Eliminacja z rynku paliw stałych nieprzystosowanych do spalania w gospodarstwach domowych jest głównym celem wydanych przez Ministra Energii rozporządzeń wykonawczych do ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. To milowy krok na drodze do realizacji rządowego programu Czyste Powietrze i zapowiedzi z expose Premiera Mateusza Morawieckiego dotyczących poprawy jakości powietrza, którym oddychają Polacy.

Przyjęcie ustawy i wydanie rozporządzeń stanowi realizację jednego z trzech najważniejszych filarów programu Czyste Powietrze. Dwa pozostałe to przyjęcie standardów emisyjnych dla kotłów węglowych małej mocy wykorzystywanych w gospodarstwach domowych (punkt ten został zrealizowany już w ubiegłym roku poprzez wydanie rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów) oraz uruchomienie 19 września br. naboru wniosków do realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz 16 wojewódzkich funduszy powszechnego programu termomodernizacji i wymiany przestarzałych źródeł ciepła w polskich domach.

"Przepisy rozporządzenia o monitorowaniu i kontrowaniu jakości paliw wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym oraz uwzględniają możliwości nabycia paliw przez gospodarstwa domowe" - podkreśla Minister Energii Krzysztof Tchórzewski.
"Dzięki tym przepisom z rynku detalicznego wyeliminowane zostanie paliwo nieprzystosowanie do spalania w gospodarstwach domowych - czyli muły węglowe i flotokoncentraty. Poprawa jakości powietrza jest procesem, na który składa się wiele elementów m.in. wyeliminowanie spalania śmieci, jakość kotłów, jakość paliw czy wyeliminowanie zanieczyszczeń komunikacyjnych tj. pochodzących z silników spalinowych. Skumulowanie tych działań doprowadzi do istotnej poprawy jakości powietrza" – podkreśla Grzegorz Tobiszowski, Sekretarz Stanu w ME.
"Czyste powietrze i jasne reguły rynkowej gry są jednym z priorytetów rządu Premiera Mateusza Morawieckiego. Obecnie nie można już produkować ani sprzedawać w Polsce kotłów, które nie spełniają ścisłych kryteriów dotyczących ograniczenia emisji szkodliwych substancji. Z kolei ustawa i rozporządzenia pomogą wyeliminować z rynku paliwa stałe nieprzystosowane do spalania w gospodarstwach domowych i w ewolucyjny sposób poprawią ich jakość. Liczymy na to, że podejmowane przez rząd działania w ciągu najbliższych lat przyniosą wymierne efekty" - powiedziała Jadwiga Emilewicz Minister Przedsiębiorczości i Technologii.

Ustawa oraz rozporządzenia wykonawcze tworzą system regulacji prawnych, którego najważniejsze elementy to: -

• ustawowy zakaz sprzedaży paliw stałych nieprzystosowanych do spalania w gospodarstwach domowych tj. mułów i flotokoncentratów,
• ustawowy zakaz importowania do Polski węgla niesortowanego tzw. „niesortu”,
• wprowadzenie nieistniejącego do tej pory w polskim systemie prawnym narzędzia budowy świadomości konsumenckiej, tj. świadectwa jakości paliw stałych, które na żądanie klienci otrzymywać będą od sprzedawców węgla dostając w ten sposób informacje na temat wartości opałowej kupowanych paliw,
• budowa systemu instytucjonalnej kontroli jakości paliw stałych przez Krajową Administrację Skarbową, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Inspekcję Handlową, które wyposażone zostały w stosowne uprawnienia kontrolne oraz mają zapewnione środki budżetowe na realizację tych zadań do 2027 roku w łącznej kwocie ponad 78 milionów złotych.

W trakcie prac nad brzmieniem finalnej wersji rozporządzeń wykonawczych Ministerstwa Energii, Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii oraz Ministerstwo Środowiska osiągnęły porozumienie co do parametrów jakościowych miałów węglowych definiowanych w tabelach 5 i 6 rozporządzenia w sprawie norm jakości paliw stałych. W efekcie ustaleń tabela nr 5 definiuje normy jakościowe w sposób odpowiadający standardom uchwał antysmogowych przyjętych na terenie ośmiu województw w Polsce. Natomiast obrót miałami zdefiniowanymi w tabeli 6 dla potrzeb spalania ich w źródłach o mocy poniżej 1 MW dopuszczony będzie jedynie do dnia 30 czerwca 2020 roku (klauzula derogacyjna), a po upływie tego okresu czasu minimalny standard jakościowy wyznaczać będą parametry jakościowe ustalone dla potrzeb tabeli 5.

W trakcie prac nad rozporządzeniami ustalono również redukcję dopuszczalnego poziomu siarki, jak również uzgodniono dokonywanie wspólnie przeglądów wymagań jakościowych paliw stałych, tak aby na bieżąco wypracowywać ścieżkę redukcji szkodliwych substancji, która realizowana będzie sukcesywnie przez kolejne lata z uwzględnieniem postępów restrukturyzacji sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce.

Jednocześnie – mając na względzie fakt, iż miały o parametrach jakościowych zdefiniowanych w tabeli 6 wykorzystywane są głównie jako paliwo stosowane w kotłach o wyższej mocy przez rolników, przedsiębiorstwa ogrodnicze, małe zakłady produkcyjne i innych przedsiębiorców - Ministerstwa Energii oraz Przedsiębiorczości i Technologii uzgodniły dokonanie nowelizacji przepisów ustawy o normach jakości paliw, która spowoduje, że miały węglowe zdefiniowane w tabeli 6 będą mogły być nabywane w okresie przejściowym (tj. do dnia 30 czerwca 2020r.) jedynie przez podmioty wykorzystujące te paliwa dla potrzeb działalności gospodarczej, działalności wytwórczej w rolnictwie, ogrodnictwie czy też warzywnictwie.

Przyjęty pakiet rozwiązań tj. ustawa i rozporządzenia kompleksowo regulują kwestię jakości paliw stałych poprzez określenie dopuszczalnych parametrów, sposobu pobierania próbek do analizy, metod badania jakości paliw oraz określają wzór świadectwa jakości.

"Cieszę się, że przepisy dotyczące norm jakości paliw zaczną obowiązywać jeszcze przed nadejściem pełnego sezonu grzewczego w tym roku. To będzie pierwszy sezon grzewczy, w którym sprzedawcy paliw stałych będą musieli przekazywać swoim klientom świadectwa jakości paliw stałych ponosząc pełną odpowiedzialność prawną za prawdziwość i rzetelność informacji zawartych w tych świadectwach. Jestem przekonany, że to przyczyni się do głębokiego wzrostu świadomości konsumenckiej, a przez to również do poprawy jakości powietrza w Polsce" – podkreślił Piotr Woźny, pełnomocnik premiera ds. programu Czyste Powietrze, wiceprezes NFOŚ.