Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Celem ewaluacji była ocena przyczyn niższego niż zakładano zainteresowania konkursami w programie NEON realizowanego w formule wspólnego przedsięwzięcia oraz wypracowanie usprawnień, które mają zapewnić skuteczną realizację założeń i celów Programu.

W ramach przeprowadzonych badań zidentyfikowano zarówno słabe, jak i mocne strony tego instrumentu. Partner wspólnego przedsięwzięcia, tj. PKN ORLEN posiada wysoki potencjał i doświadczenie do nawiązania i umacniania współpracy z polską nauką, zwłaszcza w kontekście realizacji projektów B+R. Zakres tematyczny Programu określono jako właściwy pod kątem potrzeb Partnera oraz z punktu widzenia zdefiniowanych wyzwań i potrzeb rozwojowych przemysłu rafineryjno-petrochemicznego w kraju i za granicą. Największy potencjał do realizacji projektów mają uczelnie publiczne, instytuty Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz instytuty badawcze niebędące jednostkami Polskiej Akademii Nauk (PAN) ani Państwowymi Instytutami Badawczymi (PIB). Pozytywnie oceniono również kwestie związane z organizacją konkursów, tj. harmonogram i etap przygotowania wniosków.

W opinii wnioskodawców kwestie problemowe w największym stopniu były związane ze specyfikacją techniczną /specjalistyczną planowanych rozwiązań oraz otoczeniem prawnym realizacji projektów, tj. własnością praw intelektualnych wnoszonych do projektów przez wnioskodawców, wymogów dotyczących wdrożenia ich rezultatów oraz patentowania. Biorąc pod uwagę specyfikę przemysłu rafineryjno-petrochemicznego, a co się z tym wiąże, dość wąski zakres tematyczny programu, realizacja większości projektów byłaby niemożliwa w takim samym zakresie bez wsparcia programu NEON.

Słowa kluczowe: przemysł petrochemiczny, wspólne przedsięwzięcia, partnerzy gospodarczy, współpraca, interdyscyplinarność

Materiały

Raport końcowy

Celem badania była ocena dotychczasowego przebiegu realizacji Programu i wpływu wybranych czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych na możliwość realizacji jego celów.

Program Infostrateg sprzyja rozwijaniu polskiego potencjału w obszarze sztucznej inteligencji i blockchain oraz wdrażaniu rozwiązań w praktyce. Mimo to zalecane jest wprowadzenie zmian zarówno w zakresie zasad wdrażania, jak i zakresie tematycznym Programu, ponieważ system zarządzania nie w dostatecznym stopniu skutecznej realizacji Programu. Zastrzeżenia Zmian wymagają zwłaszcza zasady wdrażania tematów zamawianych oraz projektów (zamawianych i tematycznych). System monitorowania Programu został oceniony jako skuteczny i spełniający swoje zadanie. Na tym etapie realizacji Programu było zbyt wcześnie, by ocenić możliwość zrealizowania projektów i wdrożenia ich rezultatów, Program pozytywnie wpływa jednak na możliwość wdrożenia nowych rozwiązań z obszaru AI / blockchain w Polsce. Zwrócono także uwagę na ograniczony wpływ Programu na współpracę między sektorem nauki i biznesu. Program Infostrateg jest zasadniczo komplementarny z innymi inicjatywami NCBR.

Zakres tematyczny Programu Infostrateg pozostaje zbieżny z aktualnymi trendami badawczymi w Polsce i na świecie. Jednocześnie zidentyfikowano osiem obszarów, które potencjalnie mogłyby być wspierane w ramach Programu. W związku z tym zakres tematyczny Programu należy rozszerzyć, pozostawiając obecne tematy jako aktualne w świetle celów strategicznych oraz trendów badawczych i wdrożeniowych. W aktualizacji Programu należy też uwzględnić  dostępność open source’owych narzędzi (lub ich komponentów), które można adoptować do potrzeb projektów.

Słowa kluczowe: program strategiczny, AI, sztuczna inteligencja, blockchain, tematy badawcze, trendy badawcze, komplementarność

Materiały

Raport końcowy

Załącznik

Celem badania było podsumowanie dotychczasowych edycji programu LIDER obejmujące w szczególności ewaluację ex post V-XII edycji oraz aktualizacja w modelu wsparcia rozwoju kadry naukowej w programie LIDER wypracowana w formule warsztatowej – partycypacyjnej.

Program Lider jako cieszący się od lat niesłabnącym zainteresowaniem ze strony młodych pracowników naukowych należy uznać za ważny instrument wsparcia, którego realizacja powinna być kontynuowana w kolejnych latach. Wpływa pozytywnie na rozwój karier naukowych oraz wzrost kompetencji w zakresie prowadzenia projektów badawczych i zarządzania zespołem. Wyraźnie słabszy jest wpływ programu w obszarze wzmacniania kompetencji naukowców związanych z realizacją projektów o „progospodarczym” profilu, których wyniki mogłyby zostać wdrożone w praktyce. Wynika to z niedostatecznego nacisku jaki w programie położony jest na adresowanie deficytów wiedzy w tym zakresie, a także braku skutecznych mechanizmów stymulujących zaangażowanie przedstawicieli otoczenia gospodarczego w planowanie założeń i realizację projektów. Mimo tego laureaci programu Lider wykazują istotne różnice w rozwoju naukowym w porównaniu do nieskutecznie aplikujących, co sugeruje, że dofinansowanie z tego programu mogło przyspieszyć rozwój naukowy beneficjentów (efekt brutto). Po weryfikacji statystycznej efektu netto okazuje się, że  się, że wpływ programu jest widoczny przede wszystkim w obszarze komercjalizacji (tj. w zwiększonej liczbie zgłoszeń patentowych), niezauważalny natomiast w obszarze rozwoju naukowego (publikacje, cytowania, projekty badawcze).

Słowa kluczowe: LIDER, naukowcy, młodzi naukowcy, efekt netto, badania aplikacyjne, kadra B+R, B+R

Materiały

Raport końcowy

Załącznik - model wsparcia

Celem badania było podsumowanie wsparcia sektora medycznego przez NCBR wraz z oceną dotychczas osiągniętych efektów w programie STRATEGMED (3 konkursy w latach 2013-2015).

Celem głównym Programu Strategmed było uzyskanie zasadniczego postępu w zakresie zwalczania chorób cywilizacyjnych oraz medycyny regeneracyjnej na bazie wyników badań naukowych i prac rozwojowych prowadzonych w czterech obszarach: kardiologii i kardiochirurgii, onkologii, neurologii i zmysłach, medycynie regeneracyjnej. Jednocześnie w latach 2004-2022 NCBR uruchomił kilka innych programów kierowanych do sektora medycznego oraz wspierał projekty o takim charakterze w ramach innych konkursów i działań.

Badanie wskazało, że główny cel Programu Strategmed - zasadniczy postęp w zakresie zwalczania chorób cywilizacyjnych - został zrealizowany w niewielkim zakresie. Spośród 43 projektów (1 umowę rozwiązano wkrótce po jej podpisaniu) wyniki jedynie dziewięciu projektów (20,4%) przeszły fazę badawczą i przygotowania do wdrożenia, a następnie znalazły zastosowanie w działalności gospodarczej. Brak efektów wdrożeniowych należy odnotować w przypadku 18 projektów (40,9%). Jednocześnie wyniki projektów realizowanych w programie Strategmed charakteryzują się wysokim poziomem doskonałości naukowej i innowacyjności. Wyniki projektów obejmują przykładowo takie rozwiązania jak implanty, nowe związki chemiczne (kandydaci na lek), rozwiązania diagnostyczne, systemy i aplikacje telemedyczne.

Wyniki ewaluacji wskazały także, że dostępne programy NCBR zapewniały komplementarność tematyczną i możliwość budowania przez beneficjentów portfela B+R finansowanego z różnych źródeł.

Z kolei przeprowadzone analizy potencjału i trendów w zakresie badań o medycynie i naukach o zdrowiu wskazują na największą istotność nowotworów, chorób układu krążenia i chorób układu nerwowego. Stąd też w przyszłych programach wsparcia rekomendowana jest koncentracja wsparcia na chorobach nowotworowych i układu krążenia. Należy także dostosować w większym stopniu warunki programów pod specyfikę sektora - wydłużyć czas realizacji projektów do co najmniej 60 miesięcy,  utrzymać wysokie budżety projektów i dofinansowania (>10 mln zł). Jednocześnie należy pamiętać o uwzględnieniu w ocenie programów medycznych istnienia dużego ryzyka porażki i przyjąć założenie, że tylko pewien procent projektów zakończy się wdrożeniem.

Słowa kluczowe: ewaluacja ex-post, Strategmed, medycyna, sektor zdrowia, trendy w medycynie, finansowanie B+R, choroby cywilizacyjne, choroby przewlekłe.

Materiały

Raport końcowy

Studia przypadku

Celem badania była ocena dotychczasowego przebiegu realizacji projektów, ocena efektów Programu i szans na osiągnięcie zakładanych celów.

Założenia i tematyka Programu są trafne, wynikają z odpowiednio zdiagnozowanych wyzwań.

Pozytywnie oceniono powstałe rozwiązania technologiczne, które bezpośrednio odpowiadają na potrzeby państwa w obszarze cyberbezpieczeństwa. Rezultaty trzech projektów są już wykorzystywane w praktyce. Ponadto Program daje możliwości tworzenia rodzimych rozwiązań z obszaru cyberbezpieczeństwa, co wpływa na budowanie polskiej niezależności w tym zakresie.  Wzrósł poziom wiedzy i kompetencji w obszarze ochrony cyberprzestrzeni wśród podmiotów realizujących projekty. Sprzyjała temu współpraca jednostek naukowo-badawczych z podmiotami sektora prywatnego. Jej przebieg oceniany jest pozytywnie – podejmowanie wspólnych działań z zachowaniem dobrej organizacji i podziału zadań wpływa na wysoką efektywność.

Z kolei do barier wpływających na realizację projektów należy zaliczyć przede wszystkim dynamicznie przebiegające zmiany w branży informatycznej. Podkreśla się także negatywny wpływ pandemii COVID-19 oraz trudności w dotarciu do specjalistów z obszaru cyberbezpieczeństwa. Dodatkowo, problemem związanym z realizacją Programu są niejasne zasady dotyczące praw autorskich do wypracowanych rozwiązań i problemy z ich komercjalizacją.

Zebrane wnioski z badania wskazują, że powinno się kontynuować podobną inicjatywę wspierającą obszar cyberbezpieczeństwa.

Słowa kluczowe: program krajowy, cyberbezpieczeństwo, cyberprzestrzeń, zagrożenia w sieci, bezpieczeństwo informacji, współpraca B+R, konsorcja, wiedza, kompetencje

Materiały

Raport końcowy

Studia przypadków

Celem badania ewaluacyjnego była ocena efektów Programu Innowacje Społeczne wraz z oszacowaniem stopnia osiągnięcia jego celów. Celem głównym Programu była poprawa jakości życia społeczeństwa oraz grup i obszarów, w których istniała rzeczywista potrzeba innowacyjnych rozwiązań i podejmowania nowych inicjatyw społecznych. W badaniu oceniono efekty projektów dofinansowanych w ramach Programu, mechanizm międzysektorowej współpracy, który miał wesprzeć proces opracowania innowacji społecznych oraz potrzebę dalszego wsparcia rozwoju innowacji społecznych. Przetestowano także wykorzystanie metody ilościowej SROI, która - służy analizie mechanizmów powstawania i trwania wpływu organizacji na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę, mierzeniu wartości tego wpływu i raportowaniu go. Na poziomie pojedynczych projektów udało się oszacować wartość ekonomiczną innowacji przy wykorzystaniu tej metody. W każdym z 3  analizowanych projektów społeczny zwrot z inwestycji był pozytywny. Złotówka zainwestowana w projekt przyniosła zwrot społeczny od 15,55 zł do 250,26 zł w zależności od projektu i scenariusza.

Główny cel Programu Innowacje Społeczne zasadniczo został osiągnięty. Wśród 41 zrealizowanych projektów efekty wdrożono w 31 z nich. W wyniku ewaluacji potwierdzono dostępność efektów osiągniętych w 22 projektach stanowiących 54% wszystkich dofinansowanych projektów. W większości przypadków były to projekty skierowane do grup wykluczonych. Bardziej trwałe okazały się projekty skierowane do grup wykluczonych i prowadzone przez zaangażowane podmioty znające potrzeby grup docelowych, które były w stanie zorganizować finansowanie na upowszechnianie osiągniętych rezultatów.

Wsparcie projektów podejmujących problematykę innowacji społecznych powinno być kontynuowane, gdyż niekorzystne tendencje i zjawiska społeczne, dla których tego typu innowacje stanowią punkt odniesienia nie uległy osłabieniu. Wybrane innowacje społeczne opracowane w ramach projektów były impulsem dla poprawy/doskonalenia sektorowych polityk publicznych, wpływały na ich kształt w szczególności poprzez stymulowanie zmian w zakresie legislacji. Jednocześnie opracowane rozwiązania tworzą warunki do wdrażania i skutecznej realizacji wytycznych i polityk publicznych.

Słowa kluczowe: innowacje społeczne, społeczny zwrot z inwestycji, analiza SROI, współpraca międzysektorowa, organizacje pozarządowe, konsorcja, współpraca B+R.

Materiały

Raport końcowy z badania

Broszura Innowacje Społeczne

Załączniki

Prezentujemy raport z badania pn. Ocena śródokresowa Programu GOSPOSTRATEG. Ewaluacja dotyczyła oceny dotychczasowych efektów Programu oraz modelu wdrażania Programu w trybie zamawianym i otwartym.

Raport rozpoczyna rozdział poświęcony logice Programu, czyli założeniom trybu otwartego i zamawianego. Następnie czytelnik pozna alternatywne modele wdrażania interwencji publicznych, które mogą stanowić inspirację do modyfikacji stosowanego modelu Programu. W efekcie powstał opis porównujący rozwiązania, jakich można użyć w projektowanym wsparciu. Następnie poznamy efekty realizowanych projektów. Zwieńczenie raportu stanowią rekomendacje mające na celu usprawnienie procesu wdrażania Programu.

Słowa kluczowe: program strategiczny, ewaluacja on-going, efekty, badania społeczne, modele wsparcia

Materiały

Ocena śródokresowa Programu GOSPOSTRATEG 2021

Celem ewaluacji programu LIDER było podsumowanie pierwszych czterech edycji programu oraz ocena na ile realizacja projektów miała wpływ na dalsze kariery beneficjentów wsparcia. Laureaci czterech pierwszych edycji programu LIDER w istotny sposób różnią się od nieskutecznych wnioskodawców z tych edycji. W większości badanych wskaźników produktywności oraz jakości Liderzy wypadają korzystniej niż nieskuteczni wnioskodawcy. Na tej podstawie można przypuszczać, że w konkursach wybrani zostali wnioskodawcy z największym potencjałem, a ich osiągnięcia, po otrzymaniu grantu, są nie tylko wynikiem otrzymanego wsparcia, ale także innych czynników różnicujących obie grupy już  na etapie poprzedzającym  udział w programie LIDER.

Jednocześnie przeprowadzone analizy wskazują na pozytywne rezultaty  otrzymania grantu m.in. w obszarze patentowania. Efekt programu można oszacować na około jedno dodatkowe zgłoszenie patentowe – i w efekcie jeden uzyskany patent – przypadające na jednego grantobiorcę w okresie pięciu lat od roku rozstrzygnięcia konkursu. Co ciekawe liczba grantów uzyskanych w okresie po ogłoszeniu wyników programu LIDER pozytywnie koreluje także z liczbą publikacji oraz cytowań. Może to świadczyć o unikalności programu LIDER – a zwłaszcza jego pierwszych czterech edycji będących przedmiotem tej analizy – we wspieraniu badań stosowanych. Trwałość prac zespołów jest jednym z najistotniejszych, z perspektywy NCBR, efektem programu. Po realizacji grantu 62% zespołów projektowych kontynuowało współpracę w ramach kolejnych projektów. 

Słowa kluczowe: program LIDER, młodzi naukowcy, kariera naukowa, efekty, projekty badawczo-rozwojowe, zarządzanie zespołem, potencjał wdrożeniowy

Materiały

Ewaluacja Programu LIDER

Celem głównym ewaluacji była ocena dotychczasowej realizacji programu strategicznego TECHMATSTRATEG pod kątem warunków niezbędnych dla skutecznej kontynuacji wsparcia. Ocenie poddano zakres tematyczny programu oraz zasady realizacji projektów pod kątem potrzeb odbiorów wyników oraz potencjału wnioskodawców.

W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano czynniki utrudniające osiągnięcie strategicznych efektów programu. W głównej mierze zakres tematyczny okazał się za szeroki. Ponadto wypracowane rozwiązania w poszczególnych projektach okazały się dedykowane przede wszystkim potrzebom pojedynczych przedsiębiorstw. Kontynuowanie programu ukierunkowanego na badany obszar jest pożądane, jednak niezbędne są zarówno aktualizacja zakresu tematycznego, jak i weryfikacja modelu wsparcia, tak by zwiększyć poziom strategiczności wypracowanych rozwiązań.

Słowa kluczowe: program strategiczny, nowoczesne technologie materiałowe, konsorcja projektowe,  prace B+R, innowacyjności, konkurencyjności, rynki produkcyjne

Materiały

Raport z badania ewaluacyjnego Techmatstareg

Głównym celem ewaluacji było podsumowanie dotychczasowych bezpośrednich i pośrednich efektów uruchomionego w 2012 roku przedsięwzięcia pilotażowego Bridge VC wraz z oceną sposobu zarzadzania na podstawie działalności funduszy inwestycyjnych oraz projektów beneficjentów ostatecznych.

W  badaniu pozytywnie oceniono wkład partnerów zagranicznych w projekty inwestycyjne oraz trafność zaprojektowanego wsparcia. Zasadniczo oceniono, że główny cel pilotażu został osiągnięty i choć w niewielkim stopniu udało się przyciągnąć kapitał zagraniczny, to udział partnerów zagranicznych wniósł bardzo wysokie standardy w zakresie procesu wyboru spółek portfelowych. Projekty, w które zainwestowały fundusze realizują proces komercjalizacji prac badawczo-rozwojowych, a w każdej z inwestycji obecny jest kapitał prywatny. W badaniu wskazano także na elementy krytyczne w realizacji przedsięwzięcia.

Słowa kluczowe: BRIdge VC, program pilotażowy, fundusze VC, venture capital, instrumenty finansowe

Materiały

Ewaluacja mid-term Przedsięwięcia pilotażowego Bridge VC

Celem szczegółowym dla modułu II badania ewaluacyjnego była ocena skuteczności realizacji programu Panda 2 oraz zidentyfikowanie problemów i barier realizacji projektów na poziomie beneficjentów wraz z rozwiązaniami dla wskazanych obszarów problemowych.

Wyniki badania pokazują, że kontynuacja programu Panda 2 jest niezbędna ze względu na potrzeby jednostek naukowych związane z utrzymaniem dużej infrastruktury badawczej. Proporcje budżetów części B (premia za pozyskanie przychodów ze źródeł zewnętrznych) do A (stała kwota wsparcia) stwarzają silny czynnik motywacyjny skłaniający do zwiększania przychodów przez właścicieli infrastruktury od podmiotów zewnętrznych. Jest to skuteczny mechanizm popytowy. Efekty programu w kontekście jego celów mogą być charakteryzowane przychodami z usług na rzecz podmiotów zewnętrznych i liczbą świadczonych dla nich usług. Jak wynika z badania oba wskaźniki w minionych trzech latach realizacji programu wykazują stałą tendencję wzrostową dla znakomitej większości beneficjentów. Dodatkowo proces ewaluacji wskazał obszary, które wymagają poprawy lub przeformułowania w celu zwiększenia użyteczności programu. Zidentyfikowano potrzebę m.in. zmian w definicji podmiotu zewnętrznego oraz relacji pomiędzy podziałem rocznym budżetu dotacji.

Słowa kluczowe: POIG, infrastruktura badawcza, utrzymanie infrastruktury,  duża infrastruktura  badawcza, usługi badawcze, aparatura badawcza, komercjalizacja B+R

Materiały

Bariery i problemy w sprawnej realizacji projektów w Działaniu 4.2 oraz Panda 2 (Moduł II)

Celem ewaluacji było dokonanie podsumowania i oceny dotychczasowych efektów realizacji pilotażu Bridge Alfa oraz wskazanie dobrych praktyk na poziomie inwestycji w spółki portfelowe spośród wszystkich projektów programu pilotażowego Bridge Alfa.

Na podstawie doświadczeń w pilotażu, w którym w chwili przeprowadzenia badania dziesięć funduszy VC dokonało łącznie 46 inwestycji kapitałowych, wyróżniono: pięć praktyk odnoszących się do organizacji i sposobu działania samego funduszu, siedem praktyk bezpośrednio związanych z procesem inwestowania oraz jedną praktykę odnosząca się niejako do okresu post-inwestycyjnego. Podręcznik dobrych praktyk Bridge Alfa będący jednym z produktów badania jest dostępny w sekcji „Poradniki”.

Słowa kluczowe: BRIdge Alfa, program pilotażowy, instrumenty finansowe, fundusze VC, spółki portfelowe, prace B+R, dobre praktyki

Materiał

Podsumowanie dotychczasowych efektów realizacji pilotażu BRIdge Alfa wraz z identyfikacją dobrych praktyk

Celem badania było zebranie, uporządkowanie i pogłębienie wiedzy w obszarze komercjalizacji wyników projektów B+R. W badaniu wykorzystano kompleksowe podejście do tematyki, zaczynając od aspektów teoretycznych i definicyjnych po praktyczne, związane z udzielonym wsparciem w tym zakresie przez NCBR. Badanie składało się z  czterech komponentów.

W pierwszej części badania zostały wypracowane nowe definicje pojęć: komercjalizacja, wdrożenie i transfer technologii, które w dalszej kolejności stały się wraz z innymi częścią tzw. Słownika komercjalizacji. Druga część badania umożliwiła poznanie najnowszego stanu wiedzy w zakresie pomiaru i interpretacji zjawisk związanych z komercjalizacją i wdrożeniami. Trzecia część badania umożliwiła poznanie metod komercjalizacji B+R w wybranych instytucji na świecie, a w efekcie stworzenie katalogu dobrych praktyk. Ostatnia, czwarta część badania, dotyczyła określenia stopnia komercjalizacji, rozumianego jako odsetek projektów zakończonych transferem technologii lub komercjalizacją lub wdrożeniem u klienta zewnętrznego. Na poziomie wszystkich programów uwzględnionych w ramach ewaluacji stopień komercjalizacji wyniósł 30%.

Słowa kluczowe: prace B+R, definicje, komercjalizacja, wdrożenie, transfer technologii, dobre praktyki, stopień komercjalizacji, ewaluacja, programy NCBR

Materiał

Komercjalizacja wyników prac B+R - aspekty teoretyczne, praktyczne i ewaluacja wybranych programów NCBR

Głównym celem badania była ocena realizacji, efektów i ich trwałości trzech projektów strategicznych,  dwóch programów strategicznych oraz dwóch programów wieloletnich. Ewaluacja miała dostarczyć informacji, czy realizacja zadań badawczych przyczyniła się do rozwiązania poszczególnych problemów strategicznych oraz wskazać przyczyny sukcesu lub niepowodzenia przedsięwzięć.

W wyniku przeprowadzonych prac zidentyfikowano pozytywne efekty w zakresie rozwoju nauki i badań (tj. publikacje, granty dotyczące badań podstawowych i stosowanych) oraz integracji i konsolidacji środowiska naukowego (tj. współpraca z innymi jednostkami, dalsze wspólne projekty).  Słabym punktem we wskazanych programach/projektach okazały się uzyskane efekty w zakresie transferu wiedzy i komercjalizacji. W tym zakresie najlepiej wypadły programy wieloletnie, osiągając najwyższą skalę wdrożeń (liczby uzyskanych patentów, opracowanych prototypów) spośród wszystkich analizowanych. Przyczyną takiego stanu rzeczy mogą być m.in. niedostateczne kompetencje w zespołach badawczych w zakresie współpracy z biznesem. W celu zwiększenia użyteczności analizowanych programów/projektów strategicznych należy zwiększyć ich interdyscyplinarności oraz zagwarantować komplementarności realizowanych projektów/zadań. Z kolei w programach wieloletnich rekomenduje się ściślejsze włączenie NCBR w proces konsultacji i ustalania zakresu programów (w szczególności elementów sprawozdawczych i rozliczeniowych np. wskaźniki).

Słowa kluczowe: programy strategiczne, programy wieloletnie, projekty badawczo-rozwojowe, efekty, potencjał wdrożeniowy, komercjalizacja, transfer wiedzy, ewaluacja ex post

Materiały

Badanie ewaluacyjne ex post wybranych programów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju PREZENTACJA RAPORTU KOŃCOWEGO

Celem ewaluacji była ocena realizacji i pierwszych efektów programu, określenie stopnia, w jakim dotychczasowa realizacja projektów przyczynia się do osiągnięcia głównego celu programu oraz identyfikacja elementów, które wymagają usprawnienia. Przeprowadzone badanie pokazało, że pomimo istotnych i zauważalnych efektów medycznych, społecznych i ekonomicznych poszczególnych projektów ich realizacja w ograniczonym stopniu przyczynia się do osiągnięcia szerokiego celu głównego programu tj. uzyskania zasadniczego postępu w zakresie zwalczania (profilaktyki i leczenia) chorób cywilizacyjnych oraz medycy regeneracyjnej na bazie wyników badań naukowych i prac rozwojowych prowadzonych w ramach programu. Proponowane usprawnienia obejmują m.in. modyfikację brzmienia celu głównego, ukierunkowanie tematyki programu na rozwiązywanie konkretnych problemów społeczno-medycznych, zwiększenie aktywnego udziału podmiotów prywatnych oraz współpracy z lekarzami i podmiotami leczniczymi w ramach prowadzonych prac w celu zwiększenia prawdopodobieństwa komercjalizacji i wdrożenia wyników do praktyki medycznej. Od strony warunków konkursu rekomendowano ograniczenie minimalnego składu konsorcjum do 3 podmiotów i wydłużenie czasu realizacji projektów do 5 lat lub etapowanie konkursów i projektów.

Słowa kluczowe: programy strategiczne, medycyna, profilaktyka i leczenie, aktualność,  komplementarność, wdrażanie i zarządzanie programem, efekty, ewaluacja on going

Materiały:

Raport końcowy STRATEGMED

Badanie składało się z dwóch modułów. Pierwszy moduł dotyczył Wspólnego Przedsięwzięcia TANGO i jego efektów oraz możliwości dalszego udoskonalenia procesu jego wdrażania. Drugi moduł miał szerszy zakres i odnosił się do funkcjonowania środowiska naukowego w kontekście współpracy z sektorem prywatnym i możliwości kontynuacji prac nad nowymi rozwiązaniami po zakończeniu fazy badań podstawowych.

W wyniku prowadzonych badań określono efekty osiągnięte w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia TANGO oraz zidentyfikowano bariery w realizacji projektów. Ponadto oceniono użyteczność modelu współpracy. W większości przypadków wskaźniki na poziomie projektów zostały osiągnięte lub przekroczone, a w ponad połowie projektów nastąpiło wdrożenie wyników badań do praktyki społecznej lub gospodarczej. Również sam system wdrożenia został stosunkowo dobrze oceniony. Barierą w realizacji projektów okazało się znalezienie przez naukowców partnera z otoczenia gospodarczego oraz jego niedostateczne zaangażowanie się. Przyczyn tego zjawiska upatruje się w małym doświadczeniu wnioskodawców w tym zakresie, a także braku zaufania do nieznanych podmiotów. Również wsparcie systemowe i uczelniane w tym zakresie okazało się niewystarczające. Lukę tę można uzupełnić poprzez działania takie jak np.: powołanie funkcji pośrednika / brokera ds. tworzenia partnerstw; stworzenie, a następnie aktualizowane bazy przedsiębiorców zainteresowanych współpracą lub wzrost znaczenia i udział CTT  i spółek celowych w  procesie tworzenia partnerstw i realizacji przedsięwzięć wdrożeniowych.

Słowa kluczowe: wspólne przedsięwzięcia, NCN, współpraca, efekty, broker, badania podstawowe, badania stosowane, komercjalizacja, kariera naukowa, naukowiec

Materiały

Ewaluacja Wspólnego Przedsięwzięcia TANGO

Celem badania była ocena realizacji pierwszych efektów Programu pod kątem zasadności jego kontynuacji. Przeprowadzone badanie nie wskazało, aby w jakiejś sferze oddziaływania BIOSTRATEG nastąpiła zdecydowana poprawa sytuacji wskazująca na pełne zaspokojenie potrzeb. Zatem program powinien być zdecydowanie kontynuowany. Wymagane jest jednak przeformułowanie jego zakresu tematycznego pod kątem wzmocnienia celów strategicznych.

Ponadto wyniki ewaluacji wskazały również na potrzebę zmian w sposobie realizacji Programu, przede wszystkim w obszarze oceny wniosków, a także kryteriów oceny. Należy również zmienić warunki dostępu, gdyż niski limit otwiera Program na słabe „zasobowo” konsorcja. 

Słowa kluczowe: program strategiczny, środowisko naturalne, rolnictwo, leśnictwo, tematy badawcze, trendy badawcze

Materiały: Raport końcowy BIOSTRATEG

W badaniu dokonano szczegółowej analiza działalności spółek celowych (SC) wspartych w ramach programu SPIN-TECH oraz tych, które nie aplikowały do programu. Ocenę prowadzono pod kątem użyteczności i trwałości efektów projektów współfinansowanych przez NCBR.

Badanie ewaluacyjne wskazało na ograniczoną podaż w Państwowych Jednostkach Badawczych (PJB) projektów nadających się do komercjalizacji. Program umożliwił tym jednostkom na wykonanie prac, które do tej pory były wykonywane w niewielkim zakresie lub wcale (np. wycenę technologii). Jednak program w niewielkim stopniu przyczynił się do zainteresowania władz jednostek badawczych tematem spółek celowych. Przeprowadzona ewaluacja wykazała, że w celu zwiększenia użyteczności i trwałości efektów projektów należy kontynuować wsparcie rozwoju działalności SC, m.in. poprzez zaangażowanie władz jednostek badawczych w projekty rozwoju spółek. Rekomendowano także położenie większego nacisk na sposoby oceny działalności i efektów SC z elementami aktywnego monitoringu.

Słowa kluczowe: spółki celowe, SC, ocena efektów, wycena technologii, transfer technologii, komercjalizacja, Państwowe Jednostki Badawcze, przedsiębiorczość akademicka, ewaluacja

Materiały

Diagnoza stanu transferu technologii za pomocą spółek celowych wykorzystujących doświadczenia realizacji Programu SPIN-TECH

Celem badania była analiza wpływu wsparcia pierwszego i drugiego konkursu programu Innotech na współpracę jednostek naukowych i przemysłu, prowadzenie prac B+R oraz komercjalizację.

Program umożliwił realizację projektów, które byłby niedofinansowane przez inne agencje lub z których realizacji z powodu braku wsparcia by zrezygnowano. Wspólna realizacja projektu w ograniczonym stopniu wpłynęła na nawiązanie nowej współpracy miedzy jednostkami naukowymi a przemysłem, a także na powstanie nowych publikacji i patentów, zwłaszcza w skali międzynarodowej. Rekomendowano zmiany w procedurze selekcji i kryteriach dostępu, tak by położyć nacisk na prace B+R i komercjalizację na poziomie międzynarodowym, a także wprowadzenie zachęt dla współpracy firm i pracowników naukowych, np. poprzez wspieranie mobilności pracowników naukowych, zachęcanie uczelni do wspierania współpracy z przemysłem lub wspieranie instytucji odpowiedzialnych za transfer technologii na uczelni.

Słowa kluczowe: Innotech, InTech, współpraca, jednostki naukowe, przemysł, prace B+R, komercjalizacja, ewaluacja

Materiały

Ewaluacja wpływu Programu Innotech, ścieżka InTech

Celem ewaluacji była analiza i ocena struktury logicznej programu GO_GLOBAL.PL oraz systemu jego monitorowania i ewaluacji. Program jest finansowany ze środków budżetu państwa przekazywanych NCBR jako dotacja celowa Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz ze środków prywatnych, pochodzących od przedsiębiorców (jako ich wkład własny).

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji wskazują na potrzebę zmian w strukturze programu, zwłaszcza pod kątem monitorowania jego efektów. Należałoby również zwrócić uwagę na bardziej precyzyjne sformułowanie celów programu oraz przyjętych wskaźników (produktu, rezultatu i oddziaływania), aby wskazać rzeczywiste efekty wsparcia. Ponadto, należy poprawić spójność zbierania informacji w czasie aplikowania o granty z wymaganiami Planu pomocy publicznej udzielanej za pośrednictwem NCBR.

Słowa kluczowe: Go Global, ocena wskaźników, ocena logiki programu, ewaluacja ex ante

Materiały

Ocena struktury logicznej Programu GO​_GLOBAL.PL

Celem badania ewaluacyjnego było podsumowanie dotychczasowej realizacji programu i osiągniętych efektów. W szczególności badanie miało pozwolić na ocenę stanu procesów wdrożeniowych oraz sposobu ich oceny i monitorowania przez NCBR. Badaniem objęto projekty finansowane w ramach dwóch pierwszych konkursów (2013 i 2014).

Przeprowadzona ewaluacja jednoznacznie wskazuje na zasadność kontynuacji programu. Ukierunkowanie na innowacje społeczne tworzy nowy obszar aktywności NCBR, znacznie wykraczający swoją charakterystyką poza techniczno-technologiczny profil dotychczas realizowanych programów i projektów. Zakres wsparcia w dotychczasowych konkursach odpowiadał potrzebom grup docelowych. Dla nowych konkursów rekomendowano niewielkie zmiany w zakresie zawężenie tematyki, określenia minimalnych kryteriów dla lidera konsorcjum, wydzielenie faz w projektach, monitorowania procesu wdrożenia.

Słowa kluczowe: innowacje społeczne, efekty społeczne, ocena efektów, fundacje, innowacje w społeczeństwie, trwałość, zarządzanie, modele wdrożeniowe, ewaluacja on-going

Materiały

Ewaluacja on- going Programu Innowacje Społeczne

Celem badania było określenie czy realizacja Projektu jest zgodna z kierunkami polityki energetycznej Polski zawartymi w dokumencie Polityka energetyczna Polski do 2030 roku oraz doprowadzi do uzyskania rezultatów, które będą mogły być wykorzystane w procesie rozwijania energetyki jądrowej i technologii jądrowych w Polsce.

Poddany ewaluacji Projekt strategiczny wpisuje się w politykę energetyczną kraju, umożliwiając powiększenie zaplecza badawczo-naukowego oraz edukację kadr dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej. Pozytywnie została oceniona realizacja projektów w ramach konsorcjów, konsolidująca środowisko naukowe B+R energetyki jądrowej w Polsce. Natomiast słabą stroną Projektu okazał się brak obecności przemysłu w konsorcjach, w szczególności PGE. Niewystraczająca komunikacja pomiędzy środowiskiem naukowym a przemysłem może negatywnie wpłynąć na zainteresowanie  potencjalnych odbiorów wynikami badań. W celu zwiększenia skuteczności Projektu przede wszystkim należałoby uzupełnić go o cel główny i cele szczegółowe oraz zmodyfikować wskaźniki produktów i rezultatów.

Słowa kluczowe: energetyka jądrowa, technologie jądrowe, prace B+R, konsorcja projektowe, jednostki naukowe, przemysł, ewaluacja mid term

Materiały

Ewaluacja mid term Projektu strategicznego Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej

Celem ewaluacji była ocena wewnętrznej i zewnętrznej spójności programu, a także użyteczności i skuteczności wsparcia z poziomu uczestników programu oraz samych projektów. Ocenie poddano również efektywność systemu i procedur na etapie aplikowania, wyboru projektów oraz ich realizacji.

Na podstawie przeprowadzonych badań ilościowych i jakościowych pozytywnie oceniono trafność założeń programu, jego użyteczność oraz efekty na poziomie uczestników programu. Program LIDER wsparł młodych naukowców w realizacji samodzielnych projektów, a także umożliwił im budowę własnych zespołów badawczych. Ponadto zwiększył liczbę i prestiż publikacji naukowych młodych badaczy oraz szanse na zgłoszenie patentu. Nieco słabiej zostały ocenione efekty na poziomie projektów. Zidentyfikowano trudności związane z komercjalizacją ich rezultatów. W tym obszarze należy położyć większy nacisk na promocję wyników projektów na forach branżowych, zwłaszcza międzynarodowych oraz zwiększyć instytucjonalne wsparcie w komercjalizacji. Pozytywnie oceniono również efektywność systemu i procedur na różnych etapach wyboru do dofinansowania  projektów.

Słowa kluczowe: program LIDER, młodzi naukowcy, kariera naukowa, efekty, projekty badawczo-rozwojowe, zarządzanie zespołem, potencjał wdrożeniowy

Materiały

Ewaluacja Programu Lider

Celem badania była ocena możliwości opracowania rozwiązań technologicznych i urządzeń, których wdrożenie przyczyni się do osiągnięcia zapisów Pakietu 3x20 (pakiet klimatyczno-energetyczny do 2020 roku). Badanie było realizowane w momencie, w którym większość zadań badawczych nie osiągnęła jeszcze kluczowych rezultatów.

Przeprowadzona ewaluacja pozwoliła stwierdzić, że realizacja programu przebiega prawidłowo. W programie nie było zagrożenia wystąpieniem opóźnień skutkujących brakiem możliwości osiągnięcia celów poszczególnych zadań badawczych. Program realizuje swój główny cel i ma szanse przyczynić się do zmniejszenia negatywnego wpływu krajowego sektora energetycznego na środowisko naturalne, a także do podniesienia poziomu bezpieczeństwa energetycznego państwa. Zaangażowanie silnego partnera po stronie przemysłowej sprzyja jakości i skuteczności realizowanych działań. Słabą stroną programu są obecnie obszary komercjalizacji i upowszechniania wyników realizowanych działań. Wykonawcy nie posiadają wiedzy odnośnie możliwości komercjalizacji wypracowanych rozwiązań. W odniesieniu do większości rezultatów nie prowadzi się również działań upowszechniających.

Słowa kluczowe: program strategiczny, pakiet 3x20, pakiet energetyczno-klimatyczny, efekty, technologie, sektor energetyki, ewaluacja mid-term

Materiały

Ewaluacja mid-term Programu Strategicznego „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii”

Celem przeprowadzonej ewaluacji ex post była ocena wpływu badań, realizowanych w ramach projektów zamawianych, na rozwój społeczny i gospodarczy kraju oraz analiza i ocena sposobu zarządzania i ogłaszania zamówień na zamawiane projekty badawcze.

Wpływ oceniono w trzech aspektach: ekonomicznym, społecznym i naukowym. Największą wartością dodaną realizowanych projektów okazały się efekty naukowe i poznawcze takie jak m.in.: modele/prototypy oraz nowe procedury techniczne lub metody pomiarów i prace doktorskie. Ponadto realizacja projektów przyczyniła się do rozwoju kadry naukowej oraz wzrostu jej dorobku naukowego. Efekty ekonomiczne i społeczne zidentyfikowano w mniejszym stopniu, a ich skuteczność i użyteczność jest niewielka. Jedną z przyczyn jest oddolny charakter projektów zamawianych. W większym stopniu były one konstruowane na potrzeby instytucji, nie zaś celów wynikających z Krajowego Programu Ramowego. Konieczne jest zatem dopasowanie tematyki projektów do potrzeb wynikających z zapisów dokumentów strategicznych, planistycznych i rzeczywistych potrzeb rozwojowych kraju.

Słowa kluczowe: Krajowy Program Ramowy, projekty badawcze zamawiane, PBZ, rozwój społeczno-gospodarczy, efekty, ewaluacja ex-post

Materiały

Ocena skuteczności i użyteczności projektów badawczych zamawianych

Celem badania ewaluacyjnego była ocena efektów gospodarczych, społecznych oraz naukowych zakończonych w latach 2009-2011 projektów rozwojowych finansowanych przez NCBR.

Efekty projektów oceniono jako zgodne z założeniami programu. Ok. 60% projektów było realizowanych w odpowiedzi na zapotrzebowanie zgłaszane przez zewnętrzne podmioty gospodarcze. Najczęściej projekty stanowiły odpowiedź na potrzeby konkretnych przedsiębiorców oraz administracji publicznej. W wyniku realizacji projektów zwiększył się potencjał jednostek naukowych w zakresie  nawiązywania współpracy z innymi jednostkami naukowymi oraz uczestnictwa w międzynarodowych projektach badawczych. Ponadto w ok. 55% projektów uzyskano co najmniej jeden z tytułów naukowych. Określono również niewielkie efekty społeczne realizowanych projektów, takie jak wzrost świadomości dotyczącej znaczenia badań naukowych w społeczeństwie lub poprawa bezpieczeństwa w wybranych zawodach i w życiu codziennym obywateli. Proces ewaluacji uwypuklił  także obszary wymagające poprawy w programie związane przede wszystkim z procesem wdrożenia wypracowanych technologii.

Słowa kluczowe: projekty rozwojowe, jednostki naukowe, przedsiębiorstwa, efekt deadweight, efekt mnożnikowy, efekt synergii, wdrożenie, ewaluacja ex post

Materiały

Efekty gospodarcze i społeczne zakończonych projektów rozwojowych finansowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Celem badania było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy kontynuacja programu strategicznego prowadzi do osiągnięcia jego celów, określonych w Krajowym Programie Badań Naukowych i Prac Rozwojowych. Dotyczyło to w szczególności utworzenia uniwersalnej, otwartej, repetytoryjnej platformy hostingowej, która ułatwi dotarcie do sieciowych zasobów wiedzy przedstawicielom nauki, edukacji i otwartego społeczeństwa wiedzy.

Projekt nie znajduje obecnie odpowiednika wśród naukowych bibliotek cyfrowych na świecie. Do najważniejszych osiągniętych efektów realizacji zadania badawczego można zaliczyć: przygotowanie 56 publikacji naukowych, jak również trzy zgłoszenia patentowe (2 krajowe i 1 zagraniczne), które obejmują zgłoszenia pięciu wynalazków przez pracowników Politechniki Gdańskiej.  W wyniku ewaluacji zidentyfikowano także problemy w realizacji zadania badawczego, związane z dużą złożonością przedsięwzięcia oraz wielością zaangażowanych podmiotów, ochroną praw własności intelektualnej, zapewnieniem trwałości wypracowanego rozwiązania oraz pełnej funkcjonalności narzędzia.

Słowa kluczowe: program strategiczny, system, zasoby naukowo-techniczne, informacja naukowa, informacja naukowo-techniczna, innowacje, ewaluacja mid term

Materiały

Ewaluacja mid-term Programu strategicznego ,,Interdyscyplinarny system informacji naukowej i naukowotechnicznej”

Celem ewaluacji była ocena użyteczności i skuteczności modelu wdrażania Programu w formule zamówień przedkomercyjnych (PCP) z wykorzystaniem modelu lejka oraz ocena stopnia realizacji celów Programu.

Tradycyjny model finansowania grantowego w przypadku programu Bloki 200+ nie stanowiłby dobrej alternatywy wobec trybu PCP. Największą wartością dodaną trybu PCP była możliwość zastosowania rozwoju konkurencyjnego prowadzonego etapami, czyli tzw. „lejka”. Metoda lejka jest rozwiązaniem powszechnym w trybie PCP i umożliwia wykreowanie konkurencji pomysłodawców poprzez dopuszczenie do fazy koncepcji kilku wykonawców. Formuła taka redukuje w ten sposób ryzyko rutynowej selekcji i odrzucania pomysłów nowatorskich. Zastosowanie „lejka” daje też możliwość zróżnicowania innowacji trafiających na rynek. Przyjęty w programie model, z złożenia zwiększający szansę na skuteczność wdrożeń,  ma jednak w badanym  przypadku ograniczony wpływ na skuteczność procesu wdrożeniowego. Dzieje się tak ze  względu na ograniczony i poddany ścisłym regulacjom rynek odbiorców.

W wyniku prowadzonych badań opracowano trzy metody modernizacji bloków energetycznych klasy 200 MWe, co oznacza, że cel programu został osiągnięty. Niemniej jednak niepewność systemowa, która jest pochodną dużej zmienności warunków funkcjonowania sektora elektroenergetycznego (sprawia, że perspektywy szerokiego i efektywnego skonsumowania wyników programu (tj. wdrożenie opracowanych metod) na rynku krajowym są uzależnione od przyjętych rozwiązań systemowych.

Niezależnie od tego należy pokreślić, że tematyka programu „Bloki 200+” została określona w sposób odpowiadający wyzwaniom wywołanym systematyczną zmianą struktury rynku energii elektrycznej w Polsce. W efekcie wzrostu udziału OZE, szybka i całkowita rezygnacja z energetyki węglowej nie jest możliwa, dopóki źródła konwencjonalne nie zostaną zastąpione przez inne źródła, ale charakteryzujące się wysokim poziomem sterowalności. Tym samym zwiększenie do tego czasu  elastyczności działania posiadanych bloków węglowych, które będą teraz traktowane jako źródła rezerwowe jest zgodne ze strategicznymi kierunkami krajowymi i szerzej UE.

Słowa kluczowe: zamówienia przedkomercyjne, PCP, model lejka, energetyka, energetyka konwencjonalna, energetyka węglowa, OZE, elastyczność pracy bloków energetycznych

Materiały: Raport „Bloki 200+ Innowacyjna technologia zmiany reżimu pracy bloków energetycznych klasy 200 MWe”

Celem ewaluacji była ocena użyteczności mechanizmów wspólnych przedsięwzięć z partnerami  gospodarczymi z punktu widzenia zapewnia rozwoju infrastruktury strategicznej w Polsce. Ważnym aspektem było również przyjrzenie się zmianom warunków zewnętrznych wdrażania programu oraz efektom i ich trwałości w kontekście aktualnych wyzwań rozwojowych. 

W ramach przeprowadzonych badań zidentyfikowano zarówno słabe, jak i mocne strony tego instrumentu. Wyniki ewaluacji wskazują, że ambitne cele stawiane przed wspólnymi przedsięwzięciami (wzrost innowacyjności, konkurencyjności) nie idą w parze z ich realizacją. W tym obszarze usprawnienia wymagają agendy badawcze (zakresy tematyczne) oraz infrastruktura organizacyjno-administracyjna. Pomimo tych słabości wspólnych przedsięwzięć należy dostrzec w nich niewykorzystany potencjał tego instrumentu. To właśnie takie „joint-venture” w zakresie B+R z największymi przedsiębiorstwami w Polsce, łącząc w sobie ofertę wsparcia finansowego (ze strony NCBR) oraz walory edukacyjne jest w stanie zainicjować transformację tych podmiotów z administratorów i zarządców infrastruktury w liderów technologicznych. Wspólne przedsięwzięcia podniesione do rangi programu adresującego wątki strategiczne (dla partnera i kraju), wspierające realizację dużych projektów o znacznym walorze nowości, interdyscyplinarnych mogą taką transformację wesprzeć.

Słowa kluczowe:  wspólne przedsięwzięcia, partnerzy gospodarczy, współpraca, interdyscyplinarność, efekty, mid-term 

Materiały: Raport końcowy 

Celem ewaluacji jest podsumowanie dotychczasowej realizacji programu sektorowego finansowanego ze środków  działania 1.2. POIR, zwłaszcza efektów Programu. Ponadto oceniono jego skuteczności oraz użyteczności w kontekście sytuacji i wyzwań stojących przed sektorem stoczniowym w Polsce.

Pomimo istotnych i zauważalnych dotychczasowych efektów poszczególnych projektów ich realizacja w niewielkim stopniu przyczynia się do osiągnięcia szerokiego celu głównego programu, tj. wzrostu konkurencyjności polskiego sektora stoczniowego w perspektywie 2023 r. Program sektorowy w swoich założeniach powinien przyczyniać się do maksymalizacji wsparcia uniwersalnych rozwiązań, przynoszących potencjalne korzyści wykraczające poza grono beneficjentów. Wypracowane rozwiązania, pomimo tego, że mają elementy innowacyjne, nie mają charakteru strategicznego w kontekście sytuacji całego sektora stoczniowego w Polsce. Ponadto przeprowadzone w ramach badania analizy wskazują na niski poziom wykorzystania alokacji programu. Z tych przyczyn w celu zwiększenia skuteczność programu należałoby przede wszystkim zmodyfikować jego zakres tematyczny w oparciu o analizę potrzeb sektora. Potrzebna jest także lepsza promocja programu wśród uczestników rynku stoczniowego.

Słowa kluczowe: POIR, Działanie 1.2, program sektorowy, sektor stoczniowy, efekty, skuteczność, użyteczność, ewaluacja on-going

Materiały

Ocena śródokresowa programu INNOship

Celem badania była ocena skuteczności współpracy jednostek naukowych i przedsiębiorstw realizujących projekty finansowane w ramach IV osi POIR, w zakresie komercjalizacji wyników badań, a także ocena wpływu realizacji projektów na rozwój kadr B+R w sektorze nauki i przedsiębiorstw.

Instrumenty osi IV kładą silny nacisk na współuczestnictwo podmiotów sektora gospodarki w działaniach i ich finansowaniu. Głównym beneficjentem wsparcia są jednostki naukowe i konsorcja z ich udziałem o zróżnicowanym potencjale w poszczególnych obszarach KIS. Realizowane projekty przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności jednostek naukowych i przedsiębiorstw, a także do wzrostu kompetencji kadr B+R. Projekty inicjowane przez jednostki naukowe częściej prowadzą do wdrożenia innowacji przełomowej. W celu zwiększenia zainteresowania jednostek naukowych pozyskiwaniem zleceń badawczych z przemysłu należy uruchomić program premiujący aktywność zespołów badawczych uzyskujących przychody ze zleceń komercyjnych.

Słowa kluczowe: POIR, jednostki naukowe, przedsiębiorcy, współpraca, skuteczność, komercjalizacja B+R, kadry B+R

Materiały

Ocena wpływu realizacji wybranych działań IV osi (MODUŁ I)

Celem badania była analiza komplementarności wsparcia na działalność B+R dla jednostek naukowych: wewnętrznej – w ramach IV osi PO IR, z uwzględnianiem działań wdrażanych przez NCBR, OPI i FNP oraz zewnętrznej – IV osi PO IR z programami PO WER, RPO, programami Horyzont 2020 i programami międzynarodowymi wdrażanymi przez NCBR.

Oferty NCBR i FNP mimo, iż obie dotyczą finansowania prac badawczych, uzupełniają się. W NCBR nacisk był położony na projekty, których realizacja wynikała z konkretnych potrzeb zgłaszanych przez przedsiębiorstwa i realizowanych w formule konsorcjum. W przypadku FNP motywem przewodnim wsparcia był rozwój kadr sektora B+R. Ponadto w wyniku prowadzonych badań oceniono spójność zewnętrzną i wewnętrzną w ramach IV Osi Priorytetowej. Ocenie poddano projekty B+R, infrastrukturę B+R, adekwatność wsparcia do potrzeb sektora nauki, wsparcie miękkie oraz pozakonkursowy tryb wyboru projektów zastosowany przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w ponad 40 naborach wniosków.

Słowa kluczowe: POIR, NCBR, FNP, projekty B+R, infrastruktura B+R, kadry B+R komercjalizacja B+R, tryb pozakonkursowy

Materiały

Ocena komplementarności i efektywności pozakonkursowego trybu selekcji projektów w IV osi PO IR (MODUŁ II)

Celem szczegółowym dla modułu I badania była ocena skuteczności realizacji Działania 4.2 PO IR oraz zidentyfikowanie problemów i barier w realizacji projektów na poziomie beneficjentów wraz z rozwiązaniami dla wskazanych mankamentów. Moduł III skupiał się na identyfikacji strategii oraz modeli współpracy podejmowanych przez przedsiębiorstwa i jednostki naukowe w kontekście infrastruktury B+R w Polsce wraz ze zmapowanymi źródłami wsparcia w zakresie infrastruktury B+R i określeniem ich komplementarności.

W ramach wyników badania z I modułu ustalono, że logika Działania 4.2 POIR odbiega od realiów współpracy jednostek naukowych i przedsiębiorstw w ramach infrastruktury badawczej. Przedsiębiorcy potrzebują badań „szytych na miarę”, natomiast praca na konkretnej infrastrukturze nie jest dla nich istotna. Dlatego też byli oni niechętni względem inwestowania własnych środków w infrastrukturę B+R, która będzie w posiadaniu jednostek naukowych. W związku z tym pojawił się problem w obszarze wkładu pieniężnego lub rzeczowego w wysokości co najmniej 10% kosztów kwalifikowanych projektu, który miał zagwarantować przedsiębiorca w pierwszych dwóch edycjach Działania. W zamian przedsiębiorcy przysługiwał preferencyjny dostęp do infrastruktury badawczej. W praktyce ten mechanizm był pozorny i nie ułatwiał jednostkom naukowym pozyskania partnera. Z kolei na postawie wyników modułu III można wskazać, że nie zachodzi konkurencja między instrumentami wsparcia infrastruktury B+R jednostek naukowych z poziomu regionalnego i z poziomu krajowego. Potencjalnie największe ryzyko konkurencji dotyczy wsparcia na infrastrukturę B+R w przedsiębiorstwach.

Słowa kluczowe: POIR, jednostki naukowe, przedsiębiorstwa, infrastruktura badawcza, utrzymanie infrastruktury, usługi badawcze, aparatura badawcza, komercjalizacja B+R

Materiały

Bariery i problemy w sprawnej realizacji projektów w Działaniu 4.2 oraz Panda 2 (Moduł I)

Bariery i problemy w sprawnej realizacji projektów w Działaniu 4.2 oraz Panda 2 (Moduł III)

Celem ewaluacji była ocena wdrażania wspólnego przedsięwzięcia SYNChem, stopnia aktualności programu oraz czynników zewnętrznych kształtujących rynek dla rozwiązań powstających w ramach realizowanych w programie projektów, w tym także stopień koherencji z innymi przedsięwzięciami NCBR.

Ze względu na konieczność dostosowania się do wymogów regulacyjnych oraz poprawę innowacyjności przedsiębiorstw branży chemicznej w Polsce wzmocnienie współpracy z nauką i wsparcie sektora publicznego są uznawane za kluczowe. Również mechanizm wspólnego przedsięwzięcia zakładający, że wyniki badań będzie wdrażał konkretny partner biznesowy, stwarza duże szanse komercjalizacyjne i weryfikuje rynkowy aspekt realizacji badań. Z uwagi na wczesny etap realizacji programu trudno wiarygodnie ocenić rzeczywiste szanse w zakresie komercjalizacji. W ewaluacji pozytywnie oceniono firmę Synthos S.A. pod względem jej potencjału do wdrożeń  projektów realizowanych w ramach programu. Posiada ona zarówno rozbudowany dział badawczo-rozwojowy, dużą skalę prowadzonych własnych badań, jak i pozycję rynkową. Jednak potencjalnym źródłem problemów z wdrożeniem może okazać się model podziału praw własności intelektualnej.

Słowa kluczowe: POIR, Działanie 4.1., wspólne przedsięwzięcia, SYNChem, branża chemiczna, komercjalizacja B+R, ewaluacja on-gonig

Materiały

Ewaluacja Działania 4.1 „Wspólne Przedsięwzięcie SYNChem”

Ewaluacja Działania 4.1 „Wspólne Przedsięwzięcie SYNChem” (prezentacja)

Niniejszy raport powstał w ramach ewaluacji pn. „Ocena skuteczności wdrażania PO IR przez NCBR, sprawności obsługi projektów oraz identyfikacji dobrych praktyk w działaniu 1.1 POIR”. Badanie składało się z trzech modułów. Moduł I dotyczył analizy oferty NCBR w ramach PO IR na tle wsparcia B+R proponowanego przez inne instytucje oraz identyfikacji rozwiązań usprawniających wdrażanie interwencji. Moduł III skupiał się na ocenie efektów udzielonego wsparcia w kontekście osiągnięcia celów POIR zakładanych dla I osi Programu.

Ofertę programową NCBR dotyczącą wsparcia procesu B+R uznano za szeroką. Oferta pokrywa zapotrzebowanie wsparcia na cały proces B+R+I. Obejmuje bowiem wszystkie etapy tego procesu koncentrując się oczywiście na badaniach przemysłowych i pracach rozwojowych. Zidentyfikowano jednak lukę, jeśli chodzi o ofertę o charakterze doradczym ukierunkowaną na podnoszenie kompetencji przedsiębiorstw do realizacji projektów B+R. Drugi etap badania skupiał się na identyfikacji obszarów problemowych w procesie aplikacji, ocenie i systemie monitoringu wniosków oraz sposobach ich neutralizacji. Z punktu widzenia wnioskodawców i beneficjentów największym utrudnieniem był znacząco na etapie aplikacji wydłużający się czas związany oceną wniosków albo na etapie realizacji projektu z zatwierdzaniem wniosków o płatność.

Z kolei ocena skuteczności wdrażania efektów była trudna, ponieważ w momencie realizacji badania żaden z projektów nie był zakończony. Jednak w wyniku ewaluacji zidentyfikowano działania, które można określić mianem dobrych praktyk w celu usprawnienia komercjalizacji wyników prac B+R.

Słowa kluczowe: POIR, Działanie 1.1., wsparcie B+R, komercjalizacja B+R, potencjał wdrożeniowy, dobre praktyki, usprawnienia, ewaluacja on-going

Materiały

Ocena skuteczności wdrażania PO IR przez NCBR, sprawności obsługi projektów oraz identyfikacji dobrych praktyk w działaniu 1.1 POIR (Moduł I, etap 1)

Ocena skuteczności wdrażania PO IR przez NCBR, sprawności obsługi projektów oraz identyfikacji dobrych praktyk w działaniu 1.1 POIR (Moduł I, etap 2)

Ocena skuteczności wdrażania PO IR przez NCBR, sprawności obsługi projektów oraz identyfikacji dobrych praktyk w działaniu 1.1 PO IR (Moduł III)

Niniejszy raport powstał w ramach ewaluacji pn. „Ocena skuteczności wdrażania PO IR przez NCBR, sprawności obsługi projektów oraz identyfikacji dobrych praktyk w działaniu 1.1 POIR”. Badanie składało się z trzech modułów. Moduł II dotyczył wielowymiarowej analizy komunikacji oferty POIR przez NCBR.

W rezultacie prowadzonych analiz zidentyfikowano kluczowe wyzwania w obszarze komunikacji, związane z rolą NCBR oraz narzędziami wykorzystywanymi w komunikacji. Centrum prowadzi trafne działania komunikacyjne, wykorzystując zróżnicowane formy działań oraz zapewnia stały dopływ aktualnych informacji. Jednak wydaje się, że obszar komunikacji nie pełni roli strategicznej funkcji zarządzania, silnie powiązanej z konkretnymi celami działalności Centrum. W tej sytuacji należałoby  zwiększyć nacisk na określanie planu działań komunikacyjnych z wykorzystaniem posiadanych zasobów. Ponadto w opinii przedsiębiorców, NCBR z szeroko rozumianą promocją, powinien wyjść poza krąg własnych kanałów komunikacyjnych (takich jak strona internetowa i media społecznościowe).

Słowa kluczowe: POIR, Działanie 1.1., komunikacja, kanały komunikacji, narzędzia komunikacji, promocja,  usprawnienia, ewaluacja on-going

Materiały

Ocena skuteczności wdrażania PO IR przez NCBR, sprawności obsługi projektów oraz identyfikacji dobrych praktyk w działaniu 1.1 POIR (Moduł II- Ocena komunikacji oferty NCBR

Raport prezentuje wyniki z I i II etapu badania ewaluacyjnego pt. „Ocena wsparcia udzielonego w ramach Działania 1.2 PO IR na rozwój wybranych sektorów gospodarki”. Głównymi elementami badania było sformułowanie rekomendacji dotyczących kontynuacji lub zaprzestania wdrażania poszczególnych programów sektorowych oraz ocena potencjalnego wpływu projektów realizowanych w ramach programów sektorowych na rozwój poszczególnych sektorów oraz na zakres realizowanych w nich prac B+R.

Biorąc pod uwagę pierwsze efekty programów, ryzyka wspólne oraz ryzyka specyficzne, szczegółowo analizowane w opisach poszczególnych PS, stwierdzono, że mniej niż połowę (6 z 14 programów sektorowych) ocenianych programów sektorowych należy ocenić pozytywnie i rekomendowana jest ich kontynuacja. W raporcie wskazano również, jak istotna jest kwestia regularnego i transparentnego modyfikowania założeń poszczególnych programów sektorowych (agend badawczych), tak, aby mogły one ulegać przeobrażeniom w zależności od zmian zachodzących w obrębie samego sektora, a także w jego otoczeniu. Dodatkowo, realizacja I i II części badania doprowadziła do identyfikacji dobrych praktyk, które usprawniły wdrażanie programów dedykowanych wybranym sektorom gospodarki w ramach Działania 1.2 oraz mogą znaleźć zastosowanie w innych działaniach podejmowanych przez NCBR.

Słowa kluczowe: POIR,  Działanie 1.2., programy sektorowe, rekomendacje, ewaluacja on-going

Materiały

Ocena wsparcia udzielonego w ramach działania 1.2 PO IR na rozwój wybranych sektorów gospodarki - raport część 1

Ocena wsparcia udzielonego w ramach działania 1.2 PO IR na rozwój wybranych sektorów gospodarki - raport część 2

Badanie realizowało trzy cele. Pierwszym z nich była ocena czy i jak efekty uzyskane w projektach wzmacniających kompetencje w ramach Działania 3.1 i 3.5 PO WER zmieniają się w czasie (komponent I). Drugi cel dotyczył oceny czy uczestnictwo w modułach wzmacniania kompetencji ZPU (edycja 2018) przekłada się na sytuację zawodową absolwenta i jego lepsze dopasowanie kompetencyjne do potrzeb rynku pracy (komponent II). Trzeci wiązał się z podsumowaniem wiedzy o efektach interwencji PO WER wzmacniających kompetencje z perspektywy ostatnich kilku lat na rynku pracy oraz - zdiagnozowanych w pierwszych dwóch edycjach badania - luk pomiędzy potrzebami pracodawców a poziomem kompetencji absolwentów (komponent III).

Wybrane najważniejsze wnioski:

• Sytuacja na rynku pracy jest relatywnie dobra: mamy wciąż do czynienia z rynkiem pracownika, bezrobocie jest niskie, oczekiwania płacowe wysokie, niewielkie osłabienie tempa rozwoju gospodarczego wywołane polityką antyinflacyjną i pogorszeniem sytuacji w otoczeniu polskiej gospodarki nie wpływa zbyt silnie na sytuację rynkową absolwentów uczelni.
• Niezmiennie jako kompetencje deficytowe wskazywane są: komunikatywność, inteligencja emocjonalna, rozwiązywanie problemów, decyzyjność i odwaga w działaniu, umiejętność wyznaczania i pracy według priorytetów, otwartość na tzw. feedback, współpraca i szacunek, zarządzanie projektami, kreatywność, adaptacja i odporność psychiczna.
• Kompetencje „hot skills” to takie kompetencje, które obecnie szybko zyskują na znaczeniu i będą zyskiwać w przyszłości. Pracownicy posiadający te umiejętności są elastyczni, potrafią dostosowywać się do zmian, rozwiązywać problemy oraz aktywnie wspierać rozwój organizacji.
• Uczestnicy PRK i ZPU przebywający kilka lat na rynku pracy bardzo dobrze oceniają swoją pozycję. Większość uczestników badania posiadała pracę, z umową o pracę jako dominującą formą zatrudnienia i pracuje w zawodzie zgodnym z wykształceniem.
• Uczestnicy projektów Programu Rozwoju Kompetencji i Zintegrowanych Programów Uczelni częściej niż w pierwszej i drugiej edycji badania decydowali się na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej (18% badanych). Odnotowali oni pozytywny rozwój kariery, stając się bardziej samodzielnymi i zdobywając nowe umiejętności oraz kwalifikacje.

Wszystkie cele interwencji zostały osiągnięte. Wartość wskaźnika POWER w obszarze szkolnictwa wyższego wyniosła 83,6%. To więcej o 7.2 p.p. w porównaniu do wartości wskaźnika liczonego w roku 2021 (76,4%) oraz więcej o 0.3 p.p w porównaniu do wartości wskaźnika liczonego w roku 2018 (83,3%).

W ramach każdego z celów określono listę pytań badawczych, a także metody i techniki. Metody, które zastosowano to: analiza danych zastanych oraz dokumentów (w tym przegląd interwencji wdrażanych w innych krajach), badania sondażowe (na trzech niezależnych próbach), grupy fokusowe (4 grupy z pracodawcami zatrudniającymi absolwentów różnego typu kierunków), panel ekspertów oraz warsztat rekomendacyjny.

Słowa kluczowe: szkolnictwo wyższe, oferta edukacyjna, kompetencje, rynek pracy

Materiały: Raport końcowy

Celem badania była ocena skuteczności działań oraz jakości i trwałości efektów III Osi priorytetowej (OP) PO WER „Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju”. Zbadano poziom osiągnięcia celów III OP PO WER; zidentyfikowano bariery i dobre praktyki służące realizacji celów oraz wskazano główne efekty wdrażanych działań.

Wszystkie cele interwencji zostały osiągnięte. Wskazuje na to zarówno wysoki poziom realizacji wskaźników kluczowych przyjętych w Programie, jak i skala zidentyfikowanych efektów jakościowych na poziomie każdego z celów szczegółowych. Interwencja odpowiedziała także na potrzeby zdiagnozowane na etapie programowania. W największym stopniu zrealizowano cele dotyczące: podniesienia kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym; podniesienia poziomu umiędzynarodowienia polskich uczelni oraz poprawy dostępności szkolnictwa wyższego dla osób ze szczególnymi potrzebami.

Interwencja przyczyniła się do tworzenia na uczelniach systemowych rozwiązań w zakresie rozwoju kompetencji kadr uczelni. Projekty ukierunkowane na doskonalenie kompetencji pracowników uczelni miały zasadnicze znaczenie w podnoszeniu wiedzy i umiejętności w obszarze dydaktyki i zarządzania na uczelniach. Dodatkowo interwencja przyczyniła się do realizacji na uczelniach 611 procesów zmian w zakresie zarządzania kształceniem.

Na potrzeby ewaluacji zastosowano szeroki wachlarz metod i technik badawczych obejmujący: analizę danych zastanych (w tym analizę ilościową osiągniętych wartości wskaźników w poszczególnych typach interwencji), wywiady pogłębione, zogniskowane wywiady grupowe oraz warsztat rekomendacyjny. W badaniu wzięli udział beneficjenci, instytucje zaangażowane we wdrażanie interwencji, pracodawcy.

Słowa kluczowe: szkolnictwo wyższe, oferta edukacyjna, kompetencje, rynek pracy, zarządzanie procesem kształcenia

Materiały: Raport końcowy

Celem badania była ocena trafności i użyteczności działań podjętych w ramach realizowanych projektów w konkursie „Trzecia Misja Uczelni” w celu podniesienia kompetencji odpowiadających potrzebom rynku pracy, gospodarki i społeczeństwa przez uczestników konkursu.

Efekty projektów zostały ocenione pozytywnie. Zidentyfikowano liczne korzyści po stronie uczestników realizowanych działań dydaktycznych, ale także uczelni i partnerów projektów, czyli podmiotów działających na rzecz edukacji. Badani ocenili, że w efekcie udziału w projektach zdobyli kompetencje: osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej. Zaliczają się one do grupy tzw. kompetencji przekrojowych, które można wykorzystywać w różnych sytuacjach, kontekstach, zawodach, rolach, stanowiskach i branżach. Są szczególnie cenione przez pracodawców. Z kolei w wymiarze kadrowym uczelni realizacja projektów przyczyniła się do zmian świadomościowych wśród kadr, dostosowania języka i sposobu komunikacji do innych grup niż studenci czy do zwiększenia otwartości na nowe formy współpracy i prowadzenia zajęć. Natomiast podmioty działające na rzecz edukacji nabyły umiejętności współpracy ze środowiskiem akademickim oraz wzmocniły świadomości swoich pracowników co do konieczności współpracy z uczelniami i wsparcia tychże uczelni w realizacji trzeciej misji.

Słowa kluczowe: szkolnictwo wyższe, trzecia misja uczelni, niestandardowi odbiorcy, oferta edukacyjna, kompetencje, rynek pracy

Materiały: Raport końcowy Trzecia Misja Uczelni

Celem badania była ocena trafności i użyteczności działań podjętych w ramach realizowanych projektów w celu zapewnienia równych możliwości udziału w procesie kształcenia na poziomie wyższym osób ze szczególnymi potrzebami.

Pierwsze efekty projektów zostały ocenione pozytywnie. Zdaniem ankietowanych kierowników projektów stanowią one odpowiedź na potrzeby osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza ruchowymi, wzroku i słuchu. Wysoko oceniono działania mające na celu wzmocnienie kompetencji kadr w doskonaleniu zawodowym w obszarze dostępności. Realizacja projektów przyczyniła się do większej otwartości środowiska akademickiego na kwestie dostępności pod kątem studentów z niepełnosprawnościami oraz pogłębienia wiedzy o ich potrzebach. Ważnym efektem realizowanych projektów było zdobycie nowych doświadczeń  w zakresie współpracy w partnerstwie z przedstawicielem organizacji działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami oraz z zakresu zarządzania projektami.

Otwartość uczelni na poprawę dostępności potwierdzają także ich dalsze plany związane z inwestowaniem środków własnych w działania z zakresu dostępności oraz duże zainteresowanie aplikowaniem o kolejne środki na ten cel.

Słowa kluczowe: szkolnictwo wyższe, dostępność uczelni, diagnoza, studenci o specjalnych potrzebach, studenci z niepełnosprawnościami, oferta edukacyjna, kadra edukacyjna

Materiały

Broszura "Dobre praktyki w zakresie zwiększania dostępności uczelni"

Raport końcowy PO WER - Działania 3.5 Uczelnia dostępna oraz Centrum wiedzy o dostępności

Z przyjemnością prezentujemy Państwu raport z ewaluacji „Niedopasowanie kompetencyjne w programach wsparcia studentów”.  Zakończone badanie jest kontynuacją badania z 2018 roku pn. „Analiza zapotrzebowania na kompetencje w gospodarce i na rynku pracy”.

Celem obu edycji badania była ocena, czy wsparcie we wzmacnianiu kompetencji studentów, oferowane uczelniom w ramach projektów PO WER, przyczynia się do zmniejszenia luk pomiędzy ofertą edukacyjną uczelni a potrzebami rynku pracy. W drugiej odsłonie badania analizowaliśmy sytuację zawodową dwóch grup absolwentów:

• uczestników Programów Rozwoju Kompetencji z pierwszej edycji badania
• uczestników modułów kompetencyjnych w ramach Zintegrowanych Programów Uczelni. 

Dzięki przyjrzeniu się zawodowym losom tych dwóch grup absolwentów możliwa była ocena interwencji podnoszących kompetencje studentów z perspektywy ich krótszego i dłuższego (kilkuletniego) przebywania na rynku pracy.

Wyniki z pierwszej edycji badania nie straciły na znaczeniu i aktualności, co pozwoliło na wypracowanie nowych, ale też wzmocnienie dotychczasowych rekomendacji pod kątem przyszłych programów ukierunkowanych na rozwój kompetencji studentów.

Słowa kluczowe: Program Rozwoju Kompetencji, Zintegrowane Programy Uczelni, absolwenci, rynek pracy, luka kompetencyjna, szkolnictwo wyższe, pracodawcy

Materiały

Raport II – programy kształtujące kluczowe kompetencje studentów

Celem badania była ocena skuteczności, użyteczności i potencjalnej trwałości interwencji wspierających umiędzynarodowienie, zmiany organizacyjne i rozwój kompetencji kadr uczelni oraz aktualizacja założeń programu z uwzględnieniem regulacji Konstytucji dla Nauki.

Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na znaczny postęp w zakresie umiędzynarodowienia polskich uczelni na przestrzeni ostatnich dwóch dekad. Formami umiędzynarodowienia najpowszechniej stosowanymi w praktyce polskich uczelni są akcje mobilnościowe (Erasmus), organizacja konferencji międzynarodowych i wspólne publikacje naukowe. Ponadto polskie uczelnie aktywnie i jednocześnie skutecznie włączają się w międzynarodowe badania naukowe (Horyzont 2020). W celu poprawy sytuacji szkół wyższych w tym zakresie należałoby przede wszystkim wzmocnić system wszechstronnego wsparcia dla naukowców oraz zapewnić finansowe wsparcie w zakresie opracowywania strategii umiędzynarodowienia. 

Słowa kluczowe: umiędzynarodowienie, polskie uczelnie wyższe, migracje edukacyjne, studenci zagraniczni, marketing uczelni wyższych, kompetencje kadry dydaktycznej, Konstytucja dla Nauki

Materiały

Ewaluacja interwencji wspierających umiędzynarodowienie, zmiany organizacyjne i rozwój kompetencji kadr uczelni

Ze względu na ograniczoną możliwość oceny efektów projektów realizowanych w ramach konkursów III OP PO WER z uwagi na niski poziom ich zaawansowania ewaluacja koncentrowała się przede wszystkim na ocenie sposobu wdrażania i zarządzania konkursami.

Analiza wstępnych efektów wskazała na wzmocnienie kompetencji oraz impuls zatrudnieniowy projektów. Ponadto pojawił się wyraźny efekt integracji kadr dydaktycznych, również w kierunku realizacji wspólnych przedsięwzięć. W celu zwiększenia skuteczności programu należy wzmocnić zasoby kadrowe IP, potrzebne do sprawnej i terminowej realizacji działań. Ponadto przeprowadzona ewaluacja zwróciła uwagę na oddziaływanie regulacji nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym na realizację projektów w ramach III OP PO WER, przede wszystkim w kontekście planowanych szkół doktorskich, które potencjalnie mogą generować problemy związane z przerywaniem udziału we wsparciu przez doktorantów.

Słowa kluczowe: szkolnictwo wyższe, projekty stażowe, aktywizacja na rynku pracy, kompetencje na rynku pracy

Materiały

Ocena jakości i efektów realizacji III OP PO WER

Celem prowadzonych badań była ocena wsparcia oferowanego w ramach Programu Rozwoju Kompetencji oraz jego wpływu na zmniejszenie się luki pomiędzy ofertą edukacyjną uczelni a potrzebami rynku pracy. W badaniu zwrócono również uwagę jakiego rodzaju kompetencje są niezbędne absolwentom.

Wyniki pokazują, że – pomimo istnienia zestawu cech zawsze pożądanych – szczegółowe oczekiwania pracodawców różnią się w zależności od stanowiska, na jakie poszukuje się pracownika. W raporcie wskazano, że na większości stanowisk specjalistycznych pożądane przez pracodawców są takie cechy jak: umiejętności pracy w grupie, komunikatywność i jasne przekazywanie myśli, kreatywność (innowacyjność) oraz łatwe nawiązywanie kontaktów. Natomiast młodym kandydatom do pracy brakuje kompetencji społecznych i samoorganizacyjnych. W celu poprawy sytuacji absolwentów na rynku pracy należy zsynchronizować działania różnych resortów oraz przyjąć wspólną strategię rozwoju ich kompetencji zawodowych.

Słowa kluczowe: Program Rozwoju Kompetencji, kompetencje zawodowe, kompetencje interpersonalne, potrzeby rynku pracy, oferta edukacyjna, pracodawcy i pracownicy

Materiały

Analiza zapotrzebowania na kompetencje w gospodarce i na rynku pracy

Celem badania była ocena efektów Projektu wraz z oszacowaniem stopnia osiągnięcia jego celów oraz rekomendacje dotyczące potencjalnej kontynuacji Projektu w nowej perspektywie UE w odniesieniu do megatrendów w obszarze cyfryzacji i wyzwań społeczno-gospodarczych.

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji pozwalają stwierdzić, że w ramach Projektu e-Pionier został wypracowany skuteczny model rozwiązywania problemów społecznych i gospodarczych sektora publicznego z wykorzystaniem ICT. Pilotażowa realizacja Projektu przyniosła pozytywne efekty w postaci wdrożenia rozwiązań w instytucjach publicznych, m.in. w takich obszarach jak: ochrona zdrowia, edukacja i rozwój, szkolnictwo wyższe, monitoring i ochrona środowiska, transport i bezpieczeństwo. W wyniku realizacji Projektu powstały 93 rozwiązania (MVP) – ponad 2 razy więcej niż zakładano na początku realizacji Projektu. W instytucjach, które zgłosiły problemy wdrożono 60 powstałych rozwiązań (przede wszystkim w podmiotach leczniczych, placówkach oświatowych, uczelniach i samorządach). Tak liczne wdrożenia zostały osiągnięte mimo tego, że w I i II konkursie nie było wymogu wdrożenia, a realizacja MVP kończyła się wraz z odbiorem rozwiązania przez instytucję zgłaszającą problem, co stanowiło potwierdzenie spełnienia minimalnych wymagań funkcjonalnych. Wartością dodaną jest powstanie startupów, w ramach których rozwijane są wypracowane rozwiązania.

Słowa kluczowe: e-Pionier, cyfryzacja, PCP, zamówienia przedkomercyjne, administracja publiczna, MVP, PO PC

Materiały: Ewaluacja ex-post projektu e-Pionier

Celem IV etapu badania ewaluacyjnego Projektu e-Pionier była kompleksowa ocena całego Projektu. Badanie zostało przeprowadzone w trakcie przeprowadzania III konkursu, w którym znacząco zmieniono dotychczasowe zasady (także częściowo uwzględniając wnioski z poprzednich etapów ewaluacji).

W wyniku przeprowadzonych badań i analiz stwierdzono, że stopień osiągniecia wskaźników przekroczył zakładane wartości. Odebrano 39 MVP (rozwiązań problemów zgłaszanych przez instytucje publiczne), a prace nad kilkoma jeszcze trwały. Instytucje publiczne, które wdrożyły rozwiązania, utrzymują je, a także rozwijają o nowe funkcjonalności. W związku z tym rekomendowana jest kontynuacja założeń związanych z realizacją Projektu e-Pionier w kolejnej perspektywie finansowej. Jednak, aby zwiększyć jego skuteczność, należy przeprowadzić analizę użyteczności nowych rozwiązań wprowadzonych w III konkursie, a po ich weryfikacji ewentualne utrzymać je lub zmodyfikować. 

Słowa kluczowe: nowe formuły B+R, PCP, zamówienia przedkomercyjne, MVP, efekty, skalowanie, akceleratory, zespoły interdyscyplinarne, ewaluacja, 2020

Materiały

Ewaluacja Projektu e-Pionier – wsparcie uzdolnionych programistów na rzecz rozwiązywania zidentyfikowanych problemów społecznych lub gospodarczych (IV etap)

Celem III etapu badania ewaluacyjnego Projektu e-Pionier była ocena dotychczasowych efektów osiągniętych przez akceleratory i zespoły interdyscyplinarne oraz ocena otwartości jednostek publicznych na innowacje i ich wewnętrzny potencjał do rozwijania wspólnych projektów z biznesem.

Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że doświadczenia płynące z realizacji Projektu podnoszą skłonność sektora publicznego i sektora biznesu do wykorzystywania formuły zamówień przedkomercyjnych w rozwiązywaniu problemów społeczno-gospodarczych. Ponadto Projekt jest postrzegany jako wartościowe narzędzie podnoszenia kompetencji miękkich wśród członków zespołów interdyscyplinarnych. Nie zawsze jednak realizowany jest jego główny cel, jakim jest wspieranie przedsiębiorczości wśród osób młodych. W toku badania zwrócono uwagę, że dążenie do realizacji celów stawianych przed zespołami interdyscyplinarnymi skłania je do angażowania w ich prace głównie doświadczonych programistów. Może to powodować, że niedostatecznie zostanie wykorzystany potencjał programu dla wspierania osób młodych i utalentowanych.

Słowa kluczowe: nowe formuły B+R, PCP, zamówienia przedkomercyjne, kompetencje, akceleratory, zespoły interdyscyplinarne, sektor publiczny, wpływ na grantobiorców, MVP, ewaluacja, 2019

Materiały

Ewaluacja Projektu „e-Pionier – wsparcie uzdolnionych programistów na rzecz rozwiązywania zidentyfikowanych problemów społecznych lub gospodarczych (III etap)

Celem II etapu badania ewaluacyjnego Projektu e-Pionier była ocena dotychczasowych efektów projektów wybranych w I konkursie Projektu e-Pionier oraz przebiegu II konkursu i wpływu zmian wprowadzonych w zasadach wdrażania i wyboru projektów na grantobiorców.

Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że aby programy typu e-Pionier zakończyły się sukcesem i miały szanse na szerszą popularyzację jako sposób na uruchamianie popytu ze strony sektora publicznego, konieczne jest prowadzenie działań związanych z rzeczywistym włączaniem podmiotów sektora publicznego w tworzenie rozwiązań problemów społeczno-gospodarczych. W celu usprawnienia tego procesu należy zbudować bazę problemów społeczno-gospodarczych, która umożliwiłaby także akceleratorom lepsze możliwości skalowania powstających rozwiązań. Istotne jest również gromadzenie efektów programu oraz ich aktywna promocja wśród potencjalnych odbiorców. 

Słowa kluczowe: nowe formuły B+R, PCP, zamówienia przedkomercyjne, kompetencje cyfrowe, akceleratory, zespoły interdyscyplinarne, wpływ na grantobiorców, ewaluacja, 2018

Materiały

Ewaluacja Projektu „e-Pionier – wsparcie uzdolnionych programistów na rzecz rozwiązywania zidentyfikowanych problemów społecznych lub gospodarczych (II etap)

Raport przedstawia wyniki pierwszego etapu ewaluacji Projektu e-Pionier realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Działania 3.3 Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Celem ewaluacji było podsumowanie konkursu, ogłoszonego w 2016 r. oraz ocena jego użyteczności wsparcia. Ocenie podlegały m.in. system wyboru projektów oraz stopień wpisywania się interwencji w potrzeby grup docelowych.

W wyniku przeprowadzonych badań i analiz stwierdzono, że Projekt trafia w oczekiwania Beneficjentów i członków zespołów interdyscyplinarnych. Ma również duży potencjał w odniesieniu do zwiększenia zaangażowania osób posiadających kompetencje cyfrowe w sferze publicznej. Potencjał ten powinien zostać wykorzystany poprzez zwiększenie skali Projektu, która obecnie jest zbyt mała, aby kanały jego oddziaływania mogły przynieść rezultaty widoczne w skali kraju. Zwrócono także uwagę na rolę akceleratorów w Projekcie.  

Słowa kluczowe: nowe formuły B+R, PCP, zamówienia przedkomercyjne, kompetencje cyfrowe, akceleratory, zespoły interdyscyplinarne, ewaluacja, POPC, 2017

Materiały

Ewaluacja Projektu „e-Pionier – wsparcie uzdolnionych programistów na rzecz rozwiązywania zidentyfikowanych problemów społecznych lub gospodarczych (I etap)

Celem badania było określenie efektów interwencji dziewięciu programów uruchamianych przez NCBR w latach  2012-2013 (Innotech, Demonstrator+, PBS, Innolot, Innomed, Graf-Tech i Spin-Tech oraz  1.4. i 1.3.1 POIG) i ich  analiza w kontekście systemu wsparcia B+R+I w Polsce. Raport złożony jest z dwóch części: zasadniczej, w której  znajdują się najistotniejsze ustalenia z badania oraz ze szczegółowej, w której znajdują się pogłębione informacje dotyczące badanych programów. 

NCBR jako instytucja finansująca środkowe etapy projektu B+R+I pełni istotną rolę w ciągle ewoluującym systemie wsparcia. W badaniu zidentyfikowano bariery, które utrudniają finansowanie poszczególnych etapów realizacji tego samego projektu B+R+I przez różne instytucje systemu.  Bariery związane z przejściem między badaniami stosowanymi, a finansowaniem wdrożeń/komercjalizacji częściowo zostaną usunięte w nowej perspektywie finansowej. Natomiast te, które związane są z przejściem od badań podstawowych do stosowanych mają charakter systemowy, trudniejszy do wyeliminowania.  Jeśli chodzi o badane programy, to ich konstrukcja zasadniczo sprzyjała osiąganiu ich celów. Stopień wdrożeń w badanych programach jest stosunkowo wysoki: wynosi od 75-88% dla programów o charakterze horyzontalnym i finansujących prace od 2 do 9 TRL. W dwóch programach (tematycznym i finansującym niższe poziomy TRL) wskaźnik ten wyniósł ok. 50%. W badaniu okazało się także, że finansujący wczesne etapy TRL program PBS pozwalał zmniejszyć ryzyko związane z niepowodzeniem projektu i wypełniał lukę istniejącą na rynku. Rekomendowane jest kontynuowanie programu o podobnych zapisach lub wdrożenie innych mechanizmów pozwalających osiągnąć ten efekt. Jednocześnie też rekomenduje uruchomienie celowanego instrumentu wsparcia dla spółek celowych lub spółek spin-off.

Słowa kluczowe: system B+R+I, wdrożenia, efekty, programy krajowe, POIG, ewaluacja ex post

Materiały

Ocena systemu wsparcia B+R+I w kontekście realizacji wybranych programów krajowych i PO IG​_System wsparcia B+R+I

Ocena systemu wsparcia B+R+I w kontekście realizacji wybranych programów krajowych i PO IG​_Efekty wsparcia

Celem badania ewaluacyjnego było stworzenie metodologii oceny efektywności dwóch projektów systemowych Demonstrator+ (INFO-BIO oraz TECH) poprzez stworzenie systemu uniwersalnych wskaźników oraz analizę systemu monitoringu. 

Istotnym wnioskiem wynikającym z analizy systemu wskaźników w projektach systemowych Demonstrator+ jest fakt, że szczegółowy pomiar efektów realizowanych projektów opiera się na zbiorze wskaźników fakultatywnych określonych samodzielnie przez beneficjentów. Jest to zgodne z praktyką programów międzynarodowych, w których dąży się do ograniczenia sformalizowanych pomiarów efektów programów tego typu (tj. wspierających transfer do gospodarki). Należy jednak zauważyć, że taki sposób definiowania wskaźników prowadzi do ograniczenia porównywalności projektów oraz zwiększa prawdopodobieństwo błędnej budowy wskaźników przez projektodawców. W związku z tym konieczne jest sprecyzowanie wskaźników obligatoryjnych, sformułowanie listy wskaźników fakultatywnych oraz stworzenie wytycznych do wskazywania wartości docelowych. Ponadto analiza systemu monitoringu programu Demonstrator+ wskazała konieczność jego powiązania z pomiarem wskaźników efektów, zarówno w projekcie systemowym, jak i na poziomie projektów B+R.

Słowa kluczowe: projekt systemowy, wskaźniki, wskaźniki kontekstowe, efekty, efektywność, system monitoringu, ewaluacja on-going

Materiały

Metodologia pomiaru efektywności programu Demonstrator+

Celem badania była ocena skuteczności realizowanych działań w osiąganiu zakładanych w programie POIG rezultatów przewidzianych dla II osi priorytetowej oraz identyfikacja dobrych praktyk w zakresie komercyjnego wykorzystania infrastruktury badawczej. Oceniono również stopień wykorzystania wytworzonej w wyniku wsparcia infrastruktury badawczej, zarówno obecnie, jak i szans na jej efektywne użytkowanie w okresie do 5 lat po zakończeniu projektów.

Badanie wykazało potencjalne problemy z utrzymaniem posiadanej infrastruktury, a także wyzwania związane z wykorzystaniem potencjału naukowo-badawczego wytworzonego w ramach modernizacji infrastruktury badawczej. W związku z tym, konieczne jest podjęcie przez beneficjentów szeregu działań. W tym obszarze kluczowe jest wsparcie administracji w przygotowaniu i przeprowadzeniu szkoleń oraz wyjazdów stażowych (wizyt studyjnych) mających na celu zmiany w funkcjonowaniu podmiotów. Ponadto kluczowa jest kontynuacja takich projektów jak Science Infrastructure Management Support SIMS (projekt systemowy realizowany przez NCBR mający na celu wsparcie beneficjentów Działania 2.1 oraz Działania 2.2 POIG w zarządzaniu zakupioną infrastrukturą).

Słowa kluczowe: infrastruktura badawcza, utrzymanie infrastruktury, usługi badawcze, aparatura badawcza, komercjalizacja B+R, ewaluacja on-going

Materiały

Podsumowanie realizacji działań na rzecz infrastruktury badawczej w ramach II osi priorytetowej PO IG

Celem badania była ocena użyteczności instrumentów realizowanych w ramach 4 programów FNP (Ventures, Pomost, Homing Plus i Team), w tym identyfikacja efektów udzielonego wsparcia, ocena dopasowania programów do potrzeb grup docelowych oraz potrzeb rynkowych.

Analizowane programy przyniosły wymierne rezultaty zarówno na poziomie indywidualnym, jak i instytucjonalnym. W przypadku żadnego z programów nie zaobserwowano istotnych negatywnych efektów jego realizacji. Analizowane programy oparte były na trafnej diagnozie i odpowiadały na istotne problemy. Ich cechą wspólną były działania dążące do poprawy zasobów ludzkich w polskiej nauce, poprzez finansowanie grantów, z których skorzystać mogli młodzi naukowcy. Stosunkowo najsłabsze efekty programy przyniosły w zakresie komercjalizacji wyników badań. Przeprowadzone badania potwierdzają, że  należy kontynuować realizację programów w obecnej lub nieco zmienionej formie. Pomimo to można stwierdzić, że ze względu na swój wysoki potencjał organizacyjny i doświadczenie, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej jest właściwą instytucją do kontynuowania działań polegających na wspieraniu rozwoju kariery naukowej najwybitniejszych przedstawicieli polskich uczelni i instytutów naukowych.

Słowa kluczowe: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Ventures, Pomost, Homing Plus, Team, potencjał, zarządzanie, komercjalizacja B+R

Materiały

Ocena efektów wybranych programów wdrażanych przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w ramach POIG, Działania 1.2 Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki oraz analiza potencjału Fundacji do realizacji przyszłych działań”

Raport prezentuje wyniki ewaluacji sześciu projektów systemowych (INNOMED, INNOLOT, INNOTECH,  INFO-BIO, TECH i BRIdge ALFA) realizowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Działania 1.5 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013.

Celem badania była ekstensywna analiza zagadnień wspólnych dla wszystkich projektów obejmująca ocenę systemów selekcji zastosowanych w poszczególnych projektach do oceny i wyboru wniosków. Ocenie poddano także efektywność czasową procesu selekcji. Zidentyfikowano problemy w dużej mierze związane z kryteriami wyboru oraz doborem ekspertów do oceny. Zwrócono również uwagę, że należałoby skrócić czas oceny wniosków. Pewnym rozwiązaniem tego problemu byłoby uproszczenie i automatyzacja oceny formalnej. W dalszej części badania oceniono proces zarządzania (na poziomie NCBR) poszczególnymi projektami systemowymi. Wyróżniono dobre praktyki wśród beneficjentów, zidentyfikowano główne ryzyka oraz bariery związanych z procesem transferu technologii wraz ze sposobami ich neutralizacji.

Słowa kluczowe: POIG, projekty systemowe, ocena wniosków, kryteria oceny, efektywność czasowa, dobre praktyki

Materiały

Ewaluacja projektów systemowych działania 1.5 POIG realizowanych przez NCBR

Celem badania ewaluacyjnego była ocena procesu składania i selekcji wniosków oraz podpisywania umów. Podmiotami objętymi badaniem byli wnioskodawcy trzeciego konkursu programu INNOTECH.

Konkurs okazał się skuteczny w przyciągnięciu zainteresowania biznesu (2/3 aplikujących to przedsiębiorcy). 46% dofinansowanych projektów stanowiły projekty zaliczane do wysokiej i średnio-wysokiej techniki. Ponadto wnioskodawcy pozytywnie ocenili jakość dokumentacji konkursowej oraz   kwalifikacje pracowników odpowiedzialnych za kontakty z nimi po stronie NCBR. Zidentyfikowano  również obszary wymagające poprawy. Należy zwrócić uwagę na bardziej skuteczniejsze informowanie  o nowych konkursach i zmianach w dokumentacji, terminy ogłaszania konkursów oraz czas trwania  oceny wniosku i podpisania umowy.

Słowa kluczowe: INNOTECH, In-Tech, Hi-Tech, projekty systemowe, ocena wniosków, kryteria, komunikacja, informacja

Materiały

Podsumowanie procesu aplikowania w 3. konkursie INNOTECH

Przedmiotem badania ewaluacyjnego była ocena pierwszych efektów projektów dofinansowanych w ramach programu Demonstrator+ (ocena poziomu innowacyjności, ocena postępu realizacji projektów  oraz ocena systemu wskaźników), jak również wybór i opis dobrych praktyk w zakresie zarządzania  projektem, doboru tematów oraz nawiązywania partnerstwa w ramach konsorcjów.

W wyniku analizy realizowanych projektów zidentyfikowano dobre praktyki z obszaru wdrożenia i  efektów ekonomicznych projektów, organizacji i zarządzania projektem oraz nawiązywania partnerstwa (budowy konsorcjów). Ponadto przeprowadzone badania umożliwiły identyfikację różnych rodzajów trudności i problemów związanych z realizacją projektu. Zwrócono uwagę na konieczność spełnienia wymogów prawa zamówień publicznych, dostosowania prac nad projektem do  wymogów instytucji zewnętrznej (np. regulatora) oraz płynnego finansowania zadań wykonywanych   przez jednostkę naukową. Zidentyfikowano również ryzyka związane z realizacją prac budowlanych w     niesprzyjających warunkach pogodowych oraz ryzyka prawne.

Słowa kluczowe: Demonstrator+, efekty, dobre praktyki, konsorcjum, zarządzanie, organizacja, komercjalizacja B+R, ewaluacja on-going

Materiały

Podsumowanie wyników badania ewaluacyjnego w zakresie dobrych praktyk w projektach Demonstrator+

Celem badania było wypracowanie listy rekomendowanych kompetencji, kwalifikacji i efektów kształcenia oraz obszarów i kierunków kształcenia istotnych z punktu widzenia potrzeb rynku pracy, gospodarki i społeczeństwa.

Pracodawcy, jak i przedstawiciele uczelni oceniają, że kształcenie na uczelniach w niewystarczającym stopniu uwzględnia praktyczne aspekty kierunków kształcenia. W kształceniu powinna być promowana współpraca, aktywność zespołowa, zespołowy sukces - z uwagi na deficyt kompetencji absolwentów w zakresie pracy zespołowej. Szczególnie ważne są w tym kontekście umiejętności integrowania różnych obszarów wiedzy i różnych doświadczeń. Zarówno pracodawcy, jak i eksperci wskazują na zdecydowany priorytet kompetencji „miękkich”, jeśli chodzi o zatrudnialność absolwentów. Istotne jest również posiadanie kompetencji komunikacyjnych, związanych z używaniem tzw. nowych mediów i z interakcjami społecznymi w wirtualnej sieci staje się warunkiem sukcesu na rynku pracy w wielu branżach i sektorach.  Aby zwiększyć szanse absolwenta na rynku pracy w głównej mierze należałoby zwiększyć liczbę zajęć praktycznych (prowadzonych przez „praktyków”/zakładających zaangażowanie studenta/nakierowanych na zdobycie konkretnych, praktycznych umiejętności), a także zwiększyć zakres współpracy z przedsiębiorcami w tym zakresie.

Słowa kluczowe: absolwenci, efekty kształcenia, pracodawcy, kompetencje zawodowe, kwalifikacje zawodowe

Materiały

Analiza kwalifikacji i kompetencji kluczowych dla zwiększenia szans absolwentów na rynku pracy

Celem ewaluacji była weryfikacja skuteczności wybranych form wsparcia Poddziałania 4.1.2 oraz identyfikacja czynników mających zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na prawidłową realizację założeń strategicznych Priorytetu IV, w szczególności Poddziałania 4.1.2.

Na podstawie przeprowadzonych badań można pozytywnie ocenić oddziaływanie działań prowadzonych w programie kierunków zamawianych na osiągniecie celów PO KL w obrębie Priorytetu IV. Jednak na ocenę samego wpływu programu kierunków zamawianych na sukces na rynku pracy należy jeszcze poczekać (wielu beneficjentów tego programu kontynuuje jeszcze naukę). W tym celu należy monitorować losy absolwentów w aspekcie dopasowania ich kompetencji do wymogów rynku pracy oraz przekazywać wiedzy z tegoż monitoringu studentom, kandydatom na studia oraz władzom uczelni (w szczególności odpowiedzialnym za program kształcenia). Powinno się również sporządzić katalog dobrych praktyk w zakresie współpracy uczelni i pracodawców.

Słowa kluczowe: POKL, kierunki zamawiane, absolwenci, pracodawcy, kompetencje zawodowe, kwalifikacje zawodowe

Materiały

Ocena jakości i skuteczności wsparcia kierunków zamawianych w ramach Poddziałania 4.1.2 PO KL

Celem ewaluacji była ocena programu stażowego realizowanego w ramach projektu SIMS traktowanego jako odrębny element projektu, podsumowanie i ocena realizacji projektu SIMS oraz wskazanie przyszłych kierunków wsparcia beneficjentów. Wyniki badania ewaluacyjnego zostały przedstawione w dwóch raportach. Pierwszy dotyczy części stażowej, zatem odnosi się do I celu badania. Zaś drugi kompleksowo ocenia projekt SIMS, czyli odnosi się do II celu badania.

Przeprowadzone badania wskazują na wysoką użyteczność projektu SIMS, który w dużym stopniu odpowiedział na potrzeby uczestników oraz podmiotów, z których uczestnicy pochodzili. Projekt SIMS pomimo szeregu działań nie zaspokoił wszystkich potrzeb oraz nie rozwiązał w części podmiotów kluczowych problemów odnoszących się do zarządzania infrastrukturą badawczą. Uczestnicy wskazywali na potrzebę dalszych działań, szczególnie w przygotowaniu i przeszkoleniu kolejnych osób z ich podmiotów. Zatem ważna jest realizacja kolejnych edycji projektu lub podobnych działań. Badani wskazali na dwa priorytetowe działania wymagające kontynuacji. Jedno polegające na projektach nakierowanych na współpracę pomiędzy infrastrukturą badawczą w Polsce oraz szkolenia skierowane do osób nią zarządzających.

Słowa kluczowe: POKL, badania i rozwój, infrastruktura badawcza, zarządzanie, staże, szkolenia, doradztwo 

Materiały

Ewaluacja projektu SIMS "Wsparcie zarządzania infrastrukturą badawczą beneficjentów dzialań 2.1 oraz 2.2 POIG" (raport końcowy)

Ewaluacja projektu SIMS "Wsparcie zarządzania infrastrukturą badawczą beneficjentów dzialań 2.1 oraz 2.2 POIG" (moduł dot. staży)

Ewaluacja projektu SIMS "Wsparcie zarządzania infrastrukturą badawczą beneficjentów dzialań 2.1 oraz 2.2 POIG" (prezentacja)

Celem badania ewaluacyjnego była weryfikacja skuteczności wskazanych do badania form wsparcia świadczonych w ramach Poddziałań 4.1.1 i 4.1.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wraz z identyfikacją czynników oddziałowujących negatywnie na prawidłową realizację założeń strategicznych Priorytetu IV.

W wyniku przeprowadzonej ewaluacji stwierdzono wysoką użyteczność i trafność stosowania rozmaitych form wsparcia ukierunkowanych na rozwój współpracy pomiędzy uczelniami i pracodawcami (w tym przedsiębiorcami), podnoszących potencjał dydaktyczny szkół wyższych, odpowiednio do wyzwań współczesnego rynku pracy. Pośród tych form szczególnie wysoką ocenę przypisywać należy praktykom i stażom studenckim. Na pozytywną ocenę zasługuje również realizacja programu kierunków zamawianych. Kluczowym wyzwaniem jest obecnie zapewnienie trwałości rozwiązań wypracowanych w ramach zrealizowanych projektów obu uwzględnionych w badaniu poddziałań, a także zgromadzonych dzięki tym projektom doświadczeń i przykładów dobrych praktyk. Szczególnie ważna jest konieczność utrzymania form wsparcia, które okazały się skuteczne i przydatne z punktu widzenia niezbędnego powiązania programów kształcenia z praktyką gospodarczą oraz instrumentów ułatwiających podejmowanie studiów na kierunkach ścisłych i sprostanie ich wymogom.

Słowa kluczowe: POKL, współpraca szkół wyższych z praktyką, praktyka gospodarcza, pracodawca, uczelnia, potencjalny pracownik

Materiały

Ocena jakości i skuteczności wybranych form wsparcia w ramach Działania 4.1 PO KL

Celem badania była  ocena przebiegu realizacji programu „Badania stosowane” – NMF i MF EOG z punktu widzenia zapewnienia skutecznej realizacji celów Programu.

Dotychczasowa realizacja Programu "Badania stosowane" wskazuje, że jego zakładane rezultaty w postaci zwiększenia efektywności polskich badań stosowanych oraz zacieśnienia współpracy pomiędzy zaangażowanymi w Program podmiotami z państw-beneficjentów i państw-darczyńców zostaną osiągnięte. Dzięki Programowi nawiązano kilkadziesiąt partnerstw z podmiotami norweskimi, co sprzyja wzajemnej wymianie wiedzy i doświadczeń. Wspierane projekty są również zorientowane pro-biznesowo i istnieje duże prawdopodobieństwo, że ich rezultaty zostaną wdrożone. Jakkolwiek firmy są obecne w dużej liczbie projektów takich ich partycypacja finansowa jest umiarkowana. Mimo, że udział w Programie firm nie przekładał się na silne zorientowanie projektów na wyższe poziomy gotowości technologicznej nie powinno to być oceniane negatywnie. Badania przemysłowe mają znacznie większy potencjał do generowanie zupełnie nowej wiedzy aniżeli prace rozwojowe.

Zainteresowanie poszczególnymi obszarami tematycznymi Programu było bardzo duże, gdyż wnioski złożyli kierownicy projektów z 36 spośród 49 dyscyplin naukowych. Zainteresowanie to jednak w różnym stopniu odpowiadało potencjałowi polskich instytucji naukowych. Najbardziej interesującym obszarem tematycznym Programu był obszar obejmujący energię, transport i klimat, z naciskiem na energię. Obszar ten zainicjował synergię między kilkoma innymi silnie rozwijającymi się obszarami, tj. technologiami cyfrowymi i przemysłowymi, żywnością i zasobami naturalnymi, dobrobytem, zdrowiem i opieką oraz rozwiązaniami w zakresie wychwytywania CO2.

Program przyczynił się głównie do powstania nowych konsorcjów, jednak w skład konsorcjów wchodził co najmniej jeden partner z doświadczeniem z II edycji, co wskazuje na trwałość doświadczenia instytucjonalnego projektodawców i partnerów. Natomiast ciągłość zespołów projektowych w III edycji jest słabo widoczna, ponieważ tylko 4% naukowców pracujących w tych zespołach złożyło wnioski w obu edycjach.

Słowa kluczowe: granty norweskie, fundusze norweskie, badania stosowane, programy międzynarodowe,  współpraca dwustronna, fundusz małych grantów, transfer wiedzy

Materiały 

Raport końcowy

Badanie ewaluacyjne dotyczy polskiego udziału w inicjatywach wielostronnych ERA-NET, ERA-NET Plus oraz ERANET COFUND dofinansowywanych w ramach 6. i 7. Programu Ramowego oraz programu Horyzont 2020. Przeprowadzone w ramach badania analizy pozwoliły na ocenę wpływu realizacji projektów na budowanie partnerstw międzynarodowych oraz aplikowanie do Programów Ramowych Unii Europejskiej. Zauważono istotny statystycznie i merytorycznie wpływ otrzymania grantu ERA-NET na pozyskiwanie innego dofinansowania ze środków programów ramowych. Zauważono także wyraźny rozwój sieci współpracy międzynarodowej w ramach ERA-NET. W celu zwiększenia skuteczności Programu rekomendowane jest zintensyfikowanie zaangażowania NCBR w takich obszarach jak: definiowanie zakresów tematycznych nowych inicjatyw, finansowanie oraz działania promocyjno-informacyjne.

Słowa kluczowe: Europejska Przestrzeń Badawcza, międzynarodowe sieci współpracy, badania międzynarodowe, program ramowy,  Horyzont 2020

Materiały

Ewaluacja programów typu ERA-NET

Niniejsze badanie ewaluacyjne jest pierwszym weryfikującym założenia i efekty uczestnictwa Polski w Międzynarodowej Inicjatywie CORNET, której celem jest wsparcie i rozwój badań na potrzeby konkretnych branż przemysłowych. Przeprowadzone badanie pozwoliło ocenić, że koncepcja wsparcia MŚP w ramach dofinansowania projektów prowadzonych przez zrzeszenia, jest trafna. Kombinacja przyjętych założeń, m.in.: skierowanie wsparcia do zrzeszeń branżowych, koncentracja na MŚP jako ostatecznym odbiorcy, brak ograniczeń branżowych, sprawia że ma ona unikalny charakter i wypełnia istotna lukę w ofercie wsparcia NCBR. Istotne rekomendacje, które wzmocniłyby efekty zakończonych projektów to: wypracowanie rozwiązań użytecznych w danej branży oraz inicjacji szeroko rozumianej współpracy, związane są z ich promocją i szerszym rozpowszechnianiem.

Słowa kluczowe: Collective Research Networking, współpraca międzynarodowa, kraje partnerskie, badania branżowe, zrzeszenia branżowe, promocja współpracy, MŚP, źródła publiczne.

Materiały

Ewaluacja międzynarodowej inicjatywy CORNET

Celem badania była ocena realizacji i efektów programu Polsko-Norweskiej Współpracy Badawczej (PNWB), finansowanego w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego (NMF) w latach 2009-2014. Pozytywnie oceniono efekty bezpośrednie Programu. Liczba międzynarodowych publikacji trzykrotnie przekroczyła wartość docelową. Program również korzystnie wpłynął na możliwości nawiązywania współpracy i kolejne wspólne projekty badawcze, np. w ramach Horyzont2020.

Pozytywnie oceniony został fakt wydzielenia w ramach Programu  Systemu Małych Grantów (SMG), którego celem było zwiększenie udziału i roli kobiet w B+R w najmniej sfeminizowanych dziedzinach nauk technicznych. Tego rodzaju wsparcie jest w Polsce niezwykle potrzebne, aby ułatwić przezwyciężanie barier napotykanych przez kobiety zajmujące się badaniami.

Słowa kluczowe: granty norweskie, fundusze norweskie, współpraca dwustronna, wsparcie badań naukowych, fundusz małych grantów, transfer wiedzy, mobilność.

Materiały

Ewaluacja programu Polsko-Norweskiej Współpracy Badawczej

Podstawę formalną dla Programu Pomocowego NCBR stanowi Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 13.01.2023 r. w sprawie udzielania pomocy finansowej przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu „Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027”

Zgodnie z art. 1, ust. 2 lit a GBER program pomocowy, którego średni roczny budżet na pomoc państwa przekracza 150 mln EUR, jest wyłączony z obowiązku notyfikacji do KE przez sześć miesięcy od daty wejścia w życie. Po tym terminie Komisja Europejska może postanowić, że program będzie nadal wdrażany po dokonaniu oceny stosownego planu ewaluacji.  Plan ewaluacji Programu Pomocowego NCBR został zaakceptowany 14 czerwca 2023 r.

Słowa kluczowe: plan ewaluacji, pomoc publiczna, rozporządzenie ministra

Materiały: Plan ewaluacji SA.106534 (2023EV)

Potrzeba opracowania planu ewaluacji pomocy udzielanej w ramach Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (zwanego dalej Rozporządzeniem lub Programem Pomocowym) wynika z przeprowadzonej w 2014 r. reformy pomocy publicznej i pomocy de minimis na poziomie Unii Europejskiej oraz zmian regulacji prawnych w tym zakresie.

Słowa kluczowe: plan ewaluacji, pomoc publiczna, rozporządzenie ministra

Materiały

Plan ewaluacji SA.41471(2015/N)

Niniejszy raport końcowy stanowi podsumowanie wyników ewaluacji Programu Pomocowego NCBR. Program wdrażany jest w ramach Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (Dz.U. z 2015 r., poz.299). Badanie było realizowane w latach 2016-2020 i obejmowało wsparcie udzielane przedsiębiorstwom w formie dotacji na projekty badawczo- rozwojowe. W szczególności ewaluacją objęte zostały działania Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020: POIR 1.1.1; POIR 1.1.2; POIR 1.2; POIR 4.1.1; POIR 4.1.2; POIR 4.1.4; POIR 4.4 oraz trzy programy finansowane wyłącznie z środków krajowych: TECHMATSTRATEG; BIOSTRATEG; STRATEGMED. Badaniem objęte zostały firmy będące beneficjentami programu, a także nieskuteczni wnioskodawcy oraz firmy niekorzystające ze wsparcia.

Słowa kluczowe: raport końcowy, 2020, BRadar, instrumenty dotacyjne, ewaluacja

Materiały

RAPORT KOŃCOWY - BADANIE EWALUACYJNE POMOCY PUBLICZNEJ

Niniejszy raport stanowi podsumowanie procesu ewaluacji pomocy publicznej udzielanej za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach działania 1.3 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój zrealizowanego w latach 2016-2020. Przedmiotem ewaluacji były dwa poddziałania – 1.3.1 i 1.3.2 POIR, w ramach których wsparcie publiczne udzielane jest z wykorzystaniem instrumentów finansowych (kapitałowych i quasi-kapitałowych) oraz dotacji NCBR.

Słowa kluczowe: raport końcowy, 2020, VC, CVC, instrumenty finansowe, ewaluacja

Materiały

RAPORT KOŃCOWY -moduł II - BADANIE EWALUACYJNE POMOCY PUBLICZNEJ

Opracowanie jest Raportem z ewaluacji on-going 2019 przygotowanym w ramach badania ewaluacyjnego pomocy publicznej udzielanej w ramach Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (B+Radar). Jest to trzeci i ostatni raport z serii raportów on-going.

Słowa kluczowe: raport on-going, 2019, BRadar, instrumenty dotacyjne, ewaluacja

Materiały

Badania ewaluacyjne pomocy publicznej - udzielonej w ramach Rozprządzenia MNiSW w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośdednictwem NCBR

W ramach działania 1.3 POIR zaprojektowano dwa poddziałania: 1.3.1 POIR – BRIdge Alfa oraz 1.3.2 BRIdge VC, których zadaniem jest współpraca instytucji publicznych oraz funduszy venture capital w celu wsparcia przedsiębiorstw spin-off realizujących projekty B+R. Podstawą interwencji publicznej było występowanie dwóch niekorzystnych zjawisk rzutujących na stan polskiej przedsiębiorczości i innowacyjności. Po pierwsze był to problem występowania luki kapitałowej na rynku venture capital, a po drugie niezadowalające tempo komercjalizacji wyników prac B+R prowadzonych w polskich jednostkach naukowych.

Słowa kluczowe: raport mid-term, 2019, VC, CVC, instrumenty finansowe, ewaluacja

Materiały

Ewaluacja pomocy publicznej udzielanej za pośrednictwem NCBR w zakresie pomocy udzielonej w ramach działania 1.3 POIR - Raport mid-term

W ramach działania 1.3 POIR zaprojektowano dwa poddziałania: 1.3.1 POIR – BRIdge Alfa oraz 1.3.2 BRIdge VC, których zadaniem jest współpraca instytucji publicznych oraz funduszy venture capital w celu wsparcia przedsiębiorstw spin-off realizujących projekty B+R. Podstawą interwencji publicznej było występowanie dwóch niekorzystnych zjawisk rzutujących na stan polskiej przedsiębiorczości i innowacyjności. Po pierwsze był to problem występowania luki kapitałowej na rynku venture capital, a po drugie niezadowalające tempo komercjalizacji wyników prac B+R prowadzonych w polskich jednostkach naukowych.

Słowa kluczowe: raport mid-term, 2018, BRadar, instrumenty dotacyjne, ewaluacja

Materiały

Badanie ewaluacyjne pomocy publicznej udzielanej w ramach Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (B+Radar) – Raport mid term 2018

Niniejszy raport jest drugim z kolei materiałem analitycznym przedstawiającym stan realizacji poddziałania 1.3.1 POIR oraz ocenę wpływu podjętej interwencji publicznej na rynek VC i beneficjentów ostatecznych (przedsiębiorców). Celem poddziałania 1.3.1 POIR jest stworzenie sieci funduszy VC wspierających inwestycyjnie procesy komercjalizacji projektów, które zawierają w sobie istotny komponent B+R. W naszej ocenie poddziałanie 1.3.1 jest obecnie najtrudniejszym z realizowanych dotychczas programów wsparcia dla rynku VC. Decyduje o tym wysoki stopień jego złożoności operacyjnej, skierowanie do specyficznej grupy docelowej (jednostki naukowe, przedsiębiorcy B+R) i specyficznej – ryzykownej – grupy projektów biznesowych (komponent B+R). Program posługuje się zupełnie nową dla NCBR, niedotacyjną formułą wsparcia, która łączy inwestycje kapitałowe z dotacją na realizację prac B+R. Pod względem realizacyjnym jest to najbardziej złożone działanie POIR.

Określenie poziomu specjalizacji zostanie przeprowadzone za pomocą względnych wskaźników specjalizacji Balassy1. Jako pierwsi, zastosowanie tych wskaźników do oceny poziomu specjalizacji VC (wzorców/schematów inwestycyjnych różnych typów VC)zaproponowali Bertoni i Colombo (2015).

Słowa kluczowe: raport on-going, 2018, rynek VC, sieci funduszy VC, komercjalizacja projektów, komponent B+R, 2018, instrumenty finansowe

Materiały

Ewaluacja pomocy publicznej udzielanej za pośrednictwem NCBR w zakresie pomocy udzielonej w ramach działania 1.3 POIR Drugi raport on-going

Ewaluacja pomocy publicznej udzielanej za pośrednictwem NCBR w zakresie pomocy udzielonej w ramach działania 1.3 POIR Drugi raport on-going - załączniki

Raport z ewaluacji on-going 2017 przedstawia wyniki badania postępu realizacji Programu Pomocowego NCBR od początku jego wdrażania do 30 września 2017 r. Zawiera (1) analizę sylwetek podmiotów ubiegających się o wsparcie oraz (2) analizę postępu wdrażania - w podziale na badane działania i poddziałania Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (Poddziałanie 1.1.1, Poddziałanie 1.1.2, Działanie 1.2, Poddziałanie 4.1.2, Poddziałanie 4.1.4, Działanie 4.4 POIR) oraz programy strategiczne (STRATEGMED, BIOSTRATEG, TECHMATSTRATEG).

Słowa kluczowe: raport on-going, 2017, BRadar, instrumenty dotacyjne, ewaluacja

Materiały

Badanie ewaluacyjne pomocy publicznej udzielanej w ramach Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (B+Radar) 2017

Narodziny rynku kapitału ryzyka w Polsce rozpoczęły się z początkiem lat 90-tych wraz z liberalizacją gospodarki i realizacją głębokich reform strukturalnych (tzw. plan Wicepremiera Balcerowicza). W pierwszej dekadzie polskiej transformacji ustrojowej (dekada lat 90-tych) równolegle na rynku zaczęły się pojawiać duże fundusze private equity (np. Polish Private Equity Fund) skapitalizowane w oparciu o zagraniczne środki prywatne (głównie inwestorów amerykańskich oraz instytucji rozwojowych, jak np. EBOR), jak i fundusze VC korzystające ze środków niekomercyjnych (publicznych). Należy tu wymienić przede wszystkim takie podmioty, jak Caresbac-Polska (uruchomiony w marcu 1992 r. w oparciu o środki Care Small Business Assistance Corporation i Fundacji na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa), Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości (powstały w maju 1990 w oparciu o środki rządu amerykańskiego), Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych (1991) oraz Podlaski Fundusz Kapitałowy, Lubelski Fundusz Kapitałowy i łódzki Regionalny Fundusz Inwestycyjny (wszystkie trzy bazujące na środkach z brytyjskiego programu „Know-How Fund for Poland”).

Słowa kluczowe: raport on-going, 2017, rynek kapitałowy, rozwój rynku kapitałowego, VC, CVC, instrumenty finansowe, ewaluacja

Materiały

Ewaluacja pomocy publicznej udzielanej za pośrednictwem NCBR w zakresie pomocy udzielonej w ramach działania 1.3 POIR Pierwszy raport on-going

Niniejsze opracowanie jest Raportem z ewaluacji on-going 2016 i stanowi podsumowanie analiz przewidzianych do przeprowadzenia na pierwszym z pięciu etapów badania zaplanowanego na lata 2016-2020. Ostateczne i pełne wyniki ewaluacji, w tym odpowiedź na wszystkie pytania badawcze przedstawione zostaną w Raporcie końcowym z ewaluacji Programu Pomocowego w roku 2020. Przedstawione poniżej wyniki poszczególnych analiz służą udzieleniu wstępnej odpowiedz na pytania dotyczące trafności wsparcia oferowanego w ramach Programu Pomocowego NCBR.

Słowa kluczowe: raport on-going, 2016, BRadar, instrumenty dotacyjne, ewaluacja

Materiały

Badanie ewaluacyjne pomocy publicznej udzielanej w ramach Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy publicznej i pomocy de minimis za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (B+Radar) 2016