Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Łasku

W Polsce obserwujemy duże zainteresowanie grzybami świeżymi, zbieranymi w celu ich spożycia, dość powszechne jest również spożywanie przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby.

W celu sprzedaży grzybów w sposób zgodny z prawem, niezbędne jest uzyskanie atestu, czyli dokumentu wystawionego przez grzyboznawcę (posiada uprawnienia do wystawienia atestu na grzyby świeże i suszone) lub klasyfikatora (posiada uprawnienia do wystawienia atestu na grzyby świeże). Grzyboznawca/klasyfikator dokonuje oględzin grzybów świeżych i stwierdza, czy są jadalne i czy mogą być tym samym dopuszczone do obrotu handlowego. Do wystawienia atestu konieczne jest okazanie grzyboznawcy/klasyfikatorowi wszystkich zebranych grzybów. Atest obejmuje partię badaną, której maksymalny okres przechowywania wynosi 48 godzin w temperaturze do +10°C. Posiadając atest, można wystawić grzyby do sprzedaży.

Zakazany jest przydrożny handel grzybami - § 4 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 maja 2011r. w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy (Dz. U. z 2011r. Nr 115, poz. 672 z późn. zm.): „grzyby świeże, rosnące w warunkach naturalnych oraz grzyby suszone pozyskiwane z grzybów rosnących w warunkach naturalnych, mogą być oferowane konsumentowi finalnemu: wyłącznie w placówkach handlowych lub na targowiskach”.

 

Zgodnie z obowiązującym prawem targowisko nie musi już zatrudniać klasyfikatora grzybów, nawet wówczas gdy na jego terenie sprzedawane są grzyby świeże rosnące w warunkach naturalnych. To w gestii sprzedawcy leży uzyskanie atestu na grzyby.

Art. 42 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tj. Dz. U. z 2018r. poz. 1541) określa:

„Grzyby świeże dopuszcza się do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby, jeżeli:

1. są jednego gatunku, z wyjątkiem grzybów, które mogą być użyte do produkcji środków spożywczych;
2. nie są rozdrobnione, z wyjątkiem podzielonych jeden raz wzdłuż osi ich trzonów, a także nie mogą to być wyłącznie trzony lub trzony oddzielone od kapeluszy w ilości przekraczającej liczbę kapeluszy;
3. nie wykazują zapleśnienia;
4. nie występują w nich żywe larwy lub kanaliki po larwach muchówek, a ilość grzybów zaczerwionych pierwotnie nie przekracza 5% masy całkowitej grzybów;
5. zawartość substancji zanieczyszczających organicznych, w szczególności ściółki, mchu, igliwia, nie przekracza 0,3% masy całkowitej grzybów;
6. zawartość substancji zanieczyszczających mineralnych nie przekracza 1% masy całkowitej grzybów.

 Każda osoba kupująca grzyby ma prawo zarządać okazania przez sprzedającego atestu.

 

W Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łasku nie jest zatrudniony grzyboznawca/klasyfikator.

 

Pracownicy z uprawnieniami grzyboznawcy są zatrudnieni w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Zduńskiej Woli, ul. Łaska 13, którzy w godzinach pracy Stacji tj. od 7:30 do 15:05 mogą udzielać porad dotyczących zebranych grzybów oraz wydać atest na zebrane grzyby.

 

Uprawnienia grzyboznawcy (wydawanie atestów na grzyby świeże oraz suszone)może uzyskać osoba, która:

• Jest pełnoletnia;
• Posiada wykształcenie co najmniej średnie;
• Ukończyła kurs specjalistyczny dla kandydatów na grzyboznawców;
• Zdała egzamin przed komisją egzaminacyjną powołaną przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego (Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego) działającego z upoważnienia Głównego Inspektora Sanitarnego.

 

Uprawnienia klasyfikatora grzybów (wydawanie atestów na grzyby świeże) może uzyskać osoba, która:

• Jest pełnoletnia;
• Ukończyła co najmniej gimnazjum;
• Ukończyła kurs specjalistyczny dla kandydatów na klasyfikatorów grzybów;
• Zdała egzamin przed komisją powołaną przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.

 

 

W Polsce dopuszczonych jest 72 gatunki grzybów do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby:

 

1. boczniak cytrynowy – Pleurotus citrinopileatus (Singer);
2. boczniak florydzki – Pleurotus florida (Singer);
3. boczniak łyżkowaty – Pleurotus pulmonarius (Fr.) Quél;
4. boczniak mikołajkowy – Pleurotus eryngii (DC.) Quél., pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej*;
5. boczniak ostrygowaty – Pleurotus ostreatus (Jacq.) Kumm.;
6. boczniak różowy – Pleurotus djamor (Rumph. Ex Fr.) Boedijn;
7. bokownik wiązowy – Hypsizygus ulmarius (Bull.) Redhead;
8. borowik szlachetny (prawdziwek - wszystkie odmiany) – Boletus edulis Bull.;
9. czernidłak kołpakowaty – Coprinus comatus (O.F. Műll.) Pers.;
10. czubajka kania – Macrolepiota procera (Scop.) Singer;;
11. gąska zielonka (zielona) – Trichloma equestre (L.) P. Kumm.;
12. gąsówka fiotetowawa – Clitocybe nuda (Bull.) H. E. Bigelow & A. H. Sm.;
13. gęśnica indyjska – Calocybe indica Purkay. & A. Chandra;
14. kolczak obłączasty – Hydnum repandum L.;
15. koźlarz babka (wszystkie odmiany) – Leccinumm scabrum (Bull.) Gray;
16. koźlarz czerwony (wszystkie odmiany – Leccinum rufum (Schaeff.) Kreisel;
17. koźlarz grabowy – Leccinum pseudoscabrum (Kallenb.) Šutara;
18. lakownica żółtawa – Ganoderma lucidum (Curtis) P. Karst, pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
19. lejkowiec dęty – Craterellus cornucopioides (L.) Pers.;
20. lejkówka wonna – Clitocybe odora (Bull) P. Kumm;
21. łuskwiak nameko – Pholiota nameko (T. Itô) S. Ito et Imai., pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
22. łuszczak zmienny – Kuehneromyces mutabilis (Schaeff.) Singer et A. H. Sm., pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
23. maczużnik bojowy – Cordyceps militaris (L.) Link;
24. maślak pstry – Suillus variegatus (Sw.) Kuntze;
25. maślak sitarz – Suillus bovinus (Pers.) Roussel;
26. maślak ziarnisty – Suillus granulatus (L.) Roussel;
27. maślak zwyczajny – Suillus luteus (L.) Roussel;
28. maślak żółty – Suillus grevillei (Klotzsch) Singer;
29. mleczaj późnojesienny (jodłowy) – Lactarius salmonicolor R. Heim et Leclair;
30. mleczaj rydz – Lactarius deliciosus (L.) Gray;
31. mleczaj smaczny – Lactarius volemus (Fr.) Fr.;
32. mleczaj świerkowy – Lactarius deterrimus Gröger;
33. naparstniczka czeska-pochodząca spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
34. opieńka miodowa – Armillaria mellea (Vahl) P. Kumm.;
35. piaskowiec kasztanowaty – Gyroporus castaneus (Bull.) Quél.;
36. piaskowiec modrzak – Gyroporus cyanescens (Bull.) Quél.;
37. pieczarka brazylijska – Agaricus subrufescens Peck;
38. pieczarka dwuzarodnikowa (ogrodowa) Agaricus bisporus (J.E. Lange) Imbach, z wyjątkiem zbyt młodych egzemplarzy ze stanu naturalnego, których blaszki jeszcze nie poróżowiały;
39. pieczarka lśniąca Agaricus silvaticus Schaeff, z wyjątkiem zbyt młodych egzemplarzy ze stanu naturalnego, których blaszki jeszcze nie poróżowiały;
40. pieczarka ogrodowa – Agaricus hortensis Pers., , z wyjątkiem zbyt młodych egzemplarzy ze stanu naturalnego, których blaszki jeszcze nie poróżowiały;
41. pieczarka polna – Agaricus campestris L., z wyjątkiem zbyt młodych egzemplarzy ze stanu naturalnego, których blaszki jeszcze nie poróżowiały;
42. pieczarka miejska (szlachetna) – Agaricus bitorquis (Quél.) Sacc.,, z wyjątkiem zbyt młodych egzemplarzy ze stanu naturalnego, których blaszki jeszcze nie poróżowiały;
43. pieczarka zaroślowa – Agaricus silvicola (Vittad.) Peck, z wyjątkiem zbyt młodych egzemplarzy ze stanu naturalnego, których blaszki jeszcze nie poróżowiały;
44. pieprznik jadalny (kurka) – Cantharellus cibarius Fr.;
45. pierścieniak uprawny – Stropharia rugosoannulata Farl. Ex Murrill;
46. płachetka zwyczajna – Cortinarius caperatus (Pers.) Fr.;
47. płomiennica zimowa – Flammulina velutipes (Curtis) Singer;
48. pochwiak wielkopochwowy (pochwiasty) – Volvariella volvacea (Bull.) Singer, pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
49. podblaszek (Buna shimeji) – Hypsizygus tessellatus (Bull.) Singer oraz Hypsizygus marmoreus (Bull.) Singer;
50. podgrzybek brunatny – Imleria badia (Fr.) Fr.;
51. podgrzybek zajączek – Xerocomus subtomentosus (L.) Quél.;
52. podgrzybek złotawy – Xerocomus chrysenteron (Bull.) Quél.;
53. polówka wiązkowa – Cyclocybe aegerita (cylindracea) (V.Brig.) Vizzini;
54. siedzuń sosnowy – Sparassis crispa (Wulfen) Fr.;
55. soplówka bukowa – Hericium coralloides (Scop.) Pers., pochodząca wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
56. soplówka jeżowata – Hericium erinaceus (Bull.) Pers., pochodząca wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
57. smardz jadalny – Morchella esculenta (L.) Pers., pochodzący wyłącznie z terenów ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek leśnych i terenów zielonych oraz spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
58. smardz stożkowaty – Moechella conica Pers., pochodzący wyłącznie z terenów ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek leśnych i terenów zielonych oraz spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
59. trufla Borcha, trufla biaława – Tuber borchii Vittad.;
60. trufla chińska – Tuber indicum;
61. trufla czarnozarodnikowa – Tuber melanosporum Vittad.;
62. trufla letnia – Tuber aestivum (Wulfen) Spreng.;
63. trufla zimowa – Tuber brumale Vittad;
64. trzęsak morszczynowaty – Tremella fuciformis Berk.;
65. twardnik japoński (Shiitake) – Lentinula edodes (Berk.) Pegler, pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
66. twardzioszek przydrożny – Marasmius oreades (Bolton) Fr.;
67. uszak bzowy – Auricularia auricula-judae (Bull.) Quél.;
68. uszak gęstowłosy (grzyby mun) – Auricularia polytricha (Mont.) Sacc., pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
69. zimówka aksamitnotrzonowa – Flammulina velutipes (Curtis) Singer;
70. żagiew wielogłowa – Polyporus umbellatus (Pers.) Fr., pochodząca wyłącznie z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
71. żagwica listkowata – Grifola frondosa (Dicks.) Gray, pochodzący wyłącznie z uprawy lub spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
72. żółciak siarkowy – Laetiporus sulphureus (Bull.) Murrill.

*Pozyskanie grzybów tego gatunku z dzikich populacji spoza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej wymaga uzyskania zezwolenia, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 50 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, 1726 i 2185).