Otwarte dane publiczne to dane wytworzone przez urzędy administracji publicznej lub na ich zlecenie. Są dostępne dla każdego zainteresowanego do wykorzystania, przetwarzania i przekazywania w dowolnych celach. Dla biznesu stanowią bezpłatne i łatwo dostępne źródło informacji, które wpływają na innowacyjność i pozycję rynkową firm. Jak wynika z europejskiego rankingu Digital Economy and Society Index, który pokazuje stopień cyfryzacji społeczeństw i gospodarek, w 2020 r. nasz kraj  w kategorii otwartych danych zajął 7. pozycję wśród państw Unii Europejskiej. Po awansie o 6 pozycji w porównaniu do  2019 r. Polska jest jednym z liderów rankingu i wykazuje w zakresie otwartości danych ponadprzeciętną dojrzałość na tle całej Unii.

Aby dodatkowo zintensyfikować działania w obszarze otwartości danych, a także, aby je usystematyzować, a tym samym  zbliżać się do najwyższych międzynarodowych standardów, Rada Ministrów przyjęła Program Otwierania Danych na lata 2021 – 2027. Jest to krajowa strategia, która obejmuje kluczowe zagadnienia dotyczące  udostępniania i zarządzania danymi.

Z danych Komisji Europejskiej wynika, że liczba danych generowanych na świecie gwałtownie rośnie – z 33 zettabajtów w 2018 r. do prognozowanych 175 zettabajtów w 2025 r. Stanowią one fundament cyfrowej transformacji, ale też kształtują sposób, w jaki produkujemy i konsumujemy różne dobro oraz to, w jak na co dzień żyjemy. Łatwy dostęp do bezpłatnych informacji jest więc dla firm niezwykle ważny i często stanowi podstawę ich systematycznego rozwoju

– mówi wiceminister rozwoju, pracy i technologii Olga Semeniuk.

Dane o danych

Z ostatnich dostępnych informacji Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2019 r. z otwartych danych publicznych korzystało 17,5 proc. przedsiębiorstw. Najczęściej sięgały po nie podmioty w województwie mazowieckim – co piąty. Widać też wyraźnie, że biorąc pod uwagę różne branże i wielkości biznesów na przestrzeni lat otwarte dane stają się przydatne dla coraz większej liczby firm. Największe zainteresowanie otwartymi danymi wykazują podmioty duże (43,7 proc.), rzadziej średnie (25,5 proc.) i małe (14,9 proc.). W tym pierwszym przypadku nastąpił też największy wzrost odsetka firm z nich korzystających – o ponad 5 p.p. w porównaniu z rokiem 2018.

15,6 proc. przedsiębiorców zadeklarowało, że najbardziej przydatne i poszukiwane okazują się dane dotyczące tematyki gospodarczo-finansowej. Z zainteresowaniem  2,4 proc. firm spotykają się natomiast informacje odnoszące się do kultury, sportu i turystyki. Pod względem profilu prowadzonej działalności, najczęściej z otwartych danych publicznych korzystały przedsiębiorstwa zajmujące się finansami i ubezpieczeniami – tak zadeklarowało 46,9 proc. analizowanych podmiotów tego sektora. Podobnie wskazało też co trzecie przedsiębiorstwo wytwarzające i zaopatrujące w energię elektryczną, gaz i gorącą wodę oraz 10,8 proc. firm świadczących usługi związane z zakwaterowaniem i gastronomią.

Co warte odnotowania, stopniowo poszerza się liczba przedsiębiorstw, które uważają, że istnieją pewne zasoby informacji publicznych, które mogłyby zostać wykorzystane w celach biznesowych, ale nie zostały udostępnione w ramach otwartych danych. Tak odpowiedziało prawie 4 proc. zapytanych, o 1,5 p.p więcej niż w 2018 roku. Najwięcej takich wskazań dotyczyło przedsiębiorstw dużych (7,5 proc.) oraz podmiotów zajmujących się naprawą i konserwacją komputerów i sprzętu komunikacyjnego (8,6 proc.).

Wykorzystanie otwartych danych publicznych przynosi szereg korzyści w różnych obszarach. Zwiększają one dobrobyt społeczny, usprawniają administrację publiczną, przyczyniają się do wzrostu gospodarczego sektora prywatnego. Swobodne i bezkosztowe dzielenie się wiarygodnymi informacjami ma też wpływ na podnoszenie wydajności usług publicznych, upowszechnia społeczną partycypację i ułatwia kreowanie innowacyjnych rozwiązań biznesowych

– mówi wiceszef MRPiT Robert Tomanek.

Dobrze zaopatrzona hurtownia

W oparciu o ideę otwartości danych działa Hurtownia danych CEIDG i Biznes.gov.pl, dostępna pod adresem dane.biznes.gov.pl. Hurtownia udostępnia informacje o przedsiębiorcach zarejestrowanych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Co istotne, nowa odsłona aplikacji powstała w oparciu o uwagi użytkowników oraz doświadczenia ekspertów, dzięki czemu ma dużo większe możliwości.

Hurtownia udostępnia obecnie najbardziej popularne raporty i dane dotyczące przedsiębiorców. Raporty, które można otrzymać zawierają informacje statystyczne o liczbie zarejestrowanych działalności gospodarczych w Polsce, czy strukturze wiekowej. Możliwe jest  samodzielne wybieranie parametrów, w zależności od potrzeb. Z hurtowni  można korzystać  również za pomocą interfejsu programowania aplikacji, czyli tzw. API opracowanego zgodnie ze standardami otwartości danych.

Aby skorzystać z Hurtowni danych, trzeba posiadać konto na Biznes.gov.pl i poprzez usługę online wystąpić do administratorów o przyznanie odpowiednich uprawnień. Aplikacja raportowa jest dostępna po zalogowaniu, na stronie dane.biznes.gov.pl.

Z informacji w Hurtowni danych korzystają zarówno banki i firmy, jak również urzędnicy i osoby prywatne czy też organizacje pozarządowe i naukowcy prowadzący badania. Dane wykorzystywane są do przygotowywania raportów i analiz, ale też do opracowywania strategii biznesowych i podnoszenia konkurencyjności przedsiębiorstw

– dodaje wiceszefowa MRPiT Olga Semeniuk.