Książeczki mieszkaniowe
Jeśli posiadasz książeczkę mieszkaniową założoną przed 24 października 1990 r. możesz otrzymać finansowaną przez budżet państwa premię gwarancyjną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1286, z późn. zm.). Cele mieszkaniowe uprawniające do premii gwarancyjnej:
- uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej;
- nabycie, w drodze zakupu, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, pod warunkiem że prawo własności wynosi co najmniej 1/4;
- nabycie, w drodze zakupu lub zamiany, własności lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, lub domu jednorodzinnego, pod warunkiem że prawo własności wynosić co najmniej 1/4;
- przystąpienie do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego;
- uzyskanie własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w związku z wykonaniem umowy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudowania na tym gruncie domu jednorodzinnego lub budynku wielorodzinnego bądź w związku z budową budynku wielorodzinnego na gruncie stanowiącym własność właściciela książeczki mieszkaniowej;
- uzyskanie odrębnej własności lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego, bądź pomieszczeń niemieszkalnych;
- uzyskanie własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia na jej członków własności domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym;
- wpłacenie kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w wysokości przekraczającej 3 proc. wartości odtworzeniowej lokalu, wybudowanego przy wykorzystaniu kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie wniosków o kredyt złożonych do 30 września 2009 r. lub w ramach realizacji rządowego programu popierania budownictwa mieszkaniowego;
- zapłata części ceny mieszkania najmowanego na podstawie umowy najmu instytucjonalnego z dojściem do własności w łącznej równowartości nie niższej niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu (uprawnienie do likwidacji książeczki i uzyskania premii będzie przysługiwało po upłynięciu co najmniej 12 miesięcy umowy najmu instytucjonalnego mieszkania);
- dokonanie wpłaty na podstawie umowy w sprawie partycypacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego w wysokości nie niższej niż 10 proc. ostatecznych kosztów budowy przypadających na dany lokal mieszkalny;
- całkowita spłata zadłużenia obciążającego lokal właściciela książeczki mieszkaniowej powstałego w związku z kredytem;
- wymiana okien, montaż, wymiana lub modernizacja instalacji gazowej, instalacji elektrycznej lub instalacji wodno-kanalizacyjnej w lokalu mieszkalnym lub domu jednorodzinnym, którego właścicielem jest właściciel książeczki mieszkaniowej lub do którego przysługuje mu spółdzielcze prawo do lokalu lub domu jednorodzinnego;
- realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, którego właścicielem jest właściciel książeczki mieszkaniowej lub do którego właścicielowi książeczki przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu lub domu jednorodzinnego, pod warunkiem że kwota wydatków brutto na materiały budowlane, urządzenia lub usługi związane z realizacją tego przedsięwzięcia nie jest niższa niż 6 tys. zł (wykaz wydatków określony jest w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych; urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych);
- dokonanie przez właściciela książeczki mieszkaniowej wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej kwoty należnej za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki, pod warunkiem, że kwota wydatków wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej poniesionych w okresie 24 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki na remont części wspólnych budynku, w którym znajduje się lokal mieszkalny, z tytułu posiadania którego powstał obowiązek świadczeń na fundusz remontowy - w części odpowiadającej udziałowi właściciela książeczki w kosztach remontów nieruchomości wspólnej, ustalonego uchwałą wspólnoty mieszkaniowej lub uprawnionego organu spółdzielni mieszkaniowej - jest co najmniej równa tej wpłacie;
- poniesienie przez okres co najmniej 5 lat opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności pod warunkiem, że właściciel książeczki mieszkaniowej jest właścicielem lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, którego ta opłata dotyczyła.
Możliwości wcześniejszego uzyskania premii gwarancyjnej
Na Twój wniosek premia z książeczki mieszkaniowej może zostać wypłacona już w trakcie budowy własnego domu (przy zaawansowaniu budowy co najmniej 20 proc. wartości kosztorysowej) lub przebudowy budynku mieszkalnego (co najmniej 50 proc. wartości kosztorysowej), lub może zostać przekazana do spółdzielni mieszkaniowej po wniesieniu co najmniej 50 proc. wymaganego wkładu budowlanego lub mieszkaniowego lub wpłaceniu co najmniej 50 proc. wartości kosztorysowej lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego deweloperowi lub wniesienia co najmniej 50 proc. kwoty partycypacji w kosztach budowy mieszkania budowanego w systemie budownictwa czynszowego. Istnieje również możliwość wcześniejszego uzyskania premii gwarancyjnych jeszcze przed doprowadzeniem inwestycji do końca w przypadku przeznaczenia premii jako wkład własny związany z kredytem mieszkaniowym udzielonym na przedsięwzięcie warunkujące uzyskanie premii na ogólnych zasadach. Warunkiem udzielenia premii gwarancyjnej będzie przedstawienie przez właściciela książeczki mieszkaniowej umowy kredytu na sfinansowanie jednej z czynności uprawniających do premii gwarancyjnej na ogólnych zasadach (umowy uwzględniającej środki z premii jako wkład własny), uruchomienie kredytu po otrzymaniu przez instytucję kredytującą premii gwarancyjnej oraz wypłacenie podmiotowi realizującemu przedsięwzięcie kwoty otrzymanej premii gwarancyjnej wraz z kredytem lub pierwszą transzą kredytu.
Rejestracja książeczki mieszkaniowej
Obowiązek rejestracji książeczek mieszkaniowych założonych do dnia 23 października 1990 r.
Od dnia 19 stycznia 2021 r. właściciele książeczek mieszkaniowych są zobowiązani do rejestracji książeczki mieszkaniowej w banku prowadzącym obsługę rachunku. Rejestracja dokonywana jest na wniosek właściciela.
W przypadku zarejestrowania książeczki do 31 grudnia 2022 r. – zasady jej likwidacji i wypłaty premii gwarancyjnej nie uległy zmianie. Jeśli książeczka zostanie zarejestrowana po tym terminie, jej właściciel uzyskuje uprawnienie do złożenia wniosku o jej likwidację i wypłatę premii gwarancyjnej dopiero 1 stycznia roku następującego po roku rejestracji.
Termin na złożenie wniosku o likwidację książeczki nie ulega zmianie i wynosi 90 dni licząc od 1 stycznia kolejnego roku po rejestracji, tj. terminu nabycia uprawnienia do złożenia wniosku o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej.
Przykład:
Jeżeli książeczka została zarejestrowana w 2023 roku oraz w tym samym roku dokonany został wydatek uprawniający do wypłaty premii gwarancyjnej, wniosek o likwidację książeczki można złożyć w terminie od 1 stycznia 2024 r. do 30 marca 2024 r. Odpowiednio, jeżeli obie czynności rejestracja książeczki i czynność uprawniającą do uzyskania premii gwarancyjnej zostaną zrealizowane w 2024 r., wniosek o likwidację książeczki może być złożony od 1 stycznia 2025 r. do 31 marca 2025 r.
Szczegóły dotyczące prowadzenia mieszkaniowego rachunku oszczędnościowego, potocznie zwanego książeczką mieszkaniową, zawarte są w Informatorze dotyczącym książeczek mieszkaniowych (z prawem do premii gwarancyjnej), który dostępny jest na stronie Banku PKO BP.
Materiały
https://www.pkobp.pl/aktualnosci/oszczednosciowe-ksiazeczki-mieszkaniowe-zmiany-w-przepisach-od-19-01-2021-r/Podstawa prawna
Ustawa z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych Dz.U. z 2023 r. poz. 1446