Legislacja

Z punktu widzenia Sił Zbrojnych RP najważniejszym wydarzeniem w 2022 r. było uchwalenie ustawy o obronie Ojczyzny. Nowa ustawa kompleksowo porządkuje przepisy dotyczące Wojska Polskiego zastępując kilkanaście aktów prawnych, w tym przede wszystkim ustawę z 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony. Jest to również odpowiedź na coraz trudniejszą sytuację geopolityczną w regionie. Dokument opiera się na 3 filarach: zwiększeniu finansowania Sił Zbrojnych, wprowadzeniu koncepcji obrony powszechnej oraz zwiększeniu liczebności Wojska Polskiego.

Dzięki ustawie o obronie Ojczyzny od stycznia 2023 r.  zwiększono nakłady na obronność do 3 proc. PKB, co stawia Polskę wśród liderów Sojuszu Północnoatlantyckiego. Dodatkowo dzięki utworzeniu dodatkowego Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych finansowanie zakupów sprzętu wojskowego posiada więcej niż jedno źródło. Dzięki mechanizmom umożliwiającym zwiększenie liczby żołnierzy planowane jest osiągnięcie liczebności Wojska Polskiego na poziomie co najmniej 300 tys. żołnierzy. Ustawa wprowadziła także nowy rodzaj służby - Dobrowolną Zasadniczą Służbę Wojskową oraz szereg korzystnych rozwiązań dla żołnierzy i kandydatów na żołnierzy, tak aby służba w wojsku była atrakcyjna i konkurencyjna na rynku pracy. 

Modernizacja - bezprecedensowe zakupy nowoczesnego sprzętu 

Priorytetem obecnego kierownictwa MON jest zastąpienie postsowieckiego sprzętu nowoczesnym uzbrojeniem. Stawiamy zarówno na sprzęt produkowany przez polskie zakłady zbrojeniowe, jak i sięgamy po najnowocześniejsze rozwiązania oferowane przez zagranicznych producentów. Nadrabiamy lata zaniedbań poprzednich rządów w obszarze modernizacji wojska. Przeznaczamy miliardy złotych na kupno nowoczesnego uzbrojenia. W styczniu 2022 r. powołaliśmy Agencję Uzbrojenia oraz Radę Modernizacji Technicznej, które skonsolidowały rozproszone w resorcie obrony narodowej zadania i kompetencje w ramach systemu pozyskiwania sprzętu wojskowego. Tylko w ostatnim czasie podpisaliśmy umowy na śmigłowce AW 149 i śmigłowce AW101, wyrzutnie Chunmoo, systemy rakietowe HIMARS, samoloty F-35, samoloty FA/50, czołgi ABRAMS czy satelity obserwacyjne. Do żołnierzy Wojska Polskiego trafiły już m.in. systemy Patriot, czołgi K2, armatohaubice K9, drony BAYRAKTAR, niszczyciele min KORMORAN II, armatohaubice KRAB, moździerze RAK, zestawy Piorun, zestawy Pilica czy zestaw Mała Narew. 

Zwiększenie liczebności Wojska Polskiego

Od 2015 roku liczba żołnierzy WP uległa znacznemu zwiększeniu –  z 95 tys. do ponad 160 tys. Obok modernizacji armii, wzrost liczebności Wojska Polskiego we wszystkich rodzajach sił zbrojnych (wojskach lądowych, specjalnych, lotnictwie, marynarce wojennej, obronie terytorialnej), w służbie zawodowej i w rezerwie oraz we wszystkich korpusach osobowych - szeregowych, podoficerów i oficerów jest kluczowy dla bezpieczeństwa Polski. 

Stale prowadzimy rekrutację i chcemy przeszkolić jak najwięcej osób, tak aby wiedziały jak zachować się np. w sytuacji kryzysowej. Uprościliśmy system wstępowania do wojska tworząc Wojskowe Centra Rekrutacji. Wprowadziliśmy nowy rodzaj służby - Dobrowolną Zasadniczą Służbę Wojskową. Jest to służba przeznaczona dla ochotników, którzy odbywają 28-dniowe szkolenie podstawowe, a potem przez 11 miesięcy szkolenie specjalistyczne. Od wejścia w życie ustawy o obronie Ojczyzny złożono blisko 20 tysięcy wniosków do Dobrowolnej Zasadniczej Służby Wojskowej. Kolejnym elementem przyczyniającym się do wzrostu liczebności Wojska Polskiego jest zwiększenie corocznych limitów miejsc na wojskowych uczelniach. W obecnym roku akademickim 2022/23 liczba miejsc na studiach wojskowych w akademiach w Warszawie, Dęblinie, Gdyni i Wrocławiu wzrosła o 450. Wszystkie te rozwiązania przyczyniają się do stałego wzrostu polskiej armii, odtworzenia systemu rezerw, a w konsekwencji do wzmocnienia systemu obrony państwa.

Poprawa warunków służby w Wojsku Polskim 

Ustawa o obronie Ojczyzny wprowadziła szereg korzystnych rozwiązań dla żołnierzy i kandydatów na żołnierzy, tak aby służba w wojsku była atrakcyjna i konkurencyjna na rynku. Konsekwentnie tworzymy również stabilne i konkurencyjne warunki służby, także pod względem zarobków i perspektyw. W 2022 r. najniższa stawka uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego wynosi 4.560 zł. Oznacza to wzrost w porównaniu do 2015 r. o 2060 zł, tj. o 82,4%. Wysokość przeciętnego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego wraz z dodatkami wynosi 6.304,74 zł, co oznacza wzrost w porównaniu do 2015 r. o 2.294,74 zł. Dzięki zmianom w ustawie o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej żołnierze służący dotychczas na podstawie kontraktów uzyskali takie same uprawnienia jak żołnierze w służbie stałej. Otrzymali też wyższą odprawę mieszkaniową - odpowiednio do okresu służby żołnierza  - zwiększoną z 80% do 100%.

Kolejne przyjęte w 2022 r. rozwiązania dotyczą m. in. świadczenia mieszkaniowego wypłacanego żołnierzom.  Od 1 stycznia 2023 r. żołnierze otrzymają wyższe świadczenie. Dotychczas - w zależności od garnizonu - było to od 360 do 900 zł, teraz będzie od 450 zł do 1,5 tys. zł netto miesięcznie. Dodatkowo, w 2022 r. wprowadziliśmy wiele innych dodatków pieniężnych dla żołnierzy (np. dodatek kompensacyjny, specjalny) w wysokości od 45 zł do 5250 zł i cały katalog kursów specjalistycznych.  Żołnierze mają prawo do świadczenia motywacyjnego przyznawanego po 25 latach służby w wysokości 1 500 zł oraz po 28 latach służby 2 500 zł.

Odbudowa potencjału Wojska Polskiego

Przez lata osłabiano Polskę pod względem siły militarnej, likwidowano jednostki wojskowe, szczególnie te na wchodzie Polski. Obecnie kierownictwo MON powołuje do życia nowe jednostki wojskowe. Tylko w tym roku szef MON ogłosił powrót wojska m.in. do Kolna, Grajewa i Ciechanowa.

W tym roku zapadła również decyzja o sformowaniu dodatkowej dywizji ogólnowojskowej - realizując te zapowiedzi we wrześniu wicepremier, szef MON powołał gen. bryg. Norberta Iwanowskiego na pełnomocnika MON ds. sformowania piątej dywizji Wojska Polskiego. Nowa dywizja będzie zlokalizowana na wschodzie Polski i stanowić będzie jeden z kluczowych elementów procesu realnego wzmocnienia i odbudowy potencjału obronnego na tzw. ścianie wschodniej. 

Projekt „Trenuj z Wojskiem” 

To proobronna i prospołeczna inicjatywa adresowana do wszystkich, którzy chcą poczuć się bezpieczniej, wiedzieć jak się zachować w razie zagrożenia oraz poznać podstawy obrony. Szkolenia są realizowane przez jednostki wojskowe – z wykorzystaniem obiektów, sprzętu i personelu tych jednostek. Już na samym początku zauważalne było bardzo duże zainteresowanie społeczne projektem. W I edycji udało przeszkolić się ponad 4 tys.  chętnych, w związku z czym, zaplanowaliśmy kolejną edycję projektu: "Trenuj z wojskiem w ferie".  Tym razem projekt „Trenuj z wojskiem w ferie” potrwa od połowy stycznia do końca lutego 2023 r. Sobotnie szkolenia wojskowe dla każdego chętnego odbędą się w 31 jednostkach wojskowych na terenie całego kraju (w każdym województwie). 

Żołnierze na straży polskich granic 

Od prawie półtora roku ze względu na utrzymującą się wysoką presję migracyjną na odcinku polsko-białoruskiej granicy państwowej, żołnierze Wojska Polskiego wspierają Straż Graniczną patrolując granicę państwową. Od początku trwania kryzysu Straż Graniczną wspiera kilkanaście tysięcy żołnierzy z 11, 12,16 i 18 Dywizji oraz żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej. Żołnierze zbudowali tymczasowe ogrodzenie, które skutecznie utrudniło próby nielegalnego forsowana granicy. Obecnie taką zaporę żołnierze budują na granicy z obwodem kaliningradzkim.

Wzmocnienie pozycji Polski na arenie międzynarodowej 

Polska jest aktywnym uczestnikiem działań na arenie międzynarodowej, co przejawia się między innymi we współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności. W styczniu br., w Strasburgu obyła się ceremonia przystąpienia Polski jako państwa ramowego do struktur Eurokorpusu. Ta wielonarodowa struktura w Strasburgu jest zdolna do planowania, przygotowywania i kierowania wielkoskalowymi i złożonymi operacjami wojskowymi. Te europejskie siły szybkiego reagowania dostępne są dla UE i NATO.

Szczególnie istotne były również postanowienia czerwcowego szczytu NATO w Madrycie. Podczas spotkania przyjęto nową Koncepcję Strategiczną NATO, która wskazuje kluczowe cele i zadania Sojuszu w świetle coraz bardziej niebezpiecznej i nieprzewidywalnej sytuacji geopolitycznej. Szczególną uwagę poświęcono zapewnieniu bezpieczeństwa państw członkowskich ze wschodniej części Sojuszu, zwiększając obecność wojskową sił sojuszniczych w regionie, a także liczebność sojuszniczych sił wysokiej gotowości. Wicepremier Mariusz Błaszczak od lat konsekwentnie zabiegał o zwiększenie zdolności obronnych Polski, co udało się osiągnąć. W Madrycie zapadła decyzja, by rotacyjna obecność wojsk sojuszniczych zmieniła się w obecność stałą. Dodatkowo decyzją Prezydenta USA Joe Bidena w Polsce powstało stałe dowództwo V Korpusu Wojsk Lądowych USA, którego zadaniem jest dowodzenie amerykańskimi wojskami lądowymi na wschodniej flance NATO. Dzisiaj obecność na terytorium Polski żołnierzy sił amerykańskich wynosi ponad 10 tys. Oprócz tego, w Polsce obecne są siły sojusznicze w ramach wsparcia z Kanady, Wielkiej Brytanii oraz w ramach Grupy Batalionowej wzmocnionej wysuniętej obecności NATO na flance wschodniej z  Rumunii i Chorwacji.

Silne wsparcie dla walczącej Ukrainy 

Polska od samego początku rosyjskiej agresji na Ukrainę, wspiera naszych wschodnich sąsiadów. W lutym br. szef MON podjął decyzję ws. nieodpłatnego przekazania sprzętu wojskowego z zasobów Sił Zbrojnych RP na rzecz Ukrainy. Od rozpoczęcia wojny w Ukrainie, tj. od 24 lutego polska pomoc wojskowo-techniczna dla Ukrainy zaczęła dynamicznie wzrastać. Do tej pory przekazaliśmy Siłom Zbrojnym Ukrainy m.in. ciężkie uzbrojenie, pociski i amunicję artyleryjską oraz strzelecką, przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe, bezzałogowe statki powietrzne, amunicję krążąca, systemy artyleryjskie oraz inną broń defensywną i ofensywną, a także materiały medyczne, przeciwpożarowe i środki ochrony osobistej. Polska przekazała Ukrainie uzbrojenie o wartości ponad 2 mld dol.