Tytuł kontroli

Budowa Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach

Podmiot prowadzący kontrolę

Najwyższa Izba Kontroli

Ocena prowadzonej kontroli

W ocenie NIK, działania podejmowane przez Ministra w zakresie odpowiedniego oddziaływania na Głównego Geodetę Kraju, w celu prawidłowego zaprogramowania i tworzenia Zintegrowanego Systemu Informacji Nieruchomościach (ZSIN), zgodnego z możliwościami technicznymi, organizacyjnymi oraz finansowymi, nie były wystarczające dla osiągnięcia wyznaczonego celu. Ponadto dokonywanie częstych zmian na stanowisku GGK, a także wielokrotne zmiany organów, którym przypisywano sprawowanie nadzoru nad GGK nie sprzyjało racjonalnemu tworzeniu ZSIN, a nawet pogłębiało niekorzystny stan braku stabilności w sposobie i metodach wykonania wszystkich prac, zmierzających do wdrożenia pełnej funkcjonalności ZSIN. Minister nie zakwestionował, zaproponowanych przez GGK zasad oraz modelu budowy ZSIN, w których nie wzięto pod uwagę możliwości faktycznego stanu przygotowania jednostek samorządowych do udziału w tworzeniu ZSIN, a w tym dużej skali nieunormowanych stanów prawnych nieruchomości oraz braku w ewidencji gruntów i budynków wielu danych niezbędnych, by danymi z EGIB móc zasilić centralne repozytorium ZSIN. Występując o środki finansowe UE na pokrycie kosztów budowy ZSIN, Minister nie doprowadził do objęcia pomocą finansową w zakresie modernizacji ewidencji gruntów i budynków wszystkich powiatów. NIK zauważa, że w latach 2016-2019 (I półrocze) nastąpiła wprawdzie intensyfikacja działań nadzorczych Ministra, jednakże nie były one skuteczne. Po stwierdzeniu występowania znacznych problemów z budową ZSIN, nie podjęto decyzji o ustaleniu nowych terminów oraz sposobu dalszej realizacji budowy ZSIN - w celu uzyskania pożądanego efektu końcowego. Powyższe skutkowało tym, że na 162 powiaty (42,6% wszystkich), objęte projektami budowy ZSIN z udziałem środków unijnych, tylko część z nich przesłało do centralnego repozytorium dane z obrębów powiatów, w których przeprowadzono modernizacje EGiB. W konsekwencji, po wydatkowaniu ponad 0,5 mld zł na budowę ZSIN, a w tym 488,5 mln zł na przeprowadzenie modernizacji ewidencji gruntów i budynków w powiatach, do czasu zakończenia kontroli w dniu 28 listopada 2019 r. nie uzyskano pełnej funkcjonalności ZSIN.

Wnioski pokontrolne

1. Wprowadzenie zmian sposobu, trybu i standardów technicznych tworzenia i prowadzenia ZSIN, pozwalających na zasilanie ZSIN wymaganymi danymi zgromadzonymi w EGiB.
2. Ustanowienie nowych terminów .realizacji zadań przez jednostki rządowe i samorządowe, wymienione w art. 24b ust. 1 ustawy pgik, współpracujące w tworzeniu i utrzymaniu ZSIN.