Informujemy, że w dniu 14 marca 2019 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 marca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 495).

Rozporządzenie można znaleźć pod adresem: http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2019/495.

Do głównych zmian wprowadzonych powyższą nowelizacją należą:

1. Dostosowanie przepisów rozporządzenia do zmian wprowadzonych w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (PROW 2014–2020) w zakresie:

• wymogu Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone, dotyczącego procentowego udziału upraw
  na gruntach ornych.

Jeden z wymogów Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone odnosi się do zróżnicowania upraw w gospodarstwie w danym roku. Dotychczas, zgodnie z przepisami wymagane było, aby każda z czterech stosowanych upraw nie była mniejsza niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie. W celu ułatwienia spełnienia tego wymogu w gospodarstwach stosujących więcej niż cztery uprawy, wprowadzono zmianę, zgodnie z którą wymagane będzie, aby udział każdej z  trzech upraw o największej powierzchni oraz udział czwartej i pozostałych upraw łącznie nie był mniejszy niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie.  Wprowadzenie tej zmiany zwiększy swobodę w rozplanowaniu upraw w gospodarstwie i ułatwi stosowanie korzystnej dla środowiska, większej niż wymagana dotychczas, różnorodności upraw.  

• rozszerzenia listy roślin objętych wsparciem w ramach Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie o proso zwyczajne (Panicum miliaceum L.).

2. Zapewnienie zgodności miedzy realizacją wariantów Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 (z wyłączeniem wariantu 4.7. Ekstensywne użytkowanie na obszarach specjalnej ochrony ptaków (OSO)), a działaniami fakultatywnymi określonymi w planach ochrony i planach zadań ochronnych ustanowionych dla obszarów Natura 2000.

Wprowadzone zmiany polegają przede wszystkim na uzupełnieniu warunków przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach wariantów Pakietu 4. (z wyłączeniem wariantu 4.7.)
o warunek braku sprzeczności wymogów danego wariantu z działaniami fakultatywnymi określonymi w PZO/PO ustanowionymi dla obszaru Natura 2000. Ponadto, wprowadzono zmianę brzmienia wybranych wymogów wariantów Pakietu 4. i Pakietu 5. – zmiana ta dotyczy wymogów wskazujących terminy pokosu, terminy wypasu oraz terminy wykaszania niedojadów. Wprowadzona zmiana umożliwi ekspertowi przyrodniczemu, a w przypadku wariantu 4.7. – doradcy rolnośrodowiskowemu, zawężenie ww. terminów, przede wszystkim w celu zapewnienia, że działki objęte zobowiązaniami będą użytkowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu rolno-środowiskowo-klimatycznym, a jednocześnie z działaniami fakultatywnymi określonymi w PZO/PO dla danego obszaru Natura 2000, a także zgodnie ze specyficznymi środowiskowymi potrzebami danego siedliska.

3. Uzupełnienie wymogów Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone o obowiązek przyorania biomasy międzyplonu (stosowanego jako praktyka dodatkowa).

Mając na uwadze cel środowiskowy stosowania międzyplonu tj. przede wszystkim zwiększenie zawartości materii organicznej w glebie, określono, że rolnik realizujący zobowiązanie w ramach Pakietu 1. będzie zobowiązany do przyorania biomasy międzyplonu zastosowanego jako praktyka dodatkowa. Wymóg nie obowiązuje w przypadku uprawy gleby w systemie bezorkowym.

4. Umożliwienie przyznawania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej za realizację wariantu 2.1. Międzyplony w sytuacji zastosowania międzyplonu po ugorze.

Dotychczas płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach wariantu 2.1. Międzyplony była przyznawana do gruntów ornych, na których po plonie głównym były uprawiane międzyplony. Powyższy przepis uniemożliwiał przyznanie płatności w przypadku, gdy międzyplon był uprawiany po ugorze. Mając na względzie cele środowiskowe stosowania międzyplonów w ramach wariantu 2.1. tj. zapobieganie zanieczyszczaniu wód oraz erozji gleby i zwiększenie różnorodności biologicznej w krajobrazie wiejskim, zgodnie z wprowadzoną w przepisach zmianą, możliwe będzie przyznanie płatności za realizację tego wariantu w przypadku zastosowania międzyplonu po ugorowaniu.

5. Doprecyzowanie przepisów dotyczących możliwości dokonywania zmian zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w zakresie wariantu 2.1. Międzyplony, w sytuacji podziału obszaru objętego zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym.

W ramach wariantu 2.1. Międzyplony dopuszczalne jest zwiększanie lub zmniejszanie powierzchni objętej zobowiązaniem o nie więcej niż 15%, w odniesieniu do wielkości powierzchni objętej zobowiązaniem w pierwszym roku.

W związku z wątpliwościami, do jakiej powierzchni odnosić 15 % możliwość zwiększenia/zmniejszenia powierzchni objętej zobowiązaniem w przypadku przeniesienia posiadania gruntów, zaistniała potrzeba ustanowienia przepisów regulujących tę kwestię. Zgodnie z dodanym przepisem, w przypadku przeniesienia posiadania części gruntów położonych na obszarze objętym zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym w ramach wariantu 2.1., powierzchnią, do której należy odnosić 15% jest powierzchnia wynikająca z podziału obszaru objętego zobowiązaniem.

Np. Rolnik realizuje zobowiązanie w ramach wariantu 2.1. na obszarze 10 ha. W wyniku przeniesienia posiadania części gruntów objętych zobowiązaniem, obszar objęty zobowiązaniem został podzielony na dwa obszary, o powierzchni 3 ha i 7 ha. W efekcie realizowane są dwa zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne, jedno na powierzchni 3 ha a drugie na powierzchni 7 ha. W kolejnych latach realizacji każdego z tych zobowiązań możliwa będzie zmiana wielkości obszaru objętego każdym z tych zobowiązań, lecz nie więcej niż o 15% w stosunku odpowiednio do 3 ha i 7 ha.

6. Doprecyzowanie przepisów w zakresie obowiązku zmiany planu działalności rolnośrodowiskowej – w przypadkach przejmowania przez rolnika/zarządcę zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego realizowanego przez innego rolnika/zarządcę.

W przypadku przejęcia zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, rolnik lub zarządca będzie zobowiązany do zmiany planu działalności rolnośrodowiskowej (przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego lub eksperta przyrodniczego), przed upływem 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w roku następującym po roku, za który rolnikowi lub zarządcy została przyznana płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w trybie przepisów § 24–29. Będzie on również zobowiązany do przesłania do ARiMR kopii wybranych stron takiego planu do dnia 15 lipca roku następującego po roku, za który rolnikowi/zarządcy została przyznana płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w trybie przepisów § 24–29.

7. Rozszerzenie katalogu osób, które poświadczają za zgodność z oryginałem dokumenty wymagane w przypadku przejmowania zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych
(tj. w ramach tzw. wniosków transferowych)

Poza notariuszem i upoważnionym pracownikiem ARiMR, dokumenty w ramach postępowań związanych z przejmowaniem zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych będą mogły być poświadczane za zgodność z oryginałem również przez występującego w sprawie pełnomocnika będącego radcą prawnym albo adwokatem.

8. Wprowadzenie uproszczeń w przepisach dotyczących przyznawania pomocy spadkobiercom rolnika/zarządcy.

W przypadku, gdy postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku nie zostało zakończone, spadkobierca rolnika lub zarządcy, zamiast dotychczas wymaganych dokumentów, będzie składał jedynie oświadczenie o złożeniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, zawierające wskazanie imienia, nazwiska i numeru identyfikacyjnego nadanego w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności rolnika lub zarządcy, którego jest spadkobiercą.

Opisane powyżej zmiany, poza zmianą w pkt. 2, będą miały zastosowanie od 15 marca 2019 r. zarówno do zobowiązań podjętych w latach 2015-2018 i kontynuowanych w roku 2019 i w latach późniejszych, jak i do nowych zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych, które rozpaczną się w roku 2019. Zmiana opisana w pkt. 2, dotycząca zapewnienia braku sprzeczności wymogów realizowanych w ramach Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 z działaniami fakultatywnymi określonymi w PZO/PO dla obszarów Natura 2000, będzie miała zastosowanie od 2019 r. do nowych zobowiązań, których realizacja rozpocznie się w 2019 r.