Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Krapkowicach

6 kwietnia br. w siedzibie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej odbyła się konferencja, podczas której wiceminister Maciej Wąsik, wspólnie z komendantem głównym PSP gen. brygadierem Andrzejem Bartkowiakiem, zaprezentowali wyniki ogólnopolskiej inwentaryzacji budynków i obiektów budowlanych służących do schronienia ludności.

Podczas działań strażaków zinwentaryzowano 234 735 obiektów budowlanych na terenie kraju. Sklasyfikowane zostały jako budowle ochronne, czyli schrony i ukrycia oraz miejsca doraźnego schronienia (MDS).
Pojemność tych obiektów przekracza populację Polski. W przypadku zagrożenia może się w nich schronić w sumie ponad 49 mln osób.

„W ubiegłym roku Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariusz Kamiński zlecił Państwowej Straży Pożarnej dokonanie inwentaryzacji schronów, ukryć i miejsc schronienia. Inwentaryzacji zostały poddane wszystkie pomieszczenia, które należą do instytucji państwowych, samorządowych, wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni oraz te należące do podmiotów gospodarczych, prowadzących działalność pożytku publicznego. Nie inwentaryzowaliśmy tego typu obiektów w żadnych budynkach prywatnych. Chciałbym wszystkim strażakom serdecznie podziękować za tę wielką pracę, którą wykonali” – powiedział wiceminister Maciej Wąsik podczas konferencji.

Wiceszef MSWiA poinformował także o uruchomieniu aplikacji SCHRONY, przygotowanej przez Państwową Straż Pożarną - „PSP przygotowała aplikację, dzięki której każdy może znaleźć najbliższy schron, ukrycie albo miejsce doraźnego schronienia. Ta aplikacja jest dobrym narzędziem i można od dziś z niej korzystać” .

Sekretarz stanu w MSWiA nawiązał również do projektu ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej - „Ta inwentaryzacja to dopiero początek drogi. Oczywiście na to są potrzebne pieniądze. Po to wprowadzamy ustawę o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej, która tworzy Fundusz Ochrony Ludności. Środki z tego funduszu byłyby także przeznaczane na ochronę ludności czy też obrony cywilnej. Mamy nadzieję, że wkrótce rząd przyjmie tę ustawę i będzie można ją przeprocedować w Sejmie. W tej chwili trwają jeszcze rozmowy z samorządami”.

Podczas konferencji prasowej gen. brygadier Andrzej Bartkowiak komendant główny PSP podkreślił: „To było ogromne wyzwanie dla Państwowej Straży Pożarnej. Blisko 13 tys. strażaków brało udział w inwentaryzacji. Zadanie trwało 85 dni, to ponad 171 tys. godzin roboczych. 

Aktualna sytuacja w liczbach wygląda następująco:

• w schronach może się ukryć ponad 300 tys. osób ( około 2 tys. obiektów).  
• miejsc ukrycia jest blisko 9 tys. dla ponad 1,1 mln osób 
• ponadto wytypowano 224 tys. miejsc doraźnego schronienia”.

Gen. brygadier Andrzej Bartkowiak powiedział, że inwentaryzację przeprowadzili doświadczeni strażacy - „PSP ma niezwykle dobrze wyszkoloną kadrę. Jesteśmy ekspertami w dziedzinie rozpoznawania zagrożeń. Byliśmy przygotowani do przeprowadzenia takiego zadania jakim była inwentaryzacja”

Komendant zaznaczył także, że w planach PSP jest również prowadzenie działań edukacyjnych i informacyjnych dotyczących zachowania się w sytuacji zagrożenia – „Nikt przez ostatnie dekady nie podejmował się tego tematu. To pierwszy krok wielkiej akcji, którą musimy w Polsce przeprowadzić. Chcemy edukować społeczeństwo poprzez Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze i lekcje w szkołach. Musimy informować ludzi, jak się zachowywać w sytuacji zagrożenia”.

Działania Państwowej Straży Pożarnej w zakresie inwentaryzacji 

Państwowa Straż Pożarna, od października do lutego 2023 roku, przeprowadziła na terenie całego kraju inwentaryzację miejsc doraźnego schronienia (MDS), a także budowli ochronnych i schronów. Strażacy prowadzili działania w ramach tzw. rozpoznania operacyjnego związane z zarządzaniem kryzysowym oraz zagadnieniami dotyczącymi ochrony ludności.

Głównym celem inwentaryzacji była identyfikacja obiektów budowlanych, które można zakwalifikować jako miejsca doraźnego schronienia (MDS). W związku z tym pozyskano informacje z zasobów Państwowej Straży Pożarnej, spółdzielni mieszkaniowych, organów nadzoru budowlanego lub administracji architektoniczno-budowlanej.

Funkcjonariusze PSP każdorazowo nawiązywali kontakt z właścicielami obiektów budowlanych, aby uzyskać zgodę na przeprowadzenie inwentaryzacji oraz otrzymać dane o przeznaczeniu obiektu. Proces inwentaryzacji był dobrowolny, a spis z natury realizowano za zgodą właściciela, zarządcy lub osoby uprawnionej do przekazania informacji o obiekcie.

Aplikacja – schrony.straz.gov.pl

Na potrzeby procesu inwentaryzacji opracowana została specjalna aplikacja na urządzenia mobilne (wraz z systemem opartym o serwer www). To w niej strażacy uzupełniali informacje o zinwentaryzowanych obiektach.

Na jej podstawie opracowana została darmowa aplikacja, z której można skorzystać za pośrednictwem przeglądarki internetowej pod adresem http://schrony.straz.gov.pl, zarówno na komputerach stacjonarnych, laptopach, jak i urządzeniach mobilnych.

Aplikacja ma formę interaktywnej mapy, pozwala na łatwe i intuicyjne wyszukiwanie najbliższego miejsca schronienia w podziale na kategorie – miejsca doraźnego schronienia, ukrycia i schrony.

Podsumowanie inwentaryzacji obiektów budowlanych

Podczas działań PSP zinwentaryzowała w sumie 234 735 obiektów budowlanych na terenie całego kraju. Sklasyfikowano je jako budowle ochronne, czyli schrony i ukrycia oraz miejsca doraźnego schronienia (MDS). 

Najwięcej obiektów zinwentaryzowano w województwie mazowieckim (29,7 tys.), a także w województwie śląskim (25,9 tys.). Na terenie całego kraju zewidencjonowano:

• 224 113 miejsc doraźnego schronienia (MDS); 
• 10 622 budowle ochronne, w tym: 
  - 903 – schrony, 
  - 8 719 – ukrycia. 

Pojemność tych obiektów przekracza populację Polski. W MDS-ach, schronach i ukryciach może się schronić w sumie ponad 49 mln osób. 
Najwięcej strażaków zaangażowanych było w akcję inwentaryzacji na terenie Mazowsza (1 659 funkcjonariuszy PSP) oraz na Śląsku (1 216).

Opracowanie i zdjęcia: Komenda Główna PSP