Ocena wpływu w rządowym procesie legislacyjnym

Ocena wpływu to proces analityczny, w którym uzyskuje się informacje na temat możliwych skutków planowanych działań. Informacje te wspomagają osoby podejmujące decyzje w wyborze odpowiednich rozwiązań regulacyjnych.

Proces oceny wpływu wynika z prowadzenia polityki w oparciu o dowody (z ang. evidence-based policy). Poprawnie przeprowadzona ocena wpływu (analiza dostępnych informacji i danych, ocena aktualnego stanu prawnego, konsultacje publiczne) zapewnia możliwie pełną i wiarygodną informację na temat celowości interwencji państwa oraz korzyści i kosztów związanych z podjęciem konkretnych działań.

Zgodnie z Regulaminem pracy Rady Ministrów wyniki przeprowadzonej oceny wpływu są przedstawiane w ocenie skutków regulacji (OSR), która dołączona do uzasadnienia towarzyszy projektowi aktu prawnego w rządowym procesie legislacyjnym.

Dokumenty wspomagające przeprowadzanie oceny wpływu

Wytyczne do przeprowadzania oceny wpływu oraz konsultacji publicznych w ramach rządowego procesu legislacyjnego wspomagają urzędników sporządzających OSR do inicjatyw rządowych, wskazując, czym jest ocena wpływu, w jakich przypadkach jej przeprowadzenie jest obowiązkowe, a kiedy rekomendowane, oraz jak przeprowadzić ocenę wpływu i towarzyszące jej konsultacje publiczne.

Wyniki procesu oceny wpływu przedstawia się na formularzu OSR, w którym w sposób syntetyczny i uporządkowany prezentowane są zakładane skutki interwencji.

Integralną częścią oceny wpływu są konsultacje publiczne. Osoby zaangażowane w proces legislacyjny powinny rozpocząć konsultowanie na możliwie wczesnym etapie prac i kontynuować przeprowadzanie konsultacji w każdym istotnym momencie procesu legislacyjnego.

Opracowany i aktualizowany przez Ministerstwo wykaz podmiotów do wykorzystania w konsultacjach publicznych przyda się w identyfikacji interesariuszy, z którymi należy skonsultować projekt aktu prawnego.

Rozwój systemu oceny wpływu w Polsce

„Rozwój systemu oceny wpływu regulacji oraz partycypacji społecznej w procesie stanowienia prawa”  to projekt strategiczny realizowany w ramach Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

W projekcie podjęto m.in. działania mające na celu wzmocnienie oceny skutków regulacji (w tym na MŚP), standaryzację narzędzi IT wykorzystywanych przy sporządzaniu ocen wpływu regulacji, rozwój metodologii szacowania kosztów i korzyści regulacji.

Ministerstwo przygotowało dla osób przeprowadzających OSR wskazówki, jak mierzyć koszty regulacyjne ponoszone przez adresatów projektów aktów prawnych.

Wykorzystując środki finansowe z Programu Wspierania Reform Strukturalnych Komisji Europejskiej przygotowano dodatkowe dokumenty wspierające proces przeprowadzania oceny wpływu.

Aby lepiej korzystać z powyższych narzędzi, można posłużyć się materiałami szkoleniowymi z seminarium (25-27 lutego 2019 r.), które zorganizowano dla przedstawicieli administracji sporządzających OSR.