Na konferencji przedstawione zostały wyniki piątej ankiety inwestycyjnej EBI dla Polski (dostępnej w języku angielskim na stronie EBI). Jest to coroczne badanie przeprowadzane przez bank Unii Europejskiej mające na celu zebranie informacji jakościowych i ilościowych dotyczących aktywności inwestycyjnej, wymagań dotyczących finansowania, a także wyzwań, z jakimi mierzą się zarówno mniejsze, jak i większe firmy.

Przyszłość polskiej gospodarki

Inwestycje stanowią podwaliny dla przyszłości i innowacyjności polskiej gospodarki. Przyszłymi zwycięzcami będą te kraje, które trudny czas pandemii wykorzystają do głębokich zmian i reform

– powiedział na dzisiejszej konferencji prasowej wicepremier, minister rozwoju, pracy i technologii Jarosław Gowin.

W zakresie wsparcia dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw kluczowe jest ukierunkowanie polityki na dostarczanie środków inwestycyjnych i zwiększanie możliwości operacyjnych. A także – co niezwykle ważne w czasach rewolucji technologicznej – zagwarantowanie dostępu do odpowiedniego know-how. Trzeba rozwijać instrumenty ułatwiające firmom ekspansję zagraniczną, łączenie się z innymi firmami, czy absorbcję najnowszych technologii – szczególnie w obszarze automatyzacji produkcji. Jednocześnie państwo musi współfinansować badania nad nowymi zaawansowanymi produktami, ułatwiać dostęp do finansowania, budować popyt na produkty ze strony publicznej i lobbować za korzystnymi rozwiązaniami regulacyjnymi na poziomie UE.

Z drugiej strony to głównie duże przedsiębiorstwa mogą dokonywać przełomów technologicznych. Są w stanie projektować, wdrażać i produkować na skalę umożliwiającą udział w globalnym wyścigu konkurencyjnym. Dlatego jednym z priorytetów rządu jest nowa Polityka Przemysłowa Polski, która powstaje w ścisłym dialogu z przedsiębiorcami i ekspertami. Działania horyzontalne, oparte na 5 osiach (cyfryzacja, zielony ład, bezpieczeństwo, lokalizacja produkcji, nowoczesne społeczeństwo), będą uzupełnione działaniem sektorowym, wypracowywanym w dialogu z przedsiębiorcami.

Ta koegzystencja dużych państwowych przedsiębiorstw i prywatnego sektora MŚP wskazuje na docelowy model funkcjonowania polskiej gospodarki. Miałby się on opierać głównie na sieci średnich i dużych prywatnych przedsiębiorstw prowadzących biznes w skali globalnej przy instytucjonalnym i skutecznym wsparciu państwa. Tę sieć uzupełniałby starannie zaprojektowany ekosystem dla nowopowstających firm z zaawansowanych sektorów gospodarki.

Kryzys wywołany pandemią pokazał nam, jak ważne jest wejście na nowe ścieżki rozwoju: cyfrową i zieloną. Inwestycje w nowe technologie odgrywają coraz większą rolę, cieszy więc fakt, że polscy przedsiębiorcy, widząc tę szansę, coraz chętniej wdrażają cyfrowe rozwiązania do swoich biznesów – takie kroki podjęła połowa rodzimych firm

– powiedziała Teresa Czerwińska, Wiceprezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Mamy podstawy do optymizmu, ale sam optymizm nie wystarczy – model gospodarki sprzed COVID w zasadzie się wyczerpał. Aby plan wyjścia z kryzysu mógł się powieść, niezbędne jest podejście strategiczne, oparte na konkretnym programie inwestycyjnym obejmującym dwa zasadnicze filary nowego modelu gospodarczego: zieloną i cyfrową transformację. To należy do priorytetów EBI, dlatego 40% finansowania udzielanego Polsce skierowane jest na tzw. zielone inwestycje, finansując kolejny krok w polskiej transformacji energetycznej. Do 2050 r. Grupa EBI planuje zmobilizować w skali globalnej 1 bilion euro na wsparcie inwestycji w obszarze gospodarki niskoemisyjnej.

- dodała Teresa Czerwińska.

Wyniki ankiety EBI w Polsce

Przeprowadzone przez EBI badanie wykazało, że mimo pandemii i obaw o przyszłość polscy przedsiębiorcy nie uciekają od innowacji – 46% wdrożyło w ostatnim roku nowe usługi, procesy i produkty (średnia UE – 42%), a 20% deklaruje wprowadzenie innowacji na skalę kraju, a nawet świata (średnia UE – 15%).

Badanie EBI dotyczyło także postrzegania zmian klimatu przez firmy i walki z nimi. Polscy przedsiębiorcy zwracają uwagę na ten problem – 60% z nich zauważa, że zmiany klimatu mają wpływ na ich działalność (średnia UE – 58%) i inwestują lub zamierzają inwestować w działania ograniczające wpływ zdarzeń pogodowych lub redukcję emisji dwutlenku węgla. Jednocześnie jednak robią to w mniejszym zakresie, niż ma to miejsce w całej UE (60% w Polsce w porównaniu z 67% w całej Unii Europejskiej). Także pod względem zwiększania efektywności energetycznej pozostajemy w tyle. Tylko 39% polskich przedsiębiorców zadeklarowało inwestycje w tego typu działania, podczas gdy w całej Unii odsetek ten wynosi 47%.

Podobnie do tego, co obserwujemy w całej Unii Europejskiej, inwestycje w Polsce ucierpiały na skutek kryzysu wywołanego przez pandemię Covid-19, a prognozy pozostają niepewne. Poczucie pilnej potrzeby inwestycji strategicznych jest teraz jednak mocniejsze. Nasza ankieta przeprowadzona wśród europejskich przedsiębiorstw pokazuje, że cyfryzacja jest kluczową odpowiedzią na Covid-19. Choć Europa pozostaje w tyle za Stanami Zjednoczonymi pod względem digitalizacji, to jednocześnie jest liderem w obszarze łączącym „zielone” i cyfrowe projekty, przez co inwestycje w działania na rzecz klimatu i cyfryzację stają się jeszcze bardziej atrakcyjne. Pod tym względem pozycja Polski zdaje się dobra. Choć obawy może budzić krótkoterminowy wpływ kryzysu wywołanego przez Covid-19, prognozy dotyczące inwestycji firm są mniej pesymistyczne niż średnia Unii Europejskiej. To dowód na gotowość do reagowania, by przyspieszyć inwestycje, stworzyć miejsca pracy przyszłości i zwiększyć konkurencyjność

- powiedziała Debora Revoltella, główna ekonomistka EBI.

Panel dyskusyjny

W ramach konferencji odbył się również panel dyskusyjny poświęcony potrzebom przedsiębiorców w zakresie rządowego wsparcia inwestycji w kraju i za granicą. Wzięli w nim udział: Mikołaj Budzanowski, członek Zarządu Grupy Boryszew S.A., Piotr Garstecki, Prezes Zarządu Scope Fluidics, Paweł Przewięźlikowski, Prezes Zarządu Ryvu Therapeutics, Edyta Stanek, Wiceprezes Zarządu ML System, a także Paweł Wieczyński, Prezes Zarządu DataWalk S.A. Moderatorem dyskusji był Marek Dietl, Prezes Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

Polscy przedsiębiorcy wsparci przez rząd uratowali Polskę przed głęboką recesją. Szczególnie imponuje zdolność do zdobywania rynków zagranicznych oraz szybki powrót produkcji przemysłowej na ścieżkę wzrostu sprzed pandemii. W czasie wychodzenia z pandemii powinniśmy pracować nad tworzeniem jeszcze korzystniejszych warunków do inwestowania. To od poziomu inwestycji w najbliższych trzech latach zależeć będzie jaką pozycję zbudujemy na gospodarczej mapie świata post-Covid-19

 – zaznaczył Marek Dietl, Prezes Zarządu GPW.

Podsumowując konferencję, wiceminister rozwoju, pracy i technologii Robert Tomanek podziękował uczestnikom spotkania i powiedział:

Nie mam wątpliwości, że Polska jest dobrym miejscem do inwestowania. W Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii powstaje Polityka Przemysłowa Polski, która te inwestycje będzie wspierać. Będziemy stawiać na cyfryzację, zielony ład, na skracanie łańcuchów dostaw, na bezpieczeństwo i na rozwój kapitału społecznego. Będziemy w ten sposób lewarować inwestycje prywatne.