Lokal za Grunt to instrument wspierania rozwoju inwestycji. Jest on kierowany do gmin i podmiotów prowadzących działania w sektorze budownictwa. Ma służyć ograniczeniu barier w pozyskiwaniu nieruchomości pod zabudowę.

W ramach programu Lokal za Grunt inwestorzy mogą nabywać nieruchomości od gmin z częściowym rozliczeniem ceny nieruchomości mieszkaniami lub obiektami infrastruktury społecznej przekazywanymi na potrzeby wspólnoty samorządowej. W podstawowym modelu gmina dokonuje sprzedaży nieruchomości inwestorowi wyłonionemu w transparentnym przetargu otwartym dla wszystkich podmiotów zainteresowanych realizacją inwestycji mieszkaniowej. Nabywca uiszcza część ceny nieruchomości w formie pieniężnej. Drugą część rozlicza natomiast w formie mieszkań, które po wybudowaniu przekazuje gminie. Pozostałymi mieszkaniami inwestor może dysponować zgodnie z własnymi potrzebami, np. może je sprzedać na zasadach komercyjnych.

Gmina może przeznaczyć przekazane przez inwestora lokale na mieszkania komunalne lub wnieść np. do spółki gminnej jako mieszkania na wynajem (np. z opcją dojścia do własności). Najemcy lokali wniesionych do spółek mogą ubiegać się o dopłaty do czynszu w ramach programu Mieszkanie na Start.

Kto może skorzystać?

Lokal za Grunt jest adresowany do gmin i podmiotów prowadzących działania w sektorze budownictwa, w tym budownictwa mieszkaniowego.

Jak to działa?

Gmina dokonuje sprzedaży nieruchomości inwestorowi wyłonionemu w transparentnym przetargu otwartym dla wszystkich podmiotów zainteresowanych realizacją inwestycji. Nabywca uiszcza część ceny nieruchomości w formie pieniężnej. Drugą część rozlicza natomiast w formie lokali, które, w zależności od modelu współpracy, przekazuje gminie od razu lub po wybudowaniu/ wyremontowaniu itp. Lokalami nieobjętymi rozliczeniem inwestor może dysponować zgodnie z własnymi potrzebami, np. sprzedać je na zasadach komercyjnych.

Gmina może przeznaczyć przekazane przez inwestora lokale na mieszkania komunalne lub wnieść je np. do spółki gminnej jako mieszkania na wynajem (np. z opcją dojścia do własności). Najemcy lokali wniesionych do spółki mogą ubiegać się o dopłaty do czynszu w programie Mieszkanie na Start. Lokale użytkowe gmina może natomiast wykorzystać pod działalność ochrony zdrowia, edukacyjną lub inną służącą ogółowi mieszkańców.

Ustawa „lokal za grunt” wprowadziła ponadto nowy instrument finansowego wsparcia samorządów lokalnych, które angażują się w rozwój infrastruktury społecznej lub technicznej. Samorządy mogą liczyć na grant w wysokości do 10% kosztów przedsięwzięcia infrastrukturalnego powiązanego z inwestycją promieszkaniową, np. realizowaną rozliczeniem "lokal za grunt".

Korzyści

Wybrane korzyści dla inwestorów:

• rozszerzenie dostępu do nieruchomości o potencjale inwestycyjnym, nierzadko atrakcyjnie zlokalizowanych i dobrze skomunikowanych,
• większe możliwości dostosowania sposobu pozyskania nieruchomości do posiadanych aktywów i potrzeb inwestora (np. możliwość odroczenia w czasie części rozliczenia),
• możliwość przeznaczenia do przekazania gminie lokali lub budynków pochodzących z innych inwestycji oraz swoboda w gospodarowaniu lokalami i budynkami objętymi inwestycją, a nieprzekazywanymi gminie,
• ograniczenie problemów związanych z finansowaniem infrastruktury technicznej i społecznej, szerszy dostęp tworzonych osiedli do infrastruktury społecznej.

Wybrane korzyści dla samorządów: 

• zwiększenie zasobu służącego realizacji zadań gminy bez konieczności bezpośredniego zaangażowania się w realizację procesu inwestycyjno-budowlanego, w tym niekiedy od razu po zbyciu nieruchomości,
• szerokie możliwości wykorzystania instrumentu do realizacji zadań (np. w celu zwiększenia oferty lokalowej, realizacji działań rewitalizacyjnych, poprawy dostępu osiedli mieszkalnych do infrastruktury technicznej i społecznej, zwiększenia zakresu lub poprawy jakości usług świadczonych na rzecz mieszkańców),
• możliwość zagospodarowania działek niewykorzystywanych do realizacji zadań (a generujących koszty związane z utrzymaniem nieruchomości) przy jednoczesnym zwiększeniu zasobu lokalowego gminy i uzyskaniu istotnych społecznie efektów niematerialnych (np. poprawy jakości życia mieszkańców gminy),
• zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu,
• dodatkowe wsparcie finansowe na realizację przedsięwzięć infrastrukturalnych.

Przykładowe wzory uchwały rady gminy

Gminy zainteresowane włączeniem rozwiązania Lokal za Grunt w działania realizowane w ramach lokalnej polityki mieszkaniowej są obowiązane do podjęcia uchwały określającej zasady zbycia nieruchomości z rozliczeniem „lokal za grunt”.

W odpowiedzi na potrzebę stworzenia przykładowych wzorów uchwał podejmowanych w ramach instrumentu, zgłaszaną resortowi przez niektóre gminy, w celu ułatwienia zainteresowanym gminom prac związanych z przygotowaniem takich dokumentów Ministerstwo Rozwoju i Technologii opracowało projekty przykładowych wzorów uchwał, uwzględniających wybrane przypadki mogące wystąpić w praktyce obrotu.

Opublikowane poniżej projekty wzorów uchwał rady gminy nie mają charakteru wiążącego. Oznacza to, że ich stosowanie nie jest obowiązkiem gminy. Wzory te mogą jednak stanowić pomoc i inspirację przy projektowaniu przez gminy własnych uchwał w sprawie zbycia nieruchomości z rozliczeniem „lokal za grunt”. Ważne jest, aby gminy, projektując ww. uchwały, zawierały w nich informacje, o których mowa w art. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2020 r. o rozliczaniu ceny lokali lub budynków w cenie nieruchomości zbywanych z gminnego zasobu nieruchomości, dostosowując jednak treść aktu do potrzeb konkretnego przypadku obrotu.

Kontakt

Wyjaśnień w zakresie ewentualnych interpretacji przepisów udziela Departament Mieszkalnictwa w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, tel. 22 323 40 94.