Wdzięczni Bohaterom – Powstańcom Styczniowym
13.01.2023
Ministerstwo Obrony Narodowej zaprasza do udziału w obchodach 160 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, które zjednoczyło narody Polaków, Litwinów, Ukraińców i Białorusinów w walce z rosyjskim zaborcą. Powstanie Styczniowe, mimo rosyjskich represji, przetrwało w narodowej pamięci i stało się inspiracją dla następnych pokoleń bohaterów walczących o niepodległość.
KALENDARZ UROCZYSTOŚCI W STYCZNIU
21 stycznia br. (sobota)
O godz. 10.00 w Mszczonowie na terenie kościoła farnego pw. Świętego Jana Chrzciciela rozpocznie się uroczystość symbolicznego pochówku Naczelnika Powstańczego Mszczonowa ks. proboszcza Władysława Polkowskiego. Poświęcony zostanie także pomnik pamięci Bohaterów Powstania Styczniowego z terenu Ziemi Mszczonowskiej. Jego budowę dofinansowano w ramach dotacji celowej Ministra Obrony Narodowej. Obelisk ma być jednocześnie symbolicznym grobem śp. ks. proboszcza Władysława Polkowskiego, który za patriotyczną i powstańczą działalność został zesłany do syberyjskiej Tunki. Zmarł na carskim wygnaniu, a jego ciało spoczęło na Cmentarzu Jerozolimskim w Irkucku.
O godz. 15.00 rozpocznie się msza św. za Ojczyznę w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. Po mszy planowany jest przemarsz z kompanią honorową i orkiestrą Wojska Polskiego ul. Długą i Freta pod Krzyż Traugutta.
O godz.16.30 rozpoczną się uroczystości przed Krzyżem Traugutta, modlitwa w intencji Powstańców Styczniowych i Ojczyzny oraz Capstrzyk Wojskowy z salwą honorową.
22 stycznia br. (niedziela)
O godz. 8.30 wicepremier, minister obrony narodowej wraz z uczniami klas mundurowych złoży kwiaty w kwaterze Powstańców Styczniowych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
O godz. 12.00 na Cytadeli Warszawskiej zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona bohaterskim Powstańcom Styczniowym walczącym o wolną i niepodległą Ojczyznę straconym na stokach Cytadeli Warszawskiej i poległych w bojach z rosyjskim zaborcą.
23 stycznia br. (poniedziałek)
O godz. 16.00 rozpocznie się uroczysty Apel Pamięci przy Bramie Straceń na Cytadeli Warszawskiej.
***
ŻOŁNIERSKA PAMIĘĆ
W wielu garnizonach i jednostkach dziedziczących tradycje orężne Powstania Styczniowego odbędą się Apele Pamięci, koncerty, prelekcje (m.in. w Lublinie, Olsztynie, Elblągu, Koszalinie, Tomaszowie Mazowieckim, Białymstoku, Braniewie, Dęblinie, Grójcu, Trzebiatowie, Gdyni, Suwałkach, Ostrowi Mazowieckiej, Komorowie, Rzeszowie, Wrocławiu, Jarosławiu, Brodnicy, Powidzu).
W ramach akcji pod hasłem „Żołnierska pamięć. Wdzięczni Bohaterom – Powstańcom Styczniowym” żołnierze i uczniowie klas mundurowych uporządkują cmentarze i mogiły Powstańców Styczniowych, a także otoczenie miejsc upamiętniających chwałę oręża polskiego znajdujących się w kraju oraz poza granicami państwa.
KONKURS „WDZIĘCZNI BOHATEROM”
W styczniu zostanie ogłoszony otwarty konkurs ofert „Wdzięczni Bohaterom – Powstańcom Styczniowym” na realizację zadań publicznych w zakresie podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej.
Konkurs adresowany jest m. in. do organizacji pozarządowych i stowarzyszeń. Będzie można składać wnioski o dofinansowanie zadań związanych z upamiętnieniem walk i bohaterów Powstania Styczniowego np. działań edukacyjnych, wystaw, koncertów, rekonstrukcji historycznych, opieki nad miejscami pamięci.
SPACER HISTORYCZNY
O godz. 13.00, w niedzielę 22 stycznia 2022 r. zapraszamy wszystkich chętnych, niezależnie od wieku, na spacer historyczny z żołnierzami szlakiem Powstania Styczniowego.
Warszawa odegrała istotną rolę podczas Powstania, choć w samym mieście, wówczas carskim garnizonie, nie doszło do walk Powstańców z Rosjanami. W zakonspirowanych warszawskich lokalach działał Komitet Centralny Narodowy, czyli powstańczy Rząd Narodowy. KCN zainicjował zbrojne powstanie w odpowiedzi na dokonaną w Warszawie brankę do rosyjskiego wojska.
W latach poprzedzających Powstanie, na ulicach miasta odbywały się manifestacje, które umacniały opór przeciwko zaborcy i były zarzewiem późniejszej walki.
Przejdziemy Krakowskim Przedmieściem – ulicą, na której w 1861 r. Rosjanie krwawo pacyfikowali polskie demonstracje patriotyczne. Zobaczymy dawne gmachy wyższych uczelni, których studenci brali udział w Powstaniu, a także kamienicę splądrowaną przez carskich żołdaków w zemście za próbę zamachu na namiestnika Fiodora Berga.
Dowiemy się, który budynek spalili działacze podziemia, by utrudnić zaborczym władzom pobór podatków oraz poszukamy pomników i tablic upamiętniających styczniowy zryw i jego bohaterów. Dla uczestników spaceru przewidziano grochówkę wojskową oraz upominki.
Miejsce zbiórki - Plac Zamkowy. Zapisy do 20 stycznia przyjmuje Klub Dowództwa Garnizonu Warszawa, pod nr tel. 261 842 335 lub e-mailem b.dubiel@ron.mil.pl b.jarzebowska@ron.mil.pl
WYSTAWY, FILMY, PUBLIKACJE
Od 13 do 31 stycznia br. będzie można oglądać wystawę plenerową w Łazienkach Królewskich pod hasłem „Powstanie styczniowe 1863 roku”. Zainteresowane szkoły mogą zwrócić się do Centralnej Biblioteki Wojskowej o udostępnienie wystawy do druku.
Od 20 stycznia br. do 20 lutego br. będzie można bezpłatnie zwiedzać wystawę zbiorów Centralnej Biblioteki Wojskowej pt. „Powstanie Styczniowe” w Galerii Wystawowej Biblioteki (ul. Ostrobramska) w godz. od 9.00 do 19.00.
Od 24 stycznia br. do 16 kwietnia br. na Zamku Królewskim w Warszawie prezentowana będzie wystawa pod hasłem „Miłość i obowiązek. Powstanie Styczniowe 1863”. Na wystawie można będzie obejrzeć m. in. bezcenne pamiątki ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego. Na szczególną uwagę zasługują: ornamentowana szabla gen. Mariana Langiewicza, węgierska karabela Zygmunta Sierakowskiego, para pistoletów z zamkiem kapiszonowym gen. Ludwika Mierosławskiego, sztucer gen. Apolinarego Kurowskiego, odznaka Dyktatora Powstania gen. M. Langiewicza, a także dzieła wybitnych polskich malarzy Maksymiliana Gierymskiego, Jacka Malczewskiego i Antoniego Piotrowskiego oraz rysunki i fotografie z cyklu prac E. Andriolliego „Sierakowski”.
28 i 29 stycznia br. Muzeum Wojska Polskiego przy Alejach Jerozolimskich 3, w ramach atrakcji dla publiczności, przygotowuje rekonstrukcję historyczną obozu Powstańców Styczniowych.
Od 23 do 27 stycznia br. planowane są pokazy historyczno-edukacyjne dla uczniów i studentów, m.in. filmów dokumentalnych „Rok 1863” i „Bracia nie zasypiajmy sprawy – ks. Brzózka” w Auli Głównej Centralnej Biblioteki Wojskowej. Zgłoszenia pod nr. tel. 261 817 394, e-mail cbw@ron.mil.pl
W 2023 roku ukaże się także specjalne wydanie magazynu „Polska Zbrojna Historia” poświęcone bohaterom Powstania Styczniowego.
POKAZ MULTIMEDIALNY
W nocy z 22 na 23 stycznia br., od zmroku do godz. 22.00, na ścianie Centralnej Biblioteki Wojskowej od ul. Ostrobramskiej rozpocznie się pokaz multimedialny materiałów ikonograficznych ze zbiorów biblioteki dotyczących Powstania Styczniowego.