Polska w RPA

Oświadczenie o odrzuceniu spadku, o przyjęciu spadku wprost lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza możesz złożyć we właściwym terytorialnie urzędzie konsularnym RP.

Konsul potwierdzi własnoręczność podpisu spadkobiercy pod oświadczeniem o odrzuceniu lub o przyjęciu spadku. Aby oświadczenie było skuteczne, musisz je jeszcze przedłożyć w sądzie spadku – czyli sądzie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy – w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziałeś się, że możesz przyjąć lub odrzucić spadek. 

Tak, dokumenty musisz złożyć osobiście.

W celu umówienia wizyty prosimy o kontakt pod adresem e-mail: konsulat.pretoria@msz.gov.pl.

• ważny paszport lub dowód osobisty,
• oświadczenie o odrzuceniu lub przyjęciu spadku – pamiętaj, że podpis musisz złożyć w obecności konsula.

Pamiętaj, że do złożenia oświadczenia w imieniu dziecka konieczne jest dodatkowo uzyskanie zezwolenia sądu opiekuńczego, ponieważ jest to czynność przekraczająca zwykły zarząd majątkiem dziecka. Wniosek o udzielenie zezwolenia rodzic składa do właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka sądu opiekuńczego.

Przykładowe wzory oświadczeń:

• Przykładowe oświadczenie o odrzuceniu spadku
  – wzór ma charakter przykładowy, może być modyfikowany

• Przykładowe oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego składany przez jednego rodzica
  – wzór ma charakter przykładowy, może być modyfikowany

• Przykładowe  oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego składany przez oboje rodziców
  – wzór ma charakter przykładowy, może być modyfikowany

Opłata zgodnie z tabelą opłat konsularnych.

Termin realizacji wynosi od 1 do 2 tygodni.

Dokument należy osobiście odebrać w siedzibie konsulatu.

W przypadku odmowy wykonania czynności, konsul wyda postanowienie, na które możesz  wnieść w terminie 7 dni zażalenie do Ministra Spraw Zagranicznych. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem konsula, który wydał postanowienie.

Co oznacza złożenie poszczególnych oświadczeń?

Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku skutkuje brakiem odpowiedzialności za długi spadkowe oraz pozbawieniem roszczeń do wszelkich aktywów pozostawionych przez spadkodawcę. Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku, a w jego miejsce wstępują jego spadkobiercy.

Złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku wprost skutkuje pełną odpowiedzialnością za długi spadkowe, jak również możliwością zgłoszenia roszczenia do aktywów, w zakresie przysługującego spadkobiercy udziału.

Złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe do wysokości aktywów. 

Co się stanie, jeśli nie złożę żadnego oświadczenia spadkowego?

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli spadkobierca nie złoży w ustawowym terminie żadnego oświadczenia spadkowego, oznaczać to będzie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – tzn. z ograniczeniem odpowiedzialności za długi do wysokości aktywów spadkowych. 

Złożyłem oświadczenie o odrzuceniu spadku po mojej mamie. Teraz spadek przeszedł na moje dzieci. Jaki mam czas na złożenie oświadczenia na odrzucenie spadku w ich imieniu? Muszę przecież jeszcze uzyskać zgodę sądu opiekuńczego.

Termin wynosi 6 miesięcy od złożenia przez Ciebie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Niemniej zgodnie z orzecznictwem polskiego Sądu Najwyższego (postanowienia z 28 maja i 24 września 2015 roku, wydane w sprawach III CSK 352/14 oraz V CSK 686/14) samo złożenie do polskiego sądu opiekuńczego (w terminie wspomnianych 6 miesięcy) wniosku o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powoduje, że bieg tego terminu zostaje przerwany. Następnie termin ten biegnie od nowa po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu opiekuńczego o wyrażeniu zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego.

Złożyłem oświadczenie o odrzuceniu spadku po moim ojcu. Spadek przeszedł na mojego syna. Wiem że coś muszę złożyć w Polsce. Czy jak wyślę oświadczenie o odrzuceniu spadku przez siebie do sądu rejonowego to będzie "po sprawie"?

Nie. Sąd spadku (czyli sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy) to sąd, w którym musisz złożyć swoje własne oświadczenie o odrzuceniu spadku. Żeby złożyć oświadczenie w imieniu dziecka, musisz uzyskać zgodę sądu opiekuńczego. To są dwie różne kategorie spraw. Pierwsze sprawy prowadzą zazwyczaj wydziały cywilne w sądach rejonowych. Te drugie – wydziały rodzinne i nieletnich.

Mam dwójkę dzieci i dwójkę rodzeństwa. Mój brat mieszka w Polsce. Czy, żeby było prościej i szybciej, nie mogę po prostu odrzucić spadku na rzecz brata? On załatwi formalności w kraju.

Nie ma możliwości odrzucenia spadku na rzecz konkretnej osoby (z pominięciem przepisów o zasadach dziedziczenia). Konsul odmawia wykonania czynności, która byłaby sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego.