Tworzenie trwałej kultury innowacyjności w Polsce

29.03.2019

„Szkoła dla innowatora. Kształtowanie kompetencji proinnowacyjnych” to raport przygotowany na zlecenie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii w 2017 roku. Wnioski wynikające z tego opracowania posłużyły za rekomendacje do projektu pilotażowego MPiT i MEN „Szkoła dla innowatora”, realizowanego jako element Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

Opracowanie powstało z myślą o wsparciu nauczycieli i kadry zarządzającej oświatą w tworzeniu na poziomie szkoły i klasy praktycznych strategii dla rozwoju kompetencji proinnowacyjnych u polskich uczniów. Jego celem jest również wypracowanie propozycji zmian systemowych, które przyczynią się do promowania tego rodzaju kompetencji jako wartościowego elementu edukacji.

Z kolei zainspirowany raportem projekt – „Szkoła dla innowatora” ma za zadanie rozwinięcie praktycznych umiejętności pracy z uczniami, kształtowania kompetencji proinnowacyjnych uczniów oraz opracowanie rekomendacji w tym zakresie. Będzie on realizowany w roku szkolnym 2020/2021 w 20 szkołach w całej Polsce.

Efektem przedsięwzięcia będzie przygotowanie praktycznych strategii (propozycji działań) i narzędzi dla szkół, które mają wspierać rozwój kompetencji proinnowacyjnych uczniów oraz nauczycieli. Istotne ma być również wypracowanie propozycji zmian systemowych, których wdrożenie sprzyjałoby uczynieniu ze szkół innowacyjnych środowisk pracy (nauczania – uczenia się).

Przejście z gospodarki imitacyjnej do gospodarki innowacyjnej to główna oś polityki gospodarczej rządu, wyrażona w SOR. Przyswojenie innowacyjności jako podstawy rozwoju gospodarczego jest wyzwaniem dziejowym w obliczu rozgrywającej się na naszych oczach czwartej rewolucji przemysłowej.. Jak wynika z praktycznie wszystkich raportów eksperckich publikowanych w ostatnich latach na świecie, w realiach gospodarki zautomatyzowanej gwałtownie wzrasta zapotrzebowanie na umiejętności interpersonalne oraz na pracę opartą na wiedzy i jej kreatywnym wykorzystaniu w celu zmierzenia się z niestandardowymi problemami i nowymi sytuacjami. Dalszy rozwój polskiej gospodarki musi opierać się na wiedzy i danych, co z kolei wymaga kształtowania – tak u uczniów jak i nauczycieli - kreatywności, zdolności rozwiązywania problemów, podejmowaniu ryzyka, wytrwałości czy umiejętności współpracy w grupie projektowej.

Raport „Szkoła dla innowatora” prezentuje, jak inne państwa o uznawanych za przyjazne innowacyjności modelach edukacji – Izrael, USA, Dania, Finlandia, Izrael, Japonia, Korea Południowa , Niemcy, Wielka Brytania radzą sobie z przełamywaniem filozofii nauczania pochodzącej z jeszcze XIX w., która w realiach współczesnego świata uległa dezaktualizacji. Autorzy raportu na podstawie przeglądu sposobów funkcjonowania systemu edukacji w tych wybranych państwach zarekomendowali rozwiązania zasługujące na rozważenie, jeśli chodzi o możliwość wdrożenia w polskim systemie edukacji.

Przypomnijmy, że już od 2016 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej podejmuje szereg działań na rzecz podniesienia kompetencji cyfrowych uczniów i wykorzystania nowych technologii w procesie kształcenia, w tym kształtowania innowacyjności, kreatywności i przedsiębiorczości wśród młodych ludzi.

Zmieniona została podstawa programowa z informatyki zwiększając liczbę godzin informatyki o 70. W zakresie matematyki nowa podstawa programowa kładzie nacisk na wyrobienie u uczniów intuicji matematycznych: rozwinięcie umiejętności wnioskowania, zdolności analitycznych, myślenia strategicznego oraz umiejętności krytycznego spojrzenia na rozwiązanie zadania. Z kolei zmiany w edukacji przyrodniczej, wdrażane sukcesywnie od roku szkolnego 2017/2018, ukierunkowane są na uczenie się przez doświadczenia i obserwacje oraz zastosowanie wiedzy w praktyce.

W polskich szkołach wprowadzamy prawdziwą rewolucję cyfrową. Wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji budujemy Ogólnopolską Sieć Edukacyjną. Do 2021 roku wszystkie szkoły w Polsce będą miały dostęp do szerokopasmowego internetu.

Wprowadzony został rządowy program „Aktywna Tablica”, który pozwoli w ciągu trzech lat za kwotę 279 mln zł wyposażyć szkoły w urządzenia multimedialne zastępujące tradycyjne tablice w klasach lekcyjnych. Uruchamiane są też Centra Mistrzostwa Informatycznego. Za 50 mln zł w całej Polsce stworzonych zostanie minimum 700 kół zainteresowań dla 7 tysięcy uczniów wybitnie uzdolnionych w zakresie informatyki.

Pracownie do przedmiotów przyrodniczych są sukcesywanie doposażane (biologia, chemia, geografia i fizyka) – na ten cel przeznaczono ok. 320 mln zł w ciągu 4 lat. Stale wzbogaca się baza publicznych, bezpłatnych e-zasobów edukacyjnych przeznaczonych do kształcenia ogólnego i zawodowego. Dostępne są one na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej do tworzenia i dystrybucji e-podręczników i e-materiałów www.epodreczniki.pl.

W ciągu ostatnich dwóch lat ponad 55 tys. nauczycieli uczestniczyło w konferencjach i szkoleniach z zakresu stosowania nowych technologii w nauczaniu. W ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa realizowane są również duże projekty rozwijające kompetencje nauczycieli.

MEN kładzie również nacisk na nabywanie przez uczniów kompetencji społecznych, takich jak: komunikacja i współpraca w grupie, w tym w środowiskach wirtualnych, udział w projektach zespołowych lub indywidualnych oraz organizacja i zarządzanie projektami.

Departament Komunikacji

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii

Departament Informacji i Promocji

Ministerstwo Edukacji Narodowej