Wyrok Sądu Najwyższego z 15 czerwca 2021 r., III CSKP 41/21 w sprawie o odszkodowanie za szkodę powstałą na skutek niezawarcia umowy o dofinansowanie projektu, o której mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.
14.07.2021
Sąd Najwyższy wyrokiem z 15 czerwca 2021 r., III CSKP 41/21, po rozpoznaniu skargi kasacyjnej przedsiębiorcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 28 listopada 2018 r., I ACa 210/18, którym tenże Sąd oddalił apelację skarżącego od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z 7 listopada 2017 r., I C 24/17 oddalającego powództwo, w pkt I odrzucił skargę kasacyjną w zakresie w jakim dotyczyła zawartego w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcia o sprostowaniu orzeczenia, w pkt II oddalił skargę kasacyjną w pozostałym zakresie.
Zaskarżone orzeczenie Sądu II instancji zostało wydane w sprawie przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Rozwoju oraz Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w Warszawie. Powód twierdził, że poniósł szkodę w związku z niezgodnym z prawem zachowaniem w zakresie odmowy podpisania umowy o dofinansowanie projektu w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013. Pomimo tego, iż powód został zakwalifikowany jako podmiot uprawniony do otrzymania środków unijnych to umowa nie została zawarta z powodu nieprzedłożenia do 30 czerwca 2014 r. zaświadczenia z ZUS o niezaleganiu ze składkami. Powód wskazywał, że odmówiono zawarcia umowy pomimo jego ustnego zapewnienia, że nie zalega w stosunku do ZUS z żadnymi świadczeniami, co też zostało potwierdzone w późniejszym terminie i pomimo propozycji zawarcia umowy pod warunkiem zawieszającym, którym było dostarczenie zaświadczenia niezwłocznie po jego otrzymaniu. Powód oszacował szkodę na łączną kwotę ponad 22 mln zł. argumentując, że odpowiada ona wartości składników majątkowych, głównie nieruchomości i rzeczy ruchomych, które powód miał nabyć ze środków otrzymanych w ramach dofinansowania.
Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną powoda wskazując w motywach ustnych, że nie zachodzi związek przyczynowy między twierdzoną przez powoda szkodą a zachowaniem pozwanych. Zdaniem Sądu Najwyższego umowa o dofinansowanie projektu nie została zawarta wyłącznie z przyczyn leżących po stronie powoda, tj. z powodu niedostarczenia przez niego zaświadczenia z ZUS. Strony chciały zawrzeć umowę i niewątpliwie umowa zostałaby zawarta, gdyby powód dostarczył przedmiotowe zaświadczenie w terminie na zawarcie umowy, tj. do 30 czerwca 2004 r. Ewentualne naruszenia regulaminu PARP dotyczącego konkursu nie pozostawały w związku z tak rozumianą szkodą, a pozwany nie miał obowiązku zawarcia umowy pod warunkiem.
W związku z brakiem związku przyczynowego Sąd Najwyższy za bezprzedmiotowe uznał zarzuty powoda wskazujące na konieczność uwzględnienia przyczynienia się powoda do powstania szkody oraz wskazał, że samo powstanie szkody nie zostało w sprawie przesądzone.
Sąd Najwyższy wyraził też pogląd, że niezawarcie umowy o dofinansowanie projektu nie stanowi wykonywania władzy publicznej, nie stanowi działania w sferze imperium i art. 417 k.c. nie stanowi podstawy odpowiedzialności Skarbu Państwa w takich przypadkach.