Bilans pierwszego roku obowiązywania ustawy o zarządzie sukcesyjnym
25.11.2019
Ponad 12,5 tys. przedsiębiorców złożyło już wniosek o ustanowienie zarządcy sukcesyjnego, (z czego w ponad 830 przypadkach sprawowany jest zarząd sukcesyjny). Oznacza to, że tylu właścicieli dało swoim firmom szansę na przetrwanie, na wypadek swojej śmierci. Przedsiębiorcy zyskali możliwość ustanowienia zarządcy sukcesyjnego dzięki naszej ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, która weszła w życie równo rok temu - 25 listopada 2018 r.
Celem wprowadzenia przepisów o zarządzie sukcesyjnym było to, aby firma nie kończyła swojej działalności wraz ze śmiercią właściciela, tylko mogła dalej się rozwijać w rękach kolejnego pokolenia.
Wcześniej w naszym prawie brakowało mechanizmu, który dawałby gwarancję ciągłości działalności przedsiębiorstwa osoby fizycznej po jej śmierci. A także pozwalał na zarządzanie majątkiem, zgodnie z wolą samego przedsiębiorcy albo jego następców prawnych - właścicieli przedsiębiorstwa.
Wprowadzenie rozwiązania, które umożliwia sukcesję, było bardzo ważne, ponieważ w perspektywie 10-20 lat problem przekazania prowadzenia biznesu będzie dotyczył coraz większej liczby polskich firm. Nasza ustawa daje szansę na uratowanie setek tysięcy polskich jednoosobowych przedsiębiorstw. Przed jej wejściem w życie co miesiąc, z powodu śmierci przedsiębiorcy, z CEIDG wykreślano ok. 800 firm, które z dnia na dzień przestawały istnieć. Szacuje się, że ponad 230 tys. przedsiębiorców zarejestrowanych w CEIDG ukończyło 65 lat.
Zapewnienie stabilnego funkcjonowania przedsiębiorstw to priorytet rządu. Dlatego kontynuujemy prace nad kolejnymi rozwiązaniami, które ułatwią zmianę pokoleniową w polskim biznesie. W tej kadencji planujemy prace nad projektem ustawy, która wprowadzi do polskiego systemu prawnego fundację rodzinną. Umożliwienie zakładania takich fundacji ma wspierać wielopokoleniową sukcesję w polskich firmach i pomagać w akumulacji polskiego kapitału.
5 porad dla zarządcy sukcesyjnego
1. Bycie zarządcą sukcesyjnym jest dobrowolne. Aby nim zostać, trzeba wyrazić zgodę (na piśmie albo w obecności notariusza). Zarządca sukcesyjny może w każdym czasie zrezygnować. Nie musi podawać powodu swojej rezygnacji (rezygnację składa się przed notariuszem). Jeśli zarządcę sukcesyjnego powołuje przedsiębiorca, warto zadbać o to, żeby oświadczenia o powołaniu zarządcy sukcesyjnego i jego zgoda (oryginały lub kopie) byłby dostępne dla następców prawnych przedsiębiorcy i ewentualnie kolejnych zarządców sukcesyjnych.
2. Zarządca sukcesyjny wykonuje umowy zawarte przez zmarłego przedsiębiorcą oraz zawarte w czasie trwania zarządu sukcesyjnego. „Starych” umów nie trzeba aneksować, ale warto powiadomić kontrahentów, że za wykonanie umów odpowiada teraz zarządca sukcesyjny prowadzący przedsiębiorstwo w spadku.
3. Zarządca sukcesyjny może wykonywać decyzje wydane na zmarłego przedsiębiorcę, takie jak: koncesje, zezwolenia, pozwolenia i licencje. W tym celu musi jednak w terminie 3 miesięcy od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego (śmierci przedsiębiorcy albo powołania zarządcy sukcesyjnego u notariusza) złożyć wniosek do urzędu o potwierdzenie wykonywania decyzji.
4. Zarządca sukcesyjny wykonuje obowiązki związane z zatrudnianiem pracowników i opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne. Ma takie same prawa i obowiązki jak przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników. Dla wykonywania czynności związanych ze sprawami kadrowymi, wypłatą wynagrodzeń i uiszczaniem należności publicznych może ustanowić pełnomocnika.
5. Zarządca sukcesyjny może umówić się na to, że będzie pobierał wynagrodzenie. Albo na to, że podejmuje się wykonywania obowiązków nieodpłatnie. Dla celów dowodowych, w szczególności związanych z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego i składek na ubezpieczenie społeczne, warto ustalić kwestię wynagrodzenia, bądź jego braku, na piśmie.