Polska w Tajlandii

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy

Położenie geograficzne: Kambodża (oficjalna nazwa: Królestwo Kambodży –Preăhréachéanachâkr Kâmpǔchéa) jest krajem zaliczanym do Azji Południowo-Wschodniej, położonym na wybrzeżu Zatoki Tajlandzkiej, graniczącym z: Tajlandią, Laosem i Wietnamem.

Ludność: 15,30 mln mieszkańców

Obszar:181,04 tys. km²

Stolica: Phnom Penh

Język urzędowy: khmerski.

Warunki klimatyczne

Kambodża jest krajem o klimacie tropikalnym monsunowym, z porą deszczową trwającą od maja do października oraz porą suchą – trwającą od listopada do kwietnia. Najniższe temperatury (do 21ºC) notowane są w grudniu i styczniu, a najwyższe: w marcu i kwietniu (do 40 ºC).

Główne bogactwa naturalne

Ziemia uprawna, lasy, bogactwa mineralne, warunki do rozwoju elektrowni wodnych. Z zasobów mineralnych występują: żelazo, mangan, fosforany, cyrkon, kamienie szlachetne, wapienie i glina.

System walutowy, kurs i wymiana

Walutą obowiązującą jest riel. 1 riel = 100 sen. W obiegu znajdują się banknoty o nominałach: 100000, 50000, 20000, 10000, 5000, 2000, 1000, 500, 200, 100 i 50 riel oraz monety o nominałach: 500, 200, 100 i 50 riel. W powszechnym użyciu są również dolary amerykańskie, w wielu sklepach i punktach usługowych dopuszcza się płatność obiema walutami.

Wymiany walut zagranicznych można dokonać w bankach lub kantorach wymiany walut. Średni kurs wymiany: 1 USD = 4050 riel, 1 EUR = 4642 riel (10.03.2020 r.).

Religia

Dominującą religią w Kambodży jest buddyzm (95% mieszkańców).

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy

• 1 stycznia  –  Nowy Rok
• 7 stycznia  –  Dzień Zwycięstwa
• 9 marca  –  Dzień Kobiet
• 13-16 kwietnia  –  Kambodżański Nowy Rok
• 1 maja - Święto Pracy
• 7 maja - Visaka Buja Day (urodziny Buddy)
• 11 maja - Royal Ploughing Day Ceremony
• 14 maja - King Sihamoni's Birthday (Urodziny króla Sihamoni),
• 18 czerwca – urodziny byłej Królowej
• 16-18 – Dni Przodków
• 24 września – Dzień Konstytucji
• 15 października – Upamiętnienie byłego Króla Norodoma Sihanouka
• 29 października – Dzień Koronacji
• 9  listopada  –  Dzień Niepodległości
• 27-30 listopada - Water Festival

Infrastruktura transportowa

Podstawową formą transportu lądowego w Kambodży jest transport drogowy. Łączna długość dróg wynosi 44,709 km, przy czym niewielka część z nich posiada nawierzchnię utwardzoną. Długość linii kolejowych wynosi 650 km. Długość dróg wodnych (głównie Mekongu i jego dopływów) – 1750 km. w porze wilgotnej (liczba ta może spaść do ok. 580 km. w porze suchej).

Kambodża posiada 17 lotnisk, ale tylko 3 z nich obsługują regularne połączenia międzynarodowe. Przejścia graniczne znajdują się na dwóch lotniskach międzynarodowych, w Phnom Penh i Siem Reap. Graniczne przejścia lądowe z Tajlandii do Kambodży znajdują się w 6 miejscowościach: Aranyaprathet / Poipet, Hat Lek / Koh Kong (Cham Yeam Checkpoint), Chong Jom / O'Smach, Chong Sa Ngam / Anlong Veng, Ban Pakard / Phsar Prom Pailin, Ban Laem / Daung Lem. Z Laosu można się dostać do Kambodży w Voeung Krasm / Dong Krolar. Przejścia drogowe z Wietnamem znajdują się w: Moc Bai /Bavet, Svay Rieng, Ving Xuong / Kaam Samnor, Tinh Bien / Phnom Den, Xa Mat / Trapeang Phlong, Xa Xia / Prek Chak, Le Tanh / O’Yadaw, Trapeang Srer International Border Checkpoint, Banteay Chakrey International Border Checkpoint. Planując podróż należy każdorazowo sprawdzić, czy dane przejście jest czynne oraz czy można na nim uzyskać wizę i w którym kierunku – na ogół na przejściach lądowych nie można uzyskać wiz przy wyjeździe z Kambodży do krajów sąsiednich.

Obowiązek wizowy

Obywatele polscy są objęci obowiązkiem wizowym. Aktualne, szczegółowe informacje dot. wjazdu i pobytu znajdują się na stronie MSZ oraz Ambasady RP w Bangkoku: https://www.gov.pl/web/tajlandia/kambodza-idp

Ustrój polityczny

Monarchia Konstytucyjna (od 1993 r.).

Władza ustawodawcza

Dwuizbowy Parlament składający się ze Zgromadzenia Narodowego , w którym zasiada 123 posłów wybieranych w wyborach powszechnych na okres 5 lat (ostatnie w lipcu 2018 r., najbliższe w 2023 r.) oraz Senatu (ostatnie wybory w lutym 2018 r., najbliższe w 2024 r.)., w którym zasiada 61 senatorów (2 mianowanych przez króla, 2 wybieranych przez Zgromadzenie Narodowe, 57 wybieranych przez posłów i rady komun), również na okres 5 lat.

Władza wykonawcza

Po abdykacji króla Norodoma Sihanouka, od 29 października 2004 r. głową państwa jest jego syn, Norodom Sihamoni. Od 1985 r. premierem Kambodży jest Hun Sen.

Struktura administracji gospodarczej

Centralną instytucją w strukturze gospodarczej Kambodży jest Ministry of Economy and Finance – MEF (Ministerstwo Gospodarki i Finansów). Składa się ono z następujących departamentów: Economic and Public Finance Policy Department, Administration and Finance Department, Tax Department, Customs and Excise Department, Investment and Cooperation Department, National Treasury, Non-tax Revenue Department, Financial Industry Department, Budget Department, Financial Affairs Department, Local Finance Department, Internal Audit Department, State Property Department, Public Procurement Department, Personnel Department, Legal Affairs Department, Economic Integration and ASEAN Department, Information Technology Department, Resettlement Department, Economics and Finance Institute.

Ministerstwo Handlu zajmuje się całokształtem spraw związanych z regulacją sektora handlu, promocją zagraniczną oraz współpracą krajową i zagraniczną w dziedzinach związanych z handlem, w tym formułowaniem stanowisk negocjacyjnych Kambodży w sprawach handlowych, a także zagadnieniem ochrony własności intelektualnej. W skład Ministerstwa wchodzą następujące departamenty: Trade Promotion Department (TPD), Export Promotion Department (EPD), ASEAN & IOs Department (AIOD), Foreign Trade Department (FTD), Trade Preference Systems Department (TPSD), CAMCONTROL Department, Export Inspection and Fraud Suppression Department, Internal Trade Department (ITD), Legal Affairs Department (LAD), Intellectual Property Department (IPD), Green Trade Companies (GTC), Domestic Trade Department (DTD), Accounting Department.

National Bank of Cambodia (NBC) – pełni funkcję banku centralnego regulując i nadzorując działalność banków i instytucji finansowych, ustalając politykę monetarną i kursową oraz będąc wyłącznym emitentem waluty krajowej.

Instytucją promującą i nadzorującą napływ inwestycji zagranicznych do Kambodży jest Council for the Development of Cambodia (CDC) – Rada Rozwoju Kambodży. Jako instytucja o charakterze „one stop shop” udziela zgody na aplikacje inwestycyjne oraz administruje zachętami inwestycyjnymi. W ramach CDC działa Cambodian Investment Board (CIB) dokonującą weryfikacji wniosków pod kątem kwalifikowania proponowanych inwestycji do ulg i zachęt inwestycyjnych.

Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries (Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Rybołówstwa) jest jednym z ważniejszych ministerstw gospodarczych z uwagi na fakt, że sektor rolniczy w 2018 r. tworzył ok. 23,5% PKB Kambodży. Ministerstwo odpowiedzialne jest w szczególności za formułowanie założeń polityki rozwoju sektora rolniczego, monitorowanie i nadzór nad wykorzystywaniem zasobów, implementację regulacji prawnych dotyczących rolnictwa, współpracę międzynarodową w zakresie swych kompetencji.

Sądownictwo gospodarcze

Kambodża nie posiada oddzielnego sądownictwa gospodarczego, rozstrzyganie sporów handlowych odbywa się obecnie poprzez sądy powszechne. W 2006 r. Zgromadzenie Narodowe uchwaliło ustawę, na podstawie której w marcu 2013 r. powołano National Commercial Arbitration Center, stanowiące umocowaną prawnie alternatywę dla części biznesu krajowego i międzynarodowego wobec systemu sądownictwa.

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej

Od przełomu lat 80 i 90 ubiegłego stulecia gospodarka Kambodży przechodzi jeden z wariantów transformacji systemowej polegającej na urynkowieniu, liberalizacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz instytucjonalizacji. W 1987 r. zniesiono monopol państwa na handel zagraniczny. W 1989 r. wprowadzono nowe prawo inwestycyjne dla podmiotów granicznych. Początek lat 90 charakteryzował się dalszą liberalizacją handlu i znoszeniem restrykcji oraz powstawaniem sektora prywatnego. Rząd zaczął zachęcać podmioty zagraniczne do inwestycji. W 1999 r. Kambodża została członkiem Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), a w 2004 r. członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO). Kolejnym elementem regionalnej liberalizacji i integracji było powstanie Wspólnoty Gospodarczej ASEAN, w grudniu 2015 r. Pomimo liberalizacji gospodarczej Kambodża wykazuje cechy gospodarki o modelu wschodnioazjatyckim, a zatem o systemie rynkowym ze znacznym interwencjonizmem państwowym.

Od czasu rozpoczęcia reform systemowych, Kambodża notuje wysoką dynamikę rozwojową. W okresie 2012-2019 wzrost PKB wyniósł średniorocznie ponad 7,1%. W ostatnich dwudziestu latach najgorsza dynamika miała miejsce w 2009 r. (według szacunków ADB było to +0,1%) i była spowodowana globalnym kryzysem gospodarczym. Human Development Index – mierzący poziom dobrobytu poprzez poziom zamożności, długość życia oraz poziom wykształcenia – wzrósł z 0,419 w 2000 r. do 0,581 w 2018 r. W latach 1990-2019 oczekiwana długość życia przy urodzeniu wydłużyła się z 55,6 lat do 69,6 lat. Pomimo wysokiego tempa rozwoju, 46,4% ludzi pracujących klasyfikowanych jest wg HDI jako „biedni pracujący”, których poziom dochodu mierząc parytetem siły nabywczej nie przekracza 3,1 USD dziennie.

W tym czasie znacząco zmieniła się struktura gospodarki. Sektor usług odpowiada za 41%, przemysł za 32%, a rolnictwo za tworzenie 27% PKB Kambodży. O ile wciąż wiele osób znajduje zatrudnienie w rolnictwie (30,44%), o tyle to produkcja przemysłowa (26,88% zatrudnionych) zorientowana na eksport oraz usługi (42,68%) decydują obecnie o dynamice rozwojowej. Kambodża stała się ważną bazą produkcyjną przemysłu włókienniczego. Na początku lat 1990 stanowił on jedynie 1% PKB – teraz to ponad 16% oraz 85% eksportu, 800 tys. zatrudnionych pracowników, inwestycje firm azjatyckich, europejskich i amerykańskich.

Zmiany w gospodarce opierają się na wieloletnich planach rozwoju, przygotowywanych przez rząd. Obecnie opracowywany jest Narodowy Strategiczny Plan Rozwoju na lata 2019-2023 (National Strategic Development Plan), który skupia się m.in. na rozbudowie energetyki (hydroelektrownie, farmy energii słonecznej), dobrym zarządzaniu (good governance), równowadze makroekonomicznej oraz wzroście gospodarczym i dywersyfikacji gospodarki narodowej.

W latach 2015-2025 wdrażane są także założenia strategii pn. „Polityka Rozwoju Przemysłu”. Celem nowej polityki gospodarczej jest transformacja lokalnej bazy przemysłowej, w tym rozwijanie sektorów opartych na wykwalifikowanej sile roboczej oraz dywersyfikacji produkcji. Cztery priorytety planu zakładają rozwój sektora rolno-spożywczego, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, rozwój transportu i logistyki oraz inwestycje w podnoszenie kwalifikacji siły roboczej.

Efekty rozwojowe wynikające ze zmian systemowych, rozwoju nowych gałęzi przemysłu jak względnej stabilizacji politycznej (w porównaniu z okresami wcześniejszymi) są imponujące. Poziom życia mieszkańców Kambodży szybko się podnosi, co odzwierciedla stabilny wzrost dochodu na głowę mieszkańca. Niemniej jednak, pomimo wysokiej dynamiki rozwojowej Kambodża pozostaje jednym z najuboższych krajów regionu (razem z Mjanmą) i zalicza się do grupy najsłabiej rozwiniętych państw świata (LDC).

Przez 25 lat (1995-2020) gospodarka narodowa Kambodży wykazywała pozytywne tendencje i pozostawała we względnej równowadze makroekonomicznej. Przychody państwa szybko wzrastały, w większości w wyniku poszerzania bazy podatkowej i większej efektywności w egzekwowaniu podatków, co było efektem rozwoju społeczno-gospodarczego oraz modernizacji administracji państwowej. W latach 2012-2019 wysokiej dynamice rozwojowej towarzyszyła inflacja na średnim poziomie 3%, co oznacza wyraźną stabilizację w porównaniu z latami wcześniejszymi.

Od momentu wstąpienia do ASEAN szybko rośnie eksport, choć brak dostatecznej dywersyfikacji produkcji eksportowej i rynków zbytu powoduje dużą wrażliwość gospodarki wobec kryzysów zewnętrznych. Głównymi kierunkami eksportu są Unia Europejska, USA, ChRL, Japonia i Kanada, w ramach ASEAN – Wietnam i Singapur. Z uwagi na brak wielu surowców i materiałów, jak i dóbr wysoko przetworzonych, import zwiększa się równie dynamicznie i powoduje nieustanny wzrost deficytu w handlu zagranicznym. Głównym źródłem importu Kambodży są Chiny i Singapur. Przez ostatnie 20 lat Kambodża skutecznie przyciągała bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ). W latach 2013-2018 napływ BIZ wynosił średnio 2,35 mld USD, osiągając rekordowy poziom 3,1 mld USD w 2018 r. Głównym inwestorem w Kambodży jest ChRL.

Według wstępnych szacunków, gospodarka Kambodży na koniec 2019 r. osiągnęła wielkość 26,7 mld USD, a wzrost gospodarczy wyniósł 7,0%. Inflacja utrzymała się na relatywnie niskim poziomie 2,2%.

Prognozy ekonomiczne na rok 2020 przewidują pewne spowolnienie gospodarcze w związku z częściowym wycofaniem przez UE preferencji handlowych dla Kambodży w ramach mechanizmu „Wszystko Oprócz Broni” (Everything But Arms – EBA) oraz epidemią wirusa Covid-19, która doprowadziła do zakłócenia łańcucha dostaw do lokalnych fabryk i drastycznie obniżyła popyt na usługi turystyczne, szczególnie wśród Chińczyków.

Przed gospodarką Kambodży stoi wiele krótko i długookresowych wyzwań, związanych z potrzebą zapewnienia odpowiedniej dynamiki rozwojowej. Do głównych należą dywersyfikacja produkcji eksportowej, jak i kierunków eksportu, transformacja i rozwój sektora rolno-spożywczego, podnoszenie kwalifikacji społeczeństwa,  inwestycje w technologie oraz lepsze uregulowania prawne dot. działalności gospodarczej. Problemem jest zanieczyszczenie środowiska naturalnego i malejące zasoby naturalne, przede wszystkim w leśnictwie, ale także w rybołówstwie.

Główne sektory gospodarki

Transformacja i rozwój społeczno-gospodarczy Kambodży owocuje zmianami w strukturze sektorowej gospodarki narodowej. Generalnie, na przestrzeni ostatnich 20 lat zmniejsza się udział sektora rolno-spożywczego w PKB, zwiększa natomiast przemysłu i usług. Obecnie największy udział w PKB odnotowują usługi. Rząd stawia przede wszystkim na rozwój turystyki i handlu. Według danych Ministerstwa Gospodarki i Finansów w 2019 r. Kambodżę odwiedziło 6,6 mln zagranicznych turystów - najwięcej z ChRL (blisko 36%), Wietnamu (13,8) i Tajlandii (7,1). Ważnymi gałęziami pozostają sektor tekstylny, budownictwo, górnictwo i energetyka.

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Handel zagraniczny

Według wstępnych danych Ministerstwa Gospodarki i Finansów, całkowity eksport Kambodży w 2019 r. wyniósł 14,527 mld USD (54,2% PKB). Najbardziej dynamicznie wzrósł eksport na rynek USA. Import osiągnął wartość 20,5 mld USD (76,6% PKB) i wzrósł o 24% rdr. W 2020 r. można spodziewać się spowolnienia wzrostu eksportu w związku z częściowym wycofaniem przez UE preferencji handlowych w ramach Ogólnego Systemu Preferencji Taryfowych (GSP), a konkretnie ograniczeniem przywilejów dla Kambodży w ramach mechanizmu EBA, który przyznawał de facto bezcłowy dostęp dla lokalnych produktów do unijnego rynku. Ponadto należy liczyć się z kolejnymi zakłóceniami łańcucha dostaw w związku z epidemią wirusa Covid-19, co z pewnością będzie miało negatywny wpływ na poziom wymiany handlowej.

Inwestycje zagraniczne

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym

Kambodża jest członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych od 1955 roku – należy także do wielu organizacji wyspecjalizowanych i związanych z ONZ, które mają charakter ekonomiczny, takich jak: Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Bank Światowy (IBRD), Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA), Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF), Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD), Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO), Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO), Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU), Agencja Wielostronnych Gwarancji Inwestycji (MIGA), Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD), Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Przemysłowego (UNIDO), Światowa Organizacja Turystyki Narodów Zjednoczonych (UNWTO), Światowy Związek Pocztowy (UPU), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO).

Kambodża należy też do ogólnoświatowych organizacji pozostających poza systemem ONZ – jest członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO), Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA), Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, Międzynarodowej Organizacji Frankofonii (OIF), Światowej Organizacji Celnej (WCO) oraz członkiem - korespondentem Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO).

Kambodża przynależy również do regionalnych struktur międzynarodowych – Azjatyckiego Banku Rozwoju (ADB), Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), Forum Regionalnego ASEAN. Jest członkiem Konferencji o Współdziałaniu i Środkach Budowy Zaufania w Azji (CICA) oraz uczestniczy w Szczycie Azji Wschodniej (EAS), którego gospodarzem była w roku 2012. Kambodża jest ponadto członkiem założycielem Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB) oraz członkiem Wspólnoty Gospodarczej ASEAN (AEC).

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

W 1997 r. podpisana została pierwsza umowa o współpracy pomiędzy UE i Kambodżą „European Union and Cambodia Framework Cooperation Agreement”, której celem było, m.in. zintensyfikowanie i dywersyfikacja współpracy gospodarczej, a zwłaszcza handlu poprzez zastosowanie klauzuli najwyższego uprzywilejowania (KNU) w kontaktach handlowych.

Unia Europejska należy do głównych partnerów handlowych Kambodży. W ramach Unijnego Ogólnego Systemu Preferencji Taryfowych (GSP) Kambodża sklasyfikowana została jako jedno z państw najsłabiej rozwiniętych (LDC) i cieszy się jednostronnym przywilejem bezcłowego dostępu do rynku unijnego, umożliwiającym bezcłowy eksport towarów za wyjątkiem broni i amunicji (EBA). 12.02.2020 r. Komisja Europejska opublikowała decyzję rekomendującą częściowe zawieszenie mechanizmu EBA z uwagi na systematyczne i poważne naruszenia praw człowieka, do których dochodzi w Kambodży. Jeżeli decyzja wejdzie w życie, zamiast dotychczasowej zerowej stawki podatku wskazane produkty (wybrane produkty odzieżowe, obuwnicze, wszystkie produkty podróżne i cukier) objęte zostaną podstawową stawką podatku. Częściowe zawieszenie preferencji zacznie obowiązywać od 12.08.2020 r., o ile nie zostanie zablokowane przez Parlament Europejski lub Radę.

Kambodża jest drugim co do wielkości beneficjentem preferencji handlowych EBA, odpowiadającym za ponad 18% całego importu wchodzącego na rynek UE w ramach programu EBA w 2018 r. Wymiana handlowa UE-KK wyniosła w 2018 r. 6,2 miliarda EUR, z czego 5,36 mld stanowił import. Około 45% całego eksportu Kambodży trafia na rynek UE, a 95% z tych towarów korzysta z bezcłowych preferencji EBA. UE jest tym samym największym rynkiem eksportowym dla Kambodży. 74,2% importu UE z Kambodży stanowią  odzież i tkaniny (3,9 mld EUR), 12,6% obuwie (664 mln EUR), 5,8% rowery (305 mln EUR), 3% ryż (160 mln EUR). W związku z powyższym, ryzyko wycofania części unijnych preferencji handlowych stanowi poważne zagrożenie dla dalszego rozwoju gospodarki i utrzymania wzrostu poziomu wymiany handlowej. W przypadku wejścia w życie rekomendacji KE, ograniczenie preferencji dotknie ok. 20% eksportu (o wartości 1 mld euro) Kambodży do UE.

Unia Europejska oraz poszczególne kraje członkowskie realizują szereg projektów pomocowych z udziałem funduszy UE i krajowych. Programy pomocowe mają na celu wspieranie Kambodży we wprowadzaniu reform administracyjnych, podnoszeniu wiedzy w Kambodży nt. regulacji, procedur i zasad funkcjonowania poszczególnych sektorów gospodarki w UE, podnoszeniu przejrzystości prowadzenia działalności gospodarczej w Kambodży – całokształcie działań określanych w terminologii unijnej jako „capacity building”. Więcej na temat projektów UE w Kambodży tutaj.

Gospodarcze umowy dwustronne

W historii gospodarczych stosunków polsko-kambodżańskich podpisano dwie umowy:

Umowa między Rządem PRL a Rządem LR Kampuczy w sprawie utworzenia Polsko-Kampuczańskiej Komisji Współpracy Gospodarczej i Naukowo-Technicznej (data podpisania 1987-02-19, data wejścia w życie: 1987-02-19). Statut ustanowionej przez nią komisji przewiduje, iż spotykać się ona będzie przynajmniej raz do roku. Wśród funkcji komisji umowa wymienia m. in. prowadzenie badań nad możliwością rozwoju współpracy gospodarczej między obydwoma krajami i wypracowywanie odpowiednich metod jej realizacji oraz prowadzenie badań nad możliwościami wzajemnej wymiany handlowej i płatnościami między obu krajami.

W maju 2013 r. podpisano kolejną umowę między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Kambodży w sprawie uregulowania zadłużenia Królestwa Kambodży wobec Rzeczypospolitej Polskiej (z późniejszym protokołem zmieniającym). Umowa redukuje poziom zadłużenia o połowę i przeznacza drugą połowę środków na renowację zabytków kambodżańskich.  

Dwustronna wymiana handlowa

*styczeń-październik 2021 r.

Źródło: Baza Handlu Zagranicznego GUS.

Na przestrzeni ostatnich lat dwustronne obroty handlowe Polski i KH pozostają w przedziale 340 – 500 mln USD/rocznie. Polska stale notuje w wymianie znaczący deficyt, co wynika przede wszystkim z faktu, iż KH stała się jednym z ważnych centrów światowej produkcji tekstylnej.

Wzrost polskiego eksportu, widoczny w latach 2020-2021 r., związany jest przede wszystkim z rosnącymi dostawami surowych skór futerkowych na potrzeby khmerskiego przemysłu odzieżowego (w okresie styczeń-październik 2021 r. wartość wyeksportowanych do KH skór futerkowych wyniosła 20,5 mln USD). Głównymi towarami importowanymi do Polski  były materiały i wyroby włókiennicze (367 mln USD), obuwie i nakrycia głowy (58,6 mln USD) oraz skóry (9,6 mln USD).

Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych oferuje ubezpieczenia należności handlowych od kontrahentów z Kambodży. Więcej informacji na stronie KUKE.

Wzajemne inwestycje

W ostatnich latach nie odnotowano polskich BIZ w Kambodży, ani inwestycji KK w Polsce.

Współpraca regionalna*

W 2020 r. planowane jest podpisanie umowy partnerskiej pomiędzy Wielkopolską i Prowincją Siem Reap.

Współpraca samorządów gospodarczych*

W 2019 r. doszło do podpisania umów o współpracy pomiędzy Polską Izba Gospodarczą Importerów, Eksporterów i Kooperacji a Izbą Handlową Siem Reap oraz PIGIEiK a Izbą Handlową Battambang.

*można pominąć w przypadku gdy taka współpraca nie istnieje

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług

Brak polskich inwestycji w Kambodży, a także niewysoki poziom eksportu powodują, że szereg kwestii, istotnych dla innych krajów o większym stopniu zaangażowania gospodarczego, związanych z dostępem do kambodżańskiego rynku – nie jest sygnalizowanych placówce przez polskie podmioty gospodarcze. Jednym z najistotniejszych od strony praktycznej, z punktu widzenia polskiego przedsiębiorcy, elementów oceny dostępu do rynku – są taryfy celne i prawo celne. Szczegółowe informacje znajdują się tutaj (Kambodża jest członkiem Światowej Organizacji Handlu od 2004 r.) oraz tutaj

(Law on Customs of The Kingdom of Cambodia, z 2007 r.). W Kambodży obowiązuje zakaz importu w celach handlowych następujących produktów: narkotyków, środków psychotropowych i ich pochodnych, odpadów toksycznych, substancji trujących, pestycydów. Import szeregu towarów wymaga uzyskania licencji od stosownych władz, np. farmaceutyków (z Ministerstwa Zdrowia), nawozów sztucznych, żywych zwierząt, mięsa (z Min. Rolnictwa), broni, mat. wybuchowych, amunicji (z Min. Obrony), kamieni szlachetnych. W ramach GATS Kambodża zgodziła się na świadczenie przez obcokrajowców usług prawnych w zakresie zagranicznych systemów prawnych oraz prawa międzynarodowego. Świadczenie usług w zakresie prawa Kambodży wymaga „stowarzyszenia” się z firmą miejscową, ale istniejące przepisy nie wyjaśniają do końca tego pojęcia i nie podają jego definicji.

Dostęp do rynku pracy

Prawo do zatrudniania obcokrajowców w Kambodży jest uznawane za relatywnie liberalne w porównaniu z innymi państwami regionu. Firmy, które działają na rynku zgodnie z prawem inwestycyjnym mogą zatrudniać obcokrajowców, jeżeli odpowiednich pracowników nie można znaleźć na rynku lokalnym. Obcokrajowiec może pracować, jeżeli posiada książeczkę pracy (labour book) i pozwolenie na pracę (work permit) wydane przez Ministerstwo Pracy, wjechał legalnie na teren Kambodży, posiada prawo do pobytu w Kambodży, posiada ważny paszport, posiada kwalifikacje, aby wykonywać powierzoną pracę, nie choruje na choroby zakaźne. Na podstawie książeczki pracy i pozwolenia o pracę oraz kontraktu z pracodawcą Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wydaje odpowiednią wizę długoterminową. 

Nabywanie i wynajem nieruchomości

Nabycie ziemi przez obcokrajowca w Kambodży jest zabronione. W związku z powyższym, jednymi formami posiadania ziemi jest dzierżawa długoterminowa (co najmniej 15 lat), koncesja uzyskana od państwa oraz udział mniejszościowy (do 49%) w firmie kambodżańskiej. Ustawa dot. własności gruntów (Land Law) z 2001 r. definiuje pozycję prawną dzierżawcy. Dzierżawa długoterminowa może być odsprzedana, może być transferowana, jest też odnawialna. Podmioty zagraniczne mogą być właścicielami budynków znajdujących się na terenie dzierżawy. Ustawa ponadto chroni przed konfiskatą ziemi, ustanawiając warunkami koniecznymi dla przejęcia mienia interes publiczny oraz sprawiedliwą rekompensatę. Prawo rozpoznaje kilka typów koncesji, np. koncesje gospodarcze, koncesje na rozwój i eksplorację. Część alokacji koncesji odbywa się w drodze przetargu, część w drodze negocjacji. Oddzielne przepisy regulują działalność gospodarczą w specjalnych strefach ekonomicznych.

System zamówień publicznych

Podstawowym aktem prawnym regulującym system zamówień publicznych jest ustawa Nr NS/RKM/0112/004 z 14 stycznia 2012. Rada ds. Rozwoju opublikowała przewodnik po systemie zamówień. Kambodża nie jest sygnatariuszem umowy WTO o zamówieniach publicznych.

Rynek Kambodży posiada cechy typowe dla rynków wschodnioazjatyckich, gdzie duże znaczenie dla powodzenia w biznesie ma utrzymywanie dobrych relacji z administracją, partnerami i kontrahentami.

Polskie instytucje

Ambasada RP w Bangkoku
Attaché ds. ekonomicznych - Paweł Mokrzycki
Athenee Tower, 6th floor, Unit 605-607,
63 Wireless Road, Lumpini, Pathumwan,
Bangkok 10330
pawel.mokrzycki@msz.gov.pl
+66 (2) 079 7310

Administracja gospodarcza

Ministry of Economy and Finance (MEF)
St.92, Sangkat Wat Phnom, Khan Daun Penh,
Phnom Penh, Cambodia
Tel: (855) 23 724 664
Fax: (855) 23 427 798
E-mail: admin@mef.gov.kh
Website: http://www.mef.gov.kh/index.php

General Department of Custom and Excise Department (CED),
Ministry of Economy and Finance
6-8, Norodom Blvd, Sangkat Phsar Thmei III,
Khan Daun Penh, Phnom Penh, Cambodia
Tel : (855) 23 214065
Fax : (855) 23 214065
E-mail : customs@camnet.com.kh
Website: http://www.customs.gov.kh

General Department of Taxation
Ministry of Economy and Finance
Corner Russian Federation & Mao Tsetong Blvd. Sangkat Toek La ak I, Khan Tuol Kork, Phnom Penh
Tel: (855) 23 886 708
E-mail: gdt@tax.gov.kh
Website: http://www.tax.gov.kh/en/

Ministry of Commerce
Lot 19-61, MOC Road (113B Road), Phum Teuk Thla,
Sangkat Teuk Thla, Khan Sen Sok,
Phnom Penh Cambodia
Tel: (855) 23 866 088, 866 478, 866 469
Fax: (855) 23 866 188, 866 425
E-mail: moccab@moc.gov.kh
Website: http://www.moc.gov.kh/

Trade Promotion Department,
Ministry of Commerce
#65-69, Street 136, Phsar Kandal II, Daun Penh
Phnom Penh, Kingdom of Cambodia
Phone: (855) 23 216 948, 217 353
Fax:     (855) 23 211 745
E-mail: info@tpd.gov.kh
Website: http://www.gdtpmoc.com/

Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries (MAFF)
#200 Norodom Blvd, Sangkat Tonle Basak,
Khan Chamkarmorn, Phnom Penh 12301, Cambodia.
Tel: (855) 23 211 351, 23 211 352
Fax: (855) 23 217 320
E-mail: info@maff.gov.kh
Website: http://www.maff.gov.kh

Securities and Exchange Commission of Cambodia
#99, Street 598, Sangkat, Phnom Penh Thmei, Khan Sen Sok, Phnom Penh
Tel: (855) 23 88 56 11
Fax: (855) 23 88 56 22
E-mail: info@secc.gov.kh
Website: http://www.secc.gov.kh/english/index.php

National Bank of Cambodia (NBC)
#22-24 Norodom Blvd, Phnom Penh, Cambodia.
Tel: (855) 23 722 563, 722 221
Fax: (855) 23 426 117
E-mail: info@nbc.org.kh
Website: http://www.nbc.org.kh

Council for the Development of Cambodia (CDC)
Government Palace, Sisowath Quay,
Wat Phnom, Phnom Penh, Cambodia.
Tel: (855) 23 427 597
Fax: (855) 23 428 954
E-mail: info@cambodianinvestment.gov.kh
Website: http://www.cambodiainvestment.gov.kh

Samorządy gospodarcze

European Chamber of Commerce in Cambodia
#33 Sothearos (corner of Street 178) B.P 522
 KhanDaun, Phnom Penh, Cambodia
 Tel: +855 023 964 141
 Email: info@eurocham-cambodia.org
 Website: www.eurocham-cambodia.org

Cambodia Chamber of Commerce
Building No. 7D, Russian Blvd, Sangkat Tek Laok 1,
Khan Toul Kok, Phnom Penh, Phnomh Penh
Kingdom of Cambodia
Tel: +(855) 23 880 795
Fax: +(855) 23 881 757
E-mail: info@ccc.org.kh
Website: http://www.ccc.org.kh/

Garment Manufacturers Association in Cambodia
No. 175 Jawaharial Nehru Blvd (street 215)
Phnom Penh, Cambodia
Tel: (855) 23-301 181 
Fax: (855) 23-882 860 
E-mail: info@gmac-cambodia.org
Website: http://www.gmac-cambodia.org/

Oficjalna prasa ekonomiczna

Dodatek ekonomiczny w dzienniku:

The Phnom Penh Post
888 Buidling F, 8th Floor, Phnom Penh Center
Corner Sothearos & Sihanouk Blvd, Sangkat Tonle Bassac
12301 Phnom Penh, Cambodia
Tel: (855) 23 214 311-17
Fax: (855) 23 214 318
Website: http://www.phnompenhpost.com/

Agence Kampuchea Presse (AKP)
# 62, Preah Monivong Blvd., Phnom Penh, Cambodia
E-mail: ask@akp.gov.kh
Website: http://www.akp.gov.kh/

Dodatek ekonomiczny w dzienniku:

Cambodia Daily
Tel: (855) 23-426-602
Website: https://www.cambodiadaily.com/

Oficjalne strony o charakterze ekonomicznym

Economic Institute of Cambodia
#2012ABC, NR5, Sangkat Tuol Sangke, Khan Russei Keo
Phnom Penh, Cambodia.
Phone: (855) 23 987 941
Fax:     (855) 23 987 942
E-mail: eic@eicambodia.org or seiha.neou@eicambodia.org

National Institute of Statistics
Ministry of Planning
Building C, E and F, #386 Preah Monivong Blvd, Boeung Keng Kong 1,
Chamkarmorn, Phnom Penh, Cambodia
Tel: (855) 23 219 922, 219 921,
Fax: (855) 23 213 650
H/P: (855) 92 618 440
E-mail: info@nis.gov.kh
Website: http://www.nis.gov.kh/

Institute of Standards
Ministry of Industry and Handicraft
 #538 National Road No2, Sangkat Chak-AngRe Leu,Khan Mean Chey,
Phnom Penh, Cambodia
Fax: (855) 23 425 052;
E-mail: discinfo@camnet.com.kh
Website: http://www.isc.gov.kh/en/

Cambodia Securites Exchange
25th Floor, Canadia Tower no. 315, Preah Ang Doung Street (str. 110) Sangkat Wat Phnom, Khan Duan Penh, Cambodia
​​​​​​Tel: (855) 23 958 888
Fax: (855) 23 955 558
E-mail: info@csx.com.kh
Website: http://www.csx.com.kh/main.do