Państwowa Inspekcja
Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Opakowania drewniane, w tym palety, używane w handlu międzynarodowym przy przewożeniu różnych towarów niosą ze sobą ryzyko zawleczenia różnych szkodników i chorób. W celu wyeliminowania tego zjawiska, opracowany został standard fitosanitarny odnośnie opakowań drewnianych - Międzynarodowy Standard dla Środków Fitosanitarnych numer 15 ("Wytyczne dla unormowania drewnianych materiałów opakowaniowych w handlu międzynarodowym") Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin FAO (International Plant Protection Convention (IPPC).

Treść tego standardu dostępna jest tutaj>>.
Standard ten zakłada m. in., że drewno, z którego wykonywane są opakowania drewniane powinno być poddawane obróbce termicznej, podczas której osiągana jest temperatura rdzenia minimum 56°C przez minimum 30 min. Dopuszcza on także stosowanie innych metod takich jak fumigacja bromkiem metylu (nie dopuszczalne w krajach UE) lub fluorkiem sulfurylu, a także ogrzewanie diaelektryczne) Spełnienie tego wymogu potwierdza się umieszczeniem na opakowaniach specjalnego znaku zatwierdzonego przez IPPC oraz numeru zakładu wykonującego zabieg. Powyższe wymagania nie dotyczą opakowań złożonych w całości z elementów, które zostały przetworzone przy użyciu kleju, wysokiej temperatury lub ciśnienia, takich jak płyty wiórowe, sklejki, łuszczki, itp., jak również takich elementów jak wióry, trociny, wełna drzewna, drewno pocięte na cienkie kawałki (poniżej 6 mm), itp.

W odniesieniu do eksportowanych poza Unię Europejską palet, to czy muszą spełniać one ww. wymagania, zależy od fitosanitarnych importowych przepisów państwa, na teren którego mają być one wyeksportowane. Przepisy innych państw można odszukać na stronie PIORiN lub IPPC. Ze względu na fakt, że nie wszystkie państwa świata udostępnią swoje przepisy fitosanitarne (niemniej zdecydowana większość państw wymaga stosowania standardu ISPM Nr 15), zalecane jest używanie opakowań drewnianych, które są zgodne ze standardem ISPM Nr 15, w każdym przypadku wywozu do państw trzecich.
W odniesieniu do opakowań krążących pomiędzy państwami UE oraz pomiędzy UE i Szwajcarią, nie ma tego wymogu, za wyjątkiem opakowań, wykonanych z drewna iglastego, opuszczających teren Portugalii (w tym także Madery) lub wyznaczone regiony Hiszpanii zlokalizowanych w autonomicznych wspólnotach: Galicja oraz Kastylia i León, z uwagi na zagrożenie zawleczenia węgorka sosnowca, występującego na terenie tych krajów.
Wymóg, aby zabieg i oznakowanie drewnianego materiału opakowaniowego były zgodne z zasadami określonymi w standardzie ISPM Nr 15, we wskazanych powyżej przypadkach, tj. wprowadzania na terytorium Unii, wyprowadzania poza terytorium Unii, a także przemieszczania na terytorium Unii, jeśli wymagają tego szczególne przepisy, wynika z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin. Regulacja ta obowiązuje wprost (bez przenoszenia do prawa krajowego) we wszystkich państw członkowskich UE.

Zgodnie z dotychczas funkcjonującymi rozwiązaniami, za akceptacją Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, audyty przed nadaniem zakładowi numeru uprawiającego do znakowania drewnianego materiału opakowaniowego (DMO) oraz nadzór nad tymi zakładami są realizowane przez Sieć Badawczą Łukasiewicz - Instytut Technologii Drewna w Poznaniu (www.itd.poznan.pl),  Zespół ds. Wymagań Fitosanitarnych tel. 61 84-92-449, https://www.itd.poznan.pl/pl/instytut/o-nas/struktura/zespol-ds-wymagan-fitosanitarnych. Od dnia 14.12.2019 r. we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej obowiązują nowe przepisy w zakresie zdrowia roślin, co powoduje konieczność weryfikacji krajowego systemu upoważniania zakładów wykonujących zabiegi i znakujących DMO wg. Standardu ISPM Nr 15. Z informacjami na temat zasad upoważniania zakładów wykonujących zabiegi można zapoznać się tutaj >>.

Ponadto, należy zaznaczyć, że w przypadku naruszania regulacji dotyczących stosowania opakowań drewnianych w wywozie towarów poza Unię, może zostać każdorazowo nałożona przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa administracyjna kara pieniężna, na podstawie art. 58 ust. 2, pkt 3, ustawy z dnia 13 lutego 2020 r., o ochronie roślin przed agrofagami.