Tajlandia
09.09.2022
Informacje ogólne
Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy
Położenie geograficzne: Tajlandia/Królestwo Tajlandii (Prathet Thai / Ratcha Anachak Thai), państwo w południowo-wschodniej Azji, na Półwyspie Indochińskim i Malajskim. Graniczy z Mjanmą od północnego-zachodu, Laosem od północnego-wschodu, Kambodżą od wschodu i Malezją od południa. Wschodnie wybrzeże wzdłuż Zatoki Tajlandzkiej (1840 km) umożliwia łatwy dostęp do portów Wietnamu, Singapuru, Indonezji i Chin, a dalej Filipin i Japonii. Zachodnie wybrzeże wzdłuż Morza Andamańskiego (865 km) umożliwia dostęp do portów Mjanmy, Bangladeszu, Indii i Sri Lanki. Granice z sąsiadującymi państwami wynoszą: z Mjanmą 1800 km, z Laosem 1754 km, z Kambodżą 803 km i z Malezją 506 km. Powierzchnia kraju jest częściowo górzysta. Obszary równinne występują w środkowej i wschodniej części kraju. Głównymi rzekami są: Menam i Mekong.
W Tajlandii obowiązuje strefa czasowa GMT+7. Różnica czasu między Polską a Tajlandią wynosi 6 godzin zimą i 5 godzin latem.
Ludność: 69,04 mln mieszkańców.
Obszar: 514 tys. km2
Stolica: Bangkok
Język urzędowy: tajski, w użyciu angielski, chiński i dialekty regionalne.
Kraj administracyjnie podzielony jest na 76 prowincji. Podstawowe grupy etniczne to: Tajowie 75%, Tajowie rodowodu chińskiego 14%, Malajowie, Khmerowie, Laotańczycy i inni.
Warunki klimatyczne
Tajlandia to kraj o klimacie tropikalnym (zwrotnikowo-monsunowym) z wyraźnie zaznaczonymi porami roku: chłodniejszą - od listopada do lutego, gorącą - od marca do połowy maja oraz deszczową - od połowy maja do października. Średnie temperatury wahają się w granicach 23,7 - 32,5ºC, w zależności od pory roku i regionu. Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla Bangkoku wynoszą odpowiednio: w styczniu 26ºC i 9 mm, w lipcu 29ºC i 168 mm. Średnia temperatura powietrza dla kraju w porze chłodnej dochodzi do 26ºC, w gorącej do 36ºC, w monsunowej wynosi około 32ºC. W górach temperatura jest niższa.
Główne bogactwa naturalne
Głównymi obszarami rolniczymi, z rozległymi polami ryżowymi, są doliny rzek i równina centralna. Z innych roślin uprawia się: maniok, kukurydzę, kauczukowiec, jutę, trzcinę cukrową, soję, palmę kokosową, tytoń, owoce i warzywa. Eksploatowane są zasoby leśne (drewno).
W produkcji zwierzęcej dominuje hodowla bydła, trzody chlewnej, drobiu. Rozwinięte też jest rybołówstwo.
Z zasobów mineralnych występują: rudy cyny, wolframu, tantalu, ołowiu, gips, gaz ziemny, węgiel brunatny, pewne ilości ropy naftowej, fluoryt.
System walutowy, kurs i wymiana
Walutą w Tajlandii jest bat (THB). 1 bat = 100 satang. W obiegu są banknoty o nominałach: 1000, 500, 100, 50, 20 bat. Są one oznaczone cyframi arabskimi i tajskimi, a ich rozmiar powiększa się wraz ze wzrostem wartości. Monety mają nominały 25 i 50 satangów, oraz 1, 2, 5 i 10 batów.
Wymiany walut zagranicznych można dokonać w bankach lub w kantorach wymiany znajdujących się w kompleksach handlowych i na ulicach dużych miast. Kursy wymiany walut na dzień 9.09.2022 r. wynosiły: 1 USD = 36,45 THB, 1 EUR = 36,7 THB. Aktualny kurs THB można znaleźć na stronie Bank of Thailand (www.bot.or.th).
Religia
Dominującą religią w Tajlandii jest buddyzm (ok. 94%). Wyznawcy pozostałych religii stanowią mniejszość: muzułmanie (ok. 4,9%), chrześcijanie (ok.1,2%).
Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy w 2021
- 1 stycznia – Nowy Rok
- 26 lutego - Magha Bucha Day (św. buddyjskie)
- 6 kwietnia Chakri Memorial Day (dzień dynastii panującej)
- 13-15 kwietnia Songkran (tajski Nowy Rok)
- 4 maja - Coronation Day (Dzień Koronacji)
- 10 maja – Royal Ploughing Ceremony Day
- 26 maja – Visakha Bucha (św. buddyjskie)
- 3 czerwca – urodziny Królowej Suthidy
- 26 lipca - Asarnha Bucha Day
- 28 lipca – urodziny J.E. Króla Ramy X
- 12 sierpnia - urodziny Królowej Sirikit, żony Króla Ramy IX
- 13 października – rocznica śmierci Króla Ramy IX
- 23 października - Chulalongkorn Day (święto upamiętniające Króla Ramę V)
- 6 grudnia – urodziny Króla Ramy IX (święto narodowe)
- 10 grudnia – Dzień Konstytucji
- 31 grudnia – wigilia nowego roku
Infrastruktura transportowa
Podstawową formą transportu w Tajlandii jest transport drogowy. Sieć drogowa jest najbardziej rozwinięta w całym regionie Azji Południowo-Wschodniej. Według danych Ministerstwa Transportu, łączna długość dróg wynosi ok. 456 tys. km, łączących wszystkie prowincje. Transport drogowy, w tym komunikacja międzymiastowa, obsługiwany jest przez prywatne firmy.
Długość linii kolejowych wynosi 4.644 km. Transport kolejowy obsługiwany jest przez State Railway of Thailand. Na najbliższe lata planowana jest duża rozbudowa sieci kolejowej. Strategia Rozwoju Kolei opracowana przez Biuro Transportu i Planowania Ruchu w Ministerstwie Transportu przewiduje, że wydatki na rozbudowę i unowocześnienie sieci kolejowej wyniosą w ciągu najbliższych dwudziestu lat 2,7 biliona THB (ok. 90 miliardów USD). Plany przewidują budowę ponad 1000 km. kolei wysokich prędkości łączącej Bangkok z dużymi ośrodkami miejskimi oraz z miastem Kunming (prowincja Yunnan, Chiny), przez Laos. W ramach Wschodniego Korytarza Gospodarczego (EEC) zbudowana zostanie również 220. km trasa szybkiej kolei łącząca trzy międzynarodowe lotniska: U-Tapao – Suvarnabhumi – Don Muang. Równie ambitnie prezentują się plany rozwoju transportu szynowego na terenie Bangkoku, władze pracują nad utworzeniem co najmniej 350 km dodatkowych tras metra.
Długość dróg wodnych wynosi 4000 km, a głównymi portami morskimi są: Bangkok, Laem Ngop, Laem Chabang, Pattani, Phuket, Sattahip, Si Racha, Songkhla, Ranong, Satun.
Graniczne przejścia drogowe znajdują się w 26 miejscowościach, z głównymi położonymi w: Padang Besar (Songkhla) – z Malezją, Aranjapratet (SaKaew) – z Kambodżą, Nong Klai – z Laosem, Mae Sai i Ranong z Mjanmą.
Międzynarodowe porty lotnicze znajdują się: w Bangkoku - uruchomione w 2006 r. główne lotnisko międzynarodowe Suvarnabhumi Airport (BKK), Don Mueang International Airport (DMK), obsługujące obecnie loty czarterowe i częściowo ruch krajowy i zagraniczny oraz U-Tapao International Airport (UTP). Trzy lotniska zostaną połączone szybką koleją, na budowę której zawarto już kontrakt. Poza Bangkokiem głównymi lotniskami są: Chiang Mai International Airport (CNX), Hat Yai International Airport (HDY) oraz Phuket International Airport (HKT).
Obowiązek wizowy
Na dzień 9.09.2022 r. obowiązuje ruch bezwizowy dla ob. polskich przybywających do Tajlandii w celu turystycznym. Aktualne, szczegółowe informacje dot. wjazdu i pobytu znajdują się na stronie MSZ oraz Ambasady RP w Bangkoku: https://www.gov.pl/web/tajlandia/idp
System administracyjny
Ustrój polityczny
Od czasu obalenia w 1932 r. monarchii absolutnej, Tajlandia jest monarchią konstytucyjną. Zgodnie z konstytucją król posiada niewiele uprawnień, ale warto zaznaczyć, że te które posiada, mają niezwykle istotne znaczenie np. zwierzchnictwo nad armią, czy zatwierdzanie wszelkich wprowadzanych aktów prawnych. Dodatkowo trzeba pamiętać o tym, że król cieszy się w społeczeństwie ogromnym szacunkiem i autorytetem, a za obrazę majestatu królewskiego (słowną lub wizerunku np. umieszczonego na banknotach) grożą surowe kary, włącznie z karą więzienia.
Władza ustawodawcza
Władza ustawodawcza należy do Izby Reprezentantów (500 posłów, kadencja 4-letnia, ostatnie wybory 24 III 2019 r.) oraz Senatu (250 senatorów niepochodzących z wyborów powszechnych, kadencja 5 lat).
Zaprzysiężenie gabinetu prem. gen. Prayuta (16 lipca 2019 r.) formalnie zakończyło funkcjonowanie Krajowej Rady Pokoju i Porządku, która rządziła w Tajlandii po wojskowym zamachu stanu w maju 2014 r.
Władza wykonawcza
Głową państwa jest król Rama X (Maha Vajiralongkorn), panuje od 2016 r., koronacja nastąpiła 4 maja 2019 r. Władzę wykonawczą sprawuje faktycznie rząd pod kierunkiem premiera. Od maja 2014 r. premierem jest gen. Prayut Chan-o-cha, który przejął władzę najpierw w wyniku puczu wojskowego, a następnie utrzymał stanowisko szefa rządu w rezultacie demokratycznych wyborów parlamentarnych z 24 marca 2019 r., po których partia Palang Pracharath (PPRP) sformowała szeroką koalicję parlamentarną.
Struktura administracji gospodarczej
W skład administracji gospodarczej Tajlandii wchodzi kilka resortów i instytucji centralnych kierujących i nadzorujących poszczególne obszary życia gospodarczego kraju. Są to m.in: Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Handlu, Ministerstwo Przemysłu, Ministerstwo Nauki i Technologii. Resortom gospodarczym podlegają agencje rządowe, których szefowie noszą często także tytuł ministra.
W Tajlandii istnieje ponadto rozbudowana struktura samorządu gospodarczego z największą organizacją: Tajską Izbą Handlu (Thai Chamber of Commerce - TCC), skupiającą ponad 150 tys. firm. Organizacją zrzeszającą producentów jest Federacja Przemysłu Tajskiego (Federation of Thai Idustries - FTI) posiadająca 39 grup branżowych, tzw. Industry Groups. FTI liczy ok. 6,5 tys. firm-członków. Niezależnie od przynależności do TCC i FTI firmy mogą zrzeszać się w stowarzyszeniach branżowych, których obecnie jest ok. 140. W Tajlandii działają ponadto 34 dwustronne izby handlowe, zrzeszające firmy zagraniczne z poszczególnych krajów. Członkostwo w powyższych organizacjach samorządu gospodarczego jest dla firm dobrowolne i nie jest ograniczone do jednej czy kilku z nich.
Sądownictwo gospodarcze
W Tajlandii funkcjonuje kilka instytucji arbitrażowych, m.in.:
- oddział Międzynarodowej Izby Handlowej (ICC), z siedzibą przy TCC, który ma uprawnienia do arbitrażu;
- założony w 2007 r. Thailand Arbitration Center (THAC). Instytucja została powołana na mocy ustawy, by promować arbitraż oparty na międzynarodowych standardach;
- Thai Arbitration Institute (TAI), ustanowiony w 1990 r. Początkowo znajdował się pod nadzorem Ministerstwa Sprawiedliwości, jednak w 1997 r. rozdzielono instytucje.
W przypadku braku w umowie handlowej klauzuli o arbitrażu, spory związane z realizacją umów handlowych mogą zostać wniesione do sądu handlowego (Intellectual Property and International Trade Court), lub do sądów powszechnych z powództwa cywilnego (w tym przypadku konieczne jest zatrudnienie miejscowego prawnika).
Gospodarka
Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Od 2011 r. Tajlandia jest gospodarką o średnim dochodzie, który wyniósł 7219 USD per capita w 2020 r. (dane IMF, w cenach bieżących). Wielkość gospodarki w 2020 r. wyniosła 501,8 mld USD.
Pomimo znacznej otwartości, gospodarka tajska wykazuje cechy typowe dla modelu wschodnioazjatyckiego – ingerencję państwa w procesy gospodarcze i zależność od eksportu, a zatem nadwrażliwość wobec globalnych trendów gospodarczych, co zaobserwowano szczególnie wyraźnie po wybuchu pandemii w 2020 r. W rankingach Banku Światowego dot. łatwości prowadzenia działalności gospodarczej Tajlandia awansuje na coraz wyższe pozycje, w 2020 r. zajęła 21 miejsce na 190 krajów (awans o 6 pozycji wobec rankingu z 2019 r.; Polska znalazła się na 40. pozycji). Awans jest skutkiem wdrożenia licznych projektów mających na celu udoskonalenie otoczenia biznesowego, w tym zmian w przepisach i wprowadzenia usług świadczonych przez internet.
Wybuch pandemii COVID-19 oraz skomplikowana sytuacja międzynarodowa w Azji Południowo-Wschodniej (wynikająca m.in. z rywalizacji handlowej USA-ChRL) miały negatywne przełożenie na rozwój gospodarki. Szacunki Narodowej Rady Gospodarczej i Społecznej wskazują, że w 2020 r. Tajlandia doświadczyła recesji na poziomie ‑6,1% PKB. Prognozy banku centralnego na 2021 r. przewidują wzrost w wysokości ok. 0,7% PKB, jednak ze względu na niepewność sytuacji epidemiologicznej, mogą one podlegać istotnym korektom. Poziom inwestycji prywatnych spadł w 2020 r. o -8,9%, zaś publicznych wzrósł o 13,7%.
TH jest jednym z krajów najmocniej dotkniętych gospodarczymi skutkami pandemii w Azji Południowo-Wschodniej, pomimo względnie szybkiego i skutecznego opanowania sytuacji epidemiologicznej w pierwszych miesiącach pandemii. Wynika to przede wszystkim z ogromnej zależności tajskiej gospodarki od turystyki (ok. 15-20% PKB), która odnotowała całkowitą zapaść w związku z międzynarodowymi oraz wewnątrzkrajowymi ograniczeniami w podróżowaniu. Globalny kryzys gospodarczy wpływa na obniżenie siły nabywczej konsumentów krajowych i międzynarodowych, co doprowadziło do ograniczenia produkcji i eksportu, stanowiących istotne sektory gospodarki.
Obecne trudności gospodarcze i spadek wymiany handlowej powodują, iż rząd Tajlandii stara się liberalizować procedury dot. prowadzenia działalności gospodarczej, co może mieć pozytywny wpływ na środowisko biznesowe dla podmiotów zagranicznych. W 2016 r. utworzono tzw. wschodni korytarz gospodarczy (Eastern Economic Corridor - EEC), który w intencji władz tajskich ma zostać hubem przemysłowym Azji Południowo-Wschodniej i miejscem rozwoju wysokich technologii. Aby zachęcić inwestorów zagranicznych, planowane jest utworzenie dodatkowych specjalnych stref ekonomicznych oraz rozszerzenie zachęt inwestycyjnych dostępnych w EEC na inne regiony, a także rozwój południowego korytarza gospodarczego (SEC). Łącznie do 2023 r. ma powstać 10 SSE, wszystkie z nich zostaną zlokalizowane prowincjach przygranicznych. Kolejnym elementem w strategii gospodarczej rządu jest oparcie transformacji gospodarczej o koncepcję Przemysłu 4.0. W ramach tej strategii zdefiniowano 10 kluczowych sektorów przemysłu, które są traktowane priorytetowo przy realizacji inwestycji w EEC. Należą do nich: samochody nowej generacji, inteligentna elektronika, turystyka medyczna i zdrowotna, rolnictwo, biotechnologia, żywność, robotyka na potrzeby przemysłowe, logistyka i awiacja, biopaliwa i bio-chemikalia, cyfryzacja i usługi medyczne.
Tajlandia jest uczestnikiem dynamicznych procesów integracji regionalnej. W 2015 r. utworzono Wspólnotę Gospodarczą ASEAN, jako kolejne stadium rozwoju relacji w ramach Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Generalne ramy Wspólnoty (AEC) zostały ustalone w ASEAN Economic Community Blueprint i dotyczą stworzenia „wspólnego rynku i bazy produkcyjnej”. Blueprint zawiera ponadto odniesienia do polityki ekonomicznej i eliminacji różnic w poziomie rozwoju. Poza ujednoliceniem części reguł działalności gospodarczej, wspólny rynek będzie się opierać na swobodnym przepływie towarów, usług, kapitału, inwestycji oraz, z dużymi ograniczeniami, wykwalifikowanej siły roboczej. Z uwagi na pewne bariery natury biurokratycznej oraz bariery wejścia na rynek, biznes tajski ma obecnie uprzywilejowaną pozycję na rynku wewnętrznym. Ważnym tematem są bariery w handlu, w szczególności pozataryfowe (NTBs), które utrudniają wejście na rynek i prowadzenie biznesu.
W regionie mają ponadto miejsce inne procesy integracyjne – RCEP (Regional Comprehensive Economic Partnership) i CPTPP (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership). 15 listopada 2020 r. TH przystąpiła do Regionalnego Kompleksowego Partnerstwa Gospodarczego. RCEP to największe porozumienie o wolnym handlu na świecie, obejmujące 15 państw (kraje ASEAN oraz Chiny, Japonię, Republikę Korei, Australię i Nową Zelandię), których gospodarki generują łącznie 25,6 biliona USD i obejmują 2,3 mld ludzi. RCEP reguluje relacje między stronami umowy w zakresie m.in. handlu towarami i usługami, procedur celnych, wymogów sanitarnych i fitosanitarnych, wzajemnych inwestycji, czy zamówień publicznych. Władze oczekują, że po wejściu w życie porozumienie zdywersyfikuje rynki zbytu TH oraz przyciągnie szerszy strumień inwestycji zagranicznych. Z kolei członkami CPTPP, spośród państw ASEAN, zostały dotychczas: Singapur, Brunei, Malezja i Wietnam. W Tajlandii trwa wewnętrzna debata nad przystąpieniem do paktu.
Główne sektory gospodarki Tajlandii
Według najnowszych dostępnych danych za rok 2019, wkład poszczególnych sektorów gospodarki Tajlandii w tworzenie Produktu Krajowego Brutto był następujący:
58,6% - usługi,
33,4% - produkcja przemysłowa,
8% - rolnictwo.
Zatrudnienie w głównych sektorach gospodarki: rolnictwo 31,2%, produkcja przemysłowa 22,5% i usługi 46,3%.
Tabela głównych wskaźników makroekonomicznych
Podstawowe wskaźniki gospodarcze Tajlandii |
2020 |
2019 |
2018 |
2017 |
PKB [ceny bieżące; mld USD] |
501,8 |
543,7 |
505 |
455 |
PKB na jednego mieszkańca [USD] |
7219 |
7996 |
7445 |
6729 |
Tempo wzrostu PKB [%] |
-6,1 |
2,4 |
4,1 |
4,0 |
Deficyt budżetowy do PKB [%] |
b/d |
-2,66 |
-2,7 |
-2,5 |
Relacja długu publicznego do PKB [%] |
50,4 |
41,2 |
42,3 |
41,9 |
Stopa inflacji CPI [%] |
-0,8 |
0,7 |
1,1 |
0,7 |
Stopa bezrobocia [%] |
1 |
1 |
1,1 |
1,2 |
Wartość obrotów handlu zagranicznego [mld USD] |
413,6 |
459,4 |
482 |
436 |
Wartość eksportu towarów [mld USD] / wzrost [%] |
226,7 / ‑6,6% |
243 / -3,2 |
253 / 7,7 |
235 / 9,8 |
Wartość importu towarów [mld USD] / wzrost [%] |
186,9 / ‑13,5% |
216,4 / -5,4 |
229 / 14,3 |
201 / 13,2 |
Bilans Handlowy [mld USD] |
39,8 |
26,6 |
23,6 |
34,2 |
Relacja deficytu/nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB [%] |
3,3 |
6,8 |
5,6 |
9,6 |
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich [mld USD] |
b/d |
6,13 |
12,5 |
8 |
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich Tajlandii za granicą [mld USD] |
b/d |
14,9 |
21,6 |
18,6 |
Dane Narodowej Rady Rozwoju Gospodarczego i Społecznego (NESDC).
Handel zagraniczny
Wartość obrotów handlu zagranicznego wyniosła w 2020 r. ok. 413,6 mld USD, co oznacza spadek wobec roku poprzedniego. Eksport towarów spadł w 2020 r. o -6,6%, zaś import o 13,5% r/r. Spadek obrotów był spowodowany przede wszystkim wybuchem pandemii COVID-19, która zaburzyła procesy produkcyjne i obniżyła siłę nabywczą konsumentów krajowych i zagranicznych. Od 2021 r. obserwowany jest dynamiczny wzrost eksportu, co związane jest m.in. ze zwiększeniem popytu na rynkach globalnych, niskim poziomem bazowym r/r, jak również z osłabieniem kursu THB, co korzystnie wpływa na konkurencyjność tajskich towarów na rynkach światowych. Pozytywne dane dotyczące wymiany handlowej poprawiają stabilność i perspektywy rozwoju gospodarki, bowiem eksport był i pozostaje motorem wzrostu gospodarczego Tajlandii.
Najważniejszymi partnerami handlowymi Tajlandii w 2020 r. były: Chiny, USA, Japonia, Malezja, Singapur, Wietnam oraz Indonezja. Do najważniejszych rynków eksportowych należały Stany Zjednoczone (eksport o wartości 31,4 mld USD), ChRL (26,9 mld USD, bez Hong Kongu) oraz Japonia (20,8 mld USD). Najwięcej towarów sprowadzanych było natomiast kolejno z ChRL (45 mld USD), Japonii (24,8 mld) oraz USA (13,8 mld). Do głównych towarów eksportowych Tajlandii należą: maszyny i urządzenia mechaniczne, sprzęt elektroniczny, urządzenia elektryczne, pojazdy i części zamienne, kauczuk i wyroby gumowe, biżuteria i kamienie szlachetne, produkty chemiczne i z plastiku, owoce morza. Najczęściej importowanymi towarami są: maszyny i ich części, ropa naftowa, maszyny elektryczne i części, kamienie i metale szlachetne, stal i wyroby stalowe, pojazdy, aparatura medyczna, chemikalia.
Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym
Asia Cooperation Dialogue (ACD)The Ayeyawada – Chao Phraya – Mekong Economic Cooperation Strategy (ACMECS)
Azjatycki Banku Rozwoju (ADB),
Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB)
Dialog Azja – Bliski Wschód (The Asia-Middle East Dialogue - AMED)
Forum Dialogu Międzyregionalnego Azja Wschodnia-Ameryka Łacińska (EALAF),
Forum Współpracy Azja Wschodnia – Ameryka Łacińska (Forum for East Asia – Latin America Cooperation - FEALAC)
Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC),
Indonesia – Malaysia – Thailand Growth Triangle (IMT-GT)
Mekong-Ganga Cooperation
Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC),
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD) - Bank Światowy,
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF),
Międzyregionalny Dialog Azja-Europa (ASEM),
Porozumienie Inwestycyjne Krajów ASEAN (AIA),
Porozumienia o Współpracy między Bangladeszem, Indiami, Mjanmą, Sri Lanką i Tajlandią (BIMSTEC),
Porozumienie o Współpracy Przemysłowej Krajów ASEAN (AICO),
Porozumienie o Współpracy Subregionu Wielkiego Mekongu (Greater Mekong Subregion - GMS)
Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN),
Światowa Organizacja Handlu (WTO),
Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO),
Wspólnota Gospodarcza ASEANu (AEC),
Wszechstronne Regionalne Partnerstwo Gospodarcze (Regional Comprehensive Economic Partnership RCEP)
Relacje gospodarcze z Unią Europejską
Unia Europejska jest jednym z głównych partnerów gospodarczych Tajlandii, zarówno w zakresie współpracy handlowej jak i inwestycyjnej.
Wymiana dwustronna (towary i usługi) UE-TH |
Wartość w miliardach EUR |
|||
2020 |
2019 |
2018 |
2017 |
|
Obroty |
29,13 |
33,14 |
38 |
37,3 |
Eksport |
11,4 |
13,55 |
15,1 |
15,07 |
Import |
17,7 |
19,59 |
22,9 |
22,3 |
Saldo |
-6,3 |
-6,3 |
-7,8 |
-7,2 |
Źródło: KE, DG Trade
W 2020 r. UE była dla Tajlandii czwartym największym partnerem handlowym, czwartym rynkiem eksportowym i trzecim największym źródłem importu. Tajlandia dla UE była 26. partnerem handlowym, 27. rynkiem eksportowym oraz 17. największym źródłem importu. W handlu dwustronnym dominują towary przemysłowe (90,3% unijnego importu i 90,8% unijnego eksportu). Maszyny i sprzęt transportowy stanowią 58,5% unijnego importu i 42,6% eksportu.
Ponadto, Tajlandia jest odbiorcą znacznych bezpośrednich inwestycji zagranicznych z UE. Rocznie, kraje UE składają w tajskiej agencji ds. inwestycji – Board of Investment – ok. 100- 150 wniosków inwestycyjnych. Największymi inwestorami w Tajlandii spośród krajów unijnych pod kątem liczby inwestycji są: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, a pod kątem ich wartości Holandia, Niemcy i Wielka Brytania. Obecnie ok. 150 inwestycji z UE wspieranych jest przez rząd tajski.
Tematem przewodnim tajsko-unijnych relacji gospodarczych są rozmowy nt. możliwości wznowienia negocjacji porozumienia o wolnym handlu (FTA). Negocjacje te zostały wstrzymane w 2014 r. na skutek zamachu stanu w Tajlandii. W październiku 2019 r. Rada UE zadecydowała o podjęciu kroków w kierunku rozszerzenia współpracy z TH, wskutek czego rozpoczęto rozmowy nt. możliwości wznowienia negocjacji. Aktualnie strony poszukują porozumienia co do zakresu potencjalnej umowy.
W 2015 r. Tajlandia utraciła unijne przywileje dostępu do rynku w ramach GSP. Było to wynikiem osiągnięcia przez Tajlandię statusu kraju o wyższym-średnim dochodzie, a GSP są stosowane wobec krajów najuboższych.
W 2015 r. UE przyznała Tajlandii tzw. żółtą kartkę za nielegalne, nieraportowane i nieregulowane połowy (IUU) i zagroziła zakazem importu ryb. W związku z powyższym Tajlandia ograniczyła połowy i rozpoczęła wprowadzanie zmian prawnych (zmieniono ok. 70 aktów prawnych) oraz innych procedur i regulacji. Za sprawą postępów i wdrożenia zaleceń ze strony UE, w styczniu 2019 r. żółta kartka została zdjęta.
Dwustronna współpraca gospodarcza
Gospodarcze umowy dwustronne
• Umowa o komunikacji lotniczej z 19.05.1976 r.
• Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodów z 08.12.1978 r.
• Umowa o popieraniu i ochronie inwestycji z 18.12.1992 r.
• Umowa o współpracy naukowej i technicznej z dnia 21.03.1996 r.
Dwustronna wymiana handlowa
Handel Polski z Tajlandią (mln USD):
|
2019 |
|
2020 |
|
2021 |
|
2022* |
Eksport |
224 |
|
243 |
|
345 |
|
230 |
Import |
939 |
|
1005 |
|
1221 |
|
679 |
Obroty |
1163 |
|
1248 |
|
1566 |
|
909 |
Saldo |
-715 |
|
-762 |
|
-876 |
|
-449 |
Dane na podstawie Bazy Handlu Zagranicznego GUS;
*dane za okres styczeń-czerwiec 2022 r.
Obroty handlowe pomiędzy Polską i Tajlandią utrzymują się na rekordowo wysokim poziomie. Według danych polskich, wartość dwustronnej wymiany handlowej w 2021 r. wyniosła 1,566 miliarda USD. Wartość polskiego importu w tym okresie wyniosła 1,2 miliarda USD, a eksportu 345 mln USD, co oznacza deficyt handlowy na poziomie 876 mln USD. Polska trwale notuje deficyt handlowy z TH, co wynika m.in. z faktu ulokowania w TH centrów produkcyjnych wielu międzynarodowych firm, w szczególności sektora motoryzacyjnego. W pierwszym półroczu 2022 r. odnotowywany jest dalszy dynamiczny wzrost poziomu handlu dwustronnego.
Głównymi gałęziami polskiego eksportu do TH w 2021 r. były metale nieszlachetne (gł. miedź) – 110,1 mln USD, maszyny i urządzenia (gł. części samochodowe) – 57,5 mln USD, prod. przemysłu chemicznego i pokrewnych – 25,1 mln USD, tworzywa sztuczne i produkty z kauczuku (gł. Syntetycznego) – 24,3 mln USD, prod. sektora rolno-spożywczego – ok. 20,4 mln USD. Importowano przede wszystkim maszyny, urządzenia mechaniczne i elektryczne, tworzywa sztuczne i artykuły z nich, przyrządy i aparaturę optyczną (gł. soczewki) oraz gotowe artykuły spożywcze.
Inwestycje wzajemne
Największym polskim inwestorem w Tajlandii jest Grupa Mercator Medical, produkująca rękawice medyczne i przemysłowe. W styczniu 2021 r. grupa zapowiedziała inwestycję w kolejny zakład produkcyjny w TH, o przewidywanej wartości 156 mln PLN, który ma zostać uruchomiony w 2022 r. Polskim inwestorem w lokalnym przemyśle chemicznym jest PCC Rokita. Firma Comarch S.A. prowadzi w Bangkoku biuro do obsługi klientów z sektora finansowo-ubezpieczeniowego i telekomunikacyjnego. Firma zdobyła nagrodę The Asian Banker Finance Thailand 2021 Award, w kategorii „Best Digital Transformation Implementation in Thailand”, za wdrożenie nowoczesnych rozwiązań w systemie informatycznym lokalnego banku.
Największymi inwestorami tajskimi w Polsce są: Indorama Ventures, firma o zasięgu światowym, produkująca i recyklingująca tworzywo PET, która w 2020 r. zdecydowała o rozszerzeniu swojej obecności w Polsce i ulokowaniu inwestycji w zakłady recyklingowe o szacowanej wartości ok. 450 milionów złotych (100 milionów EUR), w 2022 r. Indorama Ventures zakończyła proces akwizycji zakładów tekstylnych należących do firmy Tollegno, ulokowanych m.in. w Polsce w Łodzi; CPF (Charoen Pokphand Foods), która zakupiła mniejszościowe udziały w SuperDrob S.A.; Thai Union Poland Sp. z o.o., zajmująca się przetwórstwem rybnym, produkcją i dystrybucją puszkowanych owoców morza; S. KhonKaen Food Industry Public Company Limited, notowana na tajskiej giełdzie spółka, działająca w sektorze przetwórstwa spożywczego i produkująca w Polsce wędliny w oparciu o receptury tajskie; firma Lucky Union Foods – Euro Sp. z o.o., która wybudowała w Polsce zakład produkujący paluszki krabowe; spółka U-City, która w 2017 r. zakupiła Vienna House, właściciela hoteli Andel’s; w 2021 r. B.Grimm Power zakupiła większościowe udziały w spółce Visa Max Solar w celu rozwoju farmy wiatrowej w Polsce.
W ciągu najbliższej dekady może mieć miejsce znacząca międzynarodowa ekspansja firm tajskich, co jest pochodną intensywnego rozwoju gospodarki rynkowej od lat 80-tych ubiegłego wieku. W wyniku prowadzonej polityki ekonomicznej powstał silny i zamożny prywatny sektor biznesowy o rodzinnej strukturze własności. Eksport stał się ważną siłą napędową gospodarki, zgodnie z azjatyckim modelem rozwoju. Zwiększyła się ponadto płynność kapitałowa tajskich przedsiębiorstw, które są gotowe inwestować za granicą, w tym w gospodarkach rozwiniętych o dużym popycie wewnętrznym. Wzrost aktywności inwestycyjnej firm tajskich wiąże się z poszukiwaniem nowych rynków dla rodzimych produktów i usług, co przejawia się w zawieraniu porozumień handlowych (przykład RCEP), czy akwizycji prestiżowych marek, znaków towarowych i zakładów produkcyjnych. Międzynarodowa ekspansja ekonomiczna firm tajskich jest wynikiem z jednej strony poszukiwania tańszej bazy produkcyjnej, a z drugiej szukania dostępu do większych i bardziej zaawansowanych technologicznie rynków.
W styczniu 2019 r. w Bangkoku rozpoczęło działalność Zagraniczne Biuro Handlowe PAIH, które wspiera polskich przedsiębiorców w sprzedaży towarów i usług, jak i w realizacji projektów inwestycyjnych. Wsparcie udzielane przez ZBH jest nieodpłatne. Dane kontaktowe znajdują się na końcu informatora w sekcji „kontakty”.
Współpraca regionalna
Dotychczas nie odnotowano przypadków współpracy regionalnej pomiędzy Polską i Tajlandią.
Współpraca samorządów gospodarczych i innych organizacji
25.07.2019 r. Fundacja Startup Poland oraz tajlandzka National Innovation Agency podpisały Memorandum of Understanding o wzajemnej współpracy. Do zawarcia porozumienia doszło podczas międzynarodowej konferencji Startup Thailand 2019: Startup Nation, w której uczestniczyła misja polskich startupów.
23.05.2022 r. podpisano porozumienie o współpracy pomiędzy Polską Agencją Inwestycji i Handlu a Departamentem Promocji Handlu Międzynarodowego (DITP), Ministerstwa Handlu TH.
W 1979 r. podpisano umowę o współpracy pomiędzy Tajską Izbą Handlową (TCC) a ówczesną Polską Izbą Handlu Zagranicznego. W 2013 r. Krajowa Izba Gospodarcza podpisała porozumienie o współpracy z Połączoną Komisją ds. Handlu, Przemysłu i Bankowości Tajlandii.
Dostęp do rynku
Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług
Tajlandia jest trzecim największym partnerem gospodarczym Polski spośród państw ASEAN, po Wietnamie i Malezji. W 2013 r. rozpoczęły się negacje dot. porozumienia o wolnym handlu między Unią Europejską a Królestwem Tajlandii, mające na celu eliminację barier w obrotach dwustronnych. Jednak w 2014 r. zostały one wstrzymane z uwagi na sytuację polityczną w Tajlandii (zamach stanu). Od 1 stycznia 2015 r., z uwagi na relatywnie wysoki poziom rozwoju, Tajlandia straciła przywileje w ramach GSP Unii Europejskiej, co oznaczało wyższe cła na towary wyprodukowane w Tajlandii. 31 grudnia 2015 r. utworzono Wspólnotę Gospodarczą ASEAN (AEC), w ramach której wspólny rynek będzie wymuszał dalsze procesy liberalizacyjne, co wpłynie na kwestie dostępu do rynku tajskiego, szczególnie w przypadku handlu poprzez takie kraje jak Singapur czy Wietnam. W 2019 r., w związku z dotrzymaniem zobowiązania organizacji demokratycznych wyborów, odblokowana została współpraca na poziomie technicznym zmierzająca do przywrócenia pełnych negocjacji dot. porozumienia o wolnym handlu pomiędzy UE a Tajlandią. Obecnie trwają rozmowy przed-negocjacyjne dot. zakresu potencjalnej umowy.
16 września 2019 r. Tajlandia oficjalnie dopuściła import polskich jabłek, otwierając tym samym swój blisko 70-milionowy rynek dla polskich sadowników. Dopuszczenie było efektem sukcesu kilkuletnich negocjacji prowadzonych z udziałem Ambasady RP w Bangkoku.
Gospodarka Tajlandii jest w porównaniu z innymi gospodarkami z elementami modelu wschodnioazjatyckiego gospodarką otwartą, jakkolwiek poziom ceł w imporcie z Unii Europejskiej jest stosunkowo wysoki, znacznie ograniczając możliwości polskiego eksportu. Do nieformalnych utrudnień w wejściu na rynek można uznać procedury biurokratyczne oraz silną, oligopolistyczną pozycję rodzimego sektora biznesowego. Import produktów często wymaga uzyskania różnego rodzaju zezwoleń i licencji, które władze tajskie wydają na podstawie zaświadczeń i certyfikatów wystawionych w kraju pochodzenia. Często prawo importu mają tylko firmy zarejestrowane w Tajlandii. W przypadku Polski i Tajlandii istnieją dodatkowo duże różnice w zakresie kompetencji poszczególnych urzędów, wzorach dokumentów i używanych w tych dokumentach sformułowań, a także ich interpretacji – co stwarza duże trudności i opóźnienia, często praktycznie uniemożliwiające eksport. Więcej informacji nt. ceł i importu do Tajlandii można uzyskać na stronie Urzędu Ceł: http://www.customs.go.th/index.php?lang=en&
W przypadku barier handlowych, Tajlandia w 2018 roku wprowadziła nowe ograniczenia min. w zakresie środków sanitarnych i fitosanitarnych (SPS), opóźnień w rejestracji patentów, licencji importowych, paszy dla zwierząt (pszenica) i certyfikatów analizy na alkohole. Z pkt. widzenia polskiego eksportu do najbardziej istotnych barier można zaliczyć :
-bariery SPS w zakresie importowych wymagań fitosanitarnych dla produktów roślinnych
i pochodzenia roślinnego, w tym procedowania przez instytucje zaledwie jednego wniosku o dopuszczenie w danym czasie dla danych produktów roślinnych (dopiero zakończenie procesu dopuszczenia dla danego produktu roślinnego „zwalnia” miejsce na procedowanie kolejnego);
-problemy w eksporcie napojów alkoholowych: certyfikat analizy - zastrzeżenia dla kryteriów i metod przeprowadzania tej certyfikacji;
-reformy podatku akcyzowego – dyskryminacja importu wobec lokalnej produkcji;
-problemy z dostępem do rynku tajskiego produktów pochodzenia zwierzęcego – opieszałość w działaniu na rzecz uzgodnienia certyfikatów, realizacji audytów oraz problemy z ich finansowaniem.
European Association for Business and Commerce (EABC, odpowiednik „EuroCham” w Tajlandii) z siedzibą w Bangkoku, zrzeszające wiodące europejskie firmy funkcjonujące na rynku tajskim, wskazuje na następujące sektory, w których napotyka się najpoważniejsze bariery wejścia: przemysł samochodowy, żywność i napoje, farmaceutyki i ochrona zdrowia, technologie informatyczne i telekomunikacyjne, rynek ubezpieczeń, transport i logistyka. EABC postuluje wobec władz TH zwiększenie przejrzystości w tworzeniu regulacji oraz lepszą ich implementację i egzekwowanie (dot. ceł i likwidacji szarej strefy); ułatwienia w prowadzeniu biznesu, w celu podnoszenia wydajności oraz tworzenie środowiska regulacyjnego stymulującego rozwój biznesu (eliminacja części restrykcyjnych regulacji wobec obcokrajowców w zakresie prawa własności, migracji wykwalifikowanej siły roboczej, wzmocnienia uregulowań prawnych dot. praw własności intelektualnej, liberalizacja sektora usług, wydajniejszy arbitraż w kwestiach biznesowych). Obecne działania rządu mają na celu liberalizację środowiska biznesowego. W 2015 r. wprowadzono nowy Licensing Facilitation Act, upraszczający i skracający procedury rejestrowania firm. Uproszczona droga rejestracji i zachęty podatkowe zostały również wprowadzone w 2018 roku wraz z utworzeniem strefy Eastern Economic Corridor. Firmy działające w 10 dedykowanych sektorach przemysłu jak: samochody nowej generacji, inteligentna elektronika, turystyka medyczna i zdrowotna, rolnictwo, biotechnologia, żywność, robotyka na potrzeby przemysłowe, logistyka i awiacja, biopaliwa i bio-chemikalia, cyfryzacja i usługi medyczne, mogą korzystać ze zwolnień i wakacji podatkowych, zatrudniać obcokrajowców, czy handlować w strefie w walucie innej niż tajski baht.
Polskie firmy wykazują coraz większe zainteresowanie rynkiem tajlandzkim. Nabywców znajdują polskie wyroby przemysłu elektromaszynowego, chemikalia, produkty pochodzenia zwierzęcego i roślinnego (w tym żywność przetworzona) oraz akcesoria samochodowe. Często są to produkty wytwarzane przez firmy z udziałem zagranicznym, przy wykorzystaniu ich własnych sieci marketingu i sprzedaży.
Dostęp do rynku pracy
Zatrudnianie obcokrajowców w Tajlandii reguluje The Alien Employment Act B.E. 2521 (1978 r.). The Foreign Working Act (2008 r.) wymaga uzyskania pozwolenia na pracę (work permit) przez każdego obcokrajowca podejmującego zatrudnienie. Praca definiowana jest jako „świadczenie pracy polegającej na wydatkowaniu energii fizycznej lub wykorzystywaniu wiedzy za opłatą pieniężną lub za inne korzyści”. W myśl powyższej definicji nawet praca woluntariuszy lub charytatywna może wymagać uzyskania pozwolenia. Pozwolenie na pracę jest ważne jedynie na wymienioną w nim osobę i ściśle określoną pracę, na rzecz określonego pracodawcy oraz w określonym miejscu. Wszelkie zmiany w stosunku do warunków określonych w pozwoleniu wymagają wystąpienia o nowe. Ww. ustawa oraz dekret królewski o zawodach których wykonywanie jest zabronione obcokrajowcom (Work in Occupations and Professions Prohibited to Aliens B.E. 2522 - A.D. 1979 z poprawkami), wymieniają zawody, których obcokrajowcy nie mogą wykonywać. Oprócz szeregu zawodów i zajęć związanych ze świadczeniem pracy fizycznej, rzemieślniczej i usług dla ludności (o znaczeniu znikomym dla obywateli polskich), wymienia się tam również następujące, mogące ew. interesować Polaków: prowadzenie aukcji, nadzór, audyt lub świadczenie usług w zakresie księgowości, pośrednictwo handlowe z wyjątkiem handlu zagranicznego, wykonywanie zawodu inżyniera lądowego (m. in. projektowanie, obliczenia, analiza, planowanie, wykonywanie testów i prób, wykonywanie kosztorysów budowlanych i usługi konsultingowe w zakresie budownictwa), wykonywanie zawodu architekta (w zakresie jw.), wykonywanie zawodu przewodnika turystycznego, świadczenie pracy urzędnika i sekretarki, wykonywanie zawodu prawnika i świadczenie usług prawniczych, prowadzenie gospodarstw rolnych. Powyższa lista ulega stopniowej modyfikacji wobec obywateli ASEAN, z uwagi na powstanie AEC. Lista zawodów zabronionych dostępna jest na stronie Ministerstwa pracy pod adresem internetowym: https://www.mol.go.th/en/
Więcej informacji odnośnie do pracy obcokrajowców dostępnych jest na stronach Departamentu ds. Zatrudnienia pod adresem internetowym:
https://www.doe.go.th/prd/main/law/param/site/1/cat/6/sub/0/pull/category/view/list-label
W 2018 r. rząd Tajlandii wprowadził zmiany do Management of Foreign Workers Employment B.E. 2560, które wyklucza obcokrajowców posiadających Foreign Business License (FBL) lub reprezentujących podmiot posiadający FBL z wymogu uzyskania zezwolenia na pracę. Informacje na temat FBL dostępne są na stronach Board of Investment http://osos.boi.go.th/EN/home/
Obcokrajowcy pracujący w przedsiębiorstwach promowanych przez Board of Investment lub też działających na podstawie szczególnych praw (np. Petroleum Act of 1971) są uprawnieni do pewnych ułatwień i przyśpieszeń procedury wystawiania pozwoleń na pracę. Część informacji związanych z uzyskiwaniem pozwoleń dostępnych jest pod linkiem:
http://www.boi.go.th/index.php?page=legal_issues_for_investors_02_work_permits
Analogicznie do ograniczeń w zakresie zatrudniania obcokrajowców – podobne ograniczenia występują dla firm zagranicznych, które chciałyby prowadzić swoją działalność na terenie Tajlandii. Listy rodzajów działalności gospodarczej zabronionej firmom zagranicznym lub podlegające ograniczeniom, przytoczone są w Ustawie o Spółkach Zagranicznych (Foreign Business Act B.E.2542)
http://www.boi.go.th/index.php?page=legal_issues_for_investors_01_foreign_business_act
Lista 1 – działalność zakazana ze względu na tzw. „szczególne” powody – należą do niej sektory takie, jak: media (gazety, stacje radiowe i telewizyjne), rolnictwo, handel ziemią.
Lista 2 – działalność związana z bezpieczeństwem państwa, kulturą, sztuką i tradycyjnym rzemiosłem, a także mająca wpływ na bogactwa naturalne oraz środowisko. Zalicza się tu, m.in.: wszelką działalność związaną z produkcją i obrotem bronią, wszelkie rodzaje transportu, górnictwo.
Lista 3 – działalność w dziedzinach, gdzie tajskie firmy nie osiągnęły poziomu pozwalającego im na konkurowanie z firmami zagranicznymi – głównie sektor specjalistycznych i wysokokwalifikowanych usług (wg podanych wyżej ograniczeń świadczenia pracy przez zagraniczne osoby fizyczne).
Działalność objęta przez listy Nr 1 i Nr 2 wymaga uzyskania licencji i zezwoleń stosownych organów administracji.
Treść Foreign Business Act wraz z załącznikami dostępna jest na stronie komórki Departamentu Rozwoju Biznesu, zajmującej się rejestracją firm:
https://www.dbd.go.th/index.php
Na powyższej stronie można także uzyskać informacje nt. aplikacji dotyczących rejestracji firm zagranicznych oraz przedsiębiorstw z mniejszościowym udziałem zagranicznym
Nabywanie i wynajem nieruchomości
Nabycie ziemi przez obcokrajowca jest zabronione, chyba że zakup taki związany byłby z inwestycją w Tajlandii o wartości co najmniej 40 mln THB na okres minimum 5 lat zatwierdzoną przez Board of Investment. W przypadku takim dozwolony jest zakup ziemi o pow. do 400 m2, a stosowne zezwolenie wydawane jest przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych na podstawie wniosku złożonego w Board of Investment. W zakresie budownictwa mieszkalnego obcokrajowiec może nabyć mieszkanie, natomiast w przypadku domów wielorodzinnych (kondominiów) nie może być właścicielem części większej niż 49% całej nieruchomości. Nie ma ograniczeń dla obcokrajowców w zakresie wynajmu nieruchomości, a szczegółowe warunki najmu ustalane są w umowie z jej właścicielem, sporządzanej na podstawie prawa obowiązującego w Tajlandii. Pewną formą nabycia ziemi jest też dzierżawa, która dla obcokrajowców jest dopuszczana na okres 30 lat.
System zamówień publicznych
W przypadku Tajlandii na uwagę zasługuje brak gwarancji dla zagranicznych ofert, co stanowi jedną z głównych barier w dostępie do tego rynku. Zamówienia publiczne w tym kraju podlegają przepisom zawartym w “Regulations of the Office of the Prime Minister on Procurement B.E.2535 (1992)”. Nadzór nad prawidłowością realizowanych procedur sprawowany jest przez Biuro Zamówień Publicznych w Ministerstwie Finansów. Realizacja zamówień publicznych może odbywać się zgodnie z jedną z pięciu poniższych procedur:
1. Negocjacje cenowe (zakup z wolnej ręki) – procedurę tę można stosować, gdy cena kupowanego towaru lub usługi nie przekracza 100 tys. THB (ok. 3,3 tys. USD);
2. Zapytanie o cenę (selective tendering) – stosuje się przy wartości zamówienia pomiędzy 100 tys. THB i 2 mln. THB (do ok. 67 tys. USD);
3. Przetarg otwarty, międzynarodowy przetarg otwarty – procedura ta stosowana jest przy zamówieniach powyżej 2 mln THB. Zawiadomienie o przetargu musi być wywieszone w zamawiającym urzędzie, a ponadto ogłoszone w jęz. tajskim w radiu lub prasie, na co najmniej 20 lub 45 dni przed datą otwarcia ofert. W przypadku gdy w danym przetargu dopuszczony jest udział firm zagranicznych (międzynarodowy przetarg otwarty), zawiadomienie o nim przygotowywane jest w jęz. angielskim;
4. Przetarg ograniczony – procedura może być stosowana w uzasadnionych przypadkach, zgodnych z aneksem 4, Art. XV Umowy ws. Zamówień Publicznych w ramach WTO;
5. Przyznanie kontraktu w ramach tzw. szczególnych przypadków (special case) – w szczególnych okolicznościach instytucja rządowa (organ administracji lub przedsiębiorstwo państwowe) może udzielić zamówienia o wartości nie przekraczającej 100 tys. THB pod warunkiem, że dostawcą jest firma produkcyjna lub usługowa posiadająca stosowne zezwolenie na takie dostawy.
Postępowanie przetargowe może być poprzedzone prekwalifikacją mającą na celu wyłonienie kontraktorów posiadających odpowiednie kwalifikacje i możliwości realizacji projektu będącego przedmiotem postępowania. Zamawiające agencje rządowe mogą zamiast prekwalifikacji stosować także przygotowane przez siebie listy kwalifikowanych dostawców.
Regulacje dot. zamówień publicznych zawarte są w dwóch aktach prawnych:
- Regulations of the Office of the Prime Minister on Procurement B.E. 2535 (A.D.1992), wraz z nowelizacjami: Amendmend No.6. B.E.2545 and No.7 B.E.2552,
- Act Governing Permission to Allow Private Bodies to Join or Operate State Businesses B.E. 2535 (A.D. 1992), czasami występuje w tekstach źródłowych pod nazwą: the Concessions Act.
Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej
Tajlandia jest sygnatariuszem Konwencji Berneńskiej ws. Ochrony Dzieł Literackich i Sztuki od 1931 r., w ramach członkostwa w WTO zobowiązana jest przestrzegać umowy ws. TRIPS (Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights), a od 2 maja 2008 r. jest sygnatariuszem Konwencji Paryskiej ws. Ochrony Własności Przemysłowej (formalne związanie Tajlandii postanowieniami Konwencji nastąpiło 2.08.2008 r.).
Ochrona praw autorskich i intelektualnych w Tajlandii jest uregulowana w następujących aktach prawnych:
-Trademark Act B.E. 2534 (A.D. 1991) – ustawa o znakach towarowych (handlowych),
-Copyright Act B.E. 2537 (A.D. 1994) – ustawa o prawach autorskich,
-Patent Act B.E. 2522 (A.D. 1979) – ustawa o patentach.
Instytucją wiodącą w Tajlandii w zakresie tworzenia rozwiązań systemowych, legislacji i współpracy międzynarodowej dotyczących ochrony własności intelektualnej i przemysłowej jest Departament Własności Intelektualnej Ministerstwa Handlu (Department of Intellectual Property: http://www.ipthailand.go.th/en/). Departament ten współpracuje także z Policją, Urzędem Ceł oraz innymi organami państwowymi przy wdrażaniu prawa w powyższym zakresie.
W ramach wyżej wymienionych praw: Trademark Act reguluje kwestie związane ze znakami towarowymi, próbami i certyfikatami; Copyright Act reguluje ochronę praw autorskich do dzieł literackich, sztuki, muzyki, materiałów audiowizualnych, nagrań dźwiękowych, materiałów filmowych oraz audycji radiowych i telewizyjnych; Patent Act reguluje ochronę wynalazków i wzorów użytkowych. Generalne rozwiązania przyjęte w prawodawstwie tajskim są zbliżone do stosowanych w innych krajach, np. prawa autorskie obowiązują przez 50 lat od śmierci twórcy, a w przypadku osoby prawnej przez 50 lat od pierwszej publikacji lub powstania dzieła. Prawa autorskie mogą być zgłoszone, ale nie muszą być rejestrowane, w Departamencie Ochrony Własności Intelektualnej. Ochrona znaku towarowego wymaga z kolei jego zarejestrowania, ale możliwe jest to tylko wtedy, gdy właściciel znaku lub jego umocowany prawnie przedstawiciel posiadają biuro w Tajlandii. Ochrona wynalazku przez patent trwa 20 lat, a wzoru użytkowego – 10 lat. O ochronę patentową wynalazku lub wzoru użytkowego w Tajlandii mogą aplikować:
-obywatele tajscy lub tajskie osoby prawne, posiadające siedzibę w Tajlandii;
-osoby fizyczne i prawne z krajów, które dopuszczają rejestrację wynalazków przez podmioty z Tajlandii;
-osoby fizyczne i prawne z krajów-sygnatariuszy porozumień i konwencji międzynarodowych ws. ochrony patentowej, których Tajlandia jest również stroną;
-aplikanci zagraniczni prowadzący działalność gospodarczą w Tajlandii lub w krajach sygnatariuszy porozumień i konwencji międzynarodowych ws. ochrony patentowej, których Tajlandia jest również stroną.
Ogólnie kwestie związane z ochroną patentową wymagają dużej ostrożności inwestora w związku z np.: zgłaszanymi przez biznes europejski problemami z egzekwowaniem ochrony własności intelektualnej i prawnej, w przypadku jej naruszenia oraz opóźnieniami z rejestracją patentu. Należy też mieć na uwadze specyficzne wymogi w procesie rejestracji znaku towarowego, w którym na przykład nie może występować powszechnie używana nazwa, jak np.: medical itp.
Informacje o aktach prawnych
Akty prawne regulujące inwestycje zagraniczne
Prawo tajskie przewiduje następujące formy działalności gospodarczej podejmowanej w Tajlandii przez podmioty zagraniczne: biuro przedstawicielskie firmy zagranicznej, oddział zagraniczny, biuro regionalne, joint-venture, firma jednoosobowa, spółka osobowa (partnerstwo), spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna. Głównym aktem regulującym inwestycje i działalność przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym w Tajlandii jest Foreign Business Act B.E. 2542 (1999 r.).
Ponadto, następujące akty określają rodzaje promowanej działalności gospodarczej, upoważniającej do ulg podatkowych i innych zachęt inwestycyjnych:
-Investment Promotion Act, B.E 2520 (1977), z nowelizacjami:
https://www.boi.go.th/upload/content/BOI-PRB-EN_5e05ca479888a.pdf
zachęty z nim związane: http://www.boi.go.th/index.php?page=incentive,
oraz działania BOI z nim związane:
http://www.boi.go.th/index.php?page=boi_announcements
-The Industrial Estate Authority of Thailand Act;
-The Petroleum Act (No1, No 2, No3, No4).
Prawo podatkowe
Podstawowym aktem regulującym kwestie podatkowe jest w Tajlandii Revenue Code 1938. Akt ten zawiera regulacje dotyczące podatku od dochodów osobistych (PIT), od działalności gospodarczej (CIT), wartości dodanej (VAT) i innych. W terminologii Revenue Code przedsiębiorstwa i inne osoby prawne określane są jako: „juristic companies or partnerships” i podlegają obowiązkowi podatkowemu od działalności gospodarczej (CIT). Dochód osób prawnych zarejestrowanych za granicą z działalności gospodarczej prowadzonej w Tajlandii podlega opodatkowaniu w Tajlandii, o ile istniejące umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, lub inne międzynarodowe umowy – nie stanowią inaczej. Najczęściej stosowana stawka podatku CIT wynosi w Tajlandii 20% (od 2013 r.), przy czym dla pewnych promowanych form działalności może być ona mniejsza. Firmy działające w sektorze ropy naftowej i gazu podlegają oddzielnej skali podatkowej. Firmy korzystające z ulg podatkowych z racji inwestycji w promowanych sektorach, tzw. „BOI promoted companies” (Board of Investment, odpowiednik polskiego PAIH) – mogą być zwolnione z CIT na określony czas (do 8 lat).
W Tajlandii istnieje podatek od wartości dodanej VAT, a jego stawka wynosi obecnie 7%. Niektóre rodzaje działalności są zwolnione z VAT, natomiast stosuje się do nich tzw. Specific Business Tax (SBT). Do sektorów podlegających SBT należą, m.in.: bankowość, szeroki zakres usług finansowych, ubezpieczenia, handel nieruchomościami. Stawka tego podatku wynosi w granicach: od 0,1% do 3,0%. W Tajlandii szereg operacji i dochodów podlega tzw. withholding tax (podatkowi naliczanemu u źródła), np. pewne rodzaje zagranicznych przelewów pieniężnych (przy transferze w obie strony). Powszechnie stosowana jest także opłata skarbowa (stamp duty). Revenue Code 1938 oraz szczegółowe informacje nt. systemu podatkowego dostępne są na stronie Urzędu Podatkowego Tajlandii (Revenue Department): https://www.rd.go.th/272.html
Różnice kulturowe w kontaktach biznesowych
Rynek tajlandzki posiada cechy typowe dla wielu innych rynków wschodnioazjatyckich, gdzie duże znaczenie dla powodzenia w biznesie ma utrzymywanie dobrych znajomości i relacji osobistych z partnerami i kontrahentami.
Przydatne kontakty i linki
Polskie instytucje
Ambasada RP w Bangkoku
Adres: Unit 605-607, 6th floor, Athenee Tower, 63 Wireless Road, Lumpini, Pathumwan, Bangkok 10330
Telefon: +66 (2) 079 7300
Fax: +66 (2) 079 7303
e-mail: bangkok.amb.sekretariat@msz.gov.pl
Strona internetowa: www.gov.pl/tajlandia
Attaché ds. ekonomicznych - Paweł Mokrzycki
pawel.mokrzycki@msz.gov.pl
+66 (0) 2079 7310
Zagraniczne Biuro Handlowe w Bangkoku, PAIH
Kierownik - Norbert Bąk
Singha Complex
1788 New Petchaburi Road, Bangkapi,
Huai Kwang, Bangkok 10310
E-mail: norbert.bak@paih.gov.pl
Administracja gospodarcza
Ministry of Commerce
44/100 Nonthaburi 1 Rd. Amphur Muang,
Nonthaburi 10110
Tel.: (+66 2) 5078000
Fax: (+66 2) 5077717
https://www.moc.go.th/index.php/moc-english.html
Ministry of Finance
Thanon Rama VI,
Bangkok 10400
Tel.: (+66 2) 2739021
Fax: (+66 2) 2739408
https://www.mof.go.th/en/home
Board of Investment (inwestycje zagraniczne)
555 Vipavadee Rangsit Road,
Bangkhen, Chatuchak,
Bangkok 10900
Tel.: (+66 2) 5378111, 5378155
Fax: (+66 2) 5378177
http://www.boi.go.th/index.php?page=index&language=en
Customs Department
Thanon Sunthomkosa, Klongtoey,
Bangkok 10110
Tel.: (+66 2) 2490431 do 40, 6717294 do 98
Fax: (+66 2) 2492874
http://www.customs.go.th/
Office of Procurement Management
The Comptroller General’s Department
Ministry of Finance
Address: Thanon Rama VI, Bangkok 10400
Tel: (66 2) 273 9024 (ext 6777, 4647)
Fax: (66 2) 271 1049
Hotline e-auction: (66 2)298 6300-4
http://www.gprocurement.go.th
The Central Intellectual Property and International Trade Court
Government Complex building A
Tung-Song-hong, Laksi
Bangkok 10210
Tajlandia
Tel.: (+66 2) 141 1910
Fax: (+66 2) 1438722
https://ipitc.coj.go.th/th/page/item/index/id/17
Tourism Authority of Thailand
1600 New Phetchaburi Road, Makkasan,
Ratchathewi , Bangkok 10400
Tajlandia
Tel.: (+66 2) 2505500
Fax: (+66 2) 2505511
TAT Call Center: 1672
http://www.tourismthailand.org/home/
Samorządy gospodarcze
Board of Trade / Thai Chamber of Commerce
150 Rajbopit Rd.
Bangkok 10200
P.O. Box 2-146
Tel.: (+66 2) 6221860-77
Fax: (+66 2) 2253372
https://www.thaichamber.org/
Federation of Thai Industries
4th Floor Zone C Queen Sirikit National Convention Center,
60 New Rachadapisek RD. Klongtoey.
Bangkok 10110
Tel: (+66 2) 345 1000
Fax: (+66 2) 345 1296 to 99
Email: information@off.fti.or.th
https://www.fti.or.th/
Employers’ Confederation of Thailand
888/8 Srinagarindra Rd, Samrong Nuea,
Samut Prakan 10270, Tajlandia
Tel: (+66) 0-2385-7117
Fax: (+66 ) 0-2385-8577
www.ecot.or.th
Thai-EU Business Council (TEUBC)
The Federation of Thai Industries
4th Floor Zone C Queen Sirikit National Convention Center,
60 New Rachadapisek RD. Klongtoey.
Bangkok 10110
Miss Atita Aekkritkhan
Tel: (+66 2) 345 1140
Fax: (+66 2) 345 1139
E-mail: atitaa@off.fti.or.th
European Association for Business and Commerce (EABC, odpowiednik “EuroCham” w Tajlandii)
Central Tower, Room 1201-1202, 12th Floor
4, 4/5, Rajdamri Road, Pathumwan
Bangkok 10330
Thailand
Tel: +66 (0) 2 697 9112
https://www.eabc-thailand.org/
Oficjalna prasa ekonomiczna
Dodatki ekonomiczne dwóch, największych, angielskojęzycznych dzienników:
Bangkok Post: http://www.bangkokpost.com/
The Nation: https://www.nationthailand.com/
Oficjalne strony o charakterze ekonomicznym
Office of National Economic and Social Development Council (NESDC)
962 Thanon Krungkasem, Wat Sommanas
Pomprabsathrupai
Bangkok 10100
Tel.: (+66 2) 280 4085
Fax: (+66 2) 281 3938
https://www.nesdc.go.th/main.php?filename=index
Bank of Thailand (bank centralny)
273 Thanon Sam Sen,
Bangkok 10200
Tel.: (+66 2) 2835353
Fax: (+66 2) 2800449, 2800626
https://www.bot.or.th/English/Pages/default.aspx
National Statistic Office (NSO)
Larn Luang Road, Bangkok 10100
Tel.: (+66 2) 281 0333
Fax: (+66 2) 281 3815
http://web.nso.go.th/index.htm
Data aktualizacji: 21.05.2021