Prokuratoria Generalna
Rzeczypospolitej Polskiej

Zmiany dla osób zastępowanych przez Prokuratorię Generalną – nowelizacja rozporządzenia

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie osób prawnych zastępowanych przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej oraz opłat ponoszonych za usługi prawne świadczone przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, a także opłat za przeprowadzenie postępowania przed Sądem Polubownym przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 1196) wprowadza od 11 lipca 2023 r. m.in. następujące zmiany:

1. Powiązanie opłat za wykonywanie zastępstwa przez PGRP z wartością przedmiotu zaskarżenia.

Opłaty za wykonywanie zastępstwa przez PGRP w sprawach majątkowych w postępowaniu odwoławczym i w postępowaniu wszczętym na skutek nadzwyczajnego środka zaskarżenia będą powiązane z wartością przedmiotu zaskarżenia (zamiast jak dotychczas – z wartością przedmiotu sprawy w I instancji). W przypadku, gdy obie strony wniosą środek zaskarżenia co do istoty sprawy – opłata będzie pobierana od każdego z nich. Opłacie będzie podlegał też środek zaskarżenia na rozstrzygniecie o kosztach wniesiony przez stronę, która nie wniosła środka zaskarżenia co do istoty sprawy (np. zażalenie na rozstrzygnięcie o kosztach w wyroku, gdy strona nie składa apelacji). W każdym wypadku łączna wysokość opłat w danym postępowaniu wywołanym środkiem zaskarżenia nie będzie przekraczać opłaty należnej w I instancji.

2. Opłaty za wykonywanie zastępstwa przez PGRP w przypadku skierowania sprawy do ponownego rozpoznania.

Wprowadzony został przepis potwierdzający dotychczasową interpretację i praktykę stosowaną przy zastępstwie wykonywanym w ramach ponownego rozpoznania sprawy polegającą na wyliczaniu opłaty na nowo, zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym postępowaniu.

3. Termin uiszczania opłat.

Opłaty za czynności zastępstwa w postępowaniu sądowym lub arbitrażowym, za wydawanie opinii prawnych i za postępowania przed Sądem Polubownym przy PGRP będą uiszczane w terminie 14 dni od dnia doręczenia faktury.

4. Obniżenie rocznej opłaty abonamentowej.

Wysokość opłaty abonamentowej będzie ulegała obniżeniu w następnym roku kalendarzowym jedynie o wysokość kosztów zastępstwa zasądzonych lub przyznanych osobie zastępowanej, uzyskanych od strony przeciwnej i przekazanych PGRP.

5. Zmiany na liście podmiotów zastępowanych.

Nowelizacja uwzględnia zmiany stanu prawnego wpływające na aktualność listy podmiotów zastępowanych, w tym przekształcenie formy organizacyjno-prawnej, procesy łączenia i likwidacji, zmiany nazw niektórych osób prawnych. Dodano także nowe podmioty.

6. Regulacje szczególne dla spraw będących w toku:

1. wysokość opłat będzie ustalana zgodnie z dotychczasowymi przepisami w przypadku:

1. czynności zastępstwa w postępowaniach odwoławczych i postępowaniach wszczętych na skutek nadzwyczajnego środka zaskarżenia, w których do 11 lipca 2023 r. PGRP dokonała pierwszej czynności zastępstwa (np. wysłała apelację albo odpowiedź na apelację),
2. postępowań przed Sądem Polubownym przy PGRP w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sprawy przekracza 200 tys. zł, w których do 11 lipca 2023 r. wpłynął wniosek o rozstrzygnięcie sprawy,
3. czynności zastępstwa w sprawach przekazanych do ponownego rozpoznania rozstrzygnięciami sądów wydanymi przed 11 lipca 2023 r.;

2. wysokość opłat abonamentowych w roku 2024 będzie obniżana zgodnie z dotychczasowymi przepisami w przypadku gdy przed 11 lipca 2023 r. nastąpiło przekazanie przez PGRP sprawy do prowadzenia osobie zastępowanej lub odmowa przez PGRP wydania opinii prawnej;
3. terminy uiszczania opłat za czynności zastępstwa, opinie prawne i przeprowadzenie postępowania przed Sądem Polubownym przy PGRP będą ustalane zgodnie z dotychczasowymi przepisami, jeżeli przed 11 lipca 2023 r.:

1. PGRP przekazała informację o dokonaniu pierwszej czynności w postępowaniu albo przekazała opinię prawną,
2. odbyło się albo miało odbyć się ostatnie posiedzenie Sądu Polubownego przy PGRP.

7. W terminie do 11 sierpnia 2023 r. nowe podmioty wpisane na listę powinny uiścić opłatę abonamentową za rok 2023 w proporcjonalnej wysokości.

Wprowadzone ww. rozporządzeniem zmiany nie modyfikują charakteru opłat, które pozostają w dalszym ciągu dochodem budżetu państwa za pomoc prawną świadczoną przez Prokuratorię na rzecz osób zastępowanych, a ich wysokość ma zapobiegać uznaniu usług prawnych Prokuratorii za niedozwoloną pomoc publiczną. Nowelizacja nie zwiększa także wysokości opłat, a jedynie zmienia sposób ponoszenia opłat i służy rozstrzygnięciu wątpliwości lub problemów praktycznych jakie pojawiały się w toku stosowania przepisów od 2017 r.

Szerszy opis wszystkich wprowadzanych zmian znajduje się w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia.