Nazewnictwo geograficzne Polski

Standaryzacja nazw geograficznych Polski

Urzędowe nazwy geograficzne obiektów z obszaru Polski są ustalane w różny sposób w zależności od rodzaju obiektu:

nazwy województw ustalane są ustawą
nazwy powiatów, gmin oraz parków narodowych ustalane są rozporządzeniem Rady Ministrów
nazwy jednostek pomocniczych gminy (sołectwa, osiedla, dzielnice) oraz nazwy ulic, placów itp. ustalane są uchwałą rady gminy
nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych ustalane są rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji po zasięgnięciu opinii Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych
nazwy rezerwatów przyrody ustalane są zarządzeniem regionalnego dyrektora ochrony środowiska
nazwy parków krajobrazowych ustalane są rozporządzeniem wojewody
nazwy obszarów Natura 2000 ustalane są rozporządzeniem Ministra Środowiska
nazwy obszarów chronionego krajobrazu, pomników przyrody i innych obszarów chronionych ustalane są rozporządzeniem wojewody lub uchwałą rady gminy

Podstawy prawne ustalania nazw:

„Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa” – urzędowe nazwy województw
„Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym” – urzędowe nazwy powiatów
„Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym” – urzędowe nazwy gmin, jednostek pomocniczych gminy, ulic i placów
„Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych” – urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych
„Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody” – urzędowe nazwy parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, obszarów Natura 2000, pomników przyrody i innych obszarów chronionych
„Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym” – dodatkowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych oraz ulic, placów itp. w językach mniejszości

Najważniejszym aktem prawnym, z punktu widzenia nazewnictwa geograficznego, jest „Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych”. Na podstawie tej ustawy ustalane są nazwy wszystkich zamieszkanych i niezamieszkanych miejscowości, ich części oraz nazwy wszystkich obiektów fizjograficznych. Ustawa ta zastąpiła „Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o ustaleniu nazw miejscowości i o numeracji nieruchomości”.

Ustawa określa:

zasady i tryb ustalania, dokonywania zmian i znoszenia urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz urzędowych nazw obiektów fizjograficznych
zasady działania Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych
sposób ustalania i ogłaszania wykazów urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz obiektów fizjograficznych
zasady publikowania gazetera narodowego

Poza nazwami urzędowymi ustalane są również nazwy zestandaryzowane:

nazwy obiektów fizjograficznych (w przypadku, gdy obiekt nie ma nazwy urzędowej) ustalane są decyzją Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych
dodatkowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych w językach mniejszości ustalane są decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji po zasięgnięciu opinii Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych
dodatkowe nazwy ulic, placów itp. w językach mniejszości ustalane są uchwałą rady gminy po uzyskaniu zgody Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
nazwy innych obiektów, w tym budynków, stacji kolejowych, lotnisk, portów ustalane są przez ich właścicieli