Stworzenie Międzynarodowego Ośrodka Szkoleń i Badań nad Dziedzictwem Kultury to efekt wieloletniego zaangażowania Polski w ratowanie zabytków, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Działalność ośrodka zapewni skuteczniejsze wypełnienie zobowiązań Sił Zbrojnych RP dotyczących ochrony dziedzictwa kulturowego w razie konfliktów zbrojnych. Ich eskalacja w różnych częściach świata czy terroryzm prowadzą do częściowego zniszczenia bądź bezpowrotnej utraty m.in. zabytków i miejsc historycznych wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz zasobów muzealnych.

Ośrodek będzie zajmował się prowadzeniem szkoleń dla osób cywilnych i wojskowych, a także dla partnerów zagranicznych. Pozwoli również na tworzenie rozwiązań systemowych i bazy wiedzy dla Sił Zbrojnych RP, upowszechnianie dobrych praktyk, prowadzenie badań naukowych,  organizację warsztatów i konferencji oraz publikację materiałów na temat ochrony zabytków. 

Programem szkolenia w resorcie obrony narodowej będą objęci m. in.  dowódcy różnych szczebli dowodzenia, specjaliści  i doradcy do spraw ochrony dóbr kulturalnych czy żołnierze i pracownicy resortu obrony narodowej zajmujący się tą tematyką. Po uzyskaniu certyfikatu NATO, oferta szkoleniowa skierowana zostanie do armii państw sojuszniczych.

Kadrę tej jednostki organizacyjnej będą tworzyć m.in. specjaliści biorący udział w misjach międzynarodowych w Iraku i Afganistanie, narodowi eksperci ochrony dziedzictwa kultury oraz eksperci Narodowego Instytutu Dziedzictwa, placówek muzealnych, naukowych czy organizacji pozarządowych. 

***
Idea utworzenia międzynarodowego, specjalistycznego wojskowego ośrodka wpisuje się w realizację szeregu umów międzynarodowych dotyczących ochrony dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza II Protokołu do Konwencji haskiej z 14 maja 1954 roku o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego.

To także kontynuacja tradycji zaangażowania Polski w wielonarodowe misje, realizowane pod patronatem organizacji międzynarodowych na rzecz zagrożonego dziedzictwa kulturowego. Placówka będzie się odwoływać do dorobku polskich ekspertów zaangażowanych w projekt ochrony dziedzictwa kultury w konfliktach zbrojnych, który był prowadzony w ramach misji w Iraku i Afganistanie w latach 2003-2008 z udziałem cywilnych specjalistów. Będzie ona służyć realizacji zadań w ramach współpracy z NATO oraz UE oraz organizacjami międzynarodowymi UNESCO i ONZ.

Fot: Danuta Matłoch MKiDN