Co zrobić, aby wybudować dom bez formalności?
26.01.2022
Od 3 stycznia 2022 r. osoby, które posiadają działki budowlane, mogą - w uproszczonej procedurze - wybudować na niej dom do 70 mkw. Poniżej prezentujemy najważniejsze informacje i rozwiewamy wątpliwości związane z budową „domów bez formalności”.
Kto może wybudować dom do 70 mkw.?
- Każda pełnoletnia osoba, bez względu na swój status społeczny, może w uproszczonej procedurze wybudować dom o powierzchni zabudowy do 70 mkw.
- Może to uczynić pod warunkiem, że inwestycja służy zaspokojeniu jej własnych potrzeb mieszkaniowych.
- To rozwiązanie jest adresowane zarówno do osób indywidualnych jak również do małżeństw i rodzin z dziećmi, czyli do każdej osoby, która posiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
Jakie są podstawowe założenia tej inwestycji budowlanej?
- Dzięki nowej ustawie łatwiej niż dotychczas będzie można wybudować jednorodzinny budynek mieszkalny.
- Aby wybudować taki dom, nie trzeba zatrudniać kierownika budowy ani prowadzić dziennika budowy. Jeżeli jednak inwestor nie posiada takich kompetencji, to nadal może skorzystać z usług takiej osoby.
- W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, należy zwrócić się do odpowiedniego organu gminy lub miasta, który wyda dokument o warunkach zabudowy w ciągu 21 dni od momentu złożenia wniosku w tej sprawie.
Na czym polega uproszczona procedura?
- Wyłączona zostaje możliwość zgłoszenia przez organ administracji architektoniczno-budowlanej sprzeciwu wobec dokonanego przez inwestora zgłoszenia budowy.
- Do budowy można przystąpić niezwłocznie po doręczeniu organowi administracji architektoniczno-budowlanej zgłoszenia budowy i zawiadomieniu powiatowego inspektora nadzoru budowlanego o terminie rozpoczęcia robót budowlanych.
- Nie trzeba zatrudniać kierownika budowy ani też prowadzić książki budowy.
Jakie kroki należy podjąć, aby skorzystać z tego programu?
Zanim inwestor rozpocznie budowę domu do 70 mkw. powinien zgromadzić i podpisać wszystkie niezbędne w tym celu dokumenty.
- Najpierw należy zgłosić do starosty powiatowego budowę domu wraz z projektem budowlanym i dotychczas wymaganymi, standardowymi dokumentami. Do zgłoszenia należy też dołączyć:
- projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany w postaci papierowej (w 3 egzemplarzach) albo elektronicznej - wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów,
- oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
- decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Dokumenty te można:
- przesłać pocztą
- przekazać osobiście lub przez pełnomocnika
- złożyć online za pośrednictwem strony https://e-budownictwo.gunb.gov.pl/
- Do tych dokumentów należy dołączyć oświadczenia o tym, że:
- planowana budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych (oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej),
- w przypadku nieustanowienia kierownika budowy, inwestor sam przejmuje odpowiedzialność za kierowanie budową,
- dokumentacja dołączona do zgłoszenia budowy jest kompletna.
- Następnie należy zawiadomić organ nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych.
Teraz można rozpocząć budowę „domu bez formalności”.
Wyjaśnienia nieścisłości
Poniżej wyjaśniamy nieścisłości, które pojawiają się w powszechnym obiegu.
Domu wybudowanego w uproszczonej procedurze nie można sprzedać lub wynająć.
- Ustawa nie zawiera regulacji określających warunki zbycia, sprzedaży lub wynajmu takich nieruchomości. W związku z tym możliwe jest przenienie własności takiego domu np. na dzieci lub inne osoby. Zostanie bowiem spełniony wymóg zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.
- Dom do 70 mkw. można również sprzedać lub wynająć.
Nie mogę wybudować domu do 70mkw. na terenie, który nie ma planu zagospodarowania przestrzennego.
- W takim przypadku należy uzyskać decyzję o warunkach zabudowy, którą dla domu budowanego w uproszczonej procedurze będzie wydawał odpowiedni organ gminy w ciągu 21 dni od momentu złożenia wniosku w tej sprawie.
Czy jeśli zmieni się sytuacja materialna lub życiowa właściciela i będzie potrzebował sprzedać wybudowany dom, to może to zrobić? Grożą mu jakieś konsekwencje prawne?
- Jeśli sytuacja materialna lub życiowa właściciela zmieni się, może on sprzedać tego typu dom. Powinien jednak złożyć - pod rygorem odpowiedzialności prawnej - oświadczenie, że planowana budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, co ma na celu przeciwdziałanie nadużyciom rynkowym.
Czy wybudowany w ramach programu dom trzeba zajmować "dożywotnio”?
- Nie ma takiej konieczności. Właściciel może korzystać z wybudowanego przez siebie domu do 70 mkw. do końca życia. Może go też w dowolnym momencie sprzedać.
Czy można zweryfikować prawidłowość działań w trakcie budowy wg uproszczonej procedury?
- Tak. W każdym momencie realizacji inwestycji, jak również po jej zakończeniu, odpowiednie organy nadzoru budowlanego mogą skontrolować, czy dom do 70 mkw. powstał w zgodzie z przepisami prawa budowlanego i ładu przestrzennego. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości organy te będą podejmować stosowne kroki prawne.
Jak należy rozumieć pojęcie "osoby posiadające prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane"?
- Należy przez to rozumieć osobę posiadającą tytuł prawny na cele budowalne - to jest tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych.