Polska w Portugalii

Informacje ogólne

PORTUGALIA (Republika Portugalska)

Stolica: Lizbona

Waluta: euro (EUR)

Język urzędowy: portugalski

PRZEPISY WJAZDOWE

Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Republiki Portugalskiej do 90 dni jest paszport bądź dowód osobisty. Uwaga: w Regionach Autonomicznych Madery i Azorów obowiązują takie same zasady wjazdu, pobytu i opieki zdrowotnej jak w części kontynentalnej terytorium Portugalii.

W przypadku pobytu nieprzekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyskuje też członek rodziny obywatela UE, niezależnie od jego przynależności państwowej. Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.

Przy pobycie dłuższym niż 90 dni należy wystąpić do Urzędu Miasta (Câmara Municipal) z wnioskiem o wydanie zaświadczenia pobytu obywatela UE (Certificado de Registo de Cidadão da União Europeia) lub do lokalnego oddziału Urzędu ds. Cudzoziemców i Granic (Serviço de Estrangeiros e Fronteiras, SEF) o wydanie karty pobytu. Aby uzyskać ww. dokumenty, należy udokumentować posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego i środków wystarczających na pokrycie kosztów utrzymania oraz ewentualnie przedstawić inne dokumenty, w zależności od celu pobytu (np. potwierdzenie przyjęcia na studia, wykonywania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej). Szczegółowe informacje dla osób zamierzających podjąć w Portugalii pracę: http://www.sef.pt/, a także: http://www.lojadocidadao.pt/.

PRZEPISY CELNE

Zgodnie z normą unijną nie istnieją ograniczenia w przewozie towarów przeznaczonych do użytku osobistego.

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA

 Nie występują zagrożenia sanitarne i nie wymaga się specjalnych szczepień. Doraźną pomoc medyczną można uzyskać w przyszpitalnych oddziałach, gdzie prowadzony jest ostry dyżur (Urgências). Istnieje rozwinięta sieć prywatnych placówek pogotowia ratunkowego. Cena standardowej prywatnej wizyty wynosi ok. 70 EUR. Wiele lekarstw dostępnych jest bez recepty, a pracownicy aptek zwykle są w stanie udzielić fachowej porady. W Portugalii obowiązuje współuczestnictwo w opłatach za świadczenia medyczne. Ze względu na kolejki w ośrodkach państwowej służby zdrowia i wysokie koszty opieki medycznej wskazane jest wykupienie dodatkowego indywidualnego ubezpieczenia. Osoby opłacające w Polsce składki na Narodowy Fundusz Zdrowia mogą korzystać w Portugalii z publicznych placówek opieki zdrowotnej (Centro de Saúde).

Uwaga: 1 stycznia 2006 r. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) zastąpiła dotychczasowy druk E-111 umożliwiający obywatelom Unii korzystanie z opieki medycznej w innych krajach członkowskich. Aby ją otrzymać, wystarczy zgłosić się w Polsce do najbliższego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. EKUZ uprawnia do korzystania ze świadczeń zdrowotnych, które są niezbędne z medycznego punktu widzenia, zostały udzielone w celu uniknięcia sytuacji, w której osoba zmuszona byłaby do powrotu na terytorium RP, aby uzyskać potrzebne leczenie. Wyjeżdżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń prywatnych, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach. Szczegółowe informacje nt. EKUZ zamieszczone są na stronach internetowych NFZ: www.nfz.gov.pl

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW

W Portugalii uznawane jest polskie prawo jazdy (poza starym wzorem książeczkowym) oraz ubezpieczenie OC. Rezydenci powinni jednak zgłosić prawo jazdy do portugalskiego Instytutu Transportu (IMTT). W Portugalii ruch jest prawostronny, obowiązują europejskie przepisy o ruchu drogowym oraz międzynarodowy system oznaczeń. Używanie pasów bezpieczeństwa jest obowiązkowe. Bardzo dobrze rozwinięta jest sieć dróg w Portugalii - bezpłatnych i płatnych (tradycyjne autostrady z bramkami wjazdowymi oraz autostrady /drogi ekspresowe SCUT z elektronicznym system poboru opłat). Nie należy wjeżdżać na autostrady przez bramki oznaczone jako Via Verde, ponieważ są one zarezerwowane dla pojazdów mających elektroniczne urządzenia umożliwiające pobieranie opłaty bezpośrednio z konta bankowego. Pod koniec 2011 r. bezpłatne autostrady SCUT zostały objęte elektronicznym system poboru opłat. Są one oznaczone symbolem "electronic toll only" i nie posiadają bramek wjazdowych, jak standardowe autostrady. Opłaty pobierane sa pośrednictwem elektronicznego urządzenia umieszczanego na przedniej szybie pojazdu bądź w formie biletów Toll Card bądź biletów wirtualnych (3 lub 5-cio dniowych). 

W Portugalii obowiązują surowe przepisy w zakresie sprawdzania ważności polis ubezpieczenia OC. Jeśli policja stwierdzi brak ważnej polisy, może ukarać kierowcę mandatem w wysokości od 500 do 2500 EUR, a także zatrzymać pojazd do czasu wyjaśnienia i opłacenia wszelkich kosztów związanych z przywróceniem ważności polisy ubezpieczeniowej.

Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi to 0,5 promila. Za rozmowę przez telefon podczas jazdy samochodem grozi wysoki mandat. Portugalia jest krajem, gdzie kierowcy okazują duży szacunek pieszym i ustępują im pierwszeństwa, zatrzymując się przed przejściami.

Kierowanie pojazdami mechanicznymi na obcych numerach rejestracyjnych regulują przepisy Ustawy o Podatku od Pojazdów, Código do Imposto Sobre Veículos. Lei nº 22-A/2007

Artykuł 30

Wymogi i terminy ważności

1 - Czasowe dopuszczenie umożliwia używanie w Portugalii pojazdów podlegających opodatkowaniu, zarejestrowanych w innym kraju członkowskim Unii Europejskiej, z zawieszeniem obowiązku podatkowego na 183 dni następujące po sobie lub zsumowane w ciągu roku kalendarzowego, jeśli spełnione są wszystkie warunki jak poniżej:

a) Pojazdy są zarejestrowane w innym kraju członkowskim na nazwisko osoby nie będącej rezydentem w Portugalii i nie wykonującej wynagradzanej działalności zawodowej;

b) Pojazdy zostały przywiezione na teren Portugalii przez właścicieli lub prawnych posiadaczy.

2 - Pojazdy czasowo dopuszczone mogą być prowadzone na terenie Portugalii jedynie przez właścicieli, ich małżonków lub partnerów, wstępnych lub zstępnych pierwszego stopnia lub prawnych posiadaczy, pod warunkiem iż nie są oni rezydentami w Portugalii i nie wykonują wynagradzanej działalności zawodowej.

3 - Dozwolone jest prowadzenie pojazdu czasowo dopuszczonego przez osoby inne niż właściciel w przypadku siły wyższej, mechanicznej awarii lub umowy o świadczenie usług profesjonalnego kierowania pojazdem, pod warunkiem, że legitymują się stosownymi dokumentami.

4 - Pracownicy firm wynajmu samochodów mogą prowadzić pojazdy osobowe czasowo dopuszczone na trasie powrotnej do państwa, w którym pojazdy zostały zarejestrowane.

5 - Rezydenci w Portugalii mogą jedynie prowadzić pojazdy czasowo dopuszczone z obcą rejestracją w sytuacjach przewidzianych w niniejszym rozdziale, gdy do tego celu zostanie im wydane zezwolenie wystawione przez władze celne.*

 6 - W świetle rozumienia niniejszego rozporządzenia za rezydenta przyjmuje się osobę prawną posiadającą siedzibę lub obiekty na terenie Portugalii, w przypadku osoby fizycznej jest to osoba przebywająca w sumie 183 dni lub dłużej w ciągu roku kalendarzowego, lub otrzymująca wynagrodzenie ze źródeł mających siedzibę na terenie Portugalii.

* Należy się o nie ubiegać w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od wjazdu na teren Portugalii.  

REJESTRACJA POJAZDÓW

W Portugalii organem właściwym w zakresie rejestrowania pojazdów jest IMTT (Instituto da Mobilidade e dos Transpostres Terrestres).

W celu zarejestrowania pojazdu i dopuszczenia go do ruchu na terytorium Portugalii należy udać się do oddziału IMTT i przedstawić następujące dokumenty:

-wypełniony formularz Model 9 ( IMTT)

-oryginał zaświadczenia o zgodności, Certificado de Conformidade (COC), wystawione przez producenta pojazdu

-oryginał lub kopia dowodu rejestracyjnego pojazdu, poświadczona przez Urząd Celny

-dokumenty poświadczające dopełnienie wymaganych czynności w Urzędzie Celnym

-zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu, wydane przez Centrum Inspekcji Technicznej Pojazdów (CITV)

-dokument tożsamości

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU

Nie ma ograniczeń.

BEZPIECZEŃSTWO

Portugalia nie jest krajem mniej bezpiecznym niż inne kraje UE. W miejscach wzmożonego ruchu, takich jak dworce, środki komunikacji (zwłaszcza tramwaje 15 i 28 w Lizbonie) i miejsca odwiedzane masowo przez turystów, zdarzają się kradzieże kieszonkowe. Ponieważ samochody zaparkowane w miejscach publicznych bywają okradane, lepiej nie zostawiać w nich na widocznym miejscu przedmiotów mogących skusić złodzieja. W Lizbonie, w Palácio Foz, na Praça dos Restauradores, znajduje się posterunek policji przeznaczony dla turystów (Polícia de Segurança Pública, Esquadra de Turismo), gdzie bez problemu można się porozumieć w języku angielskim. W nagłych sytuacjach policję lub pogotowie ratunkowe można wezwać telefonując pod numer 112.

OBYCZAJE

W Portugalii nie obowiązują szczególne normy obyczajowe, których nieprzestrzeganie mogłoby powodować sytuacje konfliktowe.

PRZYDATNE INFORMACJE

• Walutę można wymieniać w bankach i kantorach zlokalizowanych najczęściej w centrach dużych miast i na lotniskach. Pobierana jest niewielka prowizja.
• W powszechnym użyciu są karty płatnicze i kredytowe.
• Bardzo powszechna i dobrze rozwinięta jest w Portugalii sieć bankomatów (multibanco).

Ambasada RP w Lizbonie uprzejmie informuje, iż w żaden sposób nie może pośredniczyć w znalezieniu pracy w Portugalii. Przedstawicielstwa dyplomatyczne nie posiadają ofert pracy ani nie prowadzą naboru pracowników.

Ambasada przestrzega przed nieuczciwymi pracodawcami, umieszczającymi swoje oferty pracy w gazetach ogólnopolskich i lokalnych. Odnotowywane są przypadki oszustw i nieuczciwego traktowania Polaków, którzy przybyli do Portugalii do pracy bez uprzedniego sprawdzenia źródła oferty i bez podpisania wstępnej umowy. W takich sytuacjach niemożliwa jest oficjalna egzekucja należności finansowych, jak również ograniczone są możliwości Konsulatu udzielenia pomocy prawnej obywatelowi polskiemu. Należy więc mieć na uwadze fakt, iż świadome podjęcie pracy "na czarno" będzie skutkowało ograniczeniem możliwości pomocy ze strony naszego urzędu.

Pod żadnym pozorem nie należy oddawać w depozyt pracodawcy dokumentów podróży (paszport, dowód osobisty) oraz biletów powrotnych do kraju.

Osobom zainteresowanym pracą sezonową w Portugalii (pracownicy fizyczni, fachowcy w określonych dziedzinach, studenci) sugerujemy kontakt z Wojewódzkimi i Powiatowymi Urzędami Pracy w Polsce:

Ofert pracy można również szukać w urzędach pracy: Centros de Emprego e Formação Profissional znajdujących się na terenie Portugalii oraz dysponujących aktualnymi ofertami w poszczególnych miejscowościach.

Adresy Centros de Emprego dostępne są na stronie http://portal.iefp.pt/

Jeżeli jako obywatel RP zamierzasz przebywać w Portugalii dłużej niż 3 miesiące - wiąże się z koniecznością dopełnienia formalności pozwalających na funkcjonowanie i korzystanie z różnych usług oferowanych rezydentom.
 
Atestado de morada (Potwierdzenie zameldowania)
 
Pierwszym krokiem jest zameldowanie. Należy go dokonać we właściwej dla miejsca zamieszkania junta de freguesia. Zameldowania dokonuje się na podstawie dokumentów poświadczających miejsce zamieszkania. Najwłaściwszym po temu dokumentem jest umowa najmu / kupna mieszkania. Poszczególne juntas de freguesia mają różne praktyki urzędnicze i przewidują różne formy potwierdzenia informacji o miejscu zamieszkania (jak np. oświadczenie złożone przez sąsiadów), dlatego szczegółowe informacje o procedurze należy uzyskać w lokalnej junta de freguesia. Po dokonaniu zameldowania interesant otrzymuje atestado de morada.
 
Certificado do registo de cidadão comunitário (Certyfikat rejestracji obywatela UE)
 
Obywatele państw członkowskich UE planujący przebywać na terytorium Portugalii przez okres dłuższy niż 3 miesiące, powinni zarejestrować swój pobyt w urzędzie miasta. W celu uzyskania certyfikatu należy dostarczyć kserokopię dokumentu tożsamości (dowód osobisty lub paszport państwa członkowskiego UE), a także przedstawić jego oryginał oraz atestado de morada i uiścić opłatę. Certyfikat jest ważny przez 5 lat, a przedłużenia terminu jego ważności dokonuje się w Serviço de Estrangeiros e Fronteiras (SEF).
 
Número de Identificação Fiscal / NIF (Numer identyfikacji podatkowej)
 
Osoby zamierzające płacić podatki na rzecz Republiki Portugalskiej, powinny uzyskać numer identyfikacji podatkowej (NIF). Numer ten można uzyskać na miejscu w punktach obsługi Autoridade Tributária e Aduaneira i Lojas do Cidadão. Wnioskodawca powinien przedstawić dokument tożsamości. Urzędnik może także poprosić o okazanie atestado de morada lub certificado do registo de cidadão comunitário.
 
Número de Segurança Social / NISS (Numer ubezpieczenia społecznego)
 
Osoby podejmujące pracę w Portugalii powinny zostać zarejestrowane w Instituto da Segurança Social / ISS lub SS (państwowym zakładzie ubezpieczeń). W przypadku osób zatrudnionych, obowiązek rejestracji, zgłaszania zmian i odprowadzania składek spoczywa na pracodawcy. Osoby niezatrudnione mogą także samodzielnie zarejestrować się w ISS i odprowadzać składki. Rejestracji można dokonać w punktach obsługi interesantów ISS. Należy w tym celu przedstawić kserokopię dokumentu tożsamości, decyzję o nadaniu NIF i zaświadczenie lekarskie o zdolności do pracy oraz wypełnić stosowny formularz.
 
Número de utente (Numer identyfikacyjny osoby upoważnionej do korzystania z powszechnej opieki zdrowotnej)
 
Po dokonaniu rejestracji w ISS, należy zgłosić się do lokalnej przychodni (centro de saúde), właściwej dla miejsca zameldowania. Aby dokonać rejestracji, należy podać swój numer ubezpieczenia zdrowotnego oraz okazać dokument tożsamości i atestado de morada. Przychodnia przypisuje wnioskodawcy lekarza rodzinnego oraz numer identyfikacyjny, który należy podawać w przypadku korzystania z usług medycznych (número de utente).
 
System opieki zdrowotnej
 
Portugalski system opieki zdrowotnej działa na zasadzie współfinansowania. Oznacza to, że, pomimo opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, w razie wizyty u lekarza należy liczyć się z koniecznością uiszczenia dodatkowych opłat. Podczas wizyty w przychodni lub szpitalu należy również każdorazowo uiścić opłatę manipulacyjną (taxa moderadora). Lokalne przychodnie oferują podstawowe usługi medyczne. Na wizytę należy umawiać się z wyprzedzeniem lub zjawić się w przychodni rano, zaraz po jej otwarciu. W nagłych przypadkach należy zgłaszać się na Urgências (oddziałach całodobowej opieki medycznej) w najbliższym szpitalu

Polskie prawo jazdy jest uznawane przez władze portugalskie (art. 13 Decreto-Lei n.º 37/2014, de 14 de março). Polskim prawem jazdy, które nie ma terminu ważności terminu ważności, można posługiwać się przez okres 2 lata od momentu rejestracji pobytu obywatela UE (obywatela RP) w Portugalii (nº 4 art. 13 Decreto-Lei n.º 37/2014, de 14 de março). Po upływie 2 lat (lub upływie ważności prawa jazdy wydanego na określony czas) należy wymienić to prawo jazdy na prawo jazdy portugalskie (wymiana następuje w  lokalnym przedstawicielstwie Instituto da Mobilidade e dos Transportes).

Niezależnie od tego, osoba, która zarejestrowała swój pobyt w Portugalii jako obywatel UE, ma obowiązek w ciągu  60 dni od rejestracji poinformować o tym lokalne przedstawicielstwo Instituto da Mobilidade e dos Transportes (IMT). Niewywiązanie się z tego obowiązku stanowi wykroczenie. Chodzi o to, aby IMT wiedziało o osobie, która na terenie Portugalii będzie posługiwała się polskim prawem jazdy.

W przypadku dokonania zgłoszenia w IMT należy dostarczyć:

• Dokument poświadczający miejsce zamieszkania wydany przez urząd miasta (Câmara Municipal) lub urząd dzielnicowy (Junta de Freguesia);
• Wypełniony formularz 13 IMT (druk dostępny na stronie internetowej IMT);
• Kserokopię posiadanego prawa jazdy oraz oryginalny dokument do okazania;
• Dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport).

Obywatele RP mogą również wymienić polskie prawo jazdy przed upływem 2 lat od momentu rejestracji swojego pobytu. W takiej sytuacji należy spełnić następujące warunki:

• Wiek wymagany przez prawo portugalskie do uzyskania prawa jazdy danej kategorii;
• Sprawność fizyczna i psychiczna;
• Zameldowanie na terenie Portugalii;
• W chwili składania wniosku o wymianę dokumentu wnioskodawca nie może być pozbawiony prawa do prowadzenia pojazdów.

   

  I dostarczyć następujące dokumenty:

• Oryginał ważnego polskiego prawa jazdy
• Kserokopia dokumentu tożsamości (oryginał do okazania)
• Zaświadczenie medyczne poświadczające stan fizyczny (wydane przez jakiegokolwiek czynnego zawodowo lekarza)
• Zaświadczenie od psychologa poświadczające sprawność psychiczną (wydane przez jakiegokolwiek czynnego zawodowo psychologa)

Przy składaniu powyższych dokumentów należy także podać swój NIF (Número de Identificação Fiscal).

Koszt wymiany dokumentu wynosi 30€.

Dokument jest wysyłany do wnioskodawcy pocztą za poręczeniem odbioru.

Przerejestrowanie samochodu

Przeprowadzka do Portugalii

Jeśli przeprowadzasz się do Portugalii (zamierzasz zostać tu dłużej niż 3 miesiące i rejestrujesz swój pobyt w urzędzie miasta) i zabierzesz ze sobą samochód, będziesz musiał go przerejestrować. Rejestracji samochodu należy dokonać w lokalnej delegaturze Instituto da Mobilidade e dos Transportes (IMT) bez zbędnej zwłoki po dokonaniu rejestracji swojego pobytu.

Wykaz dokumentów niezbędnych do  przerejestrowania samochodu dostępny jest na poniższej stronie internetowej.

http://www.imt-ip.pt/sites/IMTT/Portugues/Veiculos/Matriculas/Paginas/Matriculas.aspx

Opłata za przerejestrowanie samochodu wynosi 45 €.

Z przerejestrowaniem samochodu do Portugalii wiąże się konieczność opłacania podatku drogowego (Imposto Único de Circulação – UIC). Ponadto przy rejestracji należy opłacić także podatek od wprowadzenia samochodu do użytku w Portugalii (Imposto Sobre Veículo – ISV). Jego wartość można wyliczyć za pomocą poniższego symulatora:

https://aduaneiro.portaldasfinancas.gov.pt/jsp/main.jsp?body=/ia/simuladorISV.jsp

Uwaga: Obywatele UE, którzy przerejestrowują samochód w ciągu 6 miesięcy od rejestracji pobytu w Portugalii, są zwolnieni z płacenia ISV.

Pobyt tymczasowy krótszy niż 6 miesięcy

Jeżeli nadal jesteś zameldowany w Polsce, a w Portugalii przebywasz łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w okresie 12 miesięcy, nie musisz rejestrować tu samochodu ani płacić opłat rejestracyjnych i podatku − samochód pozostanie zarejestrowany w Polsce. Powinieneś jednak być w stanie dowieść, na żądanie tut. urzędu skarbowego, że jesteś rezydentem innego państwa członkowskiego UE.

Należy przy tym mieć na uwadze, że samochodu użytkowanego w tym trybie na terenie Portugalii, nie możesz wypożyczyć osobie, która mieszka tu na stałe. Osoba taka może prowadzić Twój samochód wyłącznie w Twojej obecności. Możesz jednak pożyczyć auto rodzinie czy znajomym, którzy przyjechali Cię odwiedzić, pod warunkiem że nie mieszkają oni na stałe w Portugalii.

Jeżeli planujesz pozostać w Portugalii ponad 6 miesięcy, powinieneś przenieść tu miejsce swojego stałego zamieszkania i bezzwłocznie przerejestrować samochód.

Studenci, stażyści, osoby przebywające w Portugalii przez czas określony dłuższy niż 6 miesięcy

Jeżeli przeprowadzasz się do Portugalii na czas dłuższy niż 6 miesięcy w ramach misji, stażu, studiów lub pracy transgranicznej o określonej dacie zakończenia, na podstawie art. 34.º Aneksu I  ustawy 22-A z dn. 29 czerwca 2007 r. (Código do Imposto sobre Veículos) i nie chcesz przerejestrowywać samochodu możesz ubiegać się o tymczasowe dopuszczenie pojazdu do poruszania się na terenie Portugalii bez konieczności przerejestrowywania go i opłacania dodatkowych podatków.  W tym celu należy, w okresie nie dłuższym niż 30 dni od momentu wjazdu na terytorium Portugalii, zwrócić się do Direcção-Geral das Alfândegas e dos Impostos Especiais sobre o Consumo z wnioskiem o tymczasowe dopuszczenie samochodu. Wniosek powinien zawierać:

• Imię, nazwisko, numer identyfikacyjny obywatela, i NIF portugalski numer identyfikacyjny podatnika
• Miejsce pracy (studiów), a w przypadku osób zatrudnionych, wskazanie miejsca pracy
• Informacje identyfikujące pojazd (marka, model, numer rejestracyjny)

(http://www.imt-ip.pt/sites/IMTT/Portugues/Condutores/TrocaCartaConducao/PaisesEspacoEconomicoEuropeu/Paginas/PaisesdoEspacoEconomicoEuropeu.aspx)