych.

Przykład
Producenci sprzedają tytoń przez grupę (80%) swojej produkcji a (20%), chcą sprzedawać innym odbiorcom (ze wzg. na wyższą cenę) jednak ze strony zarządu spotykają się z oporem na sprzedaż 20% poza grupę, czy istnieją przesłanki, aby tego zabronić producentom (zasada wolnego rynku)?

Mechanizmem Uznawania Grup Producentów Rolnych administruje obecnie ARiMR, która w ramach prowadzonych działań sprawuje nadzór nad prawidłowością stosowania przez grupy i ich członków przepisów ustawy o grupach producentów rolnych. Przepisy w oparciu, o które KOWR monitoruje rynek tytoniu nie regulują kwestii możliwości sprzedaży przez producenta tytoniu do grupy i poza grupą.

23. Umowa kontraktacji a śmierć producenta. Czy po śmierci producenta, który miał zawartą umowę dotyczącą sprzedaży surowca tytoniowego, może sprzedaży dokonać jego spadkobierca?

Zgodnie z art. 40ha ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych warunkiem prowadzenia przez producenta rolnego, w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, produkującego surowiec tytoniowy, zwanego dalej "producentem surowca tytoniowego", działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbytu surowca tytoniowego jest wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego, prowadzonego przez dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka właściwego ze względu na miejsce zamieszkania i adres albo siedzibę i adres producenta rolnego, który zamierza uprawiać tytoń, produkować lub zbywać surowiec tytoniowy.

Ustawa o organizacji niektórych rynków rolnych wskazuje, że warunkiem prowadzenia działalności w zakresie zbywania surowca tytoniowego jest wpis do RPST. Odrębną kwestią jest prawo do dysponowania majątkiem spadkowym.
W świetle ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych, niezależnie od prawa do dysponowania surowcem tytoniowym w ujęciu cywilnoprawnym, osoba zamierzająca dokonać zbycia surowca, jest zobowiązana do uprzedniego wpisu do RPST.

24. Informacja o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego - kiedy i gdzie producent powinien wpisać aneks do umowy?

Aneks powinien być ujęty wraz z umową. Natomiast, jeśli umowa została wskazana w Informacji o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego, a aneks został zawarty po jej przekazaniu do Dyrektora właściwego OT KOWR - ustawa wskazuje 30 dni na złożenie korekty od dnia zaistnienia zmiany.

 

Niezależnie od powyżej zamieszczonych odpowiedzi informujemy, że Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, nie jest uprawniony do wydawania wiążących interpretacji w odniesieniu do przepisów wspólnotowych i krajowych, a powyższe stanowisko należy traktować jedynie pomocniczo, zaś inne organy stosujące prawo mogą dokonywać odmiennej wykładni ww. przepisów.