W poniedziałek premier RP Mateusz Morawiecki oraz minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak uczestniczyli w uroczystościach zorganizowanych przed Bramą Straceń Cytadeli Warszawskiej z okazji 155. rocznicy Powstania Styczniowego.

– W tamtym pamiętnym roku, 155 lat temu  Powstanie Styczniowe było wprawdzie aktem desperacji, odwagi, ale nie było aktem szaleństwa – podkreślił premier RP Mateusz Morawiecki. Przypomniał, że w 1200 potyczkach, bitwach  wzięło udział ponad 150 tys. uczestników i powstańców.

Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podkreślił, że Powstanie Styczniowe było ostatnim powstaniem, w którym solidarnie wystąpiły przeciwko rosyjskiemu okupantowi wszystkie narody Rzeczypospolitej.

– Powstanie Styczniowe, to również powstanie, w którym przedstawiciele innych narodów stanęli ramię w ramię z nami, walcząc o naszą niepodległość – mówił minister Mariusz Błaszczak, wskazując na liczny w nim udział Węgrów czy Włochów. Szef MON zwrócił też uwagę na postawę kobiet, które – wspierały swoich mężów i synów idących na bój. To później wdowy wychowywały dzieci w kulcie Powstania Styczniowego. To panie, które nosiły się na czarno, które wykorzystywały biżuterię narodową, które w ten sposób potwierdzały polskość, determinację do wywalczenia niepodległości – podkreślił minister. – To one wychowały te kolejne pokolenia, które stanęły do walki, których walka zakończyła się sukcesem w roku 1918 r. – dodał szef MON.

Uroczystość zakończyło uroczyste złożenie wieńców pod Bramą Straceń Cytadeli Warszawskiej.

***

Wieczorem minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak uczestniczył we mszy świętej odprawianej w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego. O godz. 19.00 szef MON wziął udział w uroczystościach odbywających się przed Krzyżem i Głazem Pamięci Romualda Traugutta.

Przypominając moment wybuchu Powstania Styczniowego szef MON powiedział: - to data, którą pamiętamy. To postawa godna najwyższej pochwały. 155 lat temu Polacy poszli w bój, poszli walczyć za Ojczyznę. Cześć i chwała bohaterom!

Jak podkreślił minister Mariusz Błaszczak - kiedy patrzymy na postawę naszych przodków to wyrażamy najwyższe uznanie. Trzeba odwoływać się do postawy bohaterskiej, w oparciu o ten fundament budować przyszłość, Wojsko Polskie i etos służby.

***

22 stycznia 1863 r. Komitet Centralny Narodowy przekształcił się w Rząd Narodowy i wydał manifest wzywający naród do powstania pod zaborem rosyjskim. Ogłosił także równouprawnienie wszystkich obywateli i uwłaszczenie chłopów.

6 tys. powstańców zaatakowało rosyjskie garnizony w Królestwie Polskim. Był to największy zryw narodowo-wyzwoleńczy Polaków przeciwko rosyjskiemu zaborcy.  Powstanie rozszerzyło się na cały kraj, a następnie na tereny Litwy, Białorusi i Ukrainy. Trwało do jesieni 1864 roku, a utworzone wtedy "państwo podziemne" funkcjonowało jeszcze w 1865 roku. Ostatni oddział partyzancki ks. Stanisława Brzóski, działający na Podlasiu, został rozbity w kwietniu 1865 roku.

W walkach wzięło łącznie udział co najmniej 200 tys. powstańców. Bilans zrywu był tragiczny – kilkadziesiąt tysięcy poległych lub straconych przez Rosjan, 38 tys. osób zesłanych na Syberię. Mimo klęski militarnej, powstanie umocniło świadomość narodową i miało wpływ na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń.

17 października 1863 r. władzę naczelną  – jako dyktator powstania – przejął Romuald Traugutt. Przeprowadził reorganizację rządu. 10 kwietnia 1864 r. Romuald Traugutt został aresztowany i osadzony w warszawskiej Cytadeli, a 5 sierpnia 1864 r. – stracony w publicznej egzekucji wraz ze swoimi czterema najbliższymi współpracownikami z Rządu Narodowego.