Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadza nowe narzędzie planistyczne – plan ogólny gminy w randze aktu prawa miejscowego, który ma być uchwalany obligatoryjnie dla całego obszaru gminy. Gminy będą miały czas na jego uchwalenie do 1 stycznia 2026 r. Nie pozostawiamy samorządów samym sobie - dajemy im realne narzędzia do planowania przestrzeni. Ponadto przygotowaliśmy zmiany w procedurze usprawniające opracowanie planów miejscowych oraz zintegrowany plan inwestycyjny – nowa szczególna forma planu miejscowego pozwalająca na szybkie i transparentne przygotowanie terenów pod inwestycje. To wszystko stwarza szanse na szybsze pozyskiwanie gruntów pod budownictwo mieszkaniowe i tym samym większą podaż mieszkań

– mówi minister rozwoju i technologii Waldemar Buda. 

Główną ideą, która nam przyświecała, było to, żeby tak zreformować system planowania przestrzennego, by był on bardziej elastyczny i by gminy mogły sprawniej oraz szybciej uchwalać nowe i zmieniać już obowiązujące akty planowania przestrzennego

– dodaje wiceminister rozwoju i technologii Piotr Uściński.

Zmiany w planowaniu przestrzennym są również wynikiem prowadzonej integracji systemów planowania społeczno-gospodarczego z planowaniem przestrzennym. Jest to metoda na wzmocnienie roli planowania przestrzennego w procesie realizacji polityki rozwoju. 
Nowe zasady planowania i zagospodarowania

W wyniku integracji systemów planowania plan ogólny gminy, w zakresie ustalenia kierunków zagospodarowania przestrzennego, zastąpi dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, podczas gdy polityka przestrzenna gminy stanie się elementem strategii rozwoju gminy. Plan ogólny gminy będzie dokumentem zawierającym wyłącznie podstawowe ustalenia, które pozwolą gminie zaplanować zrównoważony i harmonijny rozwój. Co ważne, jego ustalenia będą podstawą nie tylko do uchwalania planów miejscowych, ale także do wydawania decyzji o warunkach zabudowy.

Nową formą planu miejscowego będzie zintegrowany plan inwestycyjny sporządzany na wniosek inwestora, który docelowo zastąpi uchwałę o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, wydawaną dotychczas na podstawie tzw. specustawy mieszkaniowej, jednak narzędzie będzie można wykorzystać do ustalenia przeznaczenia terenu również dla wszystkich rodzajów inwestycji. W trakcie negocjacji z gminą inwestor będzie mógł się zobowiązać np. do budowy szkoły, wsparcia takiej inwestycji lub rozbudowy infrastruktury technicznej, co zostanie potwierdzone podpisaniem umowy urbanistycznej. Umowa urbanistyczna będzie jawna i podlegała publikacji na stronie BIP, a w przyszłości w Rejestrze Urbanistycznym.

W projekcie doprecyzowano przepisy dotyczące decyzji o warunkach zabudowy, m.in. przez możliwość określenia przez gminę w planie ogólnym gminy obszaru, na którym będzie można wydać taką decyzję, oraz ograniczono maksymalny zasięg obszaru analizowanego do 200 m.
Ustawa przewiduje też uruchomienie nieodpłatnego i dostępnego dla wszystkich zainteresowanych Rejestru Urbanistycznego prowadzonego on-line, który będzie wiarygodnym źródłem informacji o przestrzeni i wszystkich prowadzonych procedurach administracyjnych.

Szkolenia dla urzędników

W związku z wejściem w życie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw MRiT przygotowuje szkolenie dla pracowników samorządowych, które odbędzie się 18 i 19 października.
Przedmiotem szkolenia będzie przekrojowe zapoznanie uczestników ze zmianami wprowadzanymi przepisami ustawy. Szczegółowy zakres szkolenia jest obecnie w przygotowywaniu.
W szkoleniu będzie można wziąć udział w formie stacjonarnej (przewidziano 250 miejsc) oraz online. Informację, wraz ze szczegółami dotyczącymi zapisów oraz wyboru formy udziału, trafią bezpośrednio do gmin. Szkolenie będzie bezpłatne. 

O kolejnych szkoleniach MRiT będzie informować bezpośrednio gminy lub będziemy ogłaszać na stronie internetowej ministerstwa. 

Planowanie przestrzenne - przepisy wykonawcze

Obecnie trwają prace dotyczące przyjęcia rozporządzeń, które powinny być wydane w związku z wejściem w życie nowelizacji. Intensywne prace dotyczą siedmiu rozporządzeń, z czego na stronie RCL można zapoznać się z treścią projektów:

• Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii zmieniającego rozporządzenie w sprawie zbiorów danych przestrzennych oraz metadanych w zakresie zagospodarowania przestrzennego: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12375301
• Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie określenia wzoru formularza wniosku dotyczącego aktu planowania przestrzennego: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12375305
• Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie sposobu przygotowania projektu planu ogólnego gminy: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12376658

Pozostałe projekty rozporządzeń zostaną przekazane do konsultacji publicznych w najbliższym czasie. Natomiast rozporządzenie dotyczące Rejestru Urbanistycznego zostanie przygotowane i ogłoszone w terminie późniejszym.