Platforma STEP (ang. Strategic Technologies for Europe Platform) to inicjatywa Unii Europejskiej ustanowiona na mocy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/795 z dnia 29 lutego 2024 r. STEP ma na celu wzmocnienie pozycji Europy na arenie międzynarodowej, zwiększenie jej konkurencyjności i odporności na wyzwania globalne, takie jak kryzysy klimatyczne czy geopolityczne. Dzięki ścisłej współpracy państw członkowskich oraz harmonijnemu łączeniu zasobów unijnych i krajowych, Komisja Europejska dąży do przyspieszenia transformacji technologicznej, w strategicznych obszarach dla bezpieczeństwa i konkurencyjności Europy.

Inicjatywa ma także na celu zmniejszenie zależności od importu z rynków zewnętrznych UE (gł. USA i Chin) oraz chronić i wzmacniać łańcuchy wartości w obszarach technologicznych uznanych za strategiczne dla UE:  technologie cyfrowe i innowacje deep-tech,  czyste i zasobooszczędne technologie oraz biotechnologie.

Platforma STEP wspiera projekty spełniające jedno z dwóch kryteriów:

1. wnoszenie  na rynek wewnętrzny innowacyjnego, najnowocześniejszego i przełomowego elementu o znaczącym potencjale gospodarczym i/lub
2. kluczowe znaczenie dla zmniejszania zależności strategicznych UE, poprzez budowanie jej suwerenności. 

OBSZARY TECHNOLOGICZNE STEP:

Komisja Europejska wskazała katalog technologii, który jest orientacyjny i niewyczerpujący i może podlegać modyfikacjom przez Komisję Europejską. Technologie te obejmują m.in. cele określone w programie polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r., technologie Aktu o przemyśle neutralnym emisyjnie (NZIA), Aktu w sprawie surowców krytycznych (CRMA) oraz listę leków krytycznych UE.

3. Technologie cyfrowe np. zaawansowane technologie półprzewodnikowe; technologie sztucznej inteligencji; technologie kwantowe; zaawansowaną łączność, nawigację i technologie cyfrowe; zaawansowane technologie czujników; robotykę i systemy autonomiczne; głębokie innowacje technologiczne
4.  Czyste i zasobooszczędne technologie  np : technologie słoneczne; technologie odnawialnej energii wiatrowej na lądzie i morskiej; technologie akumulatorów i magazynowania energii; pompy ciepła i technologie geotermalne; technologie wodorowe; zrównoważone technologie biogazu i biometanu; technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla; technologie sieci elektroenergetycznych; technologie rozszczepienia jądrowego, zrównoważone technologie paliw alternatywnych; technologie hydroenergetyczne; inne technologie odnawialne; technologie efektywności energetycznej związane z systemem energetycznym; technologie paliw odnawialnych o pochodzeniu niebiologicznym; rozwiązania biotechnologiczne w zakresie klimatu i energii; transformacyjne technologie przemysłowe na rzecz dekarbonizacji; technologie transportu i wykorzystania CO2; technologie napędu wiatrowego i elektrycznego; inne technologie jądrowe; zaawansowane materiały, technologie produkcji i recyklingu, technologie kluczowe dla zrównoważonego rozwoju, takie jak oczyszczanie i odsalanie wody oraz technologie gospodarki o obiegu zamkniętym
5.  Biotechnologie i lista leków krytycznych: np. DNA/RNA; białka i inne cząsteczki; hodowla i inżynieria komórek i tkanek; techniki biotechnologii procesowej; wektory genów i RNA; bioinformatyka; i nanobiotechnologia.
    

JAKIE KORZYŚCI DLA PRZEDSIĘBIORCÓW?

Jakie projekty finansowane są w ramach STEP?

1. Projekty B+R - czynności mające na celu osiągnięcie przełomów technologicznych, doskonalenie technologii pod kątem potrzeb rynku, w tym zwiększanie ich efektywności, niezawodności i opracowywanie norm

2. Projekty inwestycyjne - tworzenie linii produkcyjnych, zakładów pierwszych w swoim rodzaju, rozbudowa lub zmiana przeznaczenia istniejących zakładów, zwiększanie skali procesów w celu zaspokojenia popytu lub wdrażanie mechanizmów kontroli jakości, aby zapewnić wytwarzanie produktów o jednakowo wysokiej jakości.

1. Wytwarzanie technologii krytycznych  lub
2. Ochrona wzmacniania łańcuchów wartości technologii i surowców krytycznych, tj. wytwarzania

• Produktów końcowych
• Konkretnych komponentów
• Konkretnych maszyn wykorzystywanych głównie do produkcji tych produktów końcowych
• Surowców krytycznych wymienionych w załączniku aktów w sprawie surowców krytycznych
• Powiązanych usług

Korzyści dla przedsiębiorców obejmują:

1. możliwość uzyskania wsparcia finansowego z więcej niż jednego programu UE (skumulowane finansowanie),
2. pierwszeństwo w zakresie ubiegania się o dofinansowanie z programów UE dystrybuowanych na poziomie krajowym (projekty z pieczęcią suwerenności),
3. możliwość sfinansowania nie tylko prac badawczo-rozwojowych, ale także inwestycji produkcyjnych nie tylko w MŚP, ale także w dużych przedsiębiorstwach,
4. zwiększenie intensywności pomocy publicznej zgodnie z mapą pomocy regionalnej na lata 2021-2027 (w zależności od regionu o 5 lub 10 %),

FINANSOWANIE PROJEKTÓW STEP

Inicjatywa STEP nie stanowi nowego funduszu i nie wiąże się z przeznaczeniem dodatkowych środków finansowych na rozwój technologii strategicznych. Finansowanie projektów obejmuje 11 programów:

1.  zarządzanych centralnie przez Komisję Europejską:

• Cyfrowa Europa,
• InvestEU,
• Europejski Fundusz Obronny,
• EU4Health,
• Horyzont Europa,
• Fundusz Innowacyjny,

2. zarządzanych krajowo:

• Fundusz Spójności,
• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), w tym m.in. Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG),
• Europejski Fundusz Społeczny+ (EFS+),
• Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
• Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

W ramach projektów zarządzanych krajowo planowane jest wprowadzenie preferencji dla projektów STEP w ramach obecnie dostępnych programów np. z pieczęcią suwerenności, a także wyodrębnienie alokacji dedykowanej wyłącznie na projekty SEAL.

PIECZĘĆ SUWERENNOŚCI – STEP SEAL

Rozporządzenie STEP wprowadza także tzw. „pieczęć suwerenności” (STEP Seal), czyli znak jakości projektu przyznawany w konkursach zarządzanych centralnie przez Komisję Europejską.  Otrzymanie pieczęci potwierdza wysoką jakość projektu i jego kluczowe znaczenie dla UE w kontekście realizacji celów STEP.

Celem przyznawania pieczęci jest ułatwienie projektom dostępu do finansowania w ramach programów zarządzanych na poziomie krajowym, w tym jego łączenie z dofinansowaniem ze środków dystrybuowanych na poziomie unijnym.

Bezpośrednie korzyści dla przedsiębiorców z pieczęcią suwerenności:

• priorytetowe traktowanie w naborach krajowych programów UE,
• projekty strategiczne określone rozporządzeniem o przemyśle neutralnym emisyjnie (Net Zero Industry Act): uzyskanie szybszego pozwolenia inwestycyjnego na budowę instalacji.

PUNKT KONTAKTOWY STEP W POLSCE

Punktem kontaktowym w zakresie inicjatywy STEP jest Departament Innowacji i Polityki technologicznej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, którego rolą jest m.in.

• bezpośredni kontakt z Komisją Europejską w zakresie dostosowywania działań w zakresie STEP na poziomie krajowym oraz monitorowanie realizacji celów STEP w Polsce,
• udzielanie informacji nt. inicjatywy STEP zainteresowanym podmiotom,
• udzielanie informacji przedsiębiorstwom z pieczęcią suwerenności nt. możliwości uzyskania dalszego finansowania w ramach programów krajowych,
• współpraca z instytucjami zarządzającymi i pośredniczącymi na szczeblu krajowym i regionalnym, odpowiedzialnymi za poszczególne programy finansowania.

Zainteresowanych szczegółowymi informacjami nt. inicjatywy STEP zapraszamy do kontaktu mailowego pod adresem:  step@mrit.gov.pl

 

Więcej informacji o Platformie STEP:  https://strategic-technologies.europa.eu/index_en

Link do rozporządzenia STEP: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202400795

Link do Komunikatu KE: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:C_202403209