Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Cel badania: Przedstawienie trendów rozwojowych i perspektyw w zakresie Rolnictwa 4.0 oraz analiza polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa w tym obszarze.

Badanie było prowadzone przez zespół analityczny NCBR oraz przy wsparciu ekspertów z obszaru rolnictwa, w tym Rolnictwa 4.0. Analizy przeprowadzono z wykorzystaniem zarówno metod ilościowych, jak i jakościowych. Wyniki badania uzupełniły istniejącą wiedzę w obszarze Rolnictwa 4.0 i pozwoliły na zmapowa­nie krytycznych obszarów, tj.:

• określenie mocnych i słabych stron polskiego rolnictwa z punktu widzenia trendów rozwojo­wych i perspektyw w zakresie Rolnictwa 4.0;
• scharakteryzowanie działalności innowacyj­nej i badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw z sektora rolno-spożywczego;
• wskazanie trendów technologicznych w obsza­rze Rolnictwa 4.0;
• zidentyfikowanie kierunków rozwoju Rolnictwa 4.0 w krajowych dokumentach strategicznych;
• form wsparcia finansowego rozwoju technologii 4.0 w sektorze rolno-spo­żywczym.

Słowa kluczowe: Polska; Rolnictwo 4.0; trendy technologiczne; cyfryzacja; automatyka; robotyka; sztucz­na inteligencja; system wspomagania decyzji; chmura obliczeniowa; internet rzeczy; sensory; big data; działalność innowacyjna; B+R; polityka naukowo-technologiczna, Fundusze Europejskie.

Materiały: Rolnictwo 4.0

Cel badania: Identyfikacja trendów technologicznych w obszarze Przemysłu 4.0, w tym także trendów i perspektyw rozwojowych oraz polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej w tym obszarze.

Badanie było prowadzone przez zespół analityczny NCBR oraz przy wsparciu ekspertów z obszaru przemysłu, w tym Przemysłu 4.0. Analizy przeprowadzono z wykorzystaniem zarówno metod ilościowych, jak i jakościowych. Wyniki badania pozwoliły na zmapowanie kilku obszarów istotnych dla prowadzenia polityki naukowo-technicznej w tym obszarze, tj.:

• podstawowych zagadnień i kierunków rozwoju Przemysłu 4.0,
• tendencji rozwojowych w zakresie poszczególnych technologii,
• najważniejszych dokumentów strategicznych, zarówno na poziomie UE, jak i Polski, odnoszących się do Przemysłu 4.0,
• instrumentów, w tym przykładów, finansowania rozwoju Przemysłu 4.0, przede wszystkim dotyczących badań, rozwoju i innowacji,
• bieżących uwarunkowań i czynników wpływających na rozwój Przemysłu 4.0.

Słowa kluczowe: Polska; Przemysł 4.0; trendy; robotyka; AR; rozszerzona rzeczywistość; VR; wirtualna rzeczywistość; AI; sztuczna inteligencja; druk 3D; chmura obliczeniowa; blockchain, internet rzeczy; IoT; big data; uczenie maszynowe; cyfrowy bliźniak; przetwarzanie brzegowe; działalność innowacyjna; badania i rozwój; B+R; polityka naukowo-techniczna.

Materiały: Przemysł 4.0

Cel badania:

Identyfikacja zaangażowania kobiet w realizację projektów B+R z perspektywy programów NCBR

W obliczu wyzwań związanych z podnoszeniem produktywności, wykorzystaniem potencjału i zasobów zaangażowanych w innowacyjne działania zapewnienie równości szans kobiet i mężczyzn do podejmowania aktywności zawodowej i rozwoju kariery stanowi obecnie jeden ze strategicznych celów unijnych. NCBR jako instytucja finansująca projekty z obszaru B+R oraz polityk społecznych dołączyła do grona instytucji publicznych wdrażających plan równości płci.

Programy NCBR umożliwiają ich uczestnikom (zarówno kobietom, jak i mężczyznom) zdobywanie doświadczenia badawczego, ale także doświadczenia w obszarze zarządzania projektami B+R. Jednak niezależnie od pełnionej roli w projekcie w programach NCBR objętych analizą występuje nierównowaga pod względem płci. Kobiety stanowią mniejszość zarówno w zespole projektowym, jak i pełniąc funkcje kierownicze. Tendencje te nie ulegają zmianom w ostatnich latach (2018–2021), jednak programy NCBR to szansa na wzmacnianie udziału kobiet w projektach B+R nie tylko w roli asystentek, ale też na strategicznych pozycjach liderek.

Więcej szczegółów znajduje się w raporcie z badania wraz z komentarzem eksperckim.

Słowa kluczowe:   

projekty B+R, kobiety, programy NCBR, aktywność badawcza

Materiały: Raport „kobiety_BR” (plik pdf)

Cel badania:

Celem badania była poznanie preferencji i oczekiwań beneficjentów w stosunku do warunków konkursów oraz obsługi Centrum z wykorzystaniem metody discrete choice experiment – metody wyceny warunkowej z zastosowaniem dyskretnego wyboru. Jest to metoda wykorzystująca zaawansowane narzędzia mikroekonometryczne, m.in. wielomianową regresję logistyczną, model parametrów losowych (Random Parameter Logit) - Train (2003), indukcję parametrów na poziomie indywidualnym metodą zaproponowaną przez Revel and Train (2000) oraz analizę heterogeniczności. Badaniem objęto kierowników projektów dofinansowanych przez NCBR. 

Okazało się, że beneficjenci przejawiają zwłaszcza silną niechęć do aplikowania w konsorcjum -  gotowi byliby ponieść nawet koszt rzędu kilkaset tysięcy złotych, żeby uniknąć takiej formy realizacji projektu. Niechętne są temu zwłaszcza przedsiębiorstwa. Realizacja projektu w konsorcjum przekłada się na mniejszą niechęć do obowiązkowej współpracy z jednostką naukową i przedsiębiorstwem.

Zgodnie z powiedzeniem, że „czas to pieniądz” beneficjenci mają silną awersję  do przedłużającego się czasu oceny wniosku. Każdy kolejny miesiąc oczekiwania na ocenę został wyceniony na 65 tys. zł. Podobnie negatywne odczucia wywołuje każdy dodatkowy miesiąc oczekiwania na zatwierdzenie zmian w projekcie czy rozliczenie wniosku o płatność. Również częste zmiany opiekunów projektu są negatywnie odbierane przez beneficjentów. Koszt każdej takiej zmiany wyceniony został na 8 godzin pracy zespołu projektowego tygodniowo.

Z kolei beneficjenci pozytywnie odbierają dodatkowe wsparcie w realizacji projektu, przy czym w różnym stopniu i przez różne grupy. Bardziej doświadczeni kierownicy projektów preferują doradztwo ogólne, podczas gdy ci z mniejszym doświadczeniem bardziej kompleksowe wsparcie w realizacji projektu.

Więcej szczegółów znajduje się w raporcie z badania.

Słowa kluczowe: Preferencje, beneficjenci, obsługa, warunki konkursu, discrete choice experiment, DCE, metoda wyboru warunkowego​​​​

Materiały: DCE – badanie preferencji beneficjentów NCBR

Cel badania: Analiza doświadczenia dużych przedsiębiorstw w aplikowaniu o środki NCBR oraz ich potencjału absorpcyjnego w kolejnej perspektywie finansowej

Treść: 

W oparciu o źródła wewnętrzne i zewnętrzne przedstawiamy charakterystykę dużych przedsiębiorstw w Polsce oraz ich doświadczenie w aplikowaniu o środki NCBR w latach 2015 –2021. Ponadto na przykładzie wnioskodawców i beneficjentów w grupie dużych przedsiębiorstw omawiamy ich doświadczenie w realizacji prac B+R oraz zmiany skali działalności B+R zachodzące w wyniku projektów finansowanych ze środków NCBR.

Statystyki obrazujące działalność dużych przedsiębiorstw oraz ich aktywność innowacyjną i badawczą wskazują, że jest to grupa o bardzo dużym potencjale absorpcyjnym, gotowa do realizacji projektów badawczo-rozwojowych. Wśród dużych firm aplikujących do NCBR znaczna część wykazuje się nakładami na B+R, a część firm aktywnych badawczo uzyskuje wsparcie. Różne są jednak strategie aplikowania dużych firm.

Napływ nowych beneficjentów NCBR z sektora dużych przedsiębiorstw utrzymywany przez ostatnie kilka lat oraz rosnąca aktywność badawcza dużych firm pozwalają przewidywać potencjalne zainteresowanie tej grupy podmiotów programami w kolejnej perspektywie.

Słowa kluczowe: projekty B+R, duże przedsiębiorstwa, programy NCBR, aktywność badawcza

Materiały: 

Raport „Finansowanie działalności B+R w dużych firmach i potencjał absorpcji w kolejnej perspektywie finansowej” (plik pdf)

Strona WWW raportu

Cel badania: Badanie efektów pandemii w zakresie projektów B+R

Treść: 

To pierwsze kompleksowe badanie, które umożliwia ocenę wpływu pandemii na realizację projektów B+R w ramach programów NCBR, kondycję organizacji Beneficjentów oraz odczuwalnych zmian w zakresie ogólnej działalności B+R. Badanie cieszyło się dużym zainteresowaniem – otrzymaliśmy  ponad tysiąc wypełnionych ankiet.

Wyniki badania jednoznacznie wskazują, że pandemia zakłóciła przebieg projektów B+R realizowanych w ramach programów Centrum, w szczególności terminowość i zakres prac w projektach. 64% ankietowanych negatywnie ocenia wpływ pandemii na realizację projektów B+R. Jednocześnie 88% ankietowanych uważa, że realizacja projektu pozwala uniknąć zahamowania działalności B+R.

Badanie obejmowało także ocenę rozwiązań oferowanych przez Centrum w czasie pandemii oraz poznanie oczekiwań i potrzeb w tym obszarze. 74% ankietowanych jest zadowolonych z obsługi projektów, jednocześnie 43% dostrzega potrzebę usprawniania procesów w tym obszarze.

Słowa kluczowe: Projekty B+R, pandemia, programy NCBR.

Materiały: 

Raport końcowy „Wpływ pandemii na realizację projektów B+R w ramach programów NCBR” (plik pdf)

Strona WWW raportu