Usługi na rynku UE
Swoboda świadczenia usług jest jednym z 4 filarów Jednolitego Rynku. Wraz ze swobodą przedsiębiorczości swoboda świadczenia usług gwarantują mobilność przedsiębiorstw i pracowników w UE.
Dozwolone ograniczenia swobody przepływu usług
Zakazy zawarte w art. 56 TFUE nie są zakazami bezwzględnymi. Państwa mogą utrzymywać lub wprowadzać nowe przepisy ograniczające swobodę przepływu usług ze względu na:
- porządek publiczny,
- bezpieczeństwo publiczne,
- zdrowie publiczne,
- względy nadrzędnego interesu publicznego (tzw. wymogi konieczne) – gdy chodzi o przepisy nie mające charakteru dyskryminującego.
Katalog uznanych przez Trybunał Sprawiedliwości UE wymogów koniecznych jest otwarty i ciągle rozwijany poprzez orzecznictwo. Zalicza się do nich np.: ochronę konsumenta lub usługobiorcy, utrzymanie spójności systemu podatkowego, ochronę pracowników, ochronę środowiska naturalnego, ochronę dziedzictwa kulturalnego oraz zwalczanie oszustw.
Dyrektywa 2006/123/WE dotycząca usług na rynku wewnętrznym
Dyrektywa o usługach to akt prawa wspólnotowego, którego celem jest ułatwienie działań przedsiębiorcom świadczącym lub korzystającym z usług w Unii Europejskiej. Wymaga ona od państw członkowskich Unii Europejskiej, a także Norwegii, Islandii i Lichtensteinu zniesienia barier m. in. poprzez uproszczenie przepisów prawa oraz procedur administracyjnych w poszczególnych państwach członkowskich. Dyrektywa 2006/123/WE w szczególności dotyczy:
- transgranicznego świadczenia usług, tj. przypadków, gdy przedsiębiorstwo już założone w jednym państwie UE chce świadczyć usługi transgraniczne w innym państwie UE bez konieczności zakładania przedsiębiorstwa w tym kraju. Na przykład: architekt z Polski, który przekracza granicę celem zaprojektowania domu w Niemczech lub organizator imprez z Hiszpanii, który organizuje festiwal na wolnym powietrzu we Francji.
- zakładanie działalności gospodarczej w sektorze usług, tj. przypadki, gdy indywidualny przedsiębiorca lub spółka chce rozpocząć działalność gospodarczą o charakterze usługowym w swoim państwie lub w innych państwach członkowskich UE (filię lub oddział). Na przykład: stolarz z Węgier, który chce założyć przedsiębiorstwo w Szwecji lub spółka estońska, która chce otworzyć nowy sklep detaliczny w Rumunii.
Jakie usługi są objęte dyrektywą o usługach?
Dyrektywa obejmuje szeroki zakres działalności usługowej, m.in.:
- handel (w tym detaliczny i hurtowy),
- usługi budowlane,
- usługi rzemieślnicze,
- większość usług specjalistycznych (usługi prawnicze i doradztwa podatkowego, usługi świadczone przez architektów, inżynierów, księgowych, rzeczoznawców),
- usługi związane z działalnością biznesową (zarządzanie biurem, doradztwo w zakresie zarządzania, organizacja imprez, usługi reklamowe i rekrutacyjne, rzecznicy patentowi),
- turystyka (działalność biur podróży, przewodników turystycznych),
- usługi informacyjne (portale internetowe, agencje prasowe, wydawnictwa, programowanie komputerowe),
- usługi zakwaterowania i wyżywienia (takie jak hotele, restauracje, usługi gastronomiczne),
- usługi instalacji i konserwacji sprzętu,
- usługi szkoleniowe i edukacyjne (takie jak szkoły językowe lub szkoły nauki jazdy),
- usługi pomocnicze dla gospodarstw domowych (takie jak usługi sprzątania, prywatne opiekunki do dzieci lub usługi ogrodnicze).
Dyrektywa nie ma zastosowania:
- do niektórych rodzajów działalności (m.in. usług agencji pracy tymczasowej, usług w dziedzinie transportu, usług zdrowotnych, usług finansowych). W tych obszarach zastosowanie znajdują postanowienia Traktatu lub szczegółowych aktów prawa unijnego,
- nie ma zastosowania w przypadku kolizji z przepisami innych aktów prawa UE, regulujących specyficzne aspekty działalności usługowej lub określone zawody (np. pierwszeństwo mają postanowienia dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług czy dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych).
Szczegółowe informacje na temat dyrektywy 2006/123/WE dostępne są na stronie Komisji Europejskiej oraz w „Podręczniku wdrażania dyrektywy o usługach”, dostępnego na stronie z publikacjami UE.
Podstawa prawna
Art. 26 (rynek wewnętrzny), art. 49-55 (prawo przedsiębiorczości) oraz, przede wszystkim, art. 56-62 (usługi) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=PL